Passionate. Jaargang 11

[nummer 5]

[p. 2]

[advertentie]

[p. 4]

In den beginne

Het is natuurlijk van alle tijden. Sommige hofdichters, verbannen schrijvers, poètes maudits waren tieneridolen in eigen kring. Rimbaud zou je de eerste rock'n'roll dichter kunnen noemen, zij het dat hij die status pas verwierf toen hij Frankrijk allang de rug had toegekeerd. Je had natuurlijk de beatdichters, of in ons land bijvoorbeeld Jan Cremer of J.A. Deelder, die onbeschroomd hun persoonlijkheid inzetten om hun boeken te verkopen, van wie je meer lifestyleartikelen dan recensies terugvindt in de knipselmap. Maar het blijven uitzonderingen. Schrijvers lieten en oudere schrijvers laten zich nog steeds graag portretteren in hun werkkamer, voor de boekenkast, hand aan de kin of pijp in de mond. Van literaire popsterren was pas echt sprake toen halverwege de jaren tachtig een nieuwe generatie glamour-auteurs ten tonele verscheen. Bret Easton Ellis, Jay McInerney en Tama Janowitz schréven niet alleen over de players van tinseltown, ze zagen er zelf ook uit als popsterren, gingen om met popsterren en hanteerden dezelfde marketinginstrumenten als in de muziekindustrie voor de lancering van popartiesten gebruikelijk is. De eerste ‘literaire videoclip’ van Tama Janowitz voor MTV: alsof het om een stuk LUX-zeep gaat, zo prijst een voice-over haar boek Slaves of New York aan, terwijl je beelden ziet van de schrijfster boeken signerend in een winkel vol jonge mensen, en clubbing, als stralend middelpunt van heel hip Manhattan, Andy Warhol aan haar zijde. De gevestigde literaire kritiek sprak schande van deze knieval voor de commercie. Zo ging men toch niet met Literatuur om! Twintig jaar later weten de nakomelingen van deze glamourdebutanten wel beter. Neem dé Amerikaanse literaire culthit van de afgelopen jaren J.T. LeRoy, kind van een truckerhoer, zelf ex-schandknaap én schrijver van twee bestsellers. In deze Passionate noemt David Kleijwegt hem verknipt, verminkt en verward. Ongetwijfeld. Maar ook rondom hem doet de marketingmachine zijn werk, bijvoorbeeld in de ‘stelselmatig terloopse’ berichtgeving over zijn nieuwe vrienden, niet toevallig filmsterren en popidolen. Pink, Winona Ryder, Madonna, Liv Tyler zijn bewonderaars van zijn werk.

Ook in het bezit van die X-factor die de veling in sterveling overschaduwt: Alfred Schaffer, Ramsey Nasr en Mustafa Stitou. Drie dertigjarigen die drie van de beste bundels van het afgelopen jaar hebben geschreven. Robert Dorsman brengt hen in één artikel samen. De proza-tegenhanger van deze drie dichters is Rashid Novaire, de coverboy van deze Passionate. Jong, getalenteerd en baaie succesvol.

Overigens kun je Alfred Schaffer, Ramsey Nasr en vele anderen zien op Passionate's GDMW, 24 en 25 september in de Rotterdamse Schouwburg. ‘Meer sterren dan er aan de hemel staan,’ was in de jaren dertig de slogan van MGM. Voor de literaire popsterren van dit moment kom je naar GDMW.

Richard Dekker

[e-mail]

Bezonken Rood © De Filmfabriek

Theaterstukken Jeroen Brouwers

Het ro theater brengt ‘een tweeluik over liefde, literatuur en dood’ rond de Nederlandse schrijver Jeroen Brouwers op de planken. Regisseurs Guy Cassiers en Alize Zandwijk concentreren zich op de romans Zonsopgangen boven zee (1977) en Bezonken rood (1981). De voorstellingen staan los van elkaar, maar, net als bij de romans, weerklinkt in de ene voorstelling steeds de echo van de andere voorstelling. Het geheel is meer dan de som der delen, of, in Brouwers' eigen woorden: ‘Niets bestaat dat niet iets anders aanraakt.’

Tijdens het GDMW-festival van Passionate op vrijdag 24 en zaterdag 25 september, in Rotterdam, geven Alize Zandwijk en de acteurs een voorvertoning van scènes uit Zonsopgangen boven zee. En er is veel meer rond Jeroen Brouwers die dit jaar kan zeggen dat hij 40 jaar auteur is. Op vrijdag 22 oktober bijvoorbeeld vindt in de Rotterdamse Schouwburg ‘De nacht in met Brouwers’ plaats, een literaire salon waarin het werk van Jeroen Brouwers centraal staat. In een hypnotiserend geluids- en videodecor zullen vj's, dj's en acteurs vormgeven aan Brouwers' Kroniek van een karakter en is de documentaire De Verzonkenen (1984) van cineast Cherry Duyns te zien: een portret van Jeroen Brouwers.

Bezonken rood en Zonsopgangen boven zee: in het ro theater en de Rotterdamse Schouwburg, van 13 oktober t/m 7 november 2004. reserveren: 010 4118110 / 010 4047070 www.rotheater.nl