Passionate. Jaargang 7

[p. 4]

[nummer 6]

In den beginne

Vanaf vandaag lees ik niets meer dat gaat over kwaliteit versus jonge allochtonen. Ik word er moe van, ik krijg geen hap meer door mijn keel.

Vanaf vandaag weiger ik ook maar één letter te bekijken die betrekking heeft op de discussie ‘Waarom Krijgen Schrijvers Geen Subsidie’. Ik word er sip, somber en vooral zo sloom van. Discussies als trage ketchup zijn over de krantenpagina's uitgesmeerd. Geloof mij: subsidie maakt de schrijver sloom. Een schrijver moet schrijven alsof zijn huis in de fik staat. De vlammen klimmen in de gordijnen en de Echte Schrijver denkt: tijd genoeg voor nog één hoofdstuk.

Vanaf vandaag kijk ik geen kranten meer in die berichten over de Cultuurnota. O nee, ik krijg mijn eczeem weer.

Al dat gezeik en gelul en gemekker en gebakken lucht. Nederland is de weg kwijt.

Een lief klein absoluut niet naïef meisje van een jaar of achttien vroeg mij of ik haar wilde helpen met het samenstellen van haar boekenlijst Engels. Eindelijk! Een meisje dat met mij wil praten over literatuur. We spraken af in een café en daar zat ze dan met pen en papier en een grote glimlach. Ik citeerde boeken en schrijvers. Zij schreef, ik dronk. En wij lachten. Aan het eind van de avond nam zij de laatste metro en ik fietste met Spearhead in mijn minidisc gelukzalig naar huis.

Een week later werd ik weer gebeld door haar. Wilde ze misschien weer wat afspreken? Ik geloofde mijn oren niet toen zij vertelde dat haar docente Engels een rode streep door Charles Bukowski had gezet. ‘Bukauwski?’ had ze gezegd, ‘die ken ik niet. Volgens mij heb je het verkeerd overgetypt.’ Het lieve meisje is met tranen in haar ogen naar huis gegaan en is gaan kijken op de door mij nagekeken lijst. Ze had het alleszins goed overgetypt. De volgende dag is ze weer naar haar lerares gegaan. Met tegenzin is die toen gaan praten met een collega en uit dat gesprek is gekomen dat die Bukowski geen literatuur is.

Charles Bukowski. Hij volhardde als sloeber, dronk de Elzas leeg en schreef het scenario voor het meesterwerk Barfly. Een film over zijn leven, als schrijver. Jongens, wat een leven en wat een schrijver! Pas aan het eind van zijn leven werd hij bekend. Voor zijn vijfenvijftigste heeft hij geen roem gekend en toch is het nooit bij hem opgekomen om te stoppen met schrijven. Één moment uit Barfly zal ik nooit vergeten:

Henry Chinaski, het alter-ego van Charles Bukowski, gespeeld door Mickey Rourke, is pas ontdekt door een uitgeefster. En rijdt met haar in een rode Mercedes Cabriolet linea recta naar haar immense villa waar ze samen gevoelloos de liefde bedrijven. Als hij de volgende ochtend wil vertrekken, smeekt vrouwlief hem om alsjeblieft te blijven. Chinaski peinst er niet over. Ook wanneer zij de voordelen van haar luxueuze huis opsomt en hem vertelt dat hij hier in alle rust kan schrijven. ‘Baby, it's a cage with golden bars,’ is het enige wat hij heeft te zeggen.

[p. 5]

Kenmerkend tegen deze achtergrond is dat een sectie Engels op een middelbare school Bukowski geen literatuur vindt en grote groepen in Nederland van mening zijn dat schrijvers subsidie moeten krijgen (net als balletdansers, beeldhouwers, musici, bijstandsmoeders). Veel van de lezers van Passionate zullen Charles Bukowski niet eens kennen. (De meeste lezers zijn tussen de 16 en 26.)

We groeien op met subsidie. We weten niet meer wanneer een schrijver goed is. Binnenkort weten we überhaupt niet meer wát goed is.

Nieuw-Zeeland. Drie vrienden. Een Triumph 2500 TC. De achterbak helemaal volgeladen met Hermans, Reve, Brusselmans, Bukowski, Ellis, McInerny en ga zo maar door. De zon: schuin voor ons. De muziek: Groove Armada. Vrouwen: overal. Dit is de andere kant van de wereld. Tegen de verwachting in gaat de zon hier ook onder. Gelukkig komt ie ook weer op.

We zitten op het terras van het Illyon-Blairstreet café in Wellington. Op tafel staan drie goddelijke espressi door Haar gemaakt. Zij staat achter de bar en is mooi. Ook als ze gaapt. Een zwangere vrouw struikelt over een stoeprand, haar kind valt uit haar buik en een knalgele Hyundai Atos rijdt er overheen. Maar het is allemaal niet zo mooi als het eruit ziet. Onze boeken zijn op.

We slenteren over straat en voelen ons niet goed. ‘Wat vind jij van die stoeptegels?’

‘Sorry?’

‘Niets.’

Maar dan ineens plotseling uit het niets zien we een boekhandel. Met allemaal boeken! Aan een meisje met prachtige ogen, benen en borsten vragen we of ze jonge Nieuw-Zeelandse schrijvers kent, liefst met enig gevoel voor humor.

‘Eh, ik werk hier niet.’

Het is stil.

‘Maar misschien is dit iets?’ Ze wijst naar een boek. Stray thoughts and nose bleeds van Duncan Sarkies. Alledrie kopen we een exemplaar. En in één ruk lezen we het uit. We liggen in de Botanic Gardens. Door de walkman-speakertjes kraakt de Buena Vista Social Club. Waanzinnig! Wat een mooie zinnen. Wat een scherpe humor. Wat een vaart. Nog sneller dan de TGV, veel sneller, zo snel als - hoe heet die trein in Japan die 600 km/uur gaat en waar al die Japanners van moeten vomeren? - die trein. Zo snel leest het boek.

Ik denk aan Nederland, ik denk aan Passionate. Dít moet gelezen worden. Dit is een schrijver. Duncan Sarkies schrijft. Uit naam van de heilige drie-eenheid: vrouwen, muziek en literatuur. Geen soebsidie, geen geouwehoer, geen jongeren en allochtonen, hooguit wat schapen.

Ik kan niet anders dan nog even aan Charles Bukowski denken. Ik denk aan zijn Women, ik denk aan zijn Mahler & Mozart en the Bee, ik denk aan zijn Knut Hamsun en John Fante.

Bukowski is mijn Held. Lang leve de heilige drie-eenheid!

Ernest van der Kwast