Redactiewoord
De kogel is door de kerk. Er komt een referendum over de regiovorming, het zoveelste wiel van de lokale bestuurders. Zag het er eerst niet naar uit dat de technocraten aan de Coolsingel de vox populi en vox Passionate zouden willen horen, elfduizend handtekeningen hebben de heren en dames op het pluche alsnog op andere gedachten gebracht. Voor wat het waard is natuurlijk. Wanneer de bevolking van de stad zich massaal uitspreekt tegen de opdeling van Rotterdam dan is dat een prachtig, maar even machteloos, nee, want de uiteindelijke beslissing wordt door Den Haag genomen. En daar worden referenda over het algemeen als enge ziekten beschouwd. Niettemin kan een hoge opkomst - gezien het ingekankerde maatschappelijk cynisme van de gemiddelde stadsgenoot gaat 5% hier al voor door - en een duidelijke afwijzing van de voorgestelde opsplitsing indruk maken. Een camaraploeg van de NOB, onder leiding van het Orakel der Lage Landen, Marga van Praag, zal verslag uitbrengen van de turbulente ontwikkelingen tijdens het uitbrengen van de stemmen. De schooljuffrouw van de Nederlandse televisie, die nu ook om tien uur een jeugdjournaal heeft geïntroduceerd (‘Wat een stoute man is die meneer Arafat, jongens en meisjes!’) kan dan de betrouwbaarheid van de gehouden volksstemming aan haar kinderlijke opvattingen toetsen.
Het is overigens wel een lachertje om al die veertigers zo huiverig over een referendum te horen praten. Ik ben er natuurlijk niet bij geweest, en er is mij herhaaldelijk verteld dat ik wat gemist heb, maar als ik goed ben ingelicht was het toch de generatie die in de jaren zestig zo heerlijk naïef de wereld ging veranderen en om vergaande democratisering schreeuwde die nu met ijzeren hand regeert. De hele façade van de love and peace beweging was niet meer dan de legitimatie die nodig was om macht te kunnen verwerven. Nu de Kombrinks, de Ritzens en de Simonsen de scepter zwaaien blijkt alle creativiteit, verbeelding en bereidheid tot democratische samenwerking te zijn opgebruikt en verlammen zij met hun dodelijke saaiheid, die zo grijs is als de streepjespakken van de minister-president, met hun holle retoriek iedere poging van de nieuwe generatie het woord te nemen. Wij hebben ons nooit op de borst geklopt dat we grootse, goede daden voor de mensheid zouden gaan verrichten, wij hebben altijd de realiteit onder ogen gehad en lijken daarvoor nu de tol te betalen. Daarom wordt het tijd dat wij onze realiteitszin verliezen, bluffen als ervaren pokeraars, liegen of het gedrukt staat en Machiavelli tot onze heiland uitroepen.
Geheel volgens de regels van de democratie is de inhoud van deze Passionate tot stand gekomen. Richard Dekker ontpopt zich als vaste leverancier met een verhaal over een dodenherdenking en een gedicht over een zinkende binnenschipper, aforist Kees Versteeg waagt een gokje op de roulettetafel van Passionate, Rick Ensering geeft met opluchting kennis van de structuur die zijn bestaan heeft gekregen en tenslotte blijft Erik Brus zoeken naar verduidelijking.
Giel van Strien