Parmentier. Jaargang 13

[p. 42]

Thijs Goverde
De vredesmachine

Mijn broer was een vreemde vogel. Zweverig, zei mijn vader, maar hij bedoelde: niet helemaal goed bij zijn hoofd. Dat was niet eerlijk, mijn broer was prima bij zijn hoofd. Het zat alleen een beetje raar in elkaar, binnenin dat hoofd van hem. Arend (zo heette mijn broer) weigerde het vlees te eten van wat hij noemde ‘onze dierlijke medemens’. Nou zijn er wel meer mensen die geen vlees lusten, maar dat ‘dierlijke medemens’ slaat nergens op. Volgens mij.

Op een avond, onder het eten, zei mijn broer: ‘Ik heb vandaag een engel gezien.’

‘Het zal wel,’ mompelde mijn vader.

‘Jongen toch’, zuchtte mijn moeder, maar ik vroeg: ‘Wat zei-die? De engel? En had hij vleugels?’

‘Ja,’ knikte mijn broer, ‘grote gouden vleugels had hij. En hij vroeg de weg naar Den Haag.’

‘En toen?’

‘Ja, toen niks natuurlijk. Weet ik veel, hoe je in Den Haag komt?’

‘En had-ie nog goeie raad, die engel van je?’ vroeg mijn vader. ‘Bijvoorbeeld iets over: niet liegen tegen je ouders?’

‘Nee, daar zei hij niks over,’ zei mijn broer peinzend.

En tijdens een boswandeling zagen we eens een omgevallen boom van wel een meter dik, dwars over het pad.

‘Die kan ik laten verdwijnen,’ pochte mijn broer, ‘door alleen maar met mijn vingers te knippen.’

‘Doe maar,’ zei mijn vader. ‘We zijn benieuwd.’

‘Ik kan het niet nu meteen,’ zei mijn broer snel. ‘Maar vanavond, om zeven minuten voor half zes, dan kan ik het.’ Mijn ouders zuchtten en schudden hun hoofd. Die avond, om zeven voor half zes, knipte mijn broer met zijn vingers. Toen we de volgende dag gingen kijken, was de boom verdwenen.

‘Dat heeft de boswachter gewoon gedaan,’ beweerde mijn vader.

‘Die ouders van ons,’ fluisterde mijn broer, ‘die geloven ook alles. Hebben we die boswachter ooit gezien? Nou dan!’

Ik gaf geen antwoord. Ik geloofde eerder in de boswachter dan in mijn broer zijn vingerknip. Maar sinds twee jaar weet ik het niet meer zo zeker. Want twee jaar en twaalf dagen geleden werd er in onze tuin een enorme lading hout bezorgd. Er zat een rekening bij, die mijn vader moest betalen.

‘Wat heeft dit te betekenen?’ bulderde mijn vader.

‘Ik ga een machine bouwen,’ zei mijn broer. ‘En daar heb ik olijfhout voor nodig. Het is wel duur, maar met iets anders gaat het niet.’

‘Een machine?’ vroeg mijn moeder. ‘Van hout? Wat voor machine wordt dat?’

‘Een vredesmachine,’ vertelde mijn broer. ‘Over een dag of twaalf is hij af, dan zet ik hem aan en dan wordt het overal ter wereld vrede.’

Mijn vader keek alsof hij elk moment kon ontploffen, maar Arend keek hem aan en glimlachte.

[p. 43]

‘Waarom niet?’ zei hij tegen pappa. Mijn vader zuchtte, zo lang en zo diep dat ik dacht dat hij leeg zou lopen als een ballon. Maar dat deed hij niet. Hij staarde naar de grond, haalde zijn schouders op en mompelde: ‘Ach ja, waarom ook niet, als die arme idioot er nou gelukkig van wordt...’

De dagen daarna werden er allerlei andere spullen bezorgd. Balsems (wat dat ook zijn), slingers met witte vaantjes, van alles wat ik niet thuis kon brengen, en ten slotte een mand met drie witte duiven.

‘Die gaan mijn machine aandrijven,’ zei m'n broer.

‘Dat zullen ze leuk vinden, je duivelijke medemensen.’

‘Waarschijnlijk niet,’ gaf hij toe, ‘maar het is nou eenmaal hun taak. Zoals het mijn taak is om deze machine te bouwen. Ik ga ook liever naar het zwembad. Of een boek lezen. Maar wat moet, dat moet.’

Hij timmerde en zaagde de hele dag. In het begin probeerde mijn vader nog te helpen, maar daar hield hij mee op na een ruzie over de tandwielen.

‘Vier spaken is te weinig,’ bromde mijn vader. ‘En bovendien staan ze niet haaks op elkaar. Ze moeten een kruis vormen, kijk: zo.’

Mijn broer zette de spaken terug zoals ze hoorden. ‘Zo vormen ze het Vredesteken,’ legde hij uit, ‘en een sterker Wiel is er niet.’

‘Je ziet ze vliegen.’ bitste mijn vader. ‘Zoek het verder maar alleen uit, als je het zo goed weet.’ Dat deed mijn broer, en op de avond van de twaalfde dag was hij klaar. Er stond een gigantisch apparaat op het gazon, helemaal van olijfhout, vol tandwielen en vliegwielen en uitsteeksels en hendeltjes. Bovenop zaten de duiven, ingesnoerd in de slingers met de witte vlaggetjes.

Mijn broer geeuwde zo hard dat de tranen hem in de ogen sprongen. ‘Morgenochtend zet ik hem aan,’ zei hij. ‘En dan - poef! Vrede op aarde.’

Maar die nacht was er een storm. Het regende en hagelde en donderde en bliksemde de hele nacht. Vlak voor zonsopgang ging de storm pas liggen. Mijn broer maakte me wakker.

‘Kom eens kijken,’ zei hij somber. Slaapdronken wankelde ik achter hem aan, de tuin in. Ik schrok. De bliksem was ingeslagen, precies in de vredesmachine. Er was niets van over dan een rokende stapel hout. De duiven leken op gebraden kippetjes.

‘Er is in deze wereld geen plaats voor mij,’ zuchtte mijn broer. ‘Zou je iets voor mij willen doen?’ Ik knikte. Mijn ogen stonden vol medelijden.

‘Kijk goed naar mij,’ zei hij. ‘Geloof alleen maar wat je ogen zien. Dat kun jij wel - jij blijft altijd met je beide benen op de grond. Bij mij is dat wel anders!’ Hij glimlachte, knipoogde naar me, en spreidde zijn armen. ‘Let goed op!’ riep hij vrolijk. ‘Dag broertje!’

Daarna vloog hij weg, de opkomende zon tegemoet.