Parthonopeus van Bloys
(1871)–Anoniem Historie van Partinoples, grave van Bleys, De– AuteursrechtvrijVIIGa naar voetnoot⋆).‘Neven der side van der zee
1065[regelnummer]
Twee grote dachvaerde ofte mee.
| |
[pagina 42]
| |
Teerst loopt soe bi Marberoen
Daer ridders wonen, [die] gherne doen
Mijn ghebot en̄ te minen dienste staen.
Dien casteel hevet van mi te lene ontfaen
1070[regelnummer]
Aernout, die sonen heeft vive
Bi Beatrisen sinen wive,
Staerke ridders ende grote.
Sulctijt comen die gallote
Bi der zee ofte uutlaghen,
1075[regelnummer]
Die met rove hem bejaghen:
Die vanghet hi met crachte en̄ bint,
So dat hise mi ghebonden sint.
Dan lopet die Ore bi Orac
En̄ bi S[uscis] en̄ bi Cyrac
1080[regelnummer]
Neven berghen en̄ neven roken.
Soe hevet binnen haren lope be[lok]en
Hondert castele ende meer;
Dan doet soe haren wederkeer.
Als soet hevet ghelopen al,
1085[regelnummer]
Hier [i]n de zee doet soe haren val.
Nu weet[t]i dat water heet die Ore,
[En̄ die casteel hetet Chiefdore].
Hovet van Ore bediedet dat
(Nu mach ment in dietsce verstaen te bat),
1090[regelnummer]
Om dat hier die Ore beede doet,
Springhet en̄ vallet in de zeevloet,
| |
[pagina 43]
| |
So es de casteel Chiefdore gheheten.
Nu moeti minen name weten:
Melior es die name mijn;
1095[regelnummer]
Wildi vroet en̄ ghestade sijn,
Ghi sult van mi hebben groten scat,
Dat ghi nemmer en begheert bat,
Indien dat ict te voren weet,
Het en sal u sijn gherect,
1100[regelnummer]
Bi dien dat ghire pinet om niet
None penst hoe ghi mi siet,
No nemmer en doet ghene laghe
Totien termine, tote dien daghe,
Dien ic ghesprac ieghen mine man,
1105[regelnummer]
Daer al mine ere leghet an.’
- ‘Vrouwe,’ seiti, ‘als helpe mi God,
Men mochte mi houden over sot
En̄ over argher dan .i. dief,
Verriedic dus mijn soete lief.’
1110[regelnummer]
- ‘Dese [rede ver]draghet [nu]; echt
[Selwi spreken daer af; maer tes recht]
[Dat ic u thant vraghe wat sal sijn]
Uwe dachcortinghe morghijn:
Of ghi wilt varen in rivieren
1115[regelnummer]
Of bersen int wout ten wilden dieren?
Ghevallet dat ghi kieset die jaghet
| |
[pagina 44]
| |
En̄ u die herte daer toe draghet,
So sal ic u segghen hoet steet:
Morghin als ghi sult sijn ghereet,
1120[regelnummer]
Na etene, sal men u te voren
Bringhen den alre scoonsten horen,
Dien ghi nie saghet, suldi segghen;
Dien sal men up die tafle legghen.
Dien voert met u als ghi wech ridet;
1125[regelnummer]
En̄ als ghi die mersce lidet,
So set den horen aen uwen mont,
En̄ blaester mede, als ghi wel cont;
Dan suldi sien die honde comen,
Als si den horen hebben vernomen,
1130[regelnummer]
Die snelste, die ghi noyt saghet,
En̄ goet en̄ nuttelijc ter jaghet,
Honden, bracken ende siesen.
Wildi ooc die jacht [niet] verkiesen,
En̄ ghi in rivieren wilt riden,
1135[regelnummer]
In ere camere hier besiden
Staen haveke, valken, sporewaren;
En̄ als ghi u wilt merghen varen,
Daer nemet als vele als u voeghen,
Daer moghedi af sien scone vloghen.’
1140[regelnummer]
- ‘Vrouwe,’ seiti, ‘mi ghelievet meest
Dese eerst[e] waerf int foreest
Mi te merghene metten honden,
Dat ic mi daer te bet wille beconden.’
Dit dochte haer goet, dat seit soe.
| |
[pagina 45]
| |
1145[regelnummer]
In slape worden si beede doe,
Soe in sinen arem en̄ hi in de hare.
Ic dar wel segghen openbare
Dat haer negheen die tijt vermoyt
No nemmermeer en hadde vernoyt,
1150[regelnummer]
Al hadde die nacht langher gheduert;
Want die minne [es] so [ghe]natuert,
Datter ghene mate dochte toe.
Die nacht leet en̄ [s]morgen[s] vroe,
Als die sonne op was ghegaen
1155[regelnummer]
En̄ hi sine cleder aen hadde ghedaen,
Na etene, brocht men hem den horen
(Alst hem was gheseit te voren).
Dien.........
Honde ghecoppelt te samen,
1160[regelnummer]
Bracken, siesen ende winde,
En̄ alle so swart, dat dien kinde
Vele te meer wanhaghede dies.
Daer quam een groot hont, een lanc sies:
Hi hadde om den hals sijn
1165[regelnummer]
Enen halsbant claer guldijn.
Die rinc entie cnoop daer ane
Costen groot goet na minen wane.
Den enen haddi neven hem in hant
So langhe datti een spoor vant
1170[regelnummer]
Dat hadde ghemaect een everswijn,
Dat out wel vier jaer mochte sijn.
| |
[pagina 46]
| |
Dien volghedi metten slaghen
Beede in boscagen en̄ in haghen,
So langhe dat hi porrede wilt.
1175[regelnummer]
Dien sies, dien hi bi der leisen hilt,
Dien liet hire te handen toe;
Die grote honde ontcoppeldi doe.
Daer mocht men hebben scoon iacht ghesien.
Die honde saghen den ever vlien:
1180[regelnummer]
Daer was ghebielt so menechvout,
Dat [ghescal] vervulde al thout.
Die ever mochte niet ontgaen.
Twee snelle honden verliepene saen
En̄ velden ter eerden in een dal.
1185[regelnummer]
Dien ever gaf hi den honden al.
Dit was sdaechs sine merghinghe,
Sijn spel en̄ sijn dachcortinghe.
Ter herberghe keerdi weder doe;
Maer hi verloos, hine wiste hoe,
1195[regelnummer]
Alle die honde, sonder .ii. winde,
Die bleven altoes metten kinde,
Dat hem te min vernoyen soude,
So waer hi wandelen woude.
Die jonghelinc at en̄ dranc ghenoech
1195[regelnummer]
Alles, dies sijn herte ghedroech.
Achter etene hi te bedde ghinc:
Daer quam die joncfrouwe, die hi ontfinc
Vriendelijc en̄ met soeten spele.
Si loeghen en̄ si spraken vele
| |
[pagina 47]
| |
1200[regelnummer]
En̄ dreven haer werelt onder heme,
Als den jonghen wel gheteme.
Die hadde ghehoort hare rede,
Daer soe hem die nacht corte mede,
Die[n] grote[n] sin, die grote wijshede,
1205[regelnummer]
Dat selve hebbic te lanc
Van minen lieve en̄ anders niet.
God, die alle dinc voorsiet,
Hi moete gheven, dat mi die soete
Haer minne wederdeelen moete,
1210[regelnummer]
Als die joncfrouwe dede den kinde,
Dat soe met herten minde.
Parthonopeus hadde bliscap groot;
Te sprekene van hem slaet mi te doot.
Hine sach sijn lief neghenen tijt;
1215[regelnummer]
Maer hi hadder mede groot delijt.
Groot amours ende groot spel;
Van den minen hebbic niet el,
Sonder allene dat ict scouwe.
Hi hadde bliscap, en̄ ic rouwe.
1220[regelnummer]
Parthonopeus was aldaer
Met groter bliscap wel een jaer,
Dat hire binnen niet en droevede.
Hi hadde van al dat hem ghevoeghede:
Hi hadde goede jacht te[n] dieren,
1225[regelnummer]
En̄ goet ghebeet in rivieren.
| |
[pagina 48]
| |
So setti sinen sin aen dat
Dat hi alle vriende vergat,
Sine moeder en̄ sinen vader,
Daer toe sine maghe algader
1230[regelnummer]
En̄ hi om ghene dinc el ne achte
No bi daghe no bi nachte,
Sonder der ghere die hi minde,
En̄ sine vogle en̄ sine winde:
Daer mede haddi sinen wille so wel
1235[regelnummer]
Dat hi begheerde gheen dinc el.
Alst quam ten ende van den jare,
Wart hi peinsende haer en̄ dare,
En̄ peinsde wanen hi was gheboren.
Doe alre eerst quam hem te voren
1240[regelnummer]
Hoe gherne hi sijn oom soude scouwen.
Snachts teldijt der joncfrouwen
En̄ bat orlof te lande te vaerne.
‘Jonchere,’ seit soe, ‘dat doe ic gaerne:
Ic love wel dat ghire vaert
1245[regelnummer]
In dien dat ghi hebt te mi waert
Altoes gherechte minne,
Dat ghi in uwe herte binnen
Ne doet el ghene vrouwe
En̄ ghi mi hout rechte trouwe.
1250[regelnummer]
Vrankerike heeft uwer hulpe[n] noot.’
| |
[pagina 49]
| |
‘En̄ Bloys es in allen siden
Beseten en̄ u ander borghe.
Daer es van binnen grote sorghe.
Daer suldi vinden meneghen viant
1255[regelnummer]
En̄ in werren algader tlant.
Nu weest lustich en̄ ghestade,
En̄ vaerter toe bi minen rade.
Sijt goet ten spere en̄ ten scilde,
Goet en̄ hovesch ende milde.
1260[regelnummer]
Pinet om ere en̄ om doghet.
Sijt wel ghesedet, daer ghi moghet:
Groetet al die liede minlike.
Ghevet goeden ridders mildelike,
Dat si u wesen van herten hout.
1265[regelnummer]
Ghevet hem selver ende gout:
En sorghet niet wanen tcomen sal,
Ic saelt u selve doen hebben al.
Ne weest uwer spraken niet te diere,
Sijt omoedich en̄ goedertiere
1270[regelnummer]
Jeghen rike en̄ jeghen aerme.
Hout altoes in u bescaerme,
Aldaers behoevet, die Heleghe Kerke,
Eret papen ende clerke;
Dan sal u hout sijn God Onse Here.
1275[regelnummer]
Bi siere hulpe sal u ere
En̄ u prijs te meerre wesen.
Echt biddic u boven al desen
Dat ghi nemmer so dom ne sijt,
Dat ghire raet toe soeket voor tijt
| |
[pagina 50]
| |
1280[regelnummer]
No lust, hoe ghi mi moghet scouwen;
Want het soude u sere rouwen.
So wiere u toe gave raet,
Ic segghe u wel, hi riede u quaet.
Noch biddic u ene ander bede:
1285[regelnummer]
Als ghi daer hebt ghemaect vrede,
Ne merret niet langhe in Vrankerike,
Maer comet te mi sekerlike
Door minen wille en̄ uwe vrome.
Ghi sult mi sijn willecome.’
1290[regelnummer]
‘Vrouwe,’ seiti, ‘ic hebbe wel verstaen,
Hoe dese lesse es vergaen,
En̄ wel vernomen dit sermoen.
Ic soude node pine doen
No poghen, hoe ic u mochte sien.
1295[regelnummer]
Ic sal emmer bliven in dien
Dat ic sal volghen na uwen rade.’
Began hi reeden sine vaert,
Te vaerne te Vrankerike waert,
Want hi hadde groot toeverlaet
1300[regelnummer]
Ter ghere, die hem gaf den raet.
Jeghen avont hi te[r] havene reet.
Daer vant hi sijn scip staen, God weet,
Dat hem die joncfrouwe daer sinde.
Hi scepede sijn ors en̄ sine winde.
1305[regelnummer]
Bi den ganghe hi ten scepe ghinc;
Binnen den scepe vant die jonghelinc
| |
[pagina 51]
| |
Een bedde ghemaect sachte en̄ wel.
Doe ne wisti wat beghinnen el,
Maer hi ghinker up ligghen slapen.
1310[regelnummer]
Doe ghinghen te seile die seilcnapen
Enten roedere die stieren[s] plach;
Diemeer hire negheen en sach.
Si traken tseil boven hooch
En̄ tscip metten winde vlooch,
1315[regelnummer]
Was die wint staerker, was hi cranker.
[Na] .xiv. daghe scoten si den anker
In die Oire, doet men mi verslaen.
Doe ne mochte dat scip niet vorder gaen,
No dat, no gheen [ander] als groot.
1320[regelnummer]
Doe bewa[t]erden si den boot,
Daer een rikelec bedde was inne
Sachte ghemaect en̄ wel bi sinne.
Daer leiden si op den jonghelinc.
Dat dunc[t] mi een vremde dinc,
1325[regelnummer]
Dat hi niet ne wart ontwake.
Hi was ghevoert al met ghemake
Sonder vernoy ofte toren
Bi Bloys, danen hi was gheboren.
En̄ als hi up tlant was ghegaen,
1330[regelnummer]
Wart hi in wake en̄ sach staen
| |
[pagina 52]
| |
Sijn paert en̄ sine honde op tlant,
En̄ sach dien boot keren te hant;
Nochtan dat hire niemen sach,
Die stierens of die roeyens plach.
1335[regelnummer]
Die boot ghinc neder in die Oire.
Doe jammerde hem om Melioere,
Daer algader lach aen sijn raet,
Sijn hulpe, sijn troost, sijn toeverlaet;
En̄ waert pensende in sinen moet,
1340[regelnummer]
Gave hem God aventure goet,
Teerst dat hi mochte met ere[n],
[Soudi naer Chiefdore] wederkeren.
...... [twaelf paerden]
Met groten laste en̄ met swaren,
Die alle ravenzwart waren
1345[regelnummer]
En̄ scone, dat segghic u over waer.
Hem volgheden twaelf garsoene naer,
Ghecleet met purper en̄ met siden.
Daerna sach hi enen ridder riden,
Edelijc ghedaen, starc en̄ stout;
1350[regelnummer]
Diemeer was hi grau en̄ out;
Scone was hi van allen leden.
Als tkint quam aen hem ghereden,
‘Jonchere,’ seiti al overluut,
‘Bi mi ontbiet u groot saluut
1355[regelnummer]
Mijne joncfrouwe Melioer, die u hevet
Vercoren voor alle dinc dat levet;
Soe ontbiet u hare minne
En̄ trouwe met ghestaden sinne.
| |
[pagina 53]
| |
Soe bidt dat ghi om haer peinst
1360[regelnummer]
En̄ ghene lust daer toe en veinst
Hoe ghise ghesiet voor dien dach,
Dat tuwer ere wesen mach;
Want het soude u sere rouwen.
Ic raed[t] u ooc met goeder trouwe[n].’
1365[regelnummer]
‘Here,’ seiti, ‘sijt willecome.
Om onse ere, om onse vrome
Sal ic poghen spade en̄ vroe.
God selve ghestarke mi daer toe
En̄ jonne mi des dat ic die soete
1370[regelnummer]
Voor tijt niet [ghe]sien en moete.’
‘Jonchere,’ seiti, ‘nu wilt ontfaen
Die somers, die hier gheladen staen
Beede met selvere en̄ met goude.
Of ghi wilt hebben hare houde,
1375[regelnummer]
So pijnt u emmer te doene wel,
En̄ hebt sorghe niewer om el
Dan om joesten en̄ tornieren
En̄ andersins in ghere manieren.
Pijnt om ere en̄ om doghet
1380[regelnummer]
En̄ prijs te hebbene, daer ghi moghet.
Soe ombiet u dat ghi niet
Rudder [en] wert, tes ghise siet,
En̄ ghi weder comet te hare
En̄ ghise nemet openbare.
1385[regelnummer]
Dat es bedie dat soe dies gheert,
Dat soe u selve wilt gorden tsweert,
En̄ soe u ridder maken wille.’
| |
[pagina 54]
| |
‘God moet u behouden tleven,
En̄ moet u hulpe daer toe gheven,
1390[regelnummer]
Dat Vrankerike blijft in eren,
En̄ ghi sniemen moet wederkeren.’
Bin desen hi hem omme wende
En̄ sciet wenende van den kinde.
Doe namen orlof die garsoene
1395[regelnummer]
En̄ troostene emmer wel te doene
En̄ hi sinen lieve trouwe hilde,
En̄ hi hovesch waer en̄ milde,
So dat hi goeden prijs ontfinghe.
Daer nam elc orlof sonderlinghe
1400[regelnummer]
En̄ voeren danen si comen waren.
Doe waren si altehant ontfaren,
Dat hise ghelosede, hine wiste hoe.
Die someren dreef hi voor hem doe,
Die te Bloys den weg aennamen,
1405[regelnummer]
En̄ als si voor die poorte quamen
En̄ die poortw[a]erder sach dat goet,
Wart hi peinsende in sinen moet
Dat God daer selve hadde ghesint;
Maer als hi verkende tkint,
1410[regelnummer]
Met groter bliscap hijt ontfinc.
Het dochtem wonderlike dinc,
En̄ liep tsier vrouwen en̄ seide hare
Dat haer sone comen ware.
Doe ghincse jeghen hem haestelike
1415[regelnummer]
En̄ ontfinkene blidelike
[Als] haren sone, dien soe te voren
| |
[pagina 55]
| |
Sonder wanc waende hebben verloren.
Van groter bliscap weende soe.
In haren armen nam soene doe:
1420[regelnummer]
Wel moederlike cusset soene,
Als soe wel sculdech was te doene.
Van groter bliscap ne sprac soe niet,
Als van jammere dickent ghesciet.
Al swighende dede soene saen
1425[regelnummer]
In ene camere met haer gaen,
En̄ deden sitten neven hare
En̄ began hem vraghen harentare.
Soe vraghede wat hem hadde ghewerret,
Dat hi so langhe hadde ghemerret;
1450[regelnummer]
En̄ teldem [dat] beede gader
Die coninc sijn oom ende sijn vader
Doot waren, als hem was gheseit.
|
|