OSO. Tijdschrift voor Surinaamse taalkunde, letterkunde en geschiedenis. Jaargang 29

[p. 385]

Berichten

Caraïbische fotocollectie van de fraters van Tilburg

In het generalaat van de Fraters van Tilburg bevinden zich ongeveer dertigduizend foto's die gemaakt zijn in de periode 1886-1995, toen de fraters uit de Noord-Brabantse stad werkzaam waren op de Nederlandse Antillen en in Suriname. De foto's geven een prachtige blik op de aanwezigheid van deze religieuzen in de Caraïben. Zij tonen bijvoorbeeld de scholen die de fraters stichtten, de leerlingen aan wie zij lesgaven, de verenigingen die zij oprichtten, het leven binnen de fraterhuizen aldaar, feestelijke aangelegenheden en andere gedenkwaardige momenten, en de uitstapjes en excursies die zij maakten.

Tot op heden is deze bron echter nagenoeg ongebruikt gebleven. De foto's werden in het archief opgeslagen, maar zijn nog nooit als collectie bekeken en beoordeeld. Deze vooralsnog onaangeboorde schat aan beeldmateriaal was tot voor kort dan ook vrijwel alleen bekend bij de congregatie zelf. Slechts sporadisch zijn foto's uit het uitgebreide aantal dozen gehaald, maar al met al komt het erop neer dat deze omvangrijke collectie onaangeroerd is gebleven.

Frater Max met leerlingen op school in Otrabanda, Curaçao 1919 (Collectie van de Fraters van Tilburg. Stadsmuseum Tilburg)

[p. 386]

In 2009 kwam daar verandering in, toen Stadsmuseum Tilburg en de Stichting Cultureel Erfgoed Caraïbisch gebied & Nederland samen met de Tilburgse hoogleraar Arnoud-Jan Bijsterveld een eerste grove inventarisatie van de fotocollectie maakten. Daar vloeide een project uit voort dat onder meer de digitalisering en beschrijving van de Caraïbische fotocollectie omvat. Inmiddels zijn al duizenden foto's gedigitaliseerd en van een beschrijving voorzien.

Dit omvangrijke karwei, dat mede mogelijk wordt gemaakt door financiële steun van de provincie Noord-Brabant, de gemeente Tilburg en de Stichting Volkskundeleerstoel Brabants Heem, zorgt er niet alleen voor dat de papieren foto's niet verloren gaan, maar maakt het ook mogelijk de collectie toegankelijk te maken voor eenieder die erin geïnteresseerd is. Het is namelijk de bedoeling dat de Caraïbische foto's in een later stadium op internet te bekijken zullen zijn.

In het komende nummer van Oso zal een eerste verkenning en beschrijving van de fotocollectie worden opgenomen met daarbij aandacht voor het ontstaan en het karakter van de fotocollectie, veranderingen binnen de congregatie en historische ontwikkelingen op de Nederlandse Antillen en in Suriname.

Voor info over de Caraïbische fotocollectie:

Prof. Arnoud-Jan Bijsterveld

[e-mail]

Bijzonder hoogleraar Nederlands slavernijverleden en erfenis

Dr Stephen Small is benoemd tot bijzonder hoogleraar Nederlands Slavernijverleden en erfenis aan de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam (UvA). De leerstoel is ingesteld vanwege de Stichting Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en erfenis (NiNsee). Stephen Small zal recente uitingen onderzoeken van het erfgoed, de herdenking en gedenktekens in Nederland die betrekking hebben op de slavernij en haar erfenis. Small is universitair hoofddocent Afro-Amerikaanse studies en adjunct-directeur van het Instituut voor Internationale Studies aan de Universiteit van Californië in Berkeley. Van 2004 tot 2007 was hij voorzitter van de afdeling Afro-Amerikaanse studies. Voor zijn aanstelling bij Berkely in 1995 doceerde hij Geschiedenis en Sociologie aan de Universiteit van Massachusetts en aan de Britse universiteiten van Warwick en Leicester. Hij was gastonderzoeker aan de universiteiten van Bordeaux, Toulouse, het Braziliaanse Bahia en van het Zimbabwaanse Harare.

Bijzonder hoogleraar Hindostaanse migratie

Dr Chan Choenni is per 1 september 2010 benoemd tot bijzonder hoogleraar Hindostaanse migratie aan de Vrije Universiteit Amsterdam

[p. 387]

(VU). De leerstoel is door de Stichting Diaspora Leerstoel Lalla Rookh aan de faculteit Letteren van de Vrije Universiteit in Amsterdam gevestigd. Chan Choenni zal de geschiedenis en betekenis van de Hindostaanse migratie naar Suriname en Nederland multidisciplinair bestuderen en in beeld brengen.

Foto Arjan van Lith

Promotie Sabrina Marchetti

Op 28 mei 2010 promoveerde Sabrina Marchetti aan de Universiteit Utrecht op het proefschrift Paid domestic labour and postcoloniality; Narratives of Eritrean and Afro-Surinamese migrant women. Marchetti onderzocht de invloed van de koloniale erfenis op de ervaringen van de eerste vrouwelijke migranten die zich vestigden in de voormalige koloniserende landen en daar als huishoudelijk personeel aan de slag gingen. Marchetti interviewde Afro-Surinaamse vrouwen in Nederland en Eritrese vrouwen in Italië die vóór 1980 zijn gemigreerd.

Onderzoek goudconflicten in Amazone krijgt subsidie

Antropologe Marjo de Theije heeft ruim 600.000 euro subsidie gekregen voor een groot vergelijkend onderzoek naar kleinschalige goudwinning in vijf Amazone-landen.

In Bolivia, Brazilië, Colombia, Peru en Suriname zullen case studies uitgevoerd worden door interdisciplinaire teams. De financiering komt uit het CoCooN-program (Conflict and Cooperation over Natural Resources) van WOTRO, een onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) dat onderzoek naar ontwikkelingskwesties ondersteunt. Kleinschalige goudwinning veroorzaakt conflicten over landrechten en de exploitatie van delfstofbronnen. In de afgelopen jaren is de goudkoorts wereldwijd toegenomen, in het bijzonder din het Amazone-bassin. De stijgende winsten door kleinschalige goudwinning lokken de lokale bevolking, migranten en ook grote (transnationale) mijnbedrijven naar de goudvelden. Die ontwikkelingen veroorzaken conflicten over de toegang tot gouddepots en de distributie van de winsten, en ze verhogen de druk op de lokale bevolking en de omgeving. De Theije wil met het project de conflicten bestuderen, met speciale aandacht voor de (machts)posities van mijnwerkers, de lokale bevolking, migranten en andere buitenstaanders. Daarbij zal ze binnen en tussen de vijf Amazone-landen ook kijken naar het beleid, de nationale wetgeving, politieke en economische processen en de rol van het verval van de natuur.

[p. 388]

De kennis van gisteren, de toekomst van morgen - leren van de dorpsoudsten

De Wayana en Lokono collecties van Museum Volkenkunde in Leiden vormden in de eerste weken van augustus 2010 het middelpunt van een interculturele kennisuitwisseling. Vertegenwoordigers van de Surinaamse Lokono en Wayana gemeenschappen waren door het museum uitgenodigd om samen met conservatoren en onderzoekers van de Universiteit Leiden het erfgoed in Leiden te bekijken en te reflecteren op hun overzeese erfgoed. Kennisuitwisseling en discussie met de restauratoren en onderzoekers stonden hierin centraal.

Dit project maakt deel uit van het overkoepelende samenwerkingstrajec ‘Shared knowledge and cultural heritage’. Hierin wordt ook samengewerkt met source communities uit onder andere Mali, Groenland en Indonesië. Tweemaal eerder werd het museum bezocht door vertegenwoordigers van de Surinaams-Inheemse gemeenschappen. Dit jaar vervolgt het museum de community consultations met representanten van Lokono- en Wayanadorpen.

Kapitein Same Ikinaidu wordt geïnterviewd door Peggy Brader van de Wereldomroep (foto Peter Sanches)