|
| |
| |
| |
Berichten
IBS-colloquium 2010
Thema: De wetten van de jungle
Datum: zaterdag 6 november
Plaats: Het Tropentheater in Amsterdam
Tijd: 10.30-16.00 uur
Braziliaanse goudzoeker in het Surinaamse binnenland (foto Marjo de Theije)
November 2010 is het precies 35 jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd. Turbulente politieke en economische ontwikkelingen drukten hun stempel op de volwassenwording van de republiek. Maar ook op sociaal-cultureel gebied is er veel veranderd. In het oog springen de emancipatie van de Marrons, de komst van migranten uit Brazilië en China, de sterke aanwezigheid van (re)migranten uit Nederland en de vestiging van buitenlandse ondernemingen die nieuwe mogelijkheden bieden op het gebied van werk en opleiding. Maar dit alles heeft een keerzijde. Doordat er nauwelijks een efficiënt ontwikkelingsbeleid is, oefenen deze ontwikkelingen een enorme druk uit op individuen en organisatie om iets voor zichzelf of het land te doen. De initiatieven beperken zich niet alleen tot de hoofdstad Paramaribo, maar strekken zich ook tot het binnenland, het Amazone gebied. Het is niet altijd eenduidig of deze initiatieven gunstig of juist ongunstig zijn voor de ontwikkeling van Suriname. Op welke manier daarbinnen iedereen een graantje pikt is onderwerp van dit colloquium.
Nadere info over het colloquium: surinamistiek.nl
| |
Digitalisering Surinaamse almanakken
In de periode 1751 tot en met 1955 zijn ruim negentig almanakken in Suriname verschenen.
Een almanak of jaarboekje bevat een overzicht van het afgelopen jaar en vormt een belangrijke bron van informatie: wat is er het afgelopen jaar gebeurd, wie zitten er in de (Koloniale) Staten, regering of in het kerkbestuur, wanneer vallen de feestdagen, op welke dagen vertrekken de boten en hoe duur is een
postpakketje naar Nederland? De almanak dus als een
| |
| |
soort who is who in Paramaribo. In de loop van de negentiende en zeker in de twintigste eeuw omvatten de almanakken steeds meer namen. Je kunt stellen dat er een tijd is geweest dat je maatschappelijk pas iets voorstelde als je in de almanak werd genoemd. Zo staan in de almanak van 1911 de belangrijkste postzegelverzamelaars vermeld. Voor de namen van politieagenten gerangschikt naar ‘hunne nummers’ (totaal 214) biedt de almanak van 1915 uitkomst.
Surinaamsche Almanak van 1820 (foto Jannes Mulder)
Oude almanakken bevatten ook veel gegevens waar je nu naar alle waarschijnlijkheid weinig mee kunt zoals de waterstanden, de hoeveelheid regen per maand of de joodse kalender van het schrikkeljaar 1832. Dat ligt anders voor de regelmatig uitgebrachte overzichten van het wel en wee van de plantages: wie was de eigenaar? Hoe groot de productie? Hoeveel slaven waren er van de betreffende plantage weggelopen? En zo verder. Zelfs de eerste advertenties in de almanak van 1889 kunnen voor onderzoekers van het recente verleden van betekenis zijn. Dat geldt helemaal voor de kronieken waarin de wetenswaardigheden van het afgelopen jaar de revue passeren. Veel almanakjes hadden belletristische bijlagen bestaande uit een gedicht, een spannnend kort verhaal of de rede van de voorzitter van het genootschap ‘Oefening Kweekt Kennis’.
In 1947 publiceerde Oudschans Dentz' in de West-Indische Gids 28(29) een overzicht van de Surinaamse almanakken (pp. 175-176). Op de website www.surinaamsealmanakken.com is de lijst van Oudschans Dentz' geactualiseerd. Tijdens een uitgebreide inventarisatie van de almanakken bleek geen enkele erfgoedinstelling de volledige collectie te bezitten. Ook werd duidelijk dat sommige almanakken in Nederland maar vrijwel alle almanakken in Suriname in een kwetsbare staat verkeren. Mede op basis van deze bevinding zal in Nederland maar vooral in Suriname ook veel aandacht uitgaan naar herstel, restauratie en conservering. Het ligt in de bedoeling op korte termijn zo veel mogelijk almanakken van A tot Z te digitaliseren en - heel belangrijk - doorzoekbaar te maken. Zij zullen dan via het internet
gratis raadpleegbaar zijn via de Digitale Bibliotheek Nederlandse Letteren.
Een en ander zal worden begeleid door een onder verantwoordelijkheid van het IBS opererende werkgroep bestaande uit Rosemarijn Hoefte, Wim Hoogbergen en Jannes H. Mulder (voorzitter) in samenwerking met het Koninklijke Instituut voor de Tropen (KIT) in Amsterdam, het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- Volkenkunde (KITLV) te Leiden en het Surinaamse Museum in Paramaribo.
Op dit moment is de financiering van het project nog niet geheel rond,
| |
| |
maar het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft onlangs een financiële bijdrage beschikbaar gesteld, zodat aan de digitalisering kan worden begonnen. Diegenen die tips hebben over andere subsidiegevers die dit project verder kunnen ondersteunen kunnen contact opnemen met Jannes H. Mulder op uhlenbeck@wxs.nl.
| |
Blogspot Caraïbisch uitzicht
Caraibisch uitzicht
De Werkgroep Caraïbische Letteren is in 2006 opgericht om de literatuur van Suriname, de Nederlandse Antillen en Aruba te ondersteunen en de studie ervan te bevorderen. Ieder jaar organiseert de Werkgroep voor een breed publiek een Letterendag. Voorts is de Werkgroep de initiatiefnemer van de Rudolf van Lier Lezing en de Cola Debrot Lezing. In beginsel wisselen deze lezingen elkaar af. Het ene jaar vindt in Leiden de Van Lier Lezing plaats, het andere jaar in Amsterdam de Debrot Lezing.
Om het contact met belangstellenden aan te halen en een meer interactief karakter te geven, is de Werkgroep in 2009 begonnen met een eigen blogspot, getiteld Caraïbisch Uitzicht. Hierop is een keur aan informatie te vinden over Caraïbische cultuur en literatuur aan weerszijden van de Atlantische oceaan: nieuwsberichten, aankondigingen, toespraken, stimulerende invallen, uitdagende stellingen, bijzondere leeservaringen, kleine essays, observaties, reisnotities etc. Behalve een knooppunt van informatie wil de blogspot nadrukkelijk een platform zijn voor het uitwisselen van standpunten en ideeën. De weg naar Caraïbisch Uitzicht is inmiddels door veel mensen gevonden. Op het moment van schrijven van dit bericht nadert de teller de 75.000 hits. Vanzelfsprekend is de Werkgroep ermee ingenomen dat zoveel belangstellenden de ontwikkelingen binnen de Caraïbische letteren via de blogspot volgen. Tegelijk meent de Werkgroep dat het potentieel aan actief betrokkenen bij lange na nog niet is uitgeput. Om die reden wil zij geïnteresseerden, in het bijzonder zij die in Suriname, de Nederlandse Antillen en Aruba woonachtig zijn, oproepen
om ook tekstbijdragen aan de blogspot te leveren. Wie hiervoor voelt, kan zich aanmelden via: Werkgroepcarlet@gmail.com.
Voor algemene informatie over de Werkgroep Caraïbische Letteren: http://www.caraibischeletteren.com. Het blogspot Caraïbisch Uitzicht is hier te vinden: http://caraibischeletteren.blogspot.com.
| |
| |
| |
Minor Srananistiek
In september 2010 start aan de Hogeschool van Amsterdam voor 3e en 4e jaars HBO-studenten de minor Srananistiek met aandacht voor taalvaardigheid, taalkunde, letterkunde, kennis van land en volk en economie. Onderdeel van de minor is een studiereis naar Suriname. Voor nadere info:
Gracia Blanker
g.blanker@hva.nl
Tel: 06-36077622
| |
Koninkrijksconcert
Premier Emily de Jongh-Elhage van de Nederlandse Antillen, Koningin Beatrix en Staatssecretaris Ank Bijleveld (foto Antillenhuis)
Koningin Beaxtrix, Kroonprins Willem-Alexander en Prinses Máxima waren op dinsdagavond 15 december 2009 eregasten bij het vijfde Koninkrijksconcert in het Stadstheater van Zoetermeer ter gelegenheid van de viering van Koninkrijksdag. Het concert, georganiseerd door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de gemeente Zoetermeer, had als doel om op muzikale wijze de verbondenheid te tonen tussen Nederland, de Nederlandse Antillen en Aruba. Het thema van dit jaar was ‘Soul and Soulmates’. Verschillende artiesten uit het Koninkrijk, waaronder Daniël Lohues, Dane Clark en Edsilia Rombley, gaven hier invulling aan. Het Koninkrijksconcert wordt, sinds de viering van het 50 jarig bestaan van het Statuut voor het Koninkrijk in 2004, ieder jaar georganiseerd in een gemeente met veel inwoners van Antilliaanse en Arubaanse afkomst. In Nederland wonen ruim 124,000
mensen uit de Nederlandse Antillen en Aruba.
| |
Religious Curaçao
Doop van het boek door actrice Paulette Smit, links auteur Sinaya Wolfert en rechts Plaatsvervangend Gevolmachtigd Minister van de Nederlandse Antillen mw. mr. Mavis Brooks-Salmon foto Antillenhuis
Van 10 december 2009 tot en met 3 januari 2010 vond in Melkweg Galerie de foto-expositie Religious Curaçao van fotografe Sinaya Wolfert plaats. Ze onderzocht twee jaar lang hoe op Curaçao religieuze tradities vanuit verschillende levensovertuigingen worden beleefd. De fotografische projecten van Sinaya Wolfert zijn terug te zien in haar fotoboeken waarvan recent
| |
| |
verschenen Curaçao Religions Rituals & Traditions (ISBN 978-94-6022046-3 /KIT Publishers).
| |
Promotie Paul Tjon Sie Fat
Op donderdag 8 oktober 2009 promoveerde Paul Tjon Sie Fat aan de Universiteit van Amsterdam op ‘Nieuwe Chinezen’ in Suriname: Chinese New Migrants in Suriname; The Inevitability of Ethic Performing. ‘Nieuwe Chinezen’ zijn nieuwe migranten uit China en worden in Suriname door overige bevolkingsgroepen met argusogen bekeken. Men ziet ze volgens Paul Tjon Sie Fat als voorhoede of in het kielzog van de globaliserende economie van de opkomende grootmacht China. Hun vele supermarkten versterken onder de gewone bevolking de indruk van oneerlijke concurrentie, uitbuiting van de arme
bevolking, een corrumperende invloed op regering en maatschappij, illegale immigratie en criminaliteit. Dit is de context waarbinnen etnische Chinezen - zowel de ‘oude’ als de ‘nieuwe’ Chinezen - zich moeten positioneren binnen de Surinaamse etnische politiek. De dissertatie is te downloaden van http://dare.uva.nl/document/146466
| |
Promotie Pam Zuurbier
Pam Zuurbier (foto Peter Sanches)
Pam Zuurbier verdedigde op 10 december 2009 zijn dissertatie Roots gaan waar je vandaan komt. Een onderzoek naar betrokkenheden en identificaties in levensverhalen van drie generaties Afro-Surinaamse remigrantenvrouwen in Paramaribo (1973-2003), aan de Universiteit van Amsterdam. Hij onderzocht welke betrokkenheid en identificatie drie generaties Afro-Surinaamse remigrantenvrouwen hebben met hun land van herkomst en vestiging. Hij staat vooral stil bij de effecten die migratie en remigratie hebben op Afro-Surinaamse vrouwen en de invloed hiervan op hun identiteitsvorming en integratiepraktijk na remigratie. Het proefschrift kan worden gedownload van http://dare.uva.nl/document/159771
| |
Promotie Lodewijk Hulsman
Nederlands Amazonia. Handel met indianen tussen 1580 en 1680 is de titel van het proefschrift waarop Lodewijk Hulsman op 23 oktober 2009 aan de Universiteit van Amsterdam promoveerde. Het Amazonegebied heeft veel Europeanen al eeuwenlang gefascineerd; vroeger als Eldorado en tegenwoordig als groene long van de wereld. Ondanks deze sterke interesse is de geschiedenis van het tropische laagland van Zuid-Amerika
| |
| |
relatief onbekend. Hulsman richt zich met zijn studie op de handelsbetrekkingen van Nederlanders met indianen in de periode 1580-1680. Die betrekkingen moeten volgens hem gezien worden als een proces waarin indianen en Europeanen kennis en producten uitwisselden en naast conflicten ook gezamenlijke belangen hadden. Zo verwierven Indianen langs de kust door hun Europese contacten een machtspositie. Tegelijkertijd leerden Europeanen van
Indianen onder andere hoe zij lokale gewassen konden verbouwen.
| |
Studieprijs Praemium Erasmium voor Wieke Vink
Wieke Vink (foto Stuart Rahan)
Wieke Vink heeft voor haar proefschrift Creole Jews. Negotiating Community in Colonial Surinam (2008) de Studieprijs van de Stichting Praemium Erasmianum gekregen. De Stichting kent jaarlijks maximaal vijf Studieprijzen toe voor bijzondere proefschriften op het gebied van geestes-, maatschappij- en gedragswetenschappen. De dissertatie van Vink werd geselecteerd uit 29 voordrachten. De Studieprijs bestaat uit een geldbedrag van €3.000 en een oorkonde.
| |
Presentatie genealogische gidsen
Presentatie Roots Karibense (foto Ruud Straatman)
Op donderdag 3 september 2009 heeft voormalig zwemkampioene Enith Brigitha het eerste exemplaar van Roots Karibense in ontvangst genomen, een gids voor onderzoek naar voorouders afkomstig van de Nederlandse Antillen. Deze gids is de vierde in een reeks van zes (genealogische) onderzoeksgidsen, bedoeld voor Molukse, Marokkaanse, Turkse, Surinaamse, Indische en Antilliaanse Nederlanders. De presentatie vond plaats in de Beresteynzaal van het Centraal Bureau voor Genealogie te Den Haag. Deze gids is samengesteld door Christel Monsanto die al meer dan twintig jaar genealogisch onderzoek doet, waarvan de laatste tien jaar op Curaçao. Tijdens de bijeenkomst in Den Haag werd tevens de inventaris van het archief van Jossy Maduro gepresenteerd. Deze inventaris is samengesteld door Ilse Palm-Mendez Chumaceiro.
De presentatie van Sranan Famiri, de Surinaamse genealogische gids in de zesdelige reeks, vond plaats op donderdag 29 oktober 2009 in het Auditorium van het Nationaal Archief in Den Haag. De onlangs overleden
| |
| |
dr. Johan H.E. Ferrier nam het eerste exemplaar in ontvangst. Deze genealogische gids, samengesteld door Pieter Bol en Jean Jacques Vrij, is niet alleen een handleiding voor een speurtocht naar Surinaamse voorouders, maar kan ook worden gelezen als handzame geschiedenis van Suriname, de mensen die er woonden, arriveerden en / of weer vertrokken. Deze gids is geschreven om de (aspirant) genealogen in zowel Nederland als Suriname op pad te helpen. Uitgebreid worden de in beide landen in bibliotheken en archieven bewaarde bronnen voor familiegeschiedenis besproken. Daarnaast is er ook veel aandacht voor wat men thuis, in familiekring of op het internet aan informatie kan vergaren.
Overhandiging exemplaar door auteur Pieter Bol aan ere lid SSG Jetty Breebaart-de Miranda (foto Ruud Straatman)
| |
Pilotstudie Javaanse migratie en erfgoedvorming in Suriname
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen heeft het KITLV subsidie verleend voor een pilotstudy over Javaanse migratie en erfgoedvorming in Suriname, Indonesië en Nederland. Het KITLV zal in samenwerking met partners in Nederland (Stichting Comité Herdenking Javaanse Immigratie / STICHJI), Suriname (Vereniging Herdenking Javaanse Immigratie / VHJI) en Indonesië (Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia / LIPI) via een oral history pilotproject deze geschiedenis optekenen en beschikbaar stellen aan een groter publiek in de drie landen via een website en een publieksvriendelijk boek. Onder de leiding van Hariëtte Mingoen is STICHJI reeds begonnen met het houden van tientallen interviews met Surinaamse Javanen in Nederland. De stichting ontvangt hiervoor subsidie van de Mondriaan Stichting en Fonds 1818. Het onderzoek in Suriname zal worden verricht door Jo Moestadja en Johan Sarmo en in Indonesië door Amorisa en Yumi. De resultaten zullen met financiële steun van de gemeente Den Haag bij bijeenkomsten in Paramaribo en Den Haag alsmede in Jakarta worden gepresenteerd in 2010, het jaar van de 120-jarige herdenking van de migratie van Java naar Suriname.
Projectcoördinator is Rosemarijn Hoefte.
Peter Sanches
|
|
Auteursrechtelijk beschermd