|
| |
| |
| |
Berichten
Gemengde Commissie voor Surinaamse archieven
Reeds tweemaal eerder werd in Oso verslag gedaan van de activiteiten van de Gemengde Commissie voor Surinaamse Archieven [jrg. 9 (1990) p. 104-106 en jrg. 10 (1991) p. 125-126]. Deze Commissie heeft zich ten doel gesteld voorstellen te doen (en de middelen te vinden) ter verbetering van de archiefzorg inzake Surinaamse archieven. Zijn activiteiten hebben ondertussen al tot verschillende concrete resultaten, zoals het verrichten van pilot-studies en de uitzending van archiefdeskundigen naar Suriname, geleid. Sinds het archiefrapport en de projectvoorstellen die in 1991 zijn opgesteld, is de archiefkwestie vanwege de toen moeizame politieke relatie tussen beide landen in feite stil komen te liggen. Het betekende ook dat de noodsituatie zoals die in 1990 voor een groot deel van het oud-archief van Suriname werd aangetroffen nog tot dit jaar heeft moeten duren. Sterker nog, de situatie voor dit omvangrijke historische bestand verslechterde nog aanzienlijk toen het begin 1993 vanuit de loods aan de Duisburglaan nog eens moest worden verhuisd. De kwetsbare stukken werden in primitieve dozen tot een enorme berg opgestapeld in een particulier veembedrijf, alwaar het tot nu toe zeer bedreigd heeft gelegen. Gelukkig bleek het werkbezoek van minister D'Ancona van WVC in februari 1993 aan Suriname een katalyserende invloed te hebben gehad. De projectvoorstellen die toen al weer twee jaar in de kast lagen, konden weer ter hand worden genomen. De redding van dit bijzondere archiefbestand kreeg daarbij prioriteit. Besloten werd om eerst een nieuwe archiefdeskundige uit te zenden om de veranderende situatie te bestuderen en te beschrijven en op basis daarvan een concreet reddingsplan uit te werken. In augustus 1993 was Peter Jan Margry daarvoor in Paramaribo heeft in overleg met landsarchivaris Herman Telgt het Voorbereidingsrapport archiefprojecten in Suriname opgesteld. Bij terugkomst werd dat stuk in
handen gesteld van de Nederlandse algemeen rijksarchivaris die daarop twee archivarissen heeft aangewezen om het reddingsproject, samen met ad hoc aan te trekken Surinaamse hulpkrachten uit te voeren. In augustus was al met minister Sisal overeengekomen dat Suriname gedurende het project ruime personele en logistieke ondersteuning zou verlenen. Deze mensen zullen, natuurlijk in samenwerking met Telgt en zijn medewerkers van het Landsarchief, in drie maanden zo'n zevenhonderd meter oud-archief (18e - begin 20e eeuw) van Suriname gaan inventariseren en materieel verzorgen.
Aangezien de projectduur kort is en de hoeveelheid en de wanorde van de archieven groot zijn, zal de inventarisatie niet zeer gedetailleerd kunnen geschieden. Behalve inventarisatie zullen ook de materiële staat en de bewaarcondities van dit materiaal worden verbeterd. Nu reeds zijn twee kilometer metalen archiefstellingen uit Nederland overgevaren. Deze zullen worden opgesteld in de extra ruimten die het Landsarchief in het kindertehuiscomplex aan de Doekhieweg erbij krijgt. Het ruimtegebrek was ondertussen nijpend geworden en bij de onderhandelingen in augustus was dan ook gesteld dat zonder depotuitbreiding uitvoering van het project weinig zin zou hebben. De aangevoerde materialen -stellingen, dozen, omslagpapieren e.d. - zijn in dergelijke hoeveelheden overgebracht dat ook een deel van reeds bij Telgt in beheer zijnde archieven eindelijk verantwoord kunnen worden neergezet.
Half mei 1994 zal het urgentste knelpunt ten aanzien van het Surinaamse oud-archief zijn weggenomen. Het had echt maar heel
| |
| |
Naamsverandering van het nationaal archief in Suriname: in plaats van het revolutionaire Staatsarchief wordt het vertrouwde Landsarchiefdienst op de muur van het kantoor- en depotcomplex aan de Doekhieweg geschilderd. Landsarchivaris Telgt houdt het werk in de gaten.
Niet alleen de oude archieven zijn vaak in slecht staat, ook moderne bestanden vallen regelmatig ten prooi aan verwaarlozing. Hier een deel van het dynamisch en semi-statisch archief van het ministerie van Openbare Werken, eind 1990.
| |
| |
weinig gescheeld of een uniek groot archiefbestand was definitief verloren gegaan. Dat betekent niet dat men in Suriname uit de archiefproblemen is. De structurele problemen, zoals die in het eerste archiefrapport van 1991 zijn opgesomd, bestaan nog in hun volle omvang. Bij de succesvolle afronding van dit eerste reddingsproject zijn echter de Nederlandse ministeries van WVC en Buitenlandse Zaken bereid de overige in 1991 geformuleerde projectvoorstellen in overweging te nemen. Onder andere behoort daartoe de microverfilming van zeer bedreigde archiefbestanden zoals die van de Burgerlijke Stand, de registers van het Hypotheek- en Domeinkantoor, de collectie oude kranten van het Landsarchief en het oud-archief van het Hof van Justitie. Deze historisch unieke archieven zijn momenteel voor een deel al compleet kapot geraadpleegd op de kantoren zelf, maar moeten voor het overige zo spoedig mogelijk worden gedupliceerd opdat de inhoudelijke informatie bewaard blijft. Verder staan in het rapport nog genoemd de restauratie en conservering van deze en andere archieven èn de inrichting van een restauratie-atelier in combinatie met opleiding van restauratoren. De problemen en achterstanden op dit gebied zijn in Suriname, zeker in vergelijking met Nederland, zeer groot. Verder vormt het archiefpersoneel een groot structureel probleem: er zijn veel te weinig archivarissen die bovendien niet of nauwelijks zijn opgeleid. Het betekent dat het organiseren van archiefopleidingen voor zowel personeel dat zich met oudere als nieuwere archieven bezig houdt, dringend noodzakelijk is. Daarnaast is het bewerken (selectie en vernietiging en inventarisatie) van de omvangrijke semi-statische archieven bij de ministeries nog een belangrijk punt. Uiteindelijk blijft ook de bouw en inrichting van een echt archiefdepot en -kantoor met studiezaal een zeer belangrijk na te streven doel.
Er blijft dus voldoende over voor de Gemengde Commissie om zich druk over te maken en zich voor in te zetten. De Commissie zal dat ook blijven doen. Maar in ieder geval is het verheugend dat momenteel concreet een begin is gemaakt met de aanpak van de archiefproblemen in Suriname en dat het meest bedreigde onderdeel van het Surinaams archiefpatrimonium voor teloorgang is behoed. Over verdere ontwikkelingen op het terrein van de archieven en de archiefzorg in Suriname zullen wij u zo veel mogelijk op de hoogte houden.
Drs. P.J. Margry, Secretaris Gemengde Commissie
| |
John Lie A Fo: beeldend kunstenaar
Vanaf 5 februari 1994 exposeert het Museum voor Volkenkunde Rotterdam schilderijen, grafiek en gouaches van John Lie A Fo. Deze beeldend kunstenaar is van Chinees-Javaanse afkomst en geboren in Suriname. Sinds zijn jeugd pendelt hij tussen Suriname, Nederland, België en Frans-Guyana. Hij is 20 jaar beeldend kunstenaar. Het werk van Lie A Fo weerspiegelt zijn speciale band met de Caraïbische culturen, vooral die van de indianen en de bosnegers. Uit hun levensbeschouwing spreekt een hechte verbondenheid met de natuur en met de geestenwereld. Mythen en rituelen geven toegang tot die wereld en zijn de inspiratiebron van veel van Lie A Fo's kunstwerken. Daarin figureren priesters en priesteressen, die bemiddelen tussen de mensen en de geesten. Soms nemen de geesten de gedaante aan van een slang, zoals Aisa, een van oorsprong Indiaanse geest en symbool van Moeder Aarde. Bakroe daarentegen is een Afro-Amerikaanse bosgeest, half van hout en half menselijk. Maar Lie A Fo verwijst in zijn schilderijen en etsen ook naar de Javaanse en Chinese mystiek, evenals naar
| |
| |
symbolen en wijsheden uit de westerse wereld. Al die verschillende culturen brengt hij samen in eigen composities, in een expressieve beeldtaal met veel verf en intens van kleur.
Op de expositie hangt ook ouder werk van Lie A Fo. Hij gebruikte toen puur bauxiet, okers en roodbruintinten, grondstof en kleuren van zijn geboortestreek. Verschillend werk uit die tijd is geïnspireerd op het tekenschrift van de bosnegers. Naast deze zoektocht naar culturele wortels ontwikkelt Lie A Fo later een fascinatie voor de ontmoeting tussen culturen. In zijn nieuwere zeefdrukken en schilderijen plaatst hij bijvoorbeeld Freya, godin van de liefde en het gezin, tegenover een tropische slang. Voor Lie A Fo zijn dit allemaal ontdekkingsreizen in een rijkgeschakeerde, spirituele wereld. Tijdens zo'n reis gunt hij zich soms geen tijd om de verf met kwasten aan te brengen. Dan schildert hij rechtstreeks met de tubes op het doek.
| |
Oproep
De afdeling Historische Documentatie (HISDOC) van het KITLV legt zich toe op het verzamelen en toegankelijk maken van archief- en beeldmateriaal (non-book materials) van de gebieden waar het KITLV zich mee bezighoudt: Zuid-Oost Azië en het Caraïbisch gebied.
De afdeling HISDOC zou gaarne in contact komen met personen, zoals wetenschapsbeoefenaren, oud-bestuursambtenaren, of nabestaanden daarvan, die de verzamelingen met documenten willen aanvullen. Daarbij kan men denken aan correspondentie (ambtelijk en particulier), dagboeken, nota's, wetenschappelijke verhandelingen, kaarten, tekeningen en foto's. Contactpersoon voor de afdeling is Dr. G.J. Knaap, Postbus 9515, 2300 RA Leiden, 071-272464.
| |
Bestuurswijziging I.B.S.
Uit het bestuur van I.B.S. zijn An Sastromedjo en Frank Dragtenstein getreden. Vanwege drukke werkzaamheden zagen zij zich genoodzaakt hun activiteiten in IBS-verband te beëindigen. Beiden willen wij bij dit afscheid onze hartelijke dank uitbrengen voor hun bijdragen.
Als nieuwe leden van het bestuur heten wij welkom: Alex van Stipriaan en Amalia Deekman. Wij zijn zeer verheugd met hun toetreding tot het bestuur van I.B.S.
Namens het bestuur van stichting I.B.S., Hans Ramsoedh, voorzitter.
| |
Reizende tentoonstelling Indianen van Suriname in Nederland
De reizende tentoonstelling Indianen van Suriname in Nederland, Museum voor Volkenkunde, Rotterdam is in nauwe samenwerking met Indiaanse Sociaal Culturele Verenigingen in Nederland gemaakt. De Indiaanse culturele achtergrond wordt gepresenteerd, gezien door de ogen van hier wonende Caraïben (Kalihna) en Arowakken (Lokonong). De bezoeker wordt een blik gegund in de belevingswereld van de Kalihna en de geschiedenis van de Arowakken. De tentoonstelling omvat onder andere portretten van Indianen in Suriname en Nederland en een bijzonder overzicht van de materiële cultuur op schaal gefabriceerd speciaal voor deze gelegenheid, waarbij voor het eerst inzicht wordt verschaft in de betekenis van de Kalihna-decoraties. Inlichtingen over de huur van deze tentoonstelling: Mediatheek van het Museum voor Volkenkunde Rotterdam, Willemskade 25, tel. 010-4111055.
| |
| |
| |
IBS-Colloquium 1994
Albert Helman
Zaterdag 29 oktober 1994
Cultureel Centrum RASA, Pauwstraat 13a, Utrecht, van 12.00 tot 17.00 uur
Het jaarlijks IBS-colloquium belicht in 1994 de 90-jarige Surinaamse auteur, musicus, wetenschapper en politicus Albert Helman. Sprekers zullen in ieder geval zijn Anil Ramdas en Michiel van Kempen. Zoals gebruikelijk op de jaarlijkse colloquiums bestaat voldoende gelegenheid tot discussie en is ruimte ingebouwd voor hernieuwde kennismaking met bevriende IBS-leden.
's Avonds (vanaf 20.30 uur) organiseert RASA een Surinaams avondprogramma.
| |
Bronnen voor de Studie van Afro-Suriname
De serie Bronnen voor de Studie van Afro-Suriname is verkrijgbaar via de Stichting IBS. De deeltjes uit deze serie hebben betrekking op Afro-Suriname. Manuscripten voor deze serie kunnen aangeboden worden aan de eindredacteur Wim Hoogbergen, postbus 163, 3980 CD Bunnik. Van de serie Bronnen voor de Studie van Afro-Suriname zijn op dit moment de volgende deeltjes nog leverbaar:
| 3. | Zendingsarbeid in Aurora onder de Saramaka Bosnegers van 1891 tot 1896
door I. Albitrouw.
Bewerkt en ingeleid door Miriam Sterman. BSB 3: 1979 (prijs f 10.-). |
| 5. | De Tapanahoni Djuka rond de eeuwwisseling: het dagboek van Spalburg 1896-1900.
Ingeleid door H.U.E. Thoden van Velzen & Chris de Beet. BSB 5: (prijs f 10,-, nog maar enkele exemplaren in voorraad). |
| 8. | De Saramakaanse vrede van 1762. Geselecteerde documenten
Chris de Beet & Richard Price. BSB 8: 1983 (prijs f 10.-). |
| 12. | Opstand in Tempati, 1757-1760.
Harry van den Bouwhuijsen & Ron de Bruin & Georg Horeweg. BSA 12: 1988 (prijs f 10,-). |
| 13. | Vluchtelingen, opstandelingen en andere Bosnegers van Oost-Suriname, 1986-1988.
T.S. Polimé & H.U.E. Thoden van Velzen. BSA 13: 1988 (prijs f 10,-). |
| 14. | Historisch-geografisch woordenboek van Suriname. Naar A.J. van der Aa, 1839-1851.
Bewerkt door René Janssen en Okke ten Hove met medewerking van Wim Hoogbergen. BSA 14: 1993 (prijs f 20,-). |
| 15. | Elisabeth Samson. Een vrije, zwarte vrouw in het achttiende eeuwse Suriname.
Cynthia Mc Leod-Ferrier. BSA 15: 1993 (prijs f 17,50). |
Deze uitgaven kunt U in Uw bezit krijgen door het vereiste bedrag over te maken op postgiro 4204401 tnv. Stichting IBS te Bunnik, onder vermelding van: ‘bestelling BSA...’.
| |
Verkoop SWI-Forum via IBS
Het in Suriname uitgegeven tijdschrift SWI-Forum blijkt in Nederland moeilijk verkrijgbaar. Het bestuur van IBS heeft met de Stichting Sociaal-Wetenschappelijke Informatie, gevestigd te Paramaribo, uitgever van het SWI-Forum een overeenkomst gesloten waardoor het mogelijk wordt SWI-Forum via IBS te betrekken. Het abonnement op SWI-Forum bedraagt f 35,--. Per jaar verschijnen twee nummers van dit tijdschrift. Via IBS zijn ook oude nummers van SWI-Forum verkrijgbaar (vanaf 1988: jaargang 5 no 1). Losse nummers kosten f 17,50. Het 1992-dubbelnummer over Indianen in de Guyana's is uitverkocht. Betaling van het abonnementsgeld op SWI-Forum, alsmede de bestelling van oude nummers, kan geschieden door overmaking van het benodigde bedrag op postgiro 4204401 tnv. IBS te Bunnik, onder vermelding van: ‘abonnement SWI-Forum’ of ‘bestelling SWI-Forum nr.....’
| |
| |
Het IBS-Colloquium 1994 belicht in 1994 het veelzijdige oeuvre van Albert Helman (Dr. L. Lichtveld)
|
|
Auteursrechtelijk beschermd