Opwaartsche Wegen. Jaargang 12

[p. 353]

Een afscheid

In het October-nummer van Eltheto, maandschrift der Nederlandsche Christen-Studenten Vereeniging, schreef Harmen van der Leek, op verzoek van de redactie van dit orgaan een artikel over Het Derde Reveil, door K. Heeroma. Hierin onderwierp hij Heeroma's opvattingen omtrent het Christelijk Dichterschap aan een kritische beschouwing. De conclusie, waartoe zijn betoog leidde, was deze, dat de door Heeroma gevolgde gedachtengang moest worden geacht, niet voort te komen uit veronderstellingen, aan welke de geopenbaarde Waarheid aangaande mensch en leven ten grondslag ligt.

Voor Heeroma was dit zakelijk en principieel meeningsverschil aanleiding zijn aanblijven als redactie-lid van Opwaartsche Wegen afhankelijk te stellen van een uittreden van Van der Leek, aangezien er naar zijn meening na de publicatie van dit artikel geen voldoende grond voor een verdere samenwerking met Van der Leek in de redactie meer aanwezig was.

Aanvankelijk liet het zich aanzien, dat het conflict beperkt zou blijven tot een principieele tegenstelling in de opvattingen van Heeroma en van der Leek en werden door de overige redactie-leden ernstige pogingen gedaan om tot een modus vivendi te komen, die het conflict tot een voor beide partijen bevredigende oplossing brengen zou.

Al spoedig bleek dit niet mogelijk, daar sommige redactie-leden meenden persoonlijke consequenties te moeten trekken uit de gerezen moeilijkheden, terwijl anderen meenden op grond van de duidelijke strekking van v.d. Leek's artikel, de zaak uitsluitend principieel te moeten zien. Hierdoor ontstond een conflict in den boezem der redactie, waarvoor geen oplossing mogelijk bleek. Eenerzijds werd betoogd, dat Heeroma in zijn recht was met het door hem gestelde alternatief. Door anderen werd dit standpunt betwist, waarbij erop gewezen werd dat door Heeroma zelf een precedent was geschapen; immers bij het redigeeren van de inleiding op zijn ‘Derde Reveil’ had hij de Redactie van Opwaartsche Wegen daarin volstrekt niet gekend, terwijl Heeroma redelijkerwijs toch vermoeden kon: a. dat daarin in praegnanten vorm opvattingen werden verkondigd, die door de meerderheid der redactie niet werden gedeeld; b. dat het publiek zijn bloemlezing beschouwen zou als een exponent van Opwaartsche

[p. 354]

Wegen. Van het toen door Heeroma getoonde gemis aan redactioneel verantwoordelijkheidsbesef is - als men de dingen persé persoonlijk zien wil - het bewuste artikel van v.d. Leek niet meer dan een natuurlijk uitvloeisel. Een en ander heeft ten gevolge gehad, dat op de laatstelijk gehouden redactie-vergadering Dr. J. van Ham, Dr. J. Haantjes en K. Heeroma, die zijn mandaat reeds eerder ter beschikking stelde, hun ontslag indienden. Dat deze gang van zaken, als boven omschreven, door de overige redactieleden ten zeerste wordt betreurd, zal wel geen nadere verklaring behoeven. De jaren, die zij tezamen hebben mogen werken met de thans van hun scheidende vrienden, zijn, ondanks de moeilijkheden die er uit den aard van de zaak wel eens waren, goede jaren geweest. En in het bizonder van Dr. J. van Ham, die als eindredacteur zooveel van zijn energie en zijn kostbaren tijd voor ons tijdschrift beschikbaar heeft gesteld, valt het ons pijnlijk afscheid te nemen. Wij hebben in een korte nabespreking over het gerezen conflict, besloten de uitdrukkelijke wensch van genoemde heeren te eerbiedigen. Wij scheiden van hen in de overtuiging, dat zij hebben gemeend onder de gegeven omstandigheden niet anders te kunnen handelen en zullen ons daarom onthouden van verder commentaar op deze ook voor ons zeer onaangename gebeurtenis. De uitgever heeft de overige redactieleden verzocht zich met het redigeeren van het tijdschrift te willen belasten, aan welk verzoek zij hebben voldaan.

Met te meer overtuiging meenden zij dit te moeten doen, daar zij beseffen, dat een tijdschrift als O.W. thans, wellicht meer dan ooit, een principieele taak heeft ten opzichte van de cultuur. De houding van de redactie ten deze wordt bepaald door het inzicht, dat zij, gesteld te midden van het cultureele leven, geroepen is tot critiek en tot getuigenis. In dezen zin wenscht zij de arbeid in O.W. met geestdrift voort te zetten, in de verwachting, hierbij steun en sympathie van de vrienden van O.W. te zullen ontvangen.

De eindredactie zal worden waargenomen door den tweeden ondergeteekende.

Men wordt verzocht alle correspondentie de redactie betreffende als volgt te adresseeren: Redactie Opwaartsche Wegen, Prof. Lorentzlaan 54, Zeist.

HEIN DE BRUIN.

ROEL HOUWINK.

HARMEN VAN DER LEEK.

PIET H. MULLER.