Onze Stam. Jaargang 1907

Verscheidenheden

(Overzicht)

De Gids (Januari 1907) opent met een tooneelspel van Marcellus Emants ‘Tegenover het Mysterie’ dat drie bedrijven, zal tellen. Hélène Lapdioth Swarth, die reeds zoozeer getreurd heeft, toen ze'n jong meisje was, voelt reeds haar levensavond aanbreken en denkt in weemoed en tranen aan haar gestorven zuster en haren ondankbaren ridder van het schoone, die haar vóórgingen naar de eeuwigheid. De Rassenkwestie wordt besproken door M^r Steinmetz, die beslagen blijkt op dat stuk, Gobineau en anderen meer heeft verduwd; S. ziet in rassen verscheiden heid een heil en een waarborg voor volkskracht. Prof. Van Hamel huldigt in fraaíe bewoordingen den vlaaamschen dichter Emile Verhaeren, die evenwel maar in kleur en niet in taal aan Vlaanderen herinnert. M^r J. Van Hall heeft het ook over buitenlandsche letterkunde, terwijl H. Viottaeene belangrijke operaopvoering beschrijft. Volgen dan eene parlementaire kroniek, een buitenlandsch overzicht en eenige bibliografische notas over P. Muller's ‘Verspreide Geschriften’

Uit het jongste nummer van ‘Vlaanderen’ (Januari 1907) vernomen wij, dat Lod. Deraet is opgetreden als medeopsteller. In dezelfde aflevering, komt eene karakterschets voor over een doodgewoon mensch onderteekend H. Teirlinch en waarin S. een kijkje neemt, in de zielstoestanden van zijn heldje en zijne uitslagen omzet in kleurig zuid-nederlandsch; Omer De Laey begroet een tooneel uit ons voorgeslacht en Arnold Sauwen zingt weer eens natuurlijk van geluk en zon.

[p. 29]

‘De Vrije Tribune’ is een weekblad g[e]worden, dat smaakvol wordt uitgegeven bij Meindert Boogae[r]dt jun. te Rotterdam. Met genoegen gelezen een artikel ‘Hervorming van ons Parlementaire Stelsel’ door Belinfante, verder eene schets door G. Vermeersch ‘Donkere Machten,’ dit in het nummer van 5 Januari 1907.

Te Antwerpen verschijnt tweemaal om de week ‘De Standaard’, een onafhankelijk vlaamschgezind blad (5 fr. 's jaars). dat heelemaal afbreekt met den ouden krantenstijl en alle aanmoediging verdient.

Op de Hoogte (januari, 1907)

Ruim twintig hoofdingen van stof bieden zich hier den lezer aan. Onder de belangrijkste merken wij op Aristocraten, het begin van een roman door J. de Meester (met portret van den schrijver), Javaansche muziekinstrumenten (met origineele teekeningen door Otto Knaap, van de Kleine en de Groote spar, een grootemenschensprookje van Kerstmis door Marie Metz Koning (met portret van de schrijfster); Karel Blind, een strijder van het jaar 1848 en het Heden (met diens portret) door D^r Chr. F. Haije, verder eene dramatische kroniek door L.V.D. Cappelle (met portret) enz. Dit tijdschrift staat onder hoofdredactie van J.C. Waal, is zeer geschikt voor de huiskamer en kost enkel 10 frank.

* ^* *

Van Rosa Carey is verschenen: No friend like a Sister (3.90 g) een opgeruimd en verkwikkend boek, waarvan de actie plaats grijpt te- en benoo den Londen; een werk vol naastenliefde; de drie personen, een broêr en drie zusters, doen niets dan zonneschijn en ontstaan om zich heen.

Marie Corelli meldt zich weêrom aan met een nieuw werk: The Treasure of Heaven (3.90 g.) in levendigen stijl geschreven. Een gezond boek over rijkdom.

Winston Churchill gaf uit bij Macmillan te Louden: Coniston, waarvan de karakters, de levendigheid en de kleur hoog worden geroemd.

Sara Jeanette Duncan of Mss Ev. Cotes heeft in haar tooneelstuk: Set in authority (Tauchnitz Edition) eene goede taal door hare personen doen spreken en dezen ook op levendige wijze voorgesteld. Eene andere tooneelschrijfster J.F. Cox (3.90 g.) heeft meer dichterlijkheid ten toon gespreid dan waarheidszin.

F. Marion Crawford is boeiend en levendig in zijn laatsten roman ‘A Lady of Rome,’ die bij Macmillan van de pers kwam.

I. Morgan de Groot levert eene welgeslaagde dorpsbeschrijving in ‘The Bar Sinister’ Blackwood London. Te New York verscheen van B.M. Croker: The Youngest Miss Mowbray (Hurst & Blackett).

Henry Davray schreef in ‘Le Mercure de France’ (15 Januari 1907) een artikel ‘Le Mouvement littéraire anglo canadien’ en eene kronijk over Engelsche letter-

[p. 30]

ren in hetzelfde nummer. Daar wordt in de laatste bijdrage veel nadruk gel gd op den kunstcriticus Symons (studies in Seven Ar[t]s) en op het boek van Fiona Macleod ‘Where the forest murmurs’.

Door de firma Clarendon Press wordt eene nieuwe uitgave bezorgd van de volledige werken van Keats.

Van den roman Kihrwedder door K.v.d. Eider (geb. 2.60g.) wordt geroemd de meesterlijke teekening der karakters ende trouwe levenswaarheid.

Otto Elster gaf uit ‘Um der Liebe Willem’ Karl Federn maakte de algemeene aandacht gaande door zijn roman ‘Die Flamme des Lebens’.

Gustav Frenssen’s Fahrt, nach dem Süd West is eene oorlogsbeschrijving (geb. 1.95 g.)

A Gersdorff gaf uit te Dresden bij de firma Karl Reiszner ‘Anvertrautes’ (geb. 3.25 g.)

De twee boeken, welke bij ons thans het meest worden besproken - in verschillenden zin wel is waar - zijn ‘Dewandelende Jood’ van Auj. Vermeylen en Bolleke door Cyriel Buysse. Den eerste wordt geen stijl ontzegd, wel hier en daar boeiende levendigheid; de tweede wordt in Op de Hoogte geroemd om zijn durf en zijn scherpen blik; in ‘Vlaanderen’ wordt de schrijver bedankt voor de opdracht en dit wel door heer T. van Boelaere, die precies niet wenscht over één kam geschoren te worden met het brooddronken genieterig rentenierke, die sterft omdat hij te gaarne de meisjes zag, te vraatzuchtig was en te veel leefde langs den stoffelijken kant.

De heer R. de Beaucourt de Noortvelde heeft eene monografie geschreven over ‘den Coevoet’ die ongetwijfeld belang zal inboezemen hij alle deskundigen; het boekje is goed geschraagd door documenten en notas van allerlei aard. Van denzelfden polygraaf ontvingen we ook een lijviger werk over Nieuwpoort getiteld ‘Nieuport, documents historiques. Tome II.’

Onze Kringen

In den Gentschen Tak van het Algemeen Nederlandsch Verbond, sprak onlangs de heer D^r M. Basse, leeraar aan het atheneum te Gent, welke, naar men zegt, zich heelemaal kantte tegen de schrijvers der Jonge Richting, die een soort mengelmoes beginnen te schrijven in stede van ordentelijk Nederlandsch. De heer Basse zag in die losbandigheid een gevaar voor onze taal en waarschuwde zeer ernstig tegen overdrijving. Met genoegen vernamen wij, dat hij zóó sprak en tevens verklaarde, niets in te brengen tegen aanneembare kleurgevende vlaamsche woorden, die verstaanbaar zijn.

[p. 31]

Vlaamsche Grieven

Ons Lager Onderwijs. - De verdedigers der taalwet van 1883 hebben er alle belang bij, dat de grondslag van het middelbaar onderwijs, namelijk het lager betalende onderricht, eenen Nederlandschen grondslag hebbe. Te Brussel, vragen vele Vlamingen sedert onheugelijke tijden, dat het stadsbestuur zou vlaamsche afdeelingen stichten, men [r]oert niet. Te Antwerpen, zijn er integendeel ten behoeve der Walen Fransche scholen naast de Vlaamsche gesticht geworden. Te Oostende, smeeken de Vlamingen sedert meer dan tien jaren, dat de vakken die vallen onder de toepassing van de taalwet van 1883, in 't Nederlandsch zouden voorbereid worden in de lagere school. Men luistert niet, men hoort niet, men blijft stokkedoof. Te Gent, zijn er betalende meisjesscholen waar de rekenkunde en de natuurwetenschap ook in 't Fransch worden aangeleerd. Dit alles is niet alleen in strijd met de taalwet, waaraan de leerlingen zich zullen moeten onderwerpen maar tegen het belang, tegen den vooruitgang der jongens en meisjes.

Als we eens begonnen met het begin, om dan verder uitvoering der taalwet van 1883 met de Coremanswet te eischen, en dan ein lelijk de vlaamsche Hoogeschool (stelsels Mac Leod en Deraet) als bekroning?

Kunstvoordrachten

In verscheidene Takken van het Algemeen Nederlandsch Verbond, trad dezer dagen als voordraagster op Mevr. M. Arntzen uit Amsterdam. Haar repertorium bestaat o.a. uit Rodenbach's ‘Gudrun’ - volledig - of het Vierde Bedrijf van 't zelfde drama, een uittreksel uit Anna Bolein door Schimmel, het eerste bedrijf uit Multatuli's Vorstenschool, een Zang uit Ellen door Fred. Van Eeden, benevens een paar luimige brokjes door I. Holtrop, J.v.d. Horst en Nemo (Mevr. M. Arntzen). Deze kunstenares, die zelfs voor 't comisch vak, de pen hanteert, beschikt over een krachtig geheugen, eene betrekkelijk goede stem - niet de gouden klanken, van Mev. Ypes Speet, o neen! - en een juist besef der tooneelschakeeringen en trillingen; maar Mevr. M. Arntzen ligt bepaald overhoop met de regels der verwantschapte medeklinkers (t.z; k, z; v, t enz.) Zoo spreekt ze slecht uit, ‘med zweepslagen; ig zie enz.’ Waarom hooren wij ‘Gutrun’ en ‘de afgrond’ in plaats van ‘Gudrun’ en ‘d'afgrond’? Daarentegen dient gezeid dat Mevrouw Arntzen prachtig weet te schakeeren, de rollen verscheidenheid, goedin 't oog houdt - zoo Wate, Gudrun en Gellia in G.; en dat de koningin en de hoveling in Anna Bolein opperbest tot hun recht komen. Onzes inziens, is Mevr.

[p. 32]

Arntzen eene moedige vrouw, welke dient geluk gewenscht te worden, om de mooie keuze harer stukken; ze strooit zelfs in onverschillige middens het zaad van 't schoone,'t goede en 't ware! Wanneer zij gaat zitten na de voordracht van het Eerste Bedrijf van Vorstenschool en na ‘de Banjer’ valt haar dan ook met reden stomachtige bijval ten deel, die evenwel eerder naar de vertolkster gaat dan naar ae spreekster.

Taalinstituut English Club (Gent)
Uitslag der Examens 1905-1906 (Maximum 200 Punten)
1^ste Reeks.

LAGER ENGELSCH
Grootste onderscheiding
Verhegge, Ed.	200	punten
D'Huyvetter, H.	199	punten
D'Haese. E.	190	punten
Schelstraate, B.	198	punten
M^e Moreels, E.	197.5	punten
Van Laere, A.	199	punten
Varendonck, E	195,5	punten
Thooris, A,	195	punten
Van Cleemput, L.	195	punten
Hullebroeck, A.	195	punten
Augustinus, I.	194	punten
Mortier, A.	193,5	punten
Duveillez. Hh.	193	punten
De Rocker, C.	192	punten
Colombier, J.	191	punten
Hoste, G.	189	punten
Speelman, P.	188	punten
Schepens, G.	188	punten
Boterman, J.	185	punten
De Marre, A.	183	punten
Van den Hoeck. H.	181	punten
Rogge, M.	181	punten
Burggraeve, H.	181	punten
Dehouck, M.	180	punten
Huys, R.	180	punten
Groote Onderscheiding
Verberekt, II,	179.5	punten
Mets, C.	177	punten
Jacobs, Th.	177	punten
Van Wonterghem,	P. 175	punten
Van Lancker, M.	175	punten
Van Dinter, L.	174	punten
Heymans, O.	173	punten
De Langhe, A.	173	punten
Daens, L.	171	punten
Philips, M.	170	punten
De Veirman, M.	168	punten
Ramon, A.	166	punten
Strobbe, St.	164	punten
Eeckmans, L.	193	punten
Onderscheiding
G. Lemajeur,	159	punten
Van Seymortier, L.	157	punten
Condry, H.	156	punten
De Backer, H.	154,5	punten
Berlin, R.	151	punten
Lammens, Ch.	150	punten
Wijckaert, A.	150	punten
Goedertier, P.	146	punten
Sieren, I.	140	punten
Voldoening
Poydens, G.	122	punten
Van Guysse, A.	120	punten
Dupon, G.	120	punten