Ontmoeting. Jaargang 12

[p. 71]

Dick Steenkamp
De schaatsenrijder

Na een lange tijd van de bitterste koude overdag, en van nachten met de strengste vorst, drongen er geruchten door in het land, dat ook de zee niet meer ruiste.

Toen de man het op een avond vernam van een die zich buiten gewaagd had, zocht hij zijn schaatsen, kleedde zich aan en vertrok.

Het heelal stond te verstijven in het sterrenlicht. De man verkilde tot op het merg, maar zijn tred bleef veerkrachtig, en zijn schreden richtten zich naar de zee. Diepe sporen liet hij na in de sneeuw, en toen hij de duinen naderde, omving een ijle damp zijn wezen.

Achter de duinen was de stilte absoluut en na de laatste helling zag de man, dat het gerucht der mensen geen verdichtsel was: de zee lag verstild tot een glimmend-zwarte, keiharde massa.

Op het strand bond hij zijn schaatsen onder en daarna zijn rug krommend ving hij zijn eerste slagen aan naar het land achter de horizon, waarvan hij slechts wist, dat hij het alleen nu bereiken kon. Ieder mens kon er geraken, slechts de wijze waarop was voor hen allen verschillend.

Voor hem bestond vannacht de enige gelegenheid die zich in zijn leven ooit voor zou doen. Daarom haastte de man zich en zijn slagen waren geweldig op de vlakte. Voort stoof hij, en onder zijn gang boog het ijs en verwekte het een hoge, ijle toon, die zich voortplantte langs de ijsvloer en terugstiet aan de kusten, terug naar het centrum.

Omdat de man wist, dat de afstand naar het land ongeweten was en voor ieder verschilt, mat hij de oneindigheid niet naar de kracht van zijn slagen of het schaafsel van zijn rit, maar stormde hij verder, zonder om te zien, want wat achter hem lag moest vergeten zijn.

Toen hij zover gekomen was, dat de kust van zijn vertrek achter de horizon gezonken was, werd het lichter. Achter hem rees de maan en een koele glans verspreidde zich over de bevroren zee. Vegen gestoven sneeuw werden door het licht gegrepen en zij openbaarden zich als eindeloos vele langgerekte scheren, die aan de einder samenschoolden tot een machtig continent.

En de maan rees hoger en hoger. Een scherpe schaduw tekende zich voor de man af op het ijs. Het was de schaduw van zijn wezen zoals die tot hem kwam uit het verleden achter hem waar de maan stond. De man begreep, dat hij pas in het land kon komen, wanneer hij door zijn eigen schaduw rijden zou, en hij zette zich aan, groter slagen nog te maken en krachtiger zijn benen uit te zwaaien. En de schaduw gaf hem de koers.

Een ogenblik rustte hij en legde zich languit neer om even het beeld van

[p. 72]

zijn wezen kwijt te raken en op te zien naar de sterrenhemel boven hem. De plotselinge vrees zijn schaduw te hebben verloren en daarmee de koers naar het land, deed hem opstaan. Terstond ging opnieuw het ijle gonzen door het ijs.

Naarmate de maan hoger steeg verschrompelde zijn silhouet en steeds moeilijker werd het voor de man de juiste richting te vinden. De maan scheen nu recht boven zijn hoofd. Aarzelend schaatste de man rond zijn schaduw, in steeds kleiner cirkels, totdat hij tenslotte stilstond en niet meer wist waar hij gaan zou.

De nacht was hoger en stiller dan ooit. Hij scheen een blauw stalen bouwsel, dat bij de geringste aanraking zou kunnen gaan zingen, en een heldere toon voortbrengen, maar ook beneden de ijsvloer lagen de grondeloze diepten te wachten op een gebaar. De man werd angstig. Aan de horizon lagen de witte continenten, maar het land scheen verder dan ooit. Terwijl hij daar stond wentelde de tijd verder en de maan zette haar baan aan de hemel voort. Opnieuw wierp de gestalte van de man een schaduw op het ijs. Hoop dat de koers hervonden was gloorde in zijn hart. Aarzelend deed hij zijn eerste slagen in de nieuwe richting. Ze gingen zwaarder dan ooit.

Uit een hoek van het heelal was een wind gaan ademen, die zijn ledematen verstijfde. En weer kwam de twijfel in het hart van de man of hij het land ooit bereiken zou. Harder nog moest hij zich inspannen, want wanneer de wolken die zich aan de einder vormden het maanlicht zouden oplossen, was hij het spoor, dat hem deze ene nacht gegeven werd, voor immer bijster.

Terwijl hij voortschaatste en zijn ijzers diep in de glasharde massa kraste, bemerkte hij, dat zijn rit reeds in het ijs geschreven stond. Het maanlicht sleep de sneden van zijn heengang en zijn schaduw overwon ze nu, slag na slag. Niet begrijpend waar het land toch liggen mocht, en eraan wanhopend het deze nacht te betreden, werd zijn voortgang trager naarmate zijn silhouet groeide. De wind wakkerde aan en de wolken overmeesterden de sterren, de een na de ander. Moeizaam sleepte de man zich voort en zijn krachten slonken. Steeds langer trok de maan zijn schaduw en flauwer werd zij zichtbaar.

Maar toen de man haar niet meer gewaar kon worden omdat de maan was ondergegaan, zag hij de duinen van het land in de schemering van de nieuwe dag. En nadat hij op het strand zijn schaatsen had afgebonden en de voetsporen van zijn vertrekken drukte, begreep hij, dat hij door zijn schaduw gereden was.

En hij dankte in zijn hart de man, die zich buiten gewaagd had en hem kon vertellen dat de zee bevroren was.

In het oosten ging de zon op.