Ontwaking. Nieuwe reeks. Jaargang 6

Maandschrift voor sociologie, kunst en wetenschap

[p. 357]

Sprokkelingen

Aardige zeden.

In een typografisch vakblad kwamen een paar ingezonden stukjes voor, welke een eigenaardigen kijk geven op de moraliteit van den koopman, die niet bloost voor den cynieksten diefstal, als... 's lands wetten hem dekken.

Een lezer, dus, roept de aandacht van de redactie op het feit, dat zij zeker vignet toeschrijft aan een hollandsche gieterij, terwijl het feitelijk door een duitsche ontworpen wierd.

De hollandsche gieterij, die een naam draagt die zeer beroemd is in de drukkerswereld, antwoordt daarop o.a. het volgende:

‘... Als deze heer onzen afdruk evenwel vergelijkt met dien van onzen Duitschen collega zal hij zeker een overigens onnoodig verschil ontwaren. - Onnoodig omdat hier te lande geen wet op den industrieelen eigendom, noch tegen den namaak van kunstproducten bestaat’.

Het staat er zóó, heel onschuldig, zonder meer omhaal van woorden, - en is juist om zijn blijk van gewetensgerustheid zoo bezonder kenmerkend.

De Zaak Joris.

Tot heden weinig nieuws. De eerste September is aangebroken, zonder dat hij, tot nog toe, blijk van eenige verandering meebracht. De Sultan is steeds ge-

[p. 358]

vaarlijk ziek, niettegenstaande de geruststellende (?) officieele berichten - maar wilde beesten zijn taai van leven.

Op het interparlementair Congres te Londen, wierd bij eenparigheid, op voorstel van Georges Lorand, een dagorde gestemd, waarbij Turkije aan zijn tractaten wierd herinnerd. Willen al die ‘herinneringen’ niet platonisch blijven, dan zal het noodig zijn, dat de openbare opinie aan 't spreken gaat en 't wordt dus tijd ze weer eens op te wekken...

In Rusland.

De geweldige aanslag op de villa van minister Stolypine, heeft zonderlinge commentaren verwekt. - M. Anatole Leroy-Beaulieu, de zeer-gematigde bestuurder van ‘l'Ecole des Sciences Politiques’ te Parijs, zond daarover een brief aan Le Tempts, waaruit dit blad de twee volgende paragrafen liet wegvallen:

‘Door de Douma te sluiten, door de oppositiebladen af te schaffen, door zijn tegenstanders uit te drijven, heeft de regeering het terrein voor den wettelijken strijd verboden, daardoor heeft zij het land gedreven tot de samenzweringen en de aanslagen.

‘Al lang herhalen wij, dat de bommen het natuurlijk voortbrensel zijn van een land en een regien, waar de regeering geen oppositie-middelen duldt’.

En M. Leroy-Beaulieu noemt den aanslag: een vreeselijke maar klare les.

Een belgisch dagblad, dat heelemaal niet rood is gekleurd, liet zich uit in de volgende termen:

‘Ja, wij betreuren allen de ongelukkige kinderen

[p. 359]

van M. Stolypine, onnoozele slachtoffers lijk de lammeren die de heidenen doodden op de altaren der goden, wier gunst zij verlangden.

Maar wie speelde hier de rol van den ouden offeraar, zooniet degene die zich ‘vadertje’ laat noemen? Dat niemand, die rechtveerdig wil wezen, zijn woede late afdwalen op de werpers van blinde bommen, die, negen maal op tien, vooreerst degenen dooden die ze werpen voor 't heil van anderen, een heil dat ze niet deelen zullen, vermits ze gingen sterven, dood zaaiend voor de komende maar nog verre oogsten van de vrijheid.’

In het gedacht van den schrijver, gaat hier de strijd tégen 't Czarisme vóor een grondwettelijke politieke-vrijheid en dan worden de bommenwerpers bijna helden. Als de strijd gaat tegen het burgerlijk, kapitalistisch regiem, dan zijn het bloeddorstige misdadigers die de galg of nog erger verdienen.

Ondertusschen deelen wij toch des schrijvers meening over den aanslag op M. Stolypine en consoorten.

Ontvangen boeken:

De Boeventaal. - Zakwoordenboekje van het Bargoensch of de taal van de jongens van de vlakte, in woorden en zinnen alphabetisch gerangschikt; met een voorwoord van W.L.H. Köster Henke. - Een klein, handig boekje waarin heel wat uitdrukkingen en woorden voorkomen, die men vruchteloos zou opgezocht hebben, tot zelfs in de veel volledigere lijst van ‘dievenwoorden’ door Is. Teirlinck verzameld in zijn ‘Woordenboek van het Bargoensch’. Sommige woorden aangehaald als Bargoensch, worden, hier te Antwerpen o.a., dagelijks

[p. 360]

door het volk gebruikt; b.v. afdokken, voor betalen; banken (zeker kaartspel); bikken, voor eten; bullen, voor slechte kleeren; enz. - Voor linguisten toch wel een aardig hulpbronnetje.

Wereldbibliotheek onder leiding van L. Simons. - N^o 30, Het gevloekte kind van Honoré de Balzac, vertaald en ingeleid door C. en M. Scharten-Antink, en met een portret van den schijver naar een ets van Gavarni. - N^os 31/32 Leven en streven van L.R. Koolemans Beynen van Charles Boissevain. - N^o 33 Kleine Vertelsels van Samuel Falkland (Herm. Heyermans Jr.). - Prijs: 30 cent per ingenaaid nummer. - Uitgave van G. Schreuder te Amsterdam.

Wat dunkt u van den Christus? Preeken van een Revolutionair, door N.J.C. Schermerhorn, predikant te Nieuwe Niedorp. - Prijs: f 1,25 genaaid, f 1,75 gebonden; 217 blz. - Uitgegeven door P.M. Wink te Amersfoort.

Offers der Zonde, uit het Deensch van Gysithe Lemche. - Prijs f. 1,90; 263 blz. - Uitgave van P.M. Wink te Amersfoort.

Een nieuw standpunt in kunst (Vincent van Gogh en D.B. Nanninga) door A.J. Resink. - Prijs 25 cent; 60 blz. - Uitgave van J.H. de Bussy te Amsterdam.

S.R.