|
| |
| |
| |
Sprokkelingen
Leerplicht.
Het gebeurt vooral als kiezingswolken den verren horizont bezwaren: dàn ontwaken de voorstanders van leerplicht en togen aan 't werk, sommigen langs den oever van 't drassig water waarin politiekers hengelen, anderen in kringen en ligues met een geurtje van pedagogie aan den naam en met, in de harten der menschen, soms een greintje goeden wil.
Uit princiep zal men ons altijd gekant vinden tegen élken dwang; óók tegen dwang die van boven af, door wetten, politie en 't geheele stelletje, zoogezeid den ‘vooruitgang’ wil bevorderen, die verbeteringen wil opdringen tegen heug en meug, dáar waar zij niet eens gewenscht worden.
Dezelfde menschen die leerplicht verdedigen, hebben in discusies altijd den mond vol met ‘'t relatieve’, het betrekkelijke van een waarheid, die ze niet langer loochenen kunnen. ‘De “absolute” waarheid bestaat niet; slechts relatieve waarheden bestaan en niemand, geen mensch, nòch groep, nòch partij houdt de volstrekte waarheid in pacht’ - zoo filosofeeren ze dan.... Maar zoo iets, dan is het alléén de onwederspreekbare, volstrekte Waarheid die, in zekere mate, dwang zou wettigen van mensch op mensch!
- Een zekere graad ontwikkeling wordt meer en meer onontbeerlijk en waar nog zoovele ongeletterden zijn is.... leerplicht, plicht.
Niet te haastig, heeren! Een zekere graad ontwikkeling wordt onontbeerlijk, en dit wordt steeds scherper gevoeld door àllen die niet geheel verstompt zijn door miserie.
| |
| |
Heeft men wel eens gehoord, deze laatste jaren, van één welstellend mensch die zijn kinderen ongeletterd liet? De onwetendheid is een gevolg onzer maatschappelijke misstanden; en slechts met hun oorzaak zullen de gevolgen verdwijnen. Hoe meer ellende, hoe meer ongeletterden; en daar helpt geen schoolwet aan.
Vòòr en boven leerplicht gaat eetrecht.
Eetrecht is het eerste en natuurlijkste recht van ieder mensch, verkregen door zijn geboorte. Waar, in onze samenleving, zoovelen van dit oer-recht verstoken blijven, kan leerplicht, al is hij aan weldadigheid gepaard, dit kwalijk vergoeden.
Leerplicht, als maatschappelijk heilmiddel, is een paliatief, is een lap neven 't gat of een plaaster op een houten been. In alles en vóór alles moet men beginnen met 't begin en 't kwaad aantasten in den wortel. Het werk is dan wel zwaarder en langduriger, maar het is vruchtdragender ook.
Goedmeenende vrienden van het volk, die het - o, zoo gaarne! - wetten en plichten geeft, vergeet het alles overheerschend eetrecht niet!
| |
Anti-Militarisme
Het gerecht in Frankrijk, heeft zijn ‘revanche’ genomen over de vrijspraak van Malato en zijn vrienden, die, ten slotte, bleken de slachtoffers te zijn van een politie-complot!
Na Malato, Vallina, Harvey en Caussanel, was de beurt aan de 28 onderteekenaren van een manifest aan de lotelingen. Deze zouden de straf niet ontkomen. Het tendencieuze van het proces was zóo in 't oogvallend, dat de sociaaldemocratie - niettegenstaande heur kwalijk verborgen wrevel tegen 't onpatriotisch, consequent optreden van Hervé - niet anders kon dan stelling nemen ten voordeele der beschuldigden en tegen de klasse-justicie. Eugène Fournière zegt dit onomwonden: ‘Je prends même, et légitimement, texte de cette condamnation, par laquelle le Parti Socialiste va se trouver contraint de se solidariser avec des hommes sacrés par la per- | |
| |
sécution et dont il réprouve les théories’. = 't Is waarachtig een moeilijke positie tegenover de kiezers! Langs den eenen kant de hulp der radicale bourgeoisie die kan ontvallen; langs den anderen kant het bewuste werklie-element, dat genoeg heeft van de vergulde leugens over 't vaderland.
Jaren gevangenisstraf wierden uitgedeeld in de volgende verhouding:
Gustave Hervé, 4 jaar; Miguel Almereyda, Yvetot, Sadrin, elk 3 jaar; Louis Grandidier, 2 jaar; Bousquet, Garnery en Coulais, 18 maanden; Urbain Gohier, Desplanques, Clément Rogeon, Pataud, Bosche, Bontemps, Le Blavec, Castaqué, Dubéros, Merle, Moutou, Frontier, Chanvin, elk 1 jaar; Perceau, 6 maanden. Allen kregen 100 franken boet op den koop toe en Felicie Numietska en Amilcare Cipriani wierden vrijgesproken - waartegen Numietska heftig protesteerde.
Met rede mocht Hervé de Jury en de rechtbank danken voor hun vonnis. Zulke veroordeelingen zijn het mest die een gedachte doen groeien en gedijden. En daarom kon dien dank profetisch worden aangevuld met een dreigend: ‘Gij hebt tusschen uwe en onze klasse een afgrond gegraven, waarin wij u zullen storten.’
Te Lyon wierd een biljet aangeplakt waarin de voornaamste gewraakte zinnen van 't Parijzer anti-militaristisch manifest worden herhaald. Nu zijn er tachtig onderteekenaren ....
| |
Moderne Inquisitie.
Het tendenz-proces-Murri wierp reeds een eigenaardig licht op de practijken van 't italiaansch ‘Gerecht’. Een onthulling te meer, over de inquisitoriale gebruiken in de italiaansche gevangenissen, komt dit licht op zonderlinge wijze verscherpen.
In 1897 poogde een jong revolutionair, Acciarito, koning Humberto te doorsteken. Zijn dolk miste het doel, dat de kogel van Bresci, later, zoo wel zou treffen. Acciarito onderging de onvermijdelijke gevolgen zijner poging: eeuwigdurenden dwangarbeid. Bij één aanhouding bleef het natuurlijk | |
| |
niet en op alle manieren poogde de politie den schijn van een complot te verkrijgen. Die opzet mislukte en men moest wel met éen enkele veroordeeling vrede nemen ...
Zoo gauw verliest de politie den moed niet en, in 't gevang van Santo-Stefano, wendde men allerlei .. politie-middelen aan, om Acciarito te bewegen enkele kameraden aan den galg te klappen. Valsche brieven, valsche beloften, moreelen dwang = ‘het heel klavier en al de toetsen’.
Vier aanhoudingen, met, ruim een jaar later, een proces te Terano, waren hiervan het gevolg.
Acciarito verscheen er als getuige en kwam op heftige wijze in verzet tegen zijn bewakers die hem noopten, door allerhande kwellingen, vier onschuldigen aan te klagen! De feiten waren zòo in 't oogvallend, dat vrijspraak der vier beschuldigden volgde.
Gedurende 't vervolg van zijn straftijd, wierd Acciarito zinneloos. En Angelelli, de gewezen bestuurder der gevangenis van Santa-Stefano, is ondertusschen in een krankzinnigengesticht onder dak gebracht.
En nu komt de familie van Angelelli en eischt de schuldig gebleven premie op, die door hooger hand beloofd was voor 't op touw zetten der ellendige machinatie tegen Acciarito! Tot staving van heur rechten, worden, door die fijne familie, brieven in 't licht gegeven van hoogere ambtenaars, op wier bevel en voor wier rekening de moderne inquisitie heur ‘rechterlijk’ werk verrichtte.
| |
De zaak-Joris.
Wat te voorzien was, is gebeurd: Het turksch verbrekingshot heeft de terdoodveroordeeling van Joris bekrachtigd en De Poort heeft met een weigerende nota geantwoord op de vraag tot uitlevering, door de Belgische Regeering gedaan. Daarbij zou Turkije zinnens zijn een rondschrijven te richten aan verschillende regeeringen, om te vragen dat zij de voortvluchtige medeveroordeelden, waaronder de vrouw van Joris, zouden uitleveren. Het is te verwachten, dat de Sultan overal aan Dooveman's deur zal kloppen ...
| |
| |
De nota der Poort is, naar 't schijnt, zeer uitvoerig. Op welke argumenten ze steunt is nog niet gekend, maar we mogen verwachten dat ze hoogstens zal zijn: een verwatering in diplomaten-stijl van de tendencieuze artiekelen in zekere pers verschenen. Van turksche zijde is men gaan muggenzitten over de dracht van den slotzin van artikel 8, waarbij bepaald wordt, dat de beschuldigde door zijn consul zal geoordeeld en gestraft worden, volgens de gebruiken ingesteld ten opzichte der Franken. Dit zou niet mogen beteekenen: volgens de wetgeving ingesteld met het oog op dit tractaat; maar wel: volgens de uitvoering der capitulaties en de inbreuken die zekere mogendheden op hun rechten lieten maken! En dan beroepen zich de pleitbezorgers van den Sultan op een rondschrijven van Thiers, dagteekenend van 1836 (dus van twee jaar vóór 't sluiten van de belgische overeenkomst) en op een conventie gesloten door Oostenrijk in 1877. Die turkschgezinde rechtskundigen schijnen echter niet te weten, dat die conventie heel uitdrukkelijk bepaalt, dat zij ‘niet mag uitgelegd worden in den zin eener welkdanige inkorting der bevoegdheid op rechtskundig gebied van de vreemde consulaten, zooals zij is vastgesteld door de tractaten en door de practijk die heden in voege is, noch eenig nadeelig gevolg voor 't uitoefenen dier rechtspleging mag meebrengen’.
Ondertusschen heeft de belgische regeering, hoe noode dan ook, de tusschenkomst van Frankrijk gevraagd. Geestdriftig om op te treden schijnt de fransche regeering niet, en ook dààr zal men wat moeten duwen om den Staatswagen aan 't bollen te krijgen. De zaak heeft, gelukkig, wakkere vrienden in de Republiek!
't Gerucht liep ook, dat de deken van het diplomatiek korps te Constantinopel voorstelde aan den Sultan - als middel om tot verstandhouding te komen - dat hij volledige kwijtschelding zou verleenen aan Joris. 't Is best te begrijpen, dat de Sultan zoo'n oplossing zou verkiezen, boven een proces vóor een europeesch tribunaal. - De mogelijkheid eener ‘gratie’ blijft dus open.
S.R.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd