Enkhuizen
Schilderachtig, oud stadje, met veel groen, veel water, veel typisch oud-hollandsche gevels, oud-hollandsche zeden, oud-hollandsche burgermansdeugden.
Akelige, naargeestige burgermansgevangenis met stijve, smaaklooze, lage huisjes in de lange, nauwe straten, langs de smalle grachtjes, waar door de kleine ruiten in de pietlutterig - bekrompen ramen de armzaligenge pharisee-idioten ziel der bewoners achter gluiperige vensterkerretjes heen komt gluren. Halfsippe, doelloos-overdreven kraakzindelijkheid, 'n onverdraaglijke burgermanseigenaardigheid, die in plaats van wéldadig vìjandig aandoet en in wezen even vuil, doortrapt huichelachtig is als 't heele verachtelijke pharisee-christenzoodje.
Triest, pijnlijk aandoend nest van stijve smakeloosheid, arrogante domheid, leugenachtige vroomheid, onmeedoogende pharisee-christen-wreedheid, smeulende vuile, onnatuurlijke lusten, in 't verborgen peillooze diepten van wee delvend.
Veel schilderachtige hoekjes en kijkjes in 't, uit 'n artistiek oogpunt bezien, aardige zeeplaatsje.
Anders alles den indruk wekkend van de meest burgerlijke burgerlijkheid.
En om 't stadje de frissche, ruime zee, - veel lucht, veel licht, als schreeuwende aanklacht tegen de miezerigpetieterige klein-burger-bekrompenheid van 't plaatsje en z'n inwoners.
Henrikus Van Heeswijk.