Ons Erfdeel. Jaargang 50

[p. 4]

[Nummer 1]

Bij de vijftigste verjaardag

Beste lezer,

U hebt het eerste nummer van de vijftigste jaargang van Ons Erfdeel in handen. Er is allereerst een nieuwe vormgeving waarvan de redactie vindt dat ze klassiek is zonder saai te zijn en hedendaags zonder modieus te worden: sobere chic kortom.

In 1957 begon de toen twintigjarige Jozef Deleu met dit blad, dat oorspronkelijk Ons Erfdeel-Notre Patrimoine heette. Nummer 1 telde twintig bladzijden en de oplage bedroeg tweehonderdvijftig exemplaren. De redactie bestond uit Frans-Vlamingen en Vlamingen. Vanaf het tweede nummer kwamen Nederlanders in de redactie. Onder hen viel toen al Frits Niessen op, die nog altijd adjunct-hoofdredacteur is.

Ons Erfdeel is in die vijf decennia uitgegroeid tot een van de meest vooraanstaande culturele tijdschriften in het Nederlandse taalgebied. Het heeft ook dit taalgebied als actieradius, omdat het blijft geloven dat samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland in beider belang is. Samenwerking begint met kennis van elkaar, met nieuwsgierigheid. In dit blad wordt die kennis aangereikt, die nieuwsgierigheid geprikkeld. Ons Erfdeel is in die vijftig jaar altijd meegegaan met zijn tijd, zonder van de tijd te zijn. Hoe ziet die tijd er anno 2007 uit?

Zonder over ontlezing te spreken, kunnen we toch niet heen om het feit dat traag maar zeker een andere omgang met geletterdheid aan het groeien is. Informatie wordt nu ook, en meer en meer, via andere dragers aangeboden. Informatie wordt geconsumeerd, op de maat van de eigen behoefte. Ze moet ook sneller en korter. De brede adem heeft het moeilijk. De diepgang en de nuancering ook. Echte kritiek veronderstelt de gave der onderscheiding. Ze veronderstelt ook afstand van de waan van de dag. Ons Erfdeel wil die kritische distantie niet opgeven. Ons Erfdeel wil zijn lezers ook niet

[p. 5]

onderschatten. Het blad blijft geloven in het gedrukte medium. Het gaat van vijf op vier nummers en iedere aflevering zal een bijna-boek worden van telkens tweehonderd bladzijden.

Wat belooft deze vijftigste jaargang? Eerst en vooral een grote reportage die over de vier nummers breed wordt uitgesmeerd. De Vlaamse auteur Tom Naegels en de Nederlandse journalist Bart Dirks trekken op ons verzoek door elkaars dichtste buitenland. Zij keren terug met hun verhalen en beschouwingen die achtereenvolgens handelen over diversiteit (het niet altijd makkelijke samenleven met verschillende bevolkingsgroepen), de spanning tussen de seculiere samenleving en de religie(s), het sociale weefsel en de rol die het middenveld daarin speelt, de politieke verhoudingen.

In elk nummer zal een figuur uit de wereld van de cultuur die in 2007 net als Ons Erfdeel vijftig wordt de balans opmaken en zich wagen aan een zelfportret: wat was de droom en wat is ervan geworden? Voor dit eerste nummer heeft de Nederlandse zelfportrettenschilder Philip Akkerman dat gedaan.

Vanaf nu willen we per jaargang één diepgravend gesprek publiceren met twee gesprekspartners die ook elkaar zullen ontdekken. In 2007 zal dat een gesprek zijn met Leo Vroman en Jan Lauwereyns: twee dichters die buiten het taalgebied leven en met beide voeten in de wetenschap staan. Het schept een band.

We zullen ook naar buiten komen in 2007. Op 12 mei vieren we feest in de aula van de Gentse universiteit, opgericht door Willem I. En in september geven we een boek uit waarin zestien schrijvers uit evenveel (moeder)talen en taalgebieden schrijven over hun taal: Overeind in Babel. Talen in Europa. Naar aanleiding van de presentatie van dit boek zal een symposium met schrijvers, wetenschappers en beleidsmakers plaatsvinden in Brussel over de vloek en de zegeningen van meertaligheid. En de schrijvers zelf zullen voor de duur van één avond de Res publica litterarum, de Republiek der Letteren, herstellen. U bent alvast uitgenodigd.

Tien jaar geleden, bij de veertigste verjaardag, citeerde Jozef Deleu Marguerite Yourcenar, die schat dat men op veertigjarige leeftijd de balans opmaakt: men geeft zich over aan de demon van de eindigheid of men probeert zichzelf te overstijgen. Het is tien jaar later niet anders.

We kijken dit jaar niet om met dit blad, maar het verleden wordt ook niet uitgewist. Pas wie zijn verleden aanvaardt, kan het heden aan. We leven in dat heden, denken, voelen nu en we verschillen nu van mening. Ik hoop, samen met u, nog lang.

Luc Devoldere, Hoofdredacteur