De taal is niet gans het volk
En de Nederlandse taal is dus niet het ganse Nederlandse volk, want enerzijds overschrijdt de Nederlandse taal de grenzen van Nederland en strekt ze zich ook over Vlaanderen uit, anderzijds is ze niet het enige element dat de territoriale cultuurgemeenschap die Nederland heet, bepaalt. Ook landschap, levensstijl, religie en levensovertuiging dragen tot de profilering van de cultuurgemeenschap bij.
Naast de rooms-katholieke strekking en de burgerlijke tolerantie heeft de bijbelse boodschap van het calvinisme een fundamentele bijdrage geleverd aan het profiel van de Nederlandse identiteit. Het resultaat van de historische ontwikkelingen sinds de zestiende eeuw is een aanwijsbaar nationaal Nederlands profiel. Dit profiel wordt weliswaar niet uitsluitend in het Nederlands - er is bijvoorbeeld ook het Fries -, maar dan toch het duidelijkst in het Nederlands ‘vertaald’. De positie van het Nederlands als vertaling van die Nederlandse identiteit is daarom van wezenlijk belang voor het behoud ervan.
Vanuit deze grondstellingen onderzoekt en beoordeelt Dr. A.J. Verbrugh de Europese integratie, het binnenlandse en buitenlandse cultuurbeleid van Nederland, de relatie met Vlaanderen, de Taalunie, de verengelsing, de immigratie enz. Hij gaat op zoek naar middelen om de Nederlandse ‘soevereiniteit inzake taal, levensstijl en cultuur’, kortom de toekomst van de Nederlandse identiteit, veilig te stellen binnen het verenigende Europa. Daarbij is Vlaanderen vanwege de gemeenschappelijke standaardtaal wel bondgenoot, maar wegens zijn andere levensstijl (nog) geen bestanddeel van de Nederlandse identiteit zoals de auteur die begrijpt.
O. Vandeputte
dr. a.j. verbrugh, Nederlandse levensstijl en taal in het verenigende Europa, Publikatie van de Groen van Prinsterer Stichting, nummer 66. Uitgeverij De Vuurbaak, Barneveld, 1991, 164 p..