De Franse Nederlanden
Flor Barbry (1921-1986): 31 jaar Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen
Op 7 juni 1986 overleed Flor Barbry aan de gevolgen van een verkeersongeval. Van beroep was hij koster in Westouter, een dorp in het Westvlaamse Heuvelland vlakbij Frans-Vlaanderen. Hij heeft in de geschiedenis van de Vlaamse Beweging in Frankrijk een aparte en bijzonder verdienstelijke rol gespeeld. Gedurende 31 jaar was hij de bezielende leider, regisseur, acteur en vaak ook auteur van het Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen, zijn levenswerk. In die periode werden in Frans-Vlaanderen onder zijn leiding meer dan 450 toneelvoorstellingen in de volkstaal gegeven voor gemiddeld ruim 250 aanwezigen.
In het agrarische gebied, dat de Westhoek genoemd wordt, en waar het Vlaamse streekdialect ondanks de toenemende verfransing, nog door tienduizenden gesproken wordt, werd ‘le théâtre flamand’ uit Westouter hogelijk gewaardeerd. Ook de Noordfranse pers heeft altijd vol lof over dit toneelgebeuren geschreven. Voor Barbry en zijn groep was een toneelvoorstelling in de Westhoek geen folkloristisch gebeuren en zeker geen onschuldig tijdverdrijf. Het was ‘het uitdragen van de eeuwenoude taal, door het spelen van het leven’, zoals hij het zelf uitdrukte bij de viering van 25 jaar Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen. Het was volkstoneel van het volk en voor het volk. Het beantwoordde volledig aan de taak die het in Frans-Vlaanderen te vervullen had: het scheppen van een gunstiger sfeer voor het Vlaams en het Nederlands. Daarom kregen Barbry en zijn groep voor hun werk de Visser Neerlandiaprijs (1967), de Staf Bruggenprijs (1973), het zilveren ereplakket van de provincie West-Vlaanderen (1973) en de André Demedtsprijs (1983).
Flor Barbry heeft vele malen beschreven hoe het volkstoneel ontstond en hoe het groeide. Op 16 januari 1955 trok de toneelgroep ‘De Verbroedering’ uit Westouter naar Sint-Jans-Kapel over de grens om er Felix Timmermans' En de sterre bleef stillestaan te spelen in een bewerking van Joris Declercq. Langzamerhand werd het Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen een begrip.
De toneelgroep uit Westouter staat nu voor de uitdaging om het werk voort te zetten. Volgend toneelseizoen wordt Komedie om geld opgevoerd, een stuk van Bromet dat Flor Barbry al voor Frans-Vlaanderen had bewerkt. Voortaan heet de groep Flor Barbry's Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen. Contactadres: Greta Leeuwerck-Barbry, Blauwepoortstraat 4, B-8961 Westouter.
Dirk Verbeke
Auteursrechtelijk beschermd