Vlaanderen 1.
De huidige lezer die een tekst onder ogen krijgt als Hugo Verriests beroemde rede van 1872 met het bekende ‘Eertijds heeft er een volk bestaan...’, heeft het moeilijk om het entoesiasme te begrijpen dat een generatie kon opbrengen voor deze retoriek. De Westvlaamse priester-leraar en redenaar vormde de spil van een zogenaamd geheim en voor de Vlaamse Beweging belangrijk genootschap, de leden van den Swigenden Eede, waarover de geschiedschrijver van tans weinig konkreets meer terugvindt als de gewoonte van het goede tafelen. Ik kan me voorstellen dat Verriest voor een boekwerk als dit van Elsevier bij een goed glas de naam Vlaanderens roem had kunnen uitspreken en dat hij, net als zijn disgenoten, verrukt had kunnen zijn over die vinding.
De direkteur van genoemde uitgeverij heeft gemeend dat een eeuw later een romantische titel voor wat op de flap ‘Een unieke sinteze van Vlaanderens politieke, ekonomische, sociale en kulturele verleden’ heet nog moet aanslaan. Enkele jaren vroeger zorgde dezelfde uitgever voor een vijfdelige ‘Winkler Prins Encyclopedie van Vlaanderen’. Daaruit zijn een aantal bijdragen bijeengegaard en aangevuld met illustratiemateriaal, tot weer een lijvig boek mogelijk was. Blijkbaar is geen enkele van de bijna dertig auteurs van voor het overige op zichzelf voortreffelijk leesbare stukken bereid gevonden dit projekt te verantwoorden of toe te lichten. Dan doet de uitgever het maar. Het heet dat hij ‘twee verschillende tendensen, nl. het mikro- en het makrokijken, (wil) samenbrengen’ en verder dat de lezer hier ‘de sleutel kan vinden tot de kon-vergerende krachtlijnen van het verleden’. Erg overtuigend is dat niet en de zin van deze onderneming blijft onduidelijk. Wat het van kommercieel oogpunt uit werd of moest worden, is een andere zaak. Er zijn voldoende degelijke namen onder de medewerkers en van de 431 bladzijden zijn er honderddertig in beslag genomen door aantrekkelijke vierkleurige illustraties. Tot Vlaanderens roem behoren: het Verleden (vanaf de prehistorie), Kunst en Ambacht en Kunst en Geestesleven. De wielrennerij is er dus niet bij. De dialekten daarentegen wel.
Erik Vandewalle
Vlaanderens Roem. Ten geleide door Dr. Guido Peeters. 1975, 431 blz., talrijke illustraties. Uitgeverij N.V. Elsevier Sequoia, Leuvensesteenweg 325, 1940 Woluwe. Prijs: 1. 495 BF
Auteursrechtelijk beschermd