Engelse toneelwerken in vertaling.
Bij de Nederlandse uitgeverij De bezige bij te Amsterdam werden de jongste jaren reeds heel wat verdienstelijke vertalingen gepubliceerd van belangrijke werken van moderne toneelschrijvers: Bertolt Brecht, Eugène Ionesco, Arthur Miller, Harold Pinter, Samuel Beckett, Jean Anouilh, Albert Camus, Jean Genet, Jean-Paul Sartre, enz.
Al deze vertalingen kan men volledig aanbevelen.
Eén van de meest recente uitgaven is een drieluik van eigentijdse Engelse auteurs, waarop ik speciaal de aandacht wil vestigen omdat het ons een treffend beeld biedt van de voortreffelijke standing van de huidige neo-realistische stijl in Groot-Brittannië. De trilogie bevat: Gered (Edward Bond), Wanneer heb je mijn moeder voor het laatst gezien? (Christopher Hampton) en Een dag uit de dood van verdomde Lowietje (Peter Nichols).
Sinds de doorbraak van John Osborne met Look back in anger kende de Engelse toneelletterkunde een grote opgang en het zou mij niet moeilijk vallen hier een lange reeks namen van buitengewoon begaafde dramaturgen te noemen. Kenmerkend voor deze stroming is de sociale ondertoon, het protest, de aanklacht, de bewustmaking van het eigen tekort en van de maatschappelijke wantoestanden, het releveren van de fouten in de opvoeding, het brandmerken van verderfelijke schijnheiligheid, het onverbiddelijk slopen van taboes en allerlei heilige huisjes. Nochtans zijn deze schrijvers geen zeurende zedenpredikers. Zij geven geen kommentaar maar konfronteren ons met de werkelijkheid zoals ze is, met onweerlegbare feiten, met tot nadenken stemmende verschijnselen. Zij stellen ons oog in oog met de ontwrichting, met de morele ontreddering, met de eenzaamheid en het leed van de hedendaagse mens.
Aan de toeschouwer is het te oordelen, te reageren. Aan het publiek zich af te keren van het zelfbedrog en de zelfgenoegzaamheid waarin zo velen verstikken en verdorren.
Dit drieluik kan op dat gebied enorme diensten bewijzen omdat het de ogen opent voor toestanden die alleen uit de wereld geholpen kunnen worden nadat we ze ondubbelzinnig hebben durven erkennen.
Pas na het onbevooroordeeld en moedig vaststellen van de werkelijkheid zoals ze is en het afzien van een zich verlustigen in de realiteit zoals we ze graag zien maar zoals ze niet is, pas dan kan men een aanvang maken met een konstruktieve en positieve levensinstelling.
Rik Lanckrock
Auteursrechtelijk beschermd