De Noordstar. Jaargang 3
(1842)– [tijdschrift] Noordstar, De– Auteursrechtvrij
[pagina 99]
| |
Professor Severius.I.Twee eeuwen geleden, was er in zekere stad van Duitschland - ik weet niet juist welke - eene vermaerde Hoogeschool, waer de heer Severius Von Borne de plaets van Hoogleeraer in de wysbegeerte bekleedde. De heer Severius was een opregt man, met hart en ziel aen Aristoteles verkleefd, wiens leer hy volgde en aen wien hy zoo grooten eerbied toedroeg, dat hy nooit zynen naem zou uitgesproken hebben, zonder zyne muts aftenemen, en eene kleine beweging aen zyn hoofd te geven. De man had eene zuivere en welluidende uitspraek, en de regels der bloemige Rhetorica waren hem geenszins vreemd. Ook droegen zyne leerlingen, schoon niet allen in zyne liefde tot Aristoteles deelden, hem eene groote genegenheid toe, en zyne lessen werden met den grootsten yver gevolgd. Dit verschafte een innig genoegen aen Severius, en schoon dit evenwel geen hoogmoed in hem deed ontstaen, was hy er nog- | |
[pagina 100]
| |
tans in zyne ziel fier over en beschouwde hy zich als een der grootste personaedjen der Hoogeschool. Wanneer er eene groote plegtigheid op handen was, lieten zynen leerlingen nooit na hem hunne gelukwenschen te komen aenbieden, en dus eenen pligt te vervullen, welken aen sommigen zooveel te aengenamer scheen, dat zy dan ook soms het genoegen hadden 's meesters beminnelyke dochter te ontmoeten en hare schoonheid te bewonderen. En waerlyk het meisje verdiende eene buitengewoone achting en bewondering; want schooner toch was er, volgens het oordeel van allen, in de geheele stad niet te vinden. Severius wist dit ook, en liet niet na er heimelyk over gevleid te zyn. Zyne dochter en Aristoteles waren zyne afgoden; diegenen aen wie al zyne gedachten, al zyne wenschen en eerbiediging toegeweid waren; met een woord, dit was het leven van Severius. Onder alle de bewonderaers van Roosje, zoo heette de dochter des meesters, was er een wiens bewondering in eene ongeduldige liefde verkeerd was, en wien het scheen zonder haer te bezitten niet meer te kunnen leven. De arme Marten had alles gedaen wat mogelyk was om zich eerst tegen deze liefde te wapenen, en later haer uit zyn hart te verdryven; doch zyne pogingen waren vruchteloos geweest; hy wist niet, de arme jongen, dat de liefde een vuer is dat hoe meer men het wil tegenhouden, hoe meer het in krachten aenwint en hoe heviger het eindelyk uitberst. Ook had hy welhaest den moed opgegeven en de worsteling gestaekt. Ziende dat zyne liefde onverwinnelyk was, liet hy zich, met al den drift der jongheid, aen dezelve over, en | |
[pagina 101]
| |
kwelde zich slechts den geest met middelen te zoeken om tot zyn gewenschte doel te geraken. Het Schooljaer was ten einde geloopen. Marten stelde deze gelegenheid te baet om een bezoek aen professor Severius gaen afteleggen. Hy nam voor van zyne liefde te spreken: er kan my toch niets erger overkomen, dacht hy, dan myne vraeg afgeslagen te zien. En dit was heel wysgeerig gedacht. | |
II.‘Meester, ik neem de vryheid en heb de eer u den goeden dag te wenschen, en u myne ootmoedige pligtbewyzingen aentebieden.’ ‘Ha, myn brave Marten’ sprak Severius, uit zynen zetel opstaende en zynen nypbril afleggende, ‘wees welkom en zet u neder.’ De jongeling boog zich heuschelyk en gehoorzaemde. ‘Uw bezoek, ging Severius voort, is my zeer aengenaem en uwe vriendschap is my hoogstwaerdig.’ ‘Zeer lang, meester, hebt gy myne vriendschap gewonnen, antwoordde de jongeling, en altyd heb ik naer een voorval getracht, welk my zoude toelaten u van myne vriendschap en liefde onwederleglyke proeven te geven.’ ‘Ik was daer juist bezig, hernam Severius met een bly gelaet, in onzen onsterfelyken Aristoteles over de vriendschap te lezen. Ziehier, VIII. boek, kapittel | |
[pagina 102]
| |
VIII.Ga naar voetnoot(*) De thesis, of zoo als anderen zeggen, het opschrift des hoofdstuks is: “Dat de vriendschap meer bestaet in te beminnen dan wel in bemind te zyn.” En dit is waer, myn lieve Marten; doch laet ons verder zien.’ En op eenen zwaren toon las de meester voor: ‘Het grootste gedeelte der menschen, door den hoogmoed verblind, willen liever bemind zyn, dan wel een ander beminnen. En hier uit volgt dat de vleijers meerder geacht worden, omdat de vleijer een vriend is welke minder is dan wy, of zich schynt minder te achten, en een is die eerder veinst u te beminnen dan wel bemind te zyn.’ Schoon Marten van de waerheid der spreuk van Aristoteles ten vollen overtuigd was, viel hem die lezing nogtans niet aengenaem. Echter dacht hy dat eene samenspraek over de vriendschap niet verre van eene over de liefde verwyderd was; en eens daerop geraekt, dacht hy wel zeker zyn voordeel uit het gesprek te trekken. Hy stond dan geduldig de voorlezing van Aristoteles uit, en gaf zelfs door zyne woorden en gebaerden te kennen dat hy volkomen in het gevoelen van Aristoteles, en ten gevolge in dit van meester Severius deelde. Deze laetste ging voort, de stem altyd meer en meer verheffende: ‘Maer bemind zyn is om zoo te zeggen hetzelfde als geëerd te wezen: iedereen verlangt dit; maer men verlangt de eer niet voor haer zelve of toevallig; want velen verblyden zich van de grooten geëerbiedigd te worden, hopende hierdoor te verkrygen hetgeen zy noodig hebben.’ Niet dan te waer is het, | |
[pagina 103]
| |
myn lieve vriend, hetgeen de groote meester ons hier voorschryft. Menschelyk inzigt is dikwils, tydelyke voordeelen zyn gewoonlyk de dryfveer van de daden der meeste menschen. De vriendschap bestaet slechts tusschen persoonen welke van elkander weinig of niets te verwachten hebben, en daerom geloof ik, myn lieve Marten, dat onze vriendschap eene ware vriendschap is, vermits wy ons geene tydelyke inzigten ten doel stellen.’ Marten bevredigde zich met het hoofd te buigen; doch hy durfde geen ja uitspreken; vermits hy te zeer gevoelde welken grooten dienst hy van Severius verwachttede. De professor hield zich eene poos stil, ging eenige regels lager, en begon weêr met eene klinkende stem: ‘Hier uit blykt dan dat het eene edelere zaek is, bemind dan wel geëerd te zyn, en nog dat de vriendschap....’ Hier werd de meester onderbroken door een zachten klop aen den ingang van het vertrek. Weldra opende zich de deur en het beminnelyke Roosje trad binnen. ‘Welnu, myn kind, wat nieuws?’ ‘Niets, myn vader, ik kwam eens zien; ik wist niet wat er gaende was....’ ‘Wel niets, kind; het zyn slechts eenige woorden van Aristoteles welke ik den heer Marten voorlees.’ De jongeling had zich intusschen uit zynen zetel opgeregt, en groette het meisje op eenen heuschen toon. Deze deed ook eene vriendelyke neiging, en een ligte schaemteblos beliep hare zachte wangen. De jongeling merkte dit en liet niet na het ten zynen voordeele uitteleggen; hy durfde er byna het teeken van een straeltje | |
[pagina 104]
| |
van liefde in beschouwen: ik moet haer zeker niet onverschillig zyn, dacht hy, want anders zou myn gezigt zulkdanige verandering in haer niet kunnen te weeg brengen. ‘Myneheeren, sprak Roosje, ik wil u in uwe bezigheden niet verder stooren. Verontschuldigt my zoo ik uw gesprek onderbroken heb.’ Hierop verliet het meisje de zael, niettegenstaende alle de beleefde uitdrukkingen welke Marten te baet stelde om haer tot blyven doen intewilligen. Intusschen had Severius zynen boek nedergelegd, en hy had zelfs op de laetste woorden zyner dochter niet geantwoord; want haer aenzien had, om zoo te zeggen, zynen geest als in bewondering weggevoerd. ‘Marten, sprak hy na eenige oogenblikken, gy weet nog niet, myn vriend, wat ik kortelings besloten heb. Ik ga Roosje verhuwelyken.....’ Dit was een donderslag voor den ongelukkigen Marten: ‘verhuwelyken, meester.’ riep hy als verdwaesd uit, ‘wat hoor ik!’ De professor stond verslagen; hy opende zyne oogen veel wyder dan naer gewoonte, nam zynen bril in de hand en zag starrelings op den jongeling: ‘Dit nieuws schynt u wel diep te treffen, Marten, sprak hy, is dit zoo verwonderlyk? ik moet my toch eens van myn kind verwyderen, al zal my dit hevig smarten; want gy weet genoeg hoe ik Roosje lief heb!’ De jongeling kon niet antwoorden. De droefheid stond op zyn gelaet geprent; tranen waren bereid uit zyne oogen te vloeijen en hy verborg het aenzigt in zyne twee handen. Severius wist niet waeraen dit | |
[pagina 105]
| |
alles toeteschryven, en daer hy van natuer medelydend was, smeekte hy den jongeling hem zyn hart te openen en te zeggen wat zynen geest kwelde. De arme Marten, alles verloren ziende, aerzelde niet meer zyne liefde kenbaer te maken, en gaf blyken van de grootste wanhoop. Severius bleef eene lange poos in gedachten en antwoordde eindelyk: ‘Marten, myn vriend, gy weet niet hoe zeer ik u bemin; echter moet ik u verklaren dat ik uw verlangen niet kan inwilligen. Ik heb myn woord aen Jonker Von Grasheim gegeven en dit kan niet verbroken worden. Gy kent my. Ik raed u dus van u te troosten en aen Roosje niet meer te denken. Aristoles zegt...’ ‘Onmogelyk!’ viel hem de jongeling in de reden. ‘Stel dit uit uwe gedachten, myn vriend, ging Severius voort, en gedenk dat de schoonste overwinning die is welke men op zich zelven behaelt.’ Onnoodig is het te zeggen in welke geestsgesteltenis onze jongeling het huis van zynen ouden meester verliet. | |
III.Marten was door de droefheid overweldigd. Hy ging als zinneloos en suffend over de straet, zag niets van al wat hy ontmoette, liet zyne kennissen en vrienden ongegroet voorby stappen, en dacht slechts aen het ongeluk dat hem overkwam, aen de onuitdoofbare liefde welke hy in het hart voedde en aen de onmogelykheid, waerin hy dacht te zyn, dezelve ooit beantwoord te zien. In zyne wanhoop had hy zich ligt aen eenige buitensporig- | |
[pagina 106]
| |
heid overgeven; doch, voor hy het wist, was hy reeds in zyn kosthuis geraekt, en de kamer ingestapt waer drie zyner studiemakkers bezig waren een gulhartig praetje te houden en hunne duitsche pypen met eenen onuitsprekelyken wellust te rooken. Marten viel als een verschynsel in de samenspraek; want zyn aenzigt geleek eerder naer dit van eenen doode dan wel aen het wezen eens vrolyken studiemakkers, zoo als hy van natuerwege was. Hy liet zich op eene zitbank nedervallen en bleef sprakeloos. De drie jongelingen konden niet begrypen wat hunnen vriend mogt overgekomen zyn; en zy waren te diep door zyne droefheid geraekt om dezelve niet te eerbiedigen. Na eene lange stilzwygendheid echter, greep een der jongelingen Martens hand vast en sprak: ‘Marten wat is u overkomen? zeg, wat is er gebeurd?...’ ‘ô Frantz, was het antwoord, ik ben ongelukkig, de ongelukkigste der menschen.’ ‘Hoe zoo, spreek!’ ‘Meester Severius gaet Roosje verhuwelyken. Het is reeds vastgesteld. Er is geene hoop meer!.’ ‘Vriend, sprak Frantz, dit is ongelukkig; doch verhael ons hoe het alles gebeurd is en wat de meester u gezegd heeft.’ Marten voldeed aen die begeerte, en verhaelde tot de minste omstandigheid zyns bezoeks. Frantz bleef in diepe gedachten verslonden, en antwoordde niet. Doch een der makkers, Wolframb genaemd, trad vooruit, en eenen beker wyn aen den ongelukkigen Marten aenbiedende, sprak hy: | |
[pagina 107]
| |
‘Marten, myn vriend, drink eens een goeden teug en laet u de smart aen het hart niet komen. Alles is niet verloren; Meester Severius bemint u; de dochter, indien ik my niet bedrieg, kan u zeer wel lyden, en de duivel hael my zoo ik het alles niet ten besten doe keeren. Ik ken onze Aristoteles de II, schoon ik zyn beste vriend niet ben, ter oorzake myner oneerbiedigheid voor de grondstelsels zyns afgods, en ik verzeker u dat Jonker Grasheim geen gevaerlyk tegenstrever zyn zal. Roosje is geen aes voor zulk eenen vogel en mag niet dan eenen leerling onzer Hoogeschool ter hand vallen. Het goed moet gaen waer het van gekomen is.....’ ‘Welnu, sprak Marten met eene zigtbare tevredenheid, wat wilt gy aenvangen?’ ‘Laet my begaen, antwoordde de jongeling, en breek uw hoofd daer niet mede. Ik heb myn bestek reeds in den kop; laet my en de vrienden maer werken. Gy houdt u lydend als het supinum neutrum, verscholen als de bedekte genitivus, en wanneer het oogenblik zal gekomen zyn, zullen wy u weten te vinden. Nu, drink slechts nog een teugje om uwe droefgeestigheid te verdryven, want gy weet het: vinum loetificat cor...... enz.’ Marten die van de slimheid zyns maets overtuigd was, scheen geloof aen zyne woorden te geven, en om de smart een weinig te verzetten, ledigde hy eenige bekers en vond ten laetste de vergetelheid zyner ongelukken. Zyne vrienden dachten eindelyk geraedzaem hem te bed te bestellen. ‘Wel nu, Wolframb, spraken de jongelingen, wanneer Marten vertrokken was, leg ons uw bestek uit?’ | |
[pagina 108]
| |
‘Myneheeren, antwoordde deze ik weet er nog niets van. Wy zullen er eens aen denken. Ik heb dit slechts aen Marten verzekerd, om hem een weinig gerust te stellen; want, gy weet het, ik denk altyd eerst aen het tegenwoordige, voordat ik my met het toekomend bezig houde. Wees echter niet in onrust: de middelen zyn uit de wereld niet, en ik kan u verzekeren dat wy geen moeilyk spel met mynheer Grasheim zullen hebben. Ik ken den vogel... Iets dat ik u reeds kan zeggen, is dat Marten morgen in het heimelyk een briefje aen Roosje moet doen geworden, waerin hy zyne liefde met de levendigste kleuren afschildert. Dat hy de rhetorikale bloemkens niet achterlate: dit heeft veel vermogen op het hart der meisjes. Wy zullen moeder Annah met deze briefwisseling belasten en ik ben zeker dat er de goede vrouw zich zeer wel zal van kwyten. Wat my betreft, ik ga van nu af op ontdekkingen uit. Goeden nacht! tot morgen!’ ‘Wacht u toch van buitensporigheden te doen’ riep Frantz, terwyl zyn vriend de deur uitstapte. Doch deze hoorde reeds niets meer, en stapte blygeestig door de straten van....... | |
IV.De middelen van ontdekking, welke Wolframb in het werk stelde, waren voor hem alleraengenaemst. Hy gebruikte deze zeer dikwils, zelfs zonder dat hy in de | |
[pagina 109]
| |
noodzakelykheid was ontdekkingen te moeten doen. Deze bestonden in de meest befaemde kroegen der stad.... afteloopen - het spyt my waerlyk, lieve lezer, dat ik den naem der stad niet weet. - Het was reeds tien ure des avonds en Wolframb had nog niets ontdekt. Eindelyk trad hy eene herberg binnen, en een ligte kreet van blydschap ontvloog zynen mond. Hy stapte haestig tot eene tafel waeraen een jongeling zich bevond, bezig met eene kan Rhynwyn te ledigen. Het wezen van dien laetste, zonder leelyk te zyn, bezat niets dat eenigen geest aenduidde. Zyne hairen waren blond, zyn mond wyd, zyn neus tamelyk lang en zyne oogen grysachtig en zonder vuer. Wolframb schudde hem de hand en sprak met opgetogenheid: ‘Welk geluk! welk onverwacht toeval verschaft my de eer Jonker Von Grasheim, myn ouden maet, myn studiemakker te ontmoeten! Hoe vaert gy, myn brave Von Grasheim? Zeg hoe staet het met het leven? Altyd jeugdig, frisch en gezond; de afgod der jonge meisjes en de schrik der vreesachtige moeders? Altyd het hoofd der verleiders?...’ Von Grasheim lachte op eene domme wyze, en niet moeilyk was het te zien dat hy aen de vleijery van Wolframb gevoelig was. ‘Geene pligtplegingen, myn beste, was zyn antwoord, zet u neêr en drinken wy liever een beker. Hola, he! satansche weerd! eene kan rynschen!’ Een oogenblik later dronken beide op elkanders gezondheid. ‘Welnu, Jonker, sprak Wolframb hoe gaet het met de liefdezaken?’ | |
[pagina 110]
| |
Op eenen geheimzinnigen toon antwoordde Von Grasheim: ‘Myn vriend, ik ga er een einde mede maken. Gy weet het niet, ik ga in het huwlyk treden?’ ‘Wat hoor ik? is het waer? Gaet Jonker Von Grasheim, de bloem der minnaers, de veroveraer der wederspannigste schoonen, het sieraed der jeugdige byeenkomsten! gaet Jonker Von Grasheim in den echt treden? gaet de oude vos zich in den strik laten vangen?’ ‘Gy hebt het gezegd, myn vriend, ik zit reeds met den eenen voet in den strop?’ ‘Ik moet het gelooven, mits gy het my zelf zegt... En wie is de godin die dit hartje veroverd heeft? Wie is de Sirene die u met hare oogen heeft betooverd?...’ Von Grasheim voegde zich nog digter by Wolframb, en fluisterde hem in het oor: ‘het is het schoone Roosje, de dochter van den ouden leeraer Severius.’ ‘Ik heb er dikwils hooren van spreken; doch ik ken ze niet; antwoordde Wolframb op eenen onverschilligen toon. Ik wilde wel door myne oogen overtuigd zyn van hare schoonheid....’ ‘Gy zult ze zien, myn vriend, ik beloof het u!..’ ‘Dit zy een woord.’ sprak Wolframb. Eenen langen tyd nog bleven de twee kroegvrienden in hunne samenspraek voortgaen, en de weerd was op het laetst gedwongen hun beide aen de deur te zetten. Des anderendags s' morgens zegde Wolframb aen zyne vrienden dat het alles goed was; dat hy zyn bestek in het hoofd had zitten en dat, zoo Marten naer hem wilde luisteren, zy in de goede haven zouden aenlanden. Verder gaf hy geenen uitleg. | |
[pagina 111]
| |
Marten schreef een briefje aen Roosje; doch kreeg geen antwoord. De jongeling herviel in zyne droefheid. Dit kon niet anders, sprak Wolframb; doch gy moet het zoo haestig niet opgeven. De aenhouder moet altoos winnen. Marten schreef eenen tweeden keer en ditmael was hy gelukkiger, het meisje antwoordde: en zegde hem dat zy over zyne stoutmoedigheid zeer gebelgd was en hem verzocht niet meer te schryven. Marten kon zich niet wederhouden hier op te antwoorden; het ware dan slechts om zich te verontschuldigen en haer op zyne knien nederig te smeeken hem te vergeven. Een ander briefje van Roosje schonk hem vergiffenis; doch gaf hem geene hoop. De briefwisseling bleef voortduren. | |
V.Marten was een echt martelaer geworden. Menigmalen had hem Roosje reeds geschreven; doch niets stelligs kon hy uit hare brieven opmaken, en hy bleef, zoo als men zegt, tusschen hangen en worgen. In weêrwil van alle de schoone beloftens van Wolframb, begon hy den moed te verliezen, en zag hy geene goede uitkomst mogelyk voor de ondernemingen zyns makkers. De zaek was echter zoo hopeloos niet als het Marten zich wel inbeelde. Professor Severius had, wel is waer, zyne toestemming | |
[pagina 112]
| |
aen Jonker Von Grasheim gegeven; hy had wel nu en dan eenige woorden over den jongeling in Roosjes tegenwoordigheid gezegd, en doen verstaen dat het eene goede party zou geweest zyn, dat de Jonker schyven bezat, niet onaengenaem van voorkomen was, enz.; doch meer had de ouderling niet durven zeggen; want Roosje toonde iedermael door ligte gebaerden, door de verachtende beweging die zy aen hare fyne roode lipjes gaf, dat haer die reden niet zeer bevielen. Zoo stonden de zaken, toen, op zekeren avond, leeraer Severius, na eenen langen tyd in Aristoteles gelezen te hebben en zynen geest door de woorden van den wysgeer te hebben versterkt, tot zyne dochter sprak: ‘Roosje, myn kind, weet gy wel dat gy sedert twee weken uw negentiende jaer bereikt hebt?’ ‘Dit weet ik vader, sprak het lieve kind. Het schoone geschenk dat gy my toen gedaen hebt, zal my dien dag nimmer laten vergeten.’ Severius had zyne dochter een Aristoteles, ryk in wit pergament gebonden en op sneê verguld, ten geschenk gegeven. ‘Gy zegt wel, myn kind, antwoordde hy, het is een schoon geschenk; niet voor het ryke kleedsel waermede het versierd is; maer wel voor de groote, onbegrypelyke, verstandige dingen welke het boek bevat. Ik heb daer even het kapittel de Matrimonio, gelezen, en ik ben voornemens u eenige dingen hier over te zeggen. Schuif uwen stoel wat digter by en luister eens wel...... Gy weet...’ Hier werd de stem afgebroken door een ligten klop welke op de kamerdeur nederviel, en Marten trad bin- | |
[pagina 113]
| |
nen. Hy groette den leeraer en zyne dochter eerbiediglyk, en bad om vergeving zoo hy hen in hunne samenspraek mogt gestoord hebben. ‘Gy zyt altyd welkom, myn brave Marten, sprak Severius die heimelyk blyde was dat hy onderbroken was geworden; want de ouderling had schrik van het onderwerp des huwlyks aentevatten. De doordringende blikken welke Roosje op hem had geworpen, hadden hem gansch de ziel ontsteld. Wanneer Marten was neêrgezeten, sprak hy: ‘Gy weet, meester, dat myne studiën by de Hoogeschool ten einde zyn, en ik eenen staet moet gaen aennemen. Ik kom u aenkondigen dat ik besloten heb te vertrekken....’ Het woord vertrekken had een verwonderlyk uitwerksel op Roosje. Zy werd bleek als eene doode en was genoodzaekt zich aen de armen des stoels vasttehouden om niet uit evenwigt te geraken. Marten merkte dit op, en eene strael van hoop daelde in zyn hart. Intusschen had Severius zynen bril opgezet en staerde verwonderd op den jongeling. Deze wilde nu zyne reden voleinden; doch eene zware klop op de deur belette hem zulks Jonker Von Grasheim en Wolframb traden binnen. Het gezigt des Jonkers was rood en opgeblazen; zyne oogen stonden hem waterig en verdoofd in den kop; zyn adem drong hem ronkend door de neusgaten, en hy had de grootste moeite om zich regt te houden. Een reuk van wyn verspreidde zich door het gansche vertrek. ‘Ha! professor, hier ben ik, stamelde Von Grasheim. Welnu! hoe staen de zaken! Ha! daer zit Roosje, de | |
[pagina 114]
| |
schat van myn hart, de bloem der bloemen, de schoonste onder de schoonen. ô Laet toe dat ik u de hand kusse, myn engel, myn afgod!..’ En strunkelend stapte de Jonker tot het meisje. Roosje schoof haren zetel achterwaerts en sloeg eenen smeekenden blik op Marten. Deze voelde zich het bloed koken en vooruitspringend, greep hy den bedronkene by den arm, en wierp hem met zulkdanige kracht achteruit, dat hy hol over bol onder de tafel ging vallen. ‘Severius, schreeuwde de Jonker, toen hy opgestaen was, laet gy toe dat de toekomende bruidegom uwer dochter, op zulke schandige wyze, in uw eigen huis wordt behandeld!..’ ‘Wat hoor ik, riep Roosje, myn bruidegom! vader!.’ ‘Dochter, sprak Severius, die man is dronken, hy raeskalt. Geef geen acht op zyne woorden?’ ‘Wat zegt gy oude! riep Von Grasheim, dat ik dronken ben, dat ik raeskal. Gy hebt uw gansch leven niets gedaen dan geraeskald, Aristoteles de tweede! zoo zot als uw meester!’ ‘Wat zegt gy, ongelukkige! riep Severius, Aristoteles!.....’ doch de woede liet hem niet toe meerder woorden voorttebrengen. Nu trad Wolframb by Severius, en legde in eenige woorden uit, hoe hy Jonker Von Grasheim op straet ontmoet had, en hem, uit vrees voor ongelukken, gezelschap had gehouden. (Hy zegde niet dat hy den ganschen namiddag met hem in de kroeg had doorgebragt.) ‘Het is een brave jongen, eindigde Wolframb, doch hy is ongelukkig te dikwils dronken.’ ‘Wat zegt gy, Wolframb, schreeuwde Severius, een | |
[pagina 115]
| |
braef jongen! het is een schurk, zeg ik u, een losbol, een kwant, en dat hy aenstonds myn huis verlate, of ik zal hem by de wet aenklagen!..’ De val door den Jonker ondergaen, had hem het brein geschokt en, als het ware, zyne bedronkenheid een weinig verdreven. Wolframb sprak hem eenige woorden in stilte toe en deed hem verstaen dat hy onbezonnen te werk ging. Verders raedde hy hem het huis te verlaten, hem belovende dat hy alles in vriendschap zou gebragt hebben. De Jonker begon schaemte te gevoelen en gehoorzaemde. Wolframb stapte nu naest zynen gezel Marten, drukte hem de hand en sprak hem stil toe: ‘goed, vriend; gy hebt gedaen, zoo als ik u gezegd had; gy zyt gekomen..... De zaken zullen goed afloopen.’ Wanneer Jonker Von Grasheim vertrokken was, sprak Roosje, haer vader in de oogen ziende: ‘wat heb ik gehoord, vader? bruidegom!..’ ‘Zie hem hier Roosje, sprak Severius de hand van Marten vastgrypende. Zyt gy over mynen keus te vreden?...’ Eene ligte blos bekleurde 's meisjes wangen. Zy sloeg hare oogen op den grond en stamelde: ‘de heer Marten heeft daer even gezegd dat hy ging vertrekken?..’ ‘Ja, lieve, antwoordde Marten, om de noodige papieren voor het huwlyk te halen en myne ouders op het feest te noodigen.... uwe hand Roosje, myn engel!..’ Het meisje reikte nu hare hand toe, en de blik dien de jongeling ontving, toonde hem genoeg dat het meisje hem reeds lang beminde. Severius, drukte zyne beide kinderen in zyne armen en weende van blydschap. | |
[pagina 116]
| |
‘Leve, professor Severius! leve Aristoteles!’ schreeuwde Wolframb, zyne fluweelen muts omhoog werpende. Die kreet, ontsnapte niet aen den leeraer van Wolframb, en wanneer hy zyne kinderen had losgelaten, stapte hy tot den jongeling, drukte hem de hand en zegde: ‘ik heb altyd gedacht, vriend, dat gy weinig eerbied voor Aristoteles gevoelde?’ ‘Meester, gy hebt u bedrogen, ik eer hem uit ter harte; doch gy weet het, de groote, de ontsterfelyke meester zegt het zelve: het uitwendig is dikwils bedrieglyk.’ ‘Ik weet niet juist waer die spreuk staet, zegde Severius; doch zy is waer, myn vriend.’ Eenige dagen later vierde men het huwlyk van Roosje en Marten. Lange jaren nog leefden zy gelukkig en de oude Severius vergat soms Aristoteles om zyne lieve kleinzoontjes op zyne knien te laten dansen. Marten was hem intusschen in zyn leeraerschap opgevolgd, en zoo lang de oude man leefde, deed hy, uit erkentenis, de eerbied voor Aristoteles by zyne leerlingen in acht nemen.
p.f.v.k. |