De Noordstar. Jaargang 3

[p. 223]

De Nederduitsche Belgen.
In 1842.

Wanneer Karel de Groote, ontrent het einde der 8^ste en by het begin der 9^de eeuw, de aloude Saksen, onder den heldhaftigen Wittekind, overwonnen had, bevolkte hy de, door de gedurige invallen der Noordmannen verwoeste kustgewesten die men Vlaenderen, Zeeland, Brabant en Limburg heet, met ongeveer vyftig-duizend familiën dezer natie, die hare tael, zeden, gebruiken, vryheidsliefde, afkeer van vreemde overheersching en heldenmoed hier te lande overbragten en aen haer kroost als een kostbaer erfgoed nalieten. Van daer dan dat, ten gevolge van 's lands oudste grondwetten, de vorsten der Nederduitsche gewesten van België, ten dage hunner hulding, by plegtigen eede moesten zweren van, in de regeringszaken, geene andere dan de Moedertael te zullen bezigen en de ambten slechts aen inboorlingen te zullen toevertrouwen. Ook werd deze voorwaerde als het Sine quâ non der gehoorzaemheid van de onderzaten steeds beschouwd.

Vyf eeuwen later en wel by den afloop der 13^de en den aenvang der 14^de eeuw, toen men (byna zoo als op den huidigen dag) met list en geweld, den Vlaming poogde te verfranschen, greep deze gramstoorig de wapens in de vuist en verplette den trotschen Franschman, die kwam om hem in kluisters te klinken. Telkens, wanneer in latere tyden, men onze vryheid, onze nationaliteit of onze voortreffelyke moedertael wilde aengrypen,

[p. 224]

sprong Nederlands Leeuw moedig op, brieschte, schudde zyne manen en liet zynen dreigenden klauw zien.

Dan deze orde van zaken werd onafgebroken voortgezet tot dat in 1794, hervormers van het menschdom, achter het momaengezigt van vryheid en gelykheid schuilende, der vaderlandsche onafhankelykheid den doodsteek toebragten. Na dat de fransche Republikynen Nederduitsch België hadden geplunderd, uitgeput en teenemael verarmd, werden onze ryke gewesten in ellendige fransche departementen herschapen. Gedurende de twintig rampzalige jaren dat de looden schepter der fransche heerschappy zoo wigtig op onze schouders drukte, moest onze schoone moedertael uitgeroeid en door de spraek van den vreemden overheerscher vervangen, de Godsdienst tot niet gebragt, onze voorouderlyke zeden en gebruiken tegen die eener wispelturige natie verwisseld worden. Alle ambten en bedieningen werden gedeeltelyk aen Franschmannen en gedeeltelyk aen Walen, die den vreemden geweldenaer, wiens tael ook de hunne is, tydens Belgiës' val, gereedelyk hadden in de hand gewerkt, uitsluitend, om zoo te spreken, vergund.

Wanneer in 1814, de legers der verbondene mogendheden ons uit de slaverny van den vreemdeling verlosten, toen gold het de gulde spreuk: ieder 't zyn! want de volken werden nu andermael in hunne moedertael bestuerd, en hy, die in een gewest een ambt wilde bekleeden, moest zich in de tael des lands kunnen uitdrukken: de Walen deden hunne huisselyke zaken in hunne spraek; wy in de onze, en dit was regt en billyk want niemand in België mag een voordeel, ten nadeele zyns medelandgenoots, genieten, zonder omverre te werpen de eendragtspilaer, op welke de onafhankelykheid des Vaderlands zyn steunpunt moet gevestigd houden. Wee hem die dezen eendragtsband aen stukken scheurt!

By het losbersten der omwenteling van 1830 wist men, als staetkundig te laten voorkomen de noodwendigheid van het Fransch de tael der regering, der gewestelyke, ja zelfs der plaetselyke besturen te doen worden, en, zoo het schynt, (tot hier toe ten minsten,) om den nederduitschen Belg in slaep te

[p. 225]

wiegen, werd by het 23^e artikel der nieuwe grondwet vastgesteld dat het gebruik der in Belgie bestaende spraken, later tyds by eene wet zou bepaeld worden. Intusschen wisten Walen, Franschen en eenige nederduitsche Belgen, gereede handlangers der Gallomanie, zich handig van alle eereposten en baetgevende ambten meester te maken; en wel uit oorzaek dat ze het Fransch, welk sedert het vierde eener eeuw, in nederduitsch België buiten gebruik was gebleven, grondig kenden. In het leger was alles Fransch en niet dan Fransch; derhalve had, de braefste, moedigste en ervarenste nederduitsche Belg, die deze vreemde spraek onkundig was, geene hoop op vordering in rang, en zoo ging het ook onder de beambten der onderscheidene ministeriële departementen: Walen werden overal als troetelkinderen, nederduitsche Belgen als bastaerden behandeld.

Na het sluiten van den vrede liep het taeije geduld van den nederduitschen Belg ten einde: hy wendde zich nederig tot 's lands regering, vragende, op eene eerbiedvolle wyze, om hersteld te worden in een regt hem door God en de natuer verleend, een regt, welke de alleenheerschende monarchy nergens zyne onderdanen ontzegt, namelyk: zyne gewestelyke en huishoudelyke belangen in zyne moedertael, die tevens de spraek der overgroote meederheid der natie is, te mogen behandelen; als mede dat de, aen de nederduitsche gewesten, door hunne geboorte, vreemd zynde beambten, ten minsten zich van de spraek dier gewesten zouden moeten weten te bedienen; maer de uitspraek op deze gegronde bede schynt tot het tydstip der Grieksche kalenden verschoven te zyn.

Het is eene onbetwistbare daedzaek dat de nederduitsche tael, de verkleefdheid der Vlamingen, Brabanders en Limburgers aen den Godsdienst, aen voorouderlyke zeden en gebruiken, en hunnen afkeer van al wat naer vreemde overheersching zweemt, de grootste en zwaerste hinderpalen zyn, die in hunnen weg vinden staen vreemde broodschryvers, welke uit hun Vaderland of gebannen of om de straf eener euveldaed te ontwyken, gevlugt zyn of wel in ons midden gezonden zyn door het woelzieke uitschot hunner natie, steeds droomende een dag hare grenspalen

[p. 226]

tot op het linkerboord van Duitschlands vryen Rhyn te kunnen verschuiven; iets hetgene niet gebeuren kan, tenzy alvorens België andermael ingezwolgen is. Deze zendelingen zyn heimelyk gelast om, by middel der Fransche dagbladen, wier schryvers zy zyn, de openbare meening te vergallen, te verderven en teenemael te verfranschen, ons niet alleen wetten van doen maer ook van denken voor te spellen, en tevens den spot te dryven met al wat onze voorouders als heilig en eerbiedwaerdig beschouwd hebben. Derhalve, geen wonder dat deze vreemde gelukzoekers onze Waelsche broeders op ons aenhitsen, in hunne grondelooze aenmatiging ondersteunen en hemel en aerde byeen roepen om van de hand te doen wyzen de vraeg van den nederduitschen Belg die in hunne oogen slechts een grove barbaer is, op welken zy met versmading en hoon nederzien, en wiens tael, die ze noch kennen noch kunnen leeren, het byzonder voorwerp van hunnen haet zynde, tot den wortel toe moet uitgeroeid en door de spraek der alleen beschaefde natie van Europa vervangen worden.

Maer Frankryk, zegt men ons, is immers onze boezemvriendin, en de schutsvrouw onzer vryheid; onze omwenteling van 1830 is de natuerlyke dochter van de hare. Veronderstellen wy dat dit aldus zy; dan mogen wy toch wel eens onderzoeken wat de letterkundige schryvers dezer vrindschappelyke natie, die zich hebben willen vernederen om ons Vaderland met een bezoek te vereeren, over ons denken, spreken, schryven en in druk laten uitgaen; dit doende, ontmoeten wy, onder andere complimenten, het navolgende: - ‘de Brabanders, Vlamingen en Limburgers zyn het gekste volk der aerde;⁽¹⁾ zy zyn half aep en half Bedouyn;⁽²⁾ zy zyn wilde dieren, die een menschelyk aengezigt hebben; maer steeds opgezwollen van bier en stinkende van tabak zyn;⁽³⁾ thans zyn zy nog zoo lomp, zoo bot en zoo bygeloovig als hunne domme en dweepige voorouders.⁽⁴⁾ In

(1) L'abbé Laurens.

(2) De la Touche.

(3) Alphonse Royer.

(4) André Delrieu et Paul Vermond.

[p. 227]

geheel België is geen enkel man van verdienste, geen een vernuftig brein;⁽¹⁾ de fransche letterkundige werken, die in België gedrukt en als door belgische auteurs geschreven en uitgegeven worden, zyn uit de pen van verdienstelyke Franschmannen voortgevloeid.’⁽²⁾ De alkenner Jules Janin, ziet de zee van uit Antwerpen; maer tevens ook de domheid op de aengezigten van de bewooners dezer stad. Z.M. Leopold 1, (die even als wy een afstammeling van Wittekind is,) vraegt den geleerden Alexander Dumas ten eten, maer de groote Franschman kan zich niet overhalen om den Koning der kleine Belgen deze eer te vergunnen. Zoodra de gevoelige Theophile Gauthier den belgischen bodem betrad, ontwaerde hy dat hy niet meer Chez nous was, want zyn zenuwsgestel werd zeer onaengenaem geprikkeld door de kilte der landstreek, ‘welker lucht en bewooners even yskoud zyn.’

Niet genoeg dat de smeekschriften der talryke nederduitsche bevolking van België in den schoot der vergetelheid zachtjens schynen te sluimeren, de waelsche agterdocht vreest hare ontwaking, omdat ze vol schrik te gemoet ziet den stond op welken de nederduitsche Belg staet te hernemen het gebruik zyner moedertael in alle gewestelyke en plaetselyke bestuerzaken, iets welk voor hem van des te grooter aenbelang is, omdat dit natuersregt, door allen waren vaderlander, van in de vroegste tyden tot op den huidigen dag, beschouwd is als een onschatbaer voorouderlyk erfgoed, als het Palladium zyner nationaliteit. Mogte iemand over de gegrondheid dezer aenhaling die op onze innige overtuiging gegrondvest staet, twyfel hebben, zoo verzenden wy hem tot de zitting van den Senaet in dato 16 February 1842, alwaer ter tafel werd gebragt een aenvraeg der bestendige deputatie van den Provincieraed uit Henegouwen, voor doel hebbende van de hand te doen wyzen de door den Provincieraed van Antwerpen ingedragene vraeg, om hersteld te worden in die geheiligde regten, die ons van God en de natuer gegeven zyn. Ter dezer gelegenheid ziet men een waelschen Senateur opvliegen, zich spoedig het harnas aengespen, om tegen den

(1) Rogér de Beauvoir.

(2) Eugène Guinot.

[p. 228]

schuldeloozen Vlaming ten stryde te trekken; maer wetende dat stout spreken half vechten heet, staet hy eene poos stil en roept, als door verontwaerdiging vervoerd, in eene geestdriftige waenwysheid uit:

- ‘Welhoe, groote God, een Gouverneur der Provincie Antwerpen zou dus het Nederduitsch moeten kundig zyn!! -’ deze uitroeping zou gepaster in den mond van eenen turkschen Pacha of van eenen sineeschen Mandaryn, dan wel in dien van eenen Senateur der vrye Belgen liggen. Edoch, ten einde te bewyzen dat wy ons aen complimenten van soortgelyken aerd te verwachten hebben, zullen wy er slechts byvoegen dat in opgemeld aenvraeg of protest, zoo als men het heeten wil, uitgedrukt staet dat het inwilligen der antwerpsche vraeg regtstreeks tegen de belangen der Henegouwers inloopt. Hier moeten wy bekennen dat het waer kan zyn, dat, van 1794 tot 1814, de inboorlingen van dit zuidelyk gewest gewoon waren by ons de ambten en bedieningen met de Franschen te deelen en zulks als een aengeboren regt beschouwende, ze steeds in de denkwys verkeeren dat de Provincie Antwerpen, sedert 1830, andermael als een waelsch wingewest dient behandeld te worden.

Wy nederduitsche Belgen, vragen rond uit aen onze waelsche broeders of het hen nog niet genoeg is van in alles boven ons zoo mildelyk bevoordeeld te zyn, of het regt is dat de overgroote meerderheid der natie, die, in de openbare lasten verre uit het grootsten aendeel te dragen heeft, in eene vreemde tael en door behulp van persoonen, die haer niet eens verstaen kunnen, hare huishoudelyke zaken te verrigten hebbe, en of het niet billyk en betamelyk is, dat de nederduitsche en de waelsche Belgen op eenen en den zelfden voet, zonder eenig onderscheid, geplaetst worden? - Die vraeg is niet moeilyk te beantwoorden.

g. westerling.^(*)

(*) Dit artikel was tot op bladz. 226 gedrukt wanneer wy het K. en L.B. van april ontvangen hebben. Wy zien ons derhalve genoodzaekt den heer G. Westerling te bidden ons voortaen geen artikel meer toetesturen, dan met kennisgeving van het al of niet opzenden van dit stuk aen een ander nederduitsch tydschrift
De Redactie.