De Noordstar. Jaargang 3

[p. III]

[1842/I]

[Redactioneel]

Wederom heeft onze vaderlandsche Letterkunde eenen grooten stap gedaen; wederom heeft de Moedertael veel gewonnen. Reeds lang vroeg het land, reeds lang haekten de vlaemsche schryvers om tot eene eenparigheid van spelling te komen en daer door den mond te stoppen aen diegenen welke, door die schynbare letterverdeeldheid, den blaem op onze vaderlandsche pogingen trachten te werpen. Een algemeen Congres heeft de tael- en spellingpunten beslist en de 23 September mag als een dag van groote gebeurtenis in de vlaemsche jaerboeken opgeteekend worden. Ja, die dag is voor onze geliefde moedertael een zegeryke dag geweest. De verschillende gevoelens der taelkundigen hebben zich vry en onbewimpeld kunnen uiten; ieder heeft gezegd wat hem op het hart lag, ieder heeft het zyne ter beoordeeling toegebragt, en de eenparigheid, de lang gewenschte eenparigheid is geboren. Die eenparigheid is onvergankelyk en de pogingen van eenige onwetenden, welke denken dat de vlaemsche tael slechts met de uitgaef van de spraekkunst van Des Roches begonnen is, zullen niets tegen haer vermogen.

Aen u dan, vlaemsche schryvers, aen u, jeugdige letterkundigen, is de taek opgelegd, onze moedertael te doen voortstappen, het volk te onderrigten, het het schoon zyner sprake doen te kennen, en de vaderlandsche letterkunde te doen zegevieren. De tyd van twisten en letterziftery is henen, de grondslagen der spelling zyn vastgelegd en het vlaemsche publiek wacht slechts letterkundige gewrochten om zynen opkomenden leeslust te voldoen.

[p. IV]

Edoch, alle worsteling is nog niet doorgestreden. De letterkunde bestaet niet alleen uit spelling en spraekkundige woordvoeging: er is nog een ander gedeelte en dit is wel het byzonderste. Wy willen spreken van het kenmerk der tael, van dit gene dat hare natuer daerstelt; van ditgene dat doet zien dat hetgene wy schryven, vlaemsch is en met den aerd des volks waervoor wy schryven, overeenstemt. Zonder te spreken van die letterkundigen welke, door het te veel fransch lezen, bedorven, slechts in hunne gewrochten fransche volzinnen in vlaemsche woorden overbrengen, zullen wy alleen gewagen van die welke, de hollandsche letterkunde alleen betrachtende, denken het hooge punt, het nec plus ultra bereikt te hebben, wanneer zy eenen volzin in den aert van Bilderdyk gewrongen, op het papier kunnen neêrzetten.

Bilderdyk is een groot man en dit kan of wil niemand loochenen; of echter zyne schryfwyze goed is, zal de toekomst aen de Hollanderen nog moeten leeren; en wat ons betreft, staet het vast dat zy met ons hedendaegsch karakter niet overeenstemt. Te lang zyn wy van de hollanders afgescheiden geweest om in eens op den zelfden rang met hen in de letterkunde te kunnen optreden. De begrippen onzes volkstams alleen moeten ons ten leiddraed verstrekken, en die mogen wy, op straf van onverstaen te blyven niet te buiten treden.

Dat onze vlaemsche letterkundigen dan slechts hun eigen gevoel, hun eigen volk te rade gaen; dat zy by geene vreemden gaen zoeken wat hun eigen land alleen geven kan; want dan zullen zy slechts näapers worden en gevaer loopen van door den vreemde met regt als navolgers miskend te worden en voor den eigen landaerd onbegrepen te blyven. Men herrinnere zich hetgene de heer Hoffman von Fallersleben Vlaemsch Belgiën toezong.

Suche nicht das Heil im Westen!
In der Fremde wohnt kein Glück. -
Suchst du deines Glückes Festen,
Kehre in dich selbst zurück!

de bestierder p.f. van kerchoven.