De Noordstar. Jaargang 2

[p. I]

[1841/I]

[Redactioneel]

Het is nu een jaer dat de Noordstar het licht ziet, en in andere vlaemsche steden onzes ryks, zoo wel als in Antwerpen eenen gunstigen byval heeft genoten. Die goedwilligheid van het vlaemsche publiek is ons al te vleyend, om niet onzen yver te vergrooten en ons aentesporen om alle onze krachten intespannen teneinde ons derzelver altyd meer en meer weerdig te maken. Nogtans moeten wy bekennen dat eenige persoonen, te nauw aen een stelsel verbonden, en niet dan volgens dit stelsel

[p. II]

oordeelende, ons gelaekt hebben om den keus van eenige letterkundige stukken welke geenszins met hunne manier van zien overeenkwamen; doch deze persoonen weten niet wat een tydschrift is. Zy weten niet dat hetzelve voor alle standen, voor alle lezers moet geschikt zyn; dat het zoo wel in handen van den eenvoudigen burger en werkman moet kunnen gegeven worden als in die eens geleerde of uitsluitelyken letterkundige. Zy verstaen niet of willen niet verstaen dat de eerste pligt, welken de opstelleren eens tydschrifts, jegens het publiek te vervullen hebben, is van zoo veel mogelyk verscheidenheden opteleveren, welke bekwaem zyn aen alle eischen en aen elken verschillenden smaek te voldoen, Ware het, byvoorbeeld, geene dwaesheid, niets dan oudheidskundige beschryvingen te geven, of wel hoogdravende, zedelyke bespiegelingen of filosofische verhandelingen of drooge kunstryke navorschingen? Voorzeker; want dit zoude de gemeene lezer niet verstaen, en de hooggevorderde heeft liever dit zelf gaen optezoeken in werken welke deze stoffen nauwkeuriglyk en in den grond naspeuren en behandelen. Dit zou dan, volgens ons, niets zyn als van het doelwit afwyken welk wy ons hebben voorgesteld, en slechts maken dat het tydschrift niet meer in de handen van iedereen mogt komen en met genoegen van het publiek gelezen worden.

Het is ook om deze kortzigtige bepaeldheid te voorkomen, dat wy getracht hebben zoo veel verscheidenheid mogelyk in onze uitgaef te brengen. En den leeslust in ons volk optewekken, is hier in ons grootste inzigt geweest.

Volgen wy in eenige woorden den aert en den vorm der stukken welke wy gedurende den eersten jaergang hebben afgeleverd.

Wie de wysbegeerte eenigen smaek oplevert, zal niet zonder genoegen gelezen hebben het zinnebeeldige verhael: De Pelgrim in het oosten, van onzen verdienstelyken romanschryver, den Heere H. Conscience. Onder den lachenden en engelachtigen

[p. III]

vorm, waermede dit verhael omkleed is, zal de denker ligt ontdekt hebben, de diepe, wysgerige gedachten welke er zich overvloediglyk in bevinden. Wien de dramatische vorm behaegt, zal ook ligt in andere stukken, zoo als van den H. Conscience en van den H. Blereau, eenige schoonheid ontdekt hebben. Hy zal ook wel bemerkt hebben dat wy in eenigen getracht hebben het geschiedkundige met het aengename te mengen, om zoo tegelyker tyd aen den geest en aen het hart te spreken. - Wat de kunsten en wetenschappen betreft, hebben wy reeds nu en dan eenige artikelen derzelve toegewyd en wy stellen ons voor in het vervolg met meerdere uitgestrektheid nog over dezelve te handelen. - Wat de letterkundige kritiek aengaet, deze hebben wy getracht op eenen hoogeren toon te brengen, zoo als eene letterkunde welke geschikt is om reuzenstappen te maken, het vereischt. - Stukjes van verschillenden aert van Poezy hebben wy onzen lezeren medegedeeld; onder deze kunnen wy doen opmerken het gedicht van den heer De Laet: De Kruisvaerder. Jammer is het dat gedicht slechts in verscheidene fragmenten is kunnen afgeleverd worden. - Dit is den vorm der Tydschriften te wyten. Echter hopen wy dat onze inschryveren ligtelyk zich de moeite zullen gegeven hebben, dit poëma in eenen trek te lezen en alsdan de schoonheden deszelfs ongetwyfeld beter zullen hebben kunnen vatten. De vorm welke de H. De Laet er in aengenomen heeft, kan van geen kleinen dichter gebezigd worden. En het is ook slechts die vorm alleen welke tot afschildering en ontlediging der driften en gemoedsbeweging voldoende kan gebruikt worden, en welke het beste, zoo niet alleen, tot epische gedichten geschikt is.

- Wat eigenlyk het historische vak betreft, hebben wy ons tot hier toe alleenlyk met aenwakkeringen onledig gehouden. Het genoegen welke er ons meer dan een lezer over getoond heeft, moet den schryver tot eene vleyende aenmoediging verstrekken en hem aenwakkeren om aen het voortzetten der vaderlandsche geschiedenis niet onwerkzaem te blyven.

[p. IV]

Het zal mogelyk aen eenigen vreemd schynen dat wy zoo over de voortbrengselen onzer medewerkers durven spreken. Aen dezen zullen wy zeggen, dat wy dit liever doen, dan wel bedektelyk te werken en middelen te gebruiken welke niets minder dan den stempel van opregtheid zouden dragen; dat wy gelukkiglyk geene booveerdige zedigheid bezitten en haer zelfs de waerheid durven voorstellen, dat wy een gedacht over ons eigen durven uiten, en ons eene maet toepassen welke, wel is waer, niet altyd ten onzen genoegen uitwyst; maer toch van geene vervalschtheid kan verdacht worden. Onze gang zal altyd regt zyn en vry van alle kuipery blyven. Een grondstelsel zoo als het vlaemsche, kan zyne werken in den klaren dag toonen en hoeft voor niets te vreezen. Zyn voortgang en goede uitval zyn verzekerd; want, wy hebben het nogmaels gezegd, het volk is zyn steun, het heil des vaderlands zyn eenig doelwit.

de bestierder, p.f. van kerckhoven.