|
| |
| |
| |
| |
De perel van Antwerpen.
Een Verhael.
Over weinige jaren bestond er nog binnen de gemeente Hoboken, niet verre van den oever der Schelde, eene prachtige wooning die aen de bouwkunde der midden eeuwen scheen toetehooren, en welkers gryze muren tot alsdan aen de gevaren der oorlogen en de stormen der onweders hadden wederstaen. Thans is deze oud adelyke huizing in eene hedendaegsche wooning hervormd. De honderdjarige eiken welke hunne zware takken boven de daken uitspreidden, en de, laen der hemelhooge beukenboomen, waerop zoo dikwerf een minnaer den naem zyner beminde prentte, zyn onder de byl der onverbiddelyke verdelging gevallen.
In den jare 1552 was dit kasteel het zomerverblyf van den heer Jan Van de Werve, Schout van Antwerpen, en werd door hem, zyne gemalin en hunne eenige dochter Maria bewoond. Deze laetste, een lief en dwaes meisje van twintig jaren, had door hare schoonheid en door hare bevalligheid den naem van de perel van Antwerpen verworven: De jongelingen der rykste en aen- | |
| |
zienlykste huizen zouden zich gelukkig geacht hebben hare liefde te verkrygen, maer noch de liefkozingen van haren vader, noch de smeekingen harer moeder, konden het meisje bewegen tusschen hen eenen keus te doen; en wanneer hare ouders trachtten haer daer toe overtehalen, wist zy met eenen kus hun den mond te stoppen.
Tusschen de menigvuldige dienstboden die het hof bewoonden, had Maria eene byzondere achting voor Leo De Coninck, nar van haren vader, opgevat, en had hem tot haren gunsteling verkozen. Dan, deze voorkeus kon niemand verwonderen, want Leo was niet, zoo als byna alle de narren, een gebult en mismaekt mensch; neen, hy kon integendeel voor eenen schoonen en welgeschapen man doorgaen. Wanneer het beminnenswaerdig meisje eene wandeling in de omstreken wilde maken, deed zy zich altoos van Leo vergezellen. Van de Werve die zyne verknochtheid dikwerf had beproeft, aerzelde geenszins hem zyne dochter toetevertrouwen om in de jeugdige grasbeemden madeliefjes te gaen plukken of vlinders na te jagen.
Wanneer men aldus dit jonge paer, - want Leo telde slechts vyf en twintig jaren, - de bloemryke weilanden zag doorkruisen was het verrukkend te zien hoe de nar de doornen en de takken der boomen die Maria zouden hebben kunnen hinderen, uit den weg ruimde, of met welke behendigheid hy eenen boom beklom om nesten te rooven wanneer zy zulks verlangde. Ja, geenen enkelen wensch had zy te vormen of hy werd op het oogenblik door hem voldaen.
Een dag dat zy de abtdy van St. Bernaerds waren
| |
| |
gaen bezoeken, was Maria op de terugkomst vermoeid, en had zich op den boord van den weg, in een koornveld, nedergezet. Intusschen was Leo de talryke blauwe bloempjes die zich daer in bevonden gaen afplukken, en zich voor des meisjes voeten nederzettende, begon hy daervan eene kroon te vlechten, doch dikwyls onderbrak hy zyn werk om de maegd te aenschouwen, en dan kwam eene warme traen zyne oogen bevochtigen.
Het meisje dit ziende, vroeg hem: ‘Wat deert u, Leo, waerom deze droefgeestigheid?’
‘Oh! ondervroeg my niet, mejufvrouw; ik zoude u niets kunnen zeggen.’
‘En waerom deze geheimhouding? verdien ik uw vertrouwen dan niet? ben ik uwe vriendin niet meer?’
‘O ja, ja: gy zyt het die my het leven dierbaer hebt gemaekt; gy alleen hebt medelyden met den armen nar gehad, en nogtans is die vriendschap de oorzaek myner smart.’
‘Ik versta u niet, Leo, - zegde het meisje...’
‘Verstaet gy niet, ô engel, dat ik eene scheiding vreeze! Misschien is de tyd naby dat een echtgenoot u buiten 's vaders huis zal geleiden; en wanneer gy niet meer daer zult zyn, by wie zal ik dan troost zoeken? Wie zal my die zoete woorden doen hooren die u als honig uit den mond vloeyen? Waer zal ik deze lieve gelaetstrekken, dezen grimlach, dezen zwierigen gang, die my onophoudelyk in het geheugen komen, ontmoeten? Ja, Maria, - ging hy voort, haer den bloemkrans op het hoofd plaetsende, - wanneer ik u aldus aenschouw denk ik de koningin der engelen in de beminnelykste der vrouwen te zien....
| |
| |
‘Zwyg, zwyg, hernam het meisje, dit zyn woorden die ik slechts uit den mond eens echtgenoots, eens minnaers mag hooren. -
En zoo ik u minde, Maria?...
Het meisje stond haestiglyk op, en zonder spreken vervorderde zy haren weg. Zy werd stilzwygend door Leo gevolgd.
| |
II.
Twaelf ure weergalmde op de eenzame dorpsklok welkers zuivere klanken zich langzaem in de ruimte gingen verliezen. Alles was stil: geen enkel blaedje werd door den wind bewogen. Terwyl de kalmte in de natuer heerschte, bruischte een ongestuimig onweder in Leo's harte. Aen den voet eens olmenbooms, op den boord der Schelde nedergezeten, en in eene diepe mymering verzonken, scheen hy ongevoelig aen al wat hem omringde. Het schoone tafereel dat zich aldaer aen het oog ontvouwde en hetwelk hem op andere tyden zoude verrukt hebben, ontsnapte thans aen zyne blikken. In het verschiet vertoonde zich de prachtige abtdy van St. Bernaerds, welkers torentinnen door de zilveren stralen der maen verlicht waren: op den anderen oever der rivier ontdekte men de torens van Craeybeeck en van Burgt, welkers spitse naelden zich boven de groene boomen der buitengoederen verhieven; eenen zuiveren hemel boven dit alles, vol van ontelbare flikkerende starren; alles wekte de ziel tot opgetogenheid en bespiegeling op, en nogtans zuchtte Leo. Ja, hy zuchtte de ongelukkige, want de hoop, die den rampzaligen tot op het laetste oogenblik getrouw blyft, was hem ontvlogen. Zyn geheim was hem ontsnapt:
| |
| |
hy minde! by minde zoo als de by de bloem welke haer het voedsel geeft bemint; hy minde! - Hy had het durven belyden! - en reeds waren alle zyne geluksdroomen verdwenen.
Meer dan eene uer was er reeds verloopen en nog zat Leo in dezelfde houding. Geen enkel woord was hem ontsnapt, maer aen de opgekroptheid zyner borst, aen zyne herhaelde ademhalingen kon men ontdekken dat er een zware stryd in zyn hart moest omgaen. Eensklaps, op het hooren der stem eens nachtegaels welke boven zyn hoofd een treurig lied kwam zingen, borst hy uit:
Zing! Filomele, zing! - riep hy, - uwe stem zal welhaest uwe getrouwe vriendin doen naderen; zing, want aen u is het niet verboden te minnen! Zing, want gy hebt de vryheid en het oneindige tot schuilplaets uwer liefde! - Zing, Filomele, zing! - Aen u de vreugde, aen my het lyden!....
Alles wat leven heeft ontvangen, - van den arend die vlug de wolken doorsnydt en op het kruin der bergen nest, tot het onreine dier dat in den modder kruipt; de visschen der zee, de wind die de bladeren der boomen zachtjes streelt, de vlinders die de kelken der bloemen komen omhelzen, - alles wat in de natuer bestaet, volgt de wet der liefde; ik alleen, terwyl alles mint, moet ongevoelig blyven; ik, een mensch!!...
Wat zegt gy, rampzalige! - ging hy voort, driftig opstaende en met groote stappen den boord der rivier betredende; - hoe durft gy u zoo vermetel toonen u onder het menschdom te stellen? - Welke plaets bekleedt gy? Wat zyt gy dan? - Een nar! een zot! iets
| |
| |
minder als een hond! want een hond wordt door zyn meester gestreeld en geliefkoosd, en men neemt de grootste zorgen voor zyn behoud: maer gy, wanneer uw hart door de pyn benepen wordt, roept men u toe: doe ons lachen, zot! en wanneer u de tranen over de wangen rollen, schreeuwt men u: zing ons een koddig lied!...
Hoe durfdet gy dan bestaen de oogen tot de dochter uws meesters op te heffen; welke dwaze hoop ondersteunde u?
Ach! mint men wie men wil en kan men aen zyn hart gebieden? Neen, duizend mael neen! De wereld heeft schoon u uit haren schoot te verwerpen, u als het bogt van het menschdom te aenschouwen, u van alle edele gevoelens beroofd te denken; in uw hart is er iets dat u zegt: ‘Neen, gy hebt aen het edele doel der schepping niet gefeild! gy zyt een mensch!’
Ach wanneer eenieder my miskende, waerom steldet gy dan, ô God, een' engel op mynen weg om my te vertroosten, zoo het my niet geoorlofd was haer te beminnen! Ach! zoo gy niet wilt dat ik uwen naem lastere, doof dan deze dwaze liefde in myn hart uit, of laet my sterven!..............................................
Nog lang dwaelde Leo langs eenzame wegen, tot dat de morgen in de lucht verschynende, hem kwam dwingen eenige rust aen zyne afgematte lidmaten te doen genieten.
| |
III.
Reeds lang was alles in beweging op het kasteel wanneer Leo ontwaekte. Aen het herhaeld op-en nedergaen
| |
| |
der dienstboden ontdekte hy dat het al laet in den morgen moest zyn, en daer hy wist dat zyn meester dezen dag in de stad ging doorbrengen, spoedde hy zich om tegen het vertrek in gereedheid te zyn.
De hemel die zoo zuiver en zoo helder was wanneer de nar zich ter rust had begeven, was nu met zware en donkere wolken overdekt; eene stikkende hitte, die het zweet op het aengezigt deed uitbreken, vervulde de lucht, en scheen als de voorbode van een zwaer onweder te wezen. Van de Werve, hopende de stad te kunnen bereiken voor dat het zoude uitgeborsten zyn, gebood van zonder vertoef de paerden aen den wagen te spannen, en zoodra zyn bevel volbragt was, stapte hy met zyne gemalin, hunne dochter en Leo in het rytuig, en liet de paerden op eenen driftigen tred voortryden.
Nauwlyks waren zy op weg wanneer de donder zich reeds in de verte liet hooren. De wind, die tot alsdan kalm en stil geweest was, begon nu ongestuimig te woeden; de bladeren werden met geweld van de boomen gerukt; de toppen der populieren met eene buitengewoone kracht geboogd of gebroken, en eene wolk van stof opwaerts reizende scheen de aerde als met eenen dikken nevel te overdekken. Het onweder, dat met spoed genaderd was, borst nu eensklaps los. De bliksem doorsneed de lucht, de donder rolde met een afgryslyk gedruis, en elke slag tot in het diepste van Maria's hart doordringende, kwam telkens haren angst vergrooten. De nar, ziende hoe bevreesd het meisje was, stelde alle middelen in het werk om haer den schrik uit het hart te jagen: schep moed, schep moed, - zegde hy; - wy naderen de stad; binnen weinige oogenblikken hebben wy niets meer te vreezen.
| |
| |
En in der daed, reeds ontdekten zy de menigvuldige torens der kerken en kloosters, reeds genaekten zy de wallen, reeds betrapten de paerden de brug, wanneer eensklaps het onweder in kracht toenam en zyne woede verdubbelde. Een vervaerlyke donderslag deed de paerden ylings verschrikken, en een stormwind ter zelfder tyd met geweld aenrukkende, wierp het rytuig op de leun der brug, die aen dit gewigt niet kon wederstaen, en het plonsend in den afgrond liet vallen.
Zoo haest Leo zich in het water voelde, vatte hy Maria by den arm, en alle zyne krachten te zamen spannende rukte hy zich met haer den wagen uit, en zwom, met zynen dierbaren schat beladen, tot aen den wal, waer hy het meisje behouden nederlegde. Doch niet te vreden met eenen prooi aen den dood onttrokken te hebben, zocht hy ook nog zyne goede meesters te redden. Tweemael keerde hy nog in den schoot des waters terug doch bragt, eilaes! niets dan twee lyken te voorschyn; en als of deze laetste pooging alle zyne krachten uitgeput had, viel hy voor de voeten zyner meesteres neder..... en was niet meer!
Eenige dagen na de ongelukkige gebeurtenis die Maria van hare ouders beroofd had, werden hunne lyken met eenen buitengewoonen stoet naer Hoboken gevoerd en aldaer op het kerkhof begraven. De goede Nar werd ook niet vergeten. Hy die zyne meesters had willen redden vond eene rustplaets aen hunne voeten.
Dikwyls zag men het meisje op het graf harer ouders komen, bidden, en nooit vergat zy eene traen aen de nagedachtenis van den armen Nar te wyden.
s. blereau.
|
|
Auteursrechtvrij
