De Noordstar. Jaargang 1

[p. I]

[1840/I]

[Redactioneel]

Niemand zal ons, gelooven wy, de oudheid onzer Moedertael betwisten; meer dan een verdienstelyke Schryver heeft dezelve reeds zonneklaer bewezen. Afstammeling der aloude duitsche tael, is onze nederduitsche tongval een der vroegst beschaefde takken derzelve geweest. Niettegenstaende alle de pogingen, welke reeds van den tyd van Karel de Groote, later door het Huis van Bourgonje en de beheersching van Alva in het werk gesteld werden om onze spraek als te versmooren, bleven onze voorvaderen dezelve kloekmoedig bewaren en verhieven zich gedurig tegen de invoering der uitheemsche talen. Hun onwrikbaer karakter is mogelyk een der grootste middelen geweest, welke onze tael in stand gehouden hebben, en ons dezelve, als eene kostbare erfenis hebben doen geworden.

[p. II]

Ons inzigt is hier niet onze tael in hare verschillende tydvakken natespeuren, noch te onderzoeken de wederwerking welke de een, op de ander hebben uitgevoerd, de gebeurtenissen en de letterkunde, de staetkundige standhouding en de wending der leeroefeningen, de maetschappelyke ondernemingen en het beoefenen des geests, de zeden en de volksbeschaving en verlichtingen; neen! deze bemerkingen zouden al te langdradig zyn en van te groot gewigt om niet geleerdelyk nagegaen te worden. Alleen zullen wy doen opmerken om min of meer den laster, welken sommigen op onze noordertalen trachten te werpen, wegtenemen; dat onze tael met die der andere noordsche tongvallen zoo ryk aen vinding geweest is als wel die der zuidervolken. Het zyn immers de noordertalen, welke het eerst aen de Ridderpoezy het leven gegeven en dezelve gansch Europa door verspreid hebben; want, bemerken wy het wel, in vroegere eeuwen, was de vorm der letterkunde algemeener dan wel in onzen tyd; en het volk dat dus invloed op de letteren had, moest zeker geen der minst beschaefde en geleerde volken zyn.

In latere tyden echter verloor onze nederduitsche tael veel van haer aenbelang en heerlykheid. De gedurige inlandsche beroerten en nog meer de vreemde beheersching hielden onze ryke Moedertael ten gronde gebukt en dreigden elken oogenblik haer den doodsteek te geven. Het scheen als of de spraek onzer vaderen allengskens onder ons verdwynen moest en door eene andere, ten onregte meer geprezene vervangen worden. Wy moesten by vreemde volken om eenen nieuwen naem gaen vragen, en eene eeuw later zou men te vergeefs eenen Vlaming op onzen bodem gezocht hebben. Die groote stam, welke van het diepste der tyden af zoo veel helden in oorlog, in kunsten en in wetenschappen heeft voortgebragt, moest met ons uitsterven!

Maer neen - er lag in het hart der Vlamingen nog een edel gevoel van eigen volksbestaen verborgen. Het was nog niet

[p. III]

mogelyk hun te doen vergeten met wat roem en met wat glorie den naem van Vlaming steeds omglanst was en wat eer het ons is te behooren tot die natie die, ondanks haer klein getal, in vroegere tyden de machtigste volken der aerde dorst weêrstaen. Ja, terwyl alles de gevreesde verbastering scheen aenteduiden; terwyl de Dichter met tranend oog op de bladen der geschiedboeken staerde en zyn land bekloeg, kwamen volksgeest en onafhankelykheid terug in alle boezems. Men eischte in alle deelen des lands de Moedertael weder en er kwamen werken in onze tael te voorschyn, die met de beste voortbrengsels der meest beschaefde volken in vergelyken mogten gebragt worden; en de schryver die voor het oog zyner landgenoten de roemryke geschiedenis der vaderen ontrolde werd toegejuichd. Ieder een die dan nog een niet gansch verbasterd hart bezat, ontstak in fierheid over den naem die wy dragen - en nu, streelend vooruitzigt - nu blinkt eene algemeene herboring van Vlaemsch-België als eene opdagende star aen de kim der toekomst.

Nogtans zou die edele vlam van liefde tot het oude Vaderland zich weder langzaem uitdooven, indien er aen dezelve geen genoegzaem voedzel gegeven en indien zy niet door vlyt en aenhoudendheid werd ontwikkeld. Het is ook dit laetste gedacht dat ons opgewekt heeft en ons aengemoedigd om met yver en mannenmoed aen het voortzetten onzer Moedertael te werken. Wy hebben verstaen dat een nieuw tydstip tot herboring der Nederduitsche spraek bestemd, zich opdeed, en wy hebben ons gehaest hetzelven ten nutte te maken; wy hebben dien zoo lang gewenschten oogenblik niet willen laten voorbygaen zonder alle onze krachten intespannen om de grondsteenen onzer ryke Moedertael vastteleggen, en de baen welke zich voor het vlaemsche Vaderland aenbied, met moed te bewandelen. O ja, landgenoten! het gewenschte tydstip is verschenen: onze zoo lang miskende en diep verdrukte tael heeft eindelyk hare kluisters gebroken en mag nu vryen adem halen. Van dag tot dag zien wy den franschen invloed meer en meer veld verliezen; meer

[p. IV]

dan een verdwaelde heeft reeds de oogen geopend en is op het gezigt van den afgrond die ons Vaderland gapend toegrynst, teruggeweken. Menige heeft begrepen dat het eene lafhartige daed is den vreemden nateapen en zich als onder zyne bescherming te stellen. Elke ware vaderlander begint te begrypen van welk gewigt de bewaring van ons volksbestaen is, en men heeft gevoeld dat een volk geen volk meer is wanneer het zyn eigen karakter verliest. Men begint te beseffen dat de beste en eenigste middel om ons tegen den uitheemschen invloed te verzetten het behouden onzer Moedertael is, en dat slechts in die behoudenis een waer geluk en de toekomende voorspoed van het land gelegen zyn. Wy hebben er eene goede proeve van gehad, wanneer wy gezien hebben met welke goedgunstigheid onze stad- en landgenoten ons ontwerp hebben toegejuichd en met wat yver zy zich gehaest hebben onze onderneming te doen gelukken. Hen is het vlaemsche Vaderland eene eeuwige herkentenis en eerbied schuldig; want zy werken ook in zyn geluk mede; zy ook brengen werkstoffen by om den grooten bouw van ons vlaemsch volksbestaen te voltrekken; zy ook helpen den volksgeest in ons midden terug brengen!

de bestierder, p.f. van kerckhoven.

Nu nog eenige woorden over het stoffelyke des Tydschrifts.

Elke zes maenden zullen de afleveringen een boekdeel uitmaken en de inschryveren een tytelblad en bladwyzer kosteloos by de laetste aflevering ontvangen.