Noord en Zuid. Jaargang 20

[p. 100]

Twee mondelinge examens in Nederlandsche Taal- en Letterkunde voor de Hoofdacte te Amsterdam (Augustus '96).

I. De candidaat moest, na een kwartier zich te hebben voorbereid, Het Menschelijk Leven van W. van Haren lezen. Naar aanleiding van dit stuk werden hem de volgende vragen gedaan:

Tot welke soort van poëzie behoort dit gedicht? Welke andere soorten kent gij? - reg. 1. Wat beteekent het werkw. vlieden? De examinator dicteerde: ‘Het bloed ontvliet de wonde, het licht het brekend oog’; waarom is deze zin foutief? (vlieten en vlieden). Geef eens andere voorbeelden van ongeoorloofde samentrekking. Wat bedoelt de dichter met onze dagen? Hoe heet de figuur, waarbij een deel gebruikt wordt, om het geheel aan te duiden? Noem eens andere rethorische figuren. Hoe heet een voortgezette metaphora? Geef eens voorbeelden van allegorieën. C. 2 reg. 1. Wat beteekent perk in dezen zin? Wat is het verschil tusschen beperkt en bekrompen? - C. 4 reg. 2. Welke stad wordt hier bedoeld? Wie was Demosthenes? - C. 5 reg. 2. Wat is het verschil tusschen kastijden, straffen en tuchtigen? - C. 9 reg. 4. Vergelijk omringen met omsingelen. C. 11 reg. 2. Wat beteekent wuft? Welk volk wordt wuft genoemd?

Zeg eens kort en duidelijk de beteekenis van: Een naald in een voer hooi zoeken. Een boon in een brouwketel. Door het oog van een naald. Sisyphus' arbeid verrichten. Het vat der Danaïden vullen.

Spraakkunst. C. 2 reg. 3. Wat voor een woord is of? Waarin verandert de voorwaardelijke bijzin, wanneer de hoofdzin weggelaten wordt? Bij welke andere bijzinnen kan het voegwoord of gebruikt worden? Welke was de vroegere vorm van het voegw. en; wat beteekende toen het bijwoord en? - C. 4 reg. 2. Tot welke woordsoort rekent gij wat? Wat hebt gij aan te merken op 's werelds heeren in regel 3? Waarin schuilt het onregelmatige; welke s is overbodig? - C. 5 reg. 2. Ze is maar een schets, deez roe. Waarom bediende de schrijver zich van deze woordschikking? Wat soort van woord is maar? Hoe kan maar anders gebruikt worden? - C. 9 reg. 1. In welken naamval staat dagen? Ontbind in zinnen: Wie veel kalt, veel ontvalt.

Letterkunde. Van welke schrijvers der 17e eeuw hebt gij iets gelezen? Welke Hekeldichten schreef Vondel? Wien bedoelde hij met de(n) Otter in 't Bolwerck? Hebt gij Rommel pot in 't hanekot ook gelezen? Vertel mij eens eenige levensbijzonderheden van Bredero; welke blijspelen schreef hij? Waarom noemde hij dat eene stuk Spaensche Brabander? Wat hebt gij van Huygens gelezen? Hoe oordeelt gij over zijne Puntdichten? Wat was H's gevoelen tegenover de R.C. Kerk? Welke dichteres heeft hij aangespoord de R.C. Kerk te verlaten? Welke was J. van Lenneps laatste roman? In welken tijd speelt de roman Ferdinand Huyck; hoe weet gij dat? Wie was tante Letje? Vindt gij

[p. 101]

in een der werken van Potgieter niet juist zoo'n figuur? In welke eeuw verplaatst ons Elisabeth Musch? Welke roman speelt in de 14e eeuw? welke in de eerste? Wie was dan Massa?

II. Gelezen werd: Over Poot van Cd. Busken Huet (Oud en Nieuw, 1e bundel, bladz. 361).

Er bestaat een Poot der overlevering. Wat beteekent dit? Bestaat er dan ook nog een andere Poot? Welk vreemd woord kent ge voor overlevering? Welk bijvoegl. naamw. is van traditie gevormd? - reg. 7. Wat is de wereld der fictie? Welk bijvoegl. naamw. is van fictie gevormd? Wat is een bedevaart? Wat beteekent vaart (varen) in deze samenstelling? Geef eens andere voorbeelden, waarin varen ook gaan beteekent. Wat beteekent vaar in onvervaard? - reg. 8. Wat beteekent zij hebben wil van de reis gehad? ‘Zij kwamen, zagen en vondenden poeët’ waaraan doen deze woorden u denken? Hoe noemt men zulke woorden? Kent gij ook gevleugelde woorden uit dezen tijd? Wat is een leuze? Hebt ge weleens van een verkiezingsleuze gehoord? reg. 12. Om de Grieksch-mythologische taal van dat tijdperk te spreken. Wat is mythologische taal? Is er nog een andere mythologie dan de Grieksche? Noem eens eenige uitdrukkingen aan de mythologie ontleend. Wat is een Sisyphus' arbeid? Wat een Procrustes' bed? Wien noemt men een Maecenas; wien een Nestor? reg. 22-26. Wat is belezen? Wat wordt er bedoeld met het Zanggodinnendom? Kent ge de namen der Muzen? Wie was Kleio, wie Terpsichore? Wat is het verschil tusschen godin en godes? Wie was Ceres, wie Pomona? - reg. 8 v.o. Uit louter kuren. Wat zijn kuren? Kan kuur ook een andere beteekenis hebben?

Spraakkunst. Ontbind reg. 22-26 in enkelv. zinnen. Dat het zich bij den ploeg liet voeren, tot welke woordsoort rekent ge dat? Tot welke in: Ten dage, dat gij daarvan eet, zult gij sterven? Hoe kan een bijvoegl. bijzin met den hoofdzin verbonden zijn? Kan de bijvoegl. bijzin ook zonder verbindingswoord bij den hoofdzin staan? Wat is het verschil tusschen een beknopten en een onvolledigen zin? Wat voor een woord is misschien? Hoe is het gevormd? Noem eens afgeleide bijwoorden. Welke achtervoegsels gebruikt men bij de vorming van bijwoorden? Geef eens voorbeelden, waaruit blijkt, dat een bijwoord een naamvalsvorm is van een zelfst. naamw. of een bijvoegl. naamw. Waarvan is het bijwoord slechts gevormd? Wat beteekende dat bijvoegl. naamw. slecht? Noem eens meer woorden, wier beteekenis veranderd is. Schrijft ge langzamerhand als één woord of niet? Waarom? Tot welke woordsoort rekent ge zeker in Zeker man? Tot welke soort van woorden kan zeker ook behooren?

Letterkunde. Van welke dichters der 19e eeuw hebt ge iets gelezen? Wie heeft de werken van da Costa uitgegeven? Onder welke pseudoniem heeft Hasebroek geschreven? Wie hebben ons uitgaven bezorgd van Staring, Vondel en Bilderdijk? Wat was da Costa's laatste gedicht? Hoe noemt men een laatste gedicht? Hoe eindigt de Slag bij Nieuwpoort? Wie heeft het Wilhelmus gemaakt? Welke werken schreef Marnix?

[p. 102]

Wanneer is hij gestorven? Hebt ge Hagar van da Costa ook gelezen? Wie was Hagar; hoe noemt de dichter haar? Bevat het gedicht enkel de geschiedenis dier vrouw? - Over welken prozaschrijver der 19e eeuw wilt ge met mij spreken? Wat hebt ge dan van Potgieter gelezen? Wat wordt er in De(n) Foliobijbel behandeld? Wanneer leefde Poot en waar woonde hij? Noem eens een tijdgenoot van Poot. Waarin schreef J. van Effen zijne opstellen en hoe noemde hij die? Waartegen streed J.v.E.? Welke dichter schreef het meest onder Duitschen invloed? Kent ge Feith ook als prozaschrijver? Welke romans schreef hij? Hebt ge Jan, Jannetje en hun jongste kind ook gelezen? Wie was hun jongste kind? Welke kinderen hadden ze nog meer? Hoe begint het stuk?

Amsterdam.

v.d. Mate.