Nieuwe Wegen. Jaargang 5

[p. 6]

Van schadelijke dieren.

I
Ratten.

Waarom voelen de landsche menschen afkeer voor ratten? Heel zeker veel min om de schade die ze doen, dan om hun leelijken, afzichtelijken steert.

Ratten zijn eigenlijk schoone, nette beestjes, zoolang hun steert gedoken blijft, doch zoohaast dat leelijk, haarloos, geringeld serpent te voorschijn komt, voelt men onwillekeurig ijzing en walg en men zou waarachtig vies zijn, dat kijzig ding tusschen de vingers te grijpen; ook is de rattesteert er niet tegen bestand, want moest ge de beeste bij den steert vangen, zoohaast ze een weinig trekt, om uit den klauw te geraken, zou heel haar roer gepeld zijn en het afgestropte zakje zou in uw hand blijven steken.

Ratten huizenieren natuurlijk liefst waar er te peuzelen valt, zooals op zolders en in schuren, doch ze kiezen ook hun zomer- en winterkwartier.

's Zomers verblijven ze liefst voortdurend dicht bij hun voorraad in de schuur doch 's winters verhuizen ze naar het Zomerland, dat is in peerden-en koeienstallen; ze hebben immers geern warm en, verders, daar vinden ze ook in overvloed al wat hun hertje kan

[p. 7]

lusten: brood en koeken, gekookte patatten en maling, haver en boonen, nu, een heele menu, die goed afwisselt.

O! ze zijn er gelukkig en zoohaast het volk de stalling verlaat, komen die peuzelaars van den dilte af en loopen ze langs de muren, lijk tooveressen. Ze staan mooi, tusschen de hoorns van de koeien: doen hun toilette en scheren hun baard, langs de ooren van den stier; loopen koers van ends-en-ends Blare's ruggebeen; knagen in de zachte hoorntjes van de veerzen en smullen ondertusschen wat in de etenbakken.

Leute hebben ze er bij de voere, tot de staldeur plots opengaat en dan... roef! weg, met dertig, veertig, honderd, al over steert en kop van de liggende koeien en langs de muren op, in het diltestrooi.

't Gebeurt toch, dat ze door de groote welligheid bedrogen, in slape vallen en er te blazen liggen van goedagen op de slapende koeien en dan komt de boer, of iemand el, en hij grijpt die stouterikken bij hun vel en smeert ze den kop tegen de schorrene slieten.

Ratten heutelen ook geerne met konijns; in koud weer kruipen ze in de wollige nestjes, bij de jongskes en als moere haar kleintjes laat zuigen, lokken ze mede met de bende - zeggen de konijnekweekers.

[p. 8]

Dat die leelijke knagers niet te verlangen zijn, weet iedereen, vooral waar ze lang en veel nestelden en met vrede gelaten werden, zooals in verjaarde tassen en schelven; dan gebeurt het wel dat het onderste van den schuurwinkel of de grondlagen van den schelf rad afgeknaagd en het uitdorschen niet meer weerd zijn.

Doch in vlasschelven gebeurt het ergste kwaad; ze eten er de ippens of zaadbollen op en peuzelen er den hals van de herels bij, zoodat deze er zelven als rattesteerten uitzien. - Heja, het slecht verkeer, hé?

Ratten, even als honden, zijn uiterst onreine dieren, onrein om er van te walgen en daarom ook zooveel te afstootelijker.

't Is heel moeielijk die lastige kerels te doen verhuizen en men kan vele middelen gebruiken, vooraleer er een lukke.

De menschen te lande plaatsen klakmolens in de nabijheid van de gebouwen, of boven op de schuur en 't gebeurt, dat die aanhoudende klabettering voldoende is, om de leelijkaards te verjagen; ze hebben het geerne zelven alleen te klappen.

't Is ook meer dan eens gebeurd, dat die vuile knagers al op eens hun hof verlieten, omdat de koeiewachter en de knaap ofwel de boever, er lust in vonden, 's avonds na eten,

[p. 9]

met de groote genokte zwepen, om ter luidst te kletsen en te klakken.

Oude menschen beweren, dat men - om ze alle kwijt te geraken, - 'n ratte levend moet vangen, haar achterste toebranden met een gloeiend ijzer en dan laten loopen. Deze vertelt dan haar tegenkomste aan rat Çis en aan ratte Çiska - en in een paar dagen poetsen ze alle de plate.

'k Kan 't gelooven, me ventje! Peist, en stelt u eens in de plaats!!

Ratten, tusschen het berd en het plafon, kunnen goed verschuwd worden, men heeft maar een planke los te maken en met een instrument of tuithoorn, cirquemuziek te maken in de opening; ze zullen spetteren om weg, genoeg om hals en kop te breken en vergeten hun overschot te vragen.

't Gebeurt toch ook, dat ze verhuizen zonder redens - en 't is meermaals voorgevallen, dat late wandelaars, over nachte, benden van honderd en meer van die deugnieten tegenkwamen, die aan 't vertrekken waren, met of zonder redens - doch tot groot genoegen van hun gewezen hospes en tot bitteren spijt van hun nieuwen.

Warden OOM.