Nieuwe Wegen. Jaargang 4

Op Jacht.

Djing! djing! Djing!...... klingelde het negen keers te reke aan het oude hangklokje dat met eene nijdige haast zijne ruttelslagen in éénen asem aftrommelde en dan, lijk ontlast, onder eene gejaagde rusteloosheid zijn eentonig tik-tik voortzette.

- Ziet ge 't nu, moeder, 't is al negen! riep Lieske met een kriep in de stemme; - 't Gaat al volzitten in den carrousel!

- Och! kind, laat toch een oogenblik mijn hoofd gerust, kloeg moeder Smul kwalijk gezind, terwijl ze angstig over en weer liep, bedaan en bekutterd lijk eene hen die niet weet waar leggen. Ze draafde naar de voorplaats, trappelde rond den keuken, snuffelde in laden en schoven en bleef altijd even verre.

In de nevenkamer was 't nog een ander paar mouwen. Daar waren Anna, Marguerite en Leontine bezig aan hun opschik en 't en liep er ook op geen wieltjes. Vooreerst 't plaatske was maar klein, ten minste veel te vernepen in verhouding met de ontzaglijk groote borden die de juffers beproefden op te passen; daarbij wilden ze met drie te gelijk aan den spiegel, en verdrongen malkaar lijk kiekens bij hun hok.

- Wacht toch eene minuut, Anna, en zij maar zoo ongeduldig niet! vermaande Leontine, die het dichtst aan stond en met den eenderlijken rand van haren hoed geheel den spiegel afzette.

- 't Is al wel, morde Anna die van achteraan reikhalsde; ge zijt nu al een kwartier lang bezig. Gij hebt den spiegel niet gepacht zeker, wij hebben hem ook noodig!

[p. 169]

Het spel futterde niet en daarbij de overhaast verbrodde geheel hunne doening. Leontine kreeg het al geen kanten effen; heur haar zonk neere, de spelden pakten geen grepe en dat drommen en stooten van de andere kriebelde hare zenuwen. Gelijk een kwaad peerd gaf ze een nijdigen duw met heur achterste zoo dat Marguerite tegen Anna botste en de twee wel een paar stappen wegeerselden.

- Woê! kwae bette! snauwde Anna, heur groote oogen verbolgen opensperrend; 't zal nog al beteren!

Marguerite nam het zoo kwalijk niet op en schoot uit in een klinkenden schater.

- Moet het geheel den avond alzoo gaan, we zijn er wel mee! gekte ze.

Moeder Smul had al even veel miserie; ze ruttelde en pruttelde en liep nog altijd even verlaan van het eene naar het andere.

Was dat een dingen iederen keer dat ze wilden uitgaan. Heel het huis stond over einde; ze hinderden malkaar, gaven stekken en sneuven en wierden soms barsch en verbeten, genoeg om de eene de andere in het haar te vliegen.

Lieske werd dat eeuwig wachten moe en 't bad en 't knees dat ze toch hadden spoed gemaakt.

Djing!... belde het aan de horlogie.

- Daar zè, 't is al kwart na negen, kreesch het, en we zijn nog niet weg!

Op den duur kwam er schuif in hunne zaken. De schoffelinge vóór den spiegel wierd ten einde, maar 't was nu op een nieuw in de kassen te doen. De deuren piepten lijvelijk open en toe, de schoven sleepten en schreeuwden en tegen dat ze daaromtrent veerdig stonden, was de kamer in een waren boel gekeerd. 't Lag al uit of halfwege, 't eene alhier, 't ander aldaar. Op tafels, stoelen. vensterbanken, tot op den grond toe, waren kleederen, voorwerpen en benoodigheden ordeloos rondgedeeld. Die Smuls dat waren menschen zonder orde of tucht. Sommige keeren zoudt g'er de beenen gebroken hebben in huis, bijzonderlijk den Maandagmorgen, dan was't een oprechte stal. Dat wist de melkvrouw en dat wist iedereen die de Smuls van naar of verre kende.

- Alla, jongens; zei moeder, zijt ge gereed; 't is waarachtjes al negen en half, we zullen nog eens van de laatste zijn. Kom, Anna, bind mijn voilette toe.

Ze stond gekleed gelijk altijd, eeuwig en ervig hetzelfde pak; een rost verschoten regenmantel, een simpel mutske en eene voilette met gaten in. Met een vlug opzien zou men Madame Smul voor eene welstellende bugersvrouw genomen hebben, maar bij dichter en nader onderzoek verviel die eerste indruk heel en al in een min gunstig

[p. 170]

oordeel. De gaten in die voilette en de verarmoede praal van dien afgedienden imperméabel die op geheel haren persoon de kale wapenspreuke stempelden van: 'k wil en 'k en kan niet, dat deed zoo karig en komiek tezelver tijde. Alzoo gepopt had ze net het fatsoen van een zoetekoekwijf uit een kermiskraam. Bij de juffrouwen, heur dochters, ging het er anders op toe, dat leken echte princessen. Zag er moeder Smul verpieterd en ouderwets uit, de juffers sprongen zooveel te meer in 't oog door hun bevallig voorkomen en hunne spraaiende kleederen. 't Scheelde wat te veel zelfs, en niemand zou, te oordeelen naar den schijn, die nette meisjes voor de dochters van een doodgemeenen neringdoener genomen hebben; zij, met hunne nieuwmoden breedgerande hoeden waarop eene sierlijk, wuivende pluime stak, met dat fijn gewaad frisch en glanzend lijk een pauwenrok, passend juist om het ranke lijf, gespannen en uitboordend lijk een overhangenden bloemenkelk op de pertige zwartspiegelende-hooggehielde schoentjes die breede zware gespen droegen. En juweelen die vleiden en pinkelden klaar als goud en diamant: oorbellen, ketens en armbanden, dat hadden ze ook. Geen keure dat de menschen zeiden dat de Smuls het al aan hun lijf hongen en anders krebbe moesten bijten omdeswille van al dien blaai. Kwalijk van wezen waren die meisjes dan ook niet en ze hadden nog dat uitmuntend voordeel bij zooveel andere van hun slag dat z'er lief en aantrekkelijk genoeg uitzagen van hun eigen om hun toevlucht niet te moeten nemen tot alle soorten van schilderende poeiers en ophemelende zalven. En daarmee, met dien overdreven opschik en al dat beslag liepen ze al sedert jaren en jaren ten toone en nog altijd te koope. Niettegenstaande alle pogingen en de vele mogelijke middels die ze onder alle vernuftige verwisselingen en toepassingen hadden aangewend waren z'er tot nu toe niet in gelukt eenen man te kapen. En daarin lag nochtans geheel het uitkomen van hunne bemoeiing. Zij hadden zoo geren getrouwd, en waren er zoodanig mee bekommerd dat ze 't zelf niet zwijgen konden.

Leontine, de oudste, wierd al stillekens buiten de eerste fleure, ze telde reeds dertig ruim, maar zonder er daarom voor 't minst verslokerd uit te zien, voelde ze wel dat de kans van beet te krijgen voor haar zoo zeker niet meer gold als bij hare zusters die merkelijk jonger waren. Sedert een half jaar was zij in gang met een schilder, een fijnen kop zoo men zei, geen gemeenen klakpotter en daarbij een jongen van goê huize, 't Verwonderde iedereen hoe ze dezen in heur stroppen gekregen had. En verliefd, zot verliefd dat z'er op was, ze kon er noch van eten noch slapen. Zoodra zij wist dat hij hier of daar wrocht in stad, trippelde ze, - kwansuis, 'k ben haastig, wel viere, vijf keers daags en meer, voorbij het huis om hem te zien en om haar te toogen. Hij van zijnen kant zat er zoo sterk niet mee in of ten minste hij liet het niet schijnen.

[p. 171]

Hij zocht haar juist naar volgens het hem lustte, en te oordeelen naar zijn gedragen tegenover haar, nam hij die onderhandeling voor weinig meer dan voor een belangloos tijdverdrijf op. En nochtans, zij, Leontine, hong aan hem met hert en ziele; ze meende het zoo wel en zoo zeker, dat eene afbreuk haar vast onmogelijk scheen. De gunstige naam en de belovende bediening van dien jongen gaven haar alle waarborg. Spijts de verledene teleurstellingen en geloopene blauwe schenen zag ze reeds in eene opbeurende toenadering de verwezenlijking te gemoet van den zoetsten aller droomen.

Waarschijnlijk ging ze vanavond heuren ‘Louis’ zien in den carrousel. Met kermis trok hij voor eenige dagen op reis en had min of meer gezeid vandaag thuis te komen. Natuurlijk wist hij dan waar hij moest gaan om haar te vinden. Bepaald af gesproken waren ze daarover niet, doch Leontine rekende er stellig op binnen eenige oogenblikken met hem samen te zijn, en daar verlangde ze zoo onzeggelijk naar. Nochtans door dat danig hunkeren broeide lijk eene soort van onrust, eene kwellende onzekerheid die hare gewone opgeruimde stemming geheel en al stoorde, trouwens Louis had binst zijne afwezigheid niets laten weten, niet eens zooveel van eene simpele kaart gezonden. Dat kwam haar onuitlegbaar voor en hoe later het wierd, hoe levendiger in haar de ongedurige begeerte woelde daar nader bescheid over te nemen.

In dergelijke aangelegenheid stond het met Anna en Marguerite geen haar beter, en het jonge Lieske, t' oordeelen naar zekere teekens en zou al niet veel beter zijn.

*_**

En volk dat er was in den peerdemolen, men kon er noch keeren noch roeren; de menschen stonden lastig opeengedrongen en 't duurde wel een goed tien minuten eer moeder Smul met heur aangetrek hardnekkig door de woeling borend, in een hoekje gerochte en een plaatsje vond van waar ze alles tamelijk rustig konden afloeren. Daar haafden ze niet zonder langs alle kanten geduwd en gestooten geweest te zijn. Bijzonderlijk de wijduitslaande hoeden der meissens hadden veel te lijden. Nu eens zonken ze naar vòòr, dan schokten ze op zij; hier was 't een sleppe die haperde, verder een lint of een strik die in de nepe bleef en ze waren half vermooscht tegen dat ze in hun hoek kwamen. Met een zucht van verlichting streken ze wat hunne pluimen effen en haalden asem.

't Was er danig bang. Den ganschen dag over had de brandende zomerzonne op de tente geblakerd en gefakkeld dat het niet herdelijk was, en hier in den sterken drom, in het geweld en het vier van die zotte rumoering bleef de hitte lijk thoopegepakt in de lucht hangen en woeg lijk lood. Men had een kantje van het dek-zeil overgeslegen om

[p. 172]

langs daar frissche lucht te scheppen, doch men werd het weinig of niet geware. Lijvelijk draaide de molen met een baloordig knersen en ronken van assen en wielen waarin de koortsachtige kuch van het schijverend stoomtuig doorsloeg lijk het jagend stuwen van een overstookten puls. In eene aanhoudende tierling vooisde het orgel zijne deuntjes en liedjes af, nu zacht en slepend, bijna onhoorbaar door de verbrassing van al die onhebbelijke geruchten, dan luide en machtig, als wilde het met volle werk van trommels en trompetten, die verdoovende wanordelijkheid overschreeuwen. Na vijf, zes ronden viel het gevaarte stil. Wat een driftig drangen en stooten, wat eene angstige schoffeling om eene zale of eene zate te overmeesteren. Met tiene, twintig te gelijk vielen ze een peerd te lijve; ze stonden gereed op den loer een langen tijd van te voor, kinderen en jongelingen, mannen en vrouwen, en ze betwistten malkaar, sommige met eene bezeerende ruwheid, de eereplaatsen van den stand.

Tuit! tuit! de damp snokte in de machiene en de molen zette weer in gang, die ijlshands bleven, wipten beteuterd af en wachtten ongeduldigd om den volgenden keer, met verschen moed en mogelijks met beter gevolg, een nieuwen stormloop te wagen. Alles zat gruisdikte vol, de binnenrijen zoowel als die van buiten, de gondels waren tot krakens toe geladen op banken en boorden en wentelden en wakelden in eene snerpende krijsching van hune gemartelde spieren en spillen. Gillend sneed het fijne schrille gefluit van het sein door die doffe lucht. Hijgend en stampend zwoegde het stoomtuig, worstelend met eene aangehitste kracht tegen die menschelijke dolzinnigheid die zijne lidmaten en zijne bewegingen knelde en snoerde 't Was buigen of bersten en toch doorvocht de ziedende asem die in zijn stalen borst en longen pijnde de banden die hem drukten, en sleurde dan versnellend in eene dreunende jacht, die eenderlijk verpletterende vracht zegevierend in het ronde.

Lijk koninginnen zaten de freulen op de houten dravers getroond en lonkten preusch-hertig in de menigte, lijk om te zeggen: Kijkt, 'tis ik die hier zitte! Eenige hielden hen stijf en keersrecht als uit een blok gesneden met het peerd waarmee ze lijk vergroeid schenen, anderen beproefden het eene ridderlijke houding aan te nemen alsof ze toogen wilden dat ze hun leven lang te rikke gereden hadden, hun best doende om het bovenlijf bevallig te laten mee wiegen onder den hotsenden draf van hun snokkend gerij. Allen, zoowel de straatgemeene kindermeid als de kroonhalzende rijkemansdochter pronkten in de verwaande berusting eener ongewone pracht, in een opgeblazen zelfgevoelen van gratie en bekoorlijkheid. Eene onnoemelijke voldoening, eene bedwelmende zaligheid moesten zij wel smaken, vooral deze van

[p. 173]

de eerste rij die op het flinkste en geweldigste beest gezeten, hen behagelijk lieten meevoeren in die statige vlucht boven de krielende koppen der gapende menigte, ter bewondering, schier ter aanbidding van iedereen door de verblindende lichtspettering der stralende booglampen, met de zoet-aangename streeling eener verlokkende muziek midden dien walm van rijkdom en grootschheid. Een verrukkelijk gezicht in eene tooverwereld, eene zotte sparteling ineen wellustig bad.

('t Vervolgt).

O. DEMARRÉ.