Nieuwe Wegen. Jaargang 4

[p. 160]

De Appeltaart.

Zaterdagavond! De klokken luidden; 't ging kermis zijn: goed drinken en goed eten, veel dansen en springen. In het dorp kuischte Piet Verdimmeliere de kalseide en voerde de laatste vuiligheid weg; zijn hoedje hing al den eenen kant van zijn nietdeugend kopke te loteren lijk een duivensteertje. Op het plein, van 't een naar 't ander einde waren het kramen, kotten en barakken, geheele hoopen, met een gangske van weerskanten om te gaan en te keeren.

Mele had het krap: met een harden bezem, die op vasten en eenderen armslag van rechts naar links ritste, schuurde ze het grauwe pad van vóór heur witgekalkt huizeken, met zijn lieve groene luiken.

- Mele! 't is het laatste! zei Piet in 't voorbijsteken met den kortewagen.

- Zwijg, scheelgezicht! grommelde ze tegen, 't is zeker om met mij te lachen dat ge het zegt, en dat ik nog niet half heb gedaan, ik?

- Vies gedoensel! Ge kijkt altijd zuur.

Mele rechtte heur zwartharig kopken: - Voort, kuif el, of ge krijgt den bezem tusschen de beenen! Ze kon den armen wroeter niet meer zien of geluchten sedert het ongelukkig jaar, dat hij op zoo 'n avond, juist voor de kermis, vergeten had heur hoopken prutserij en thoopevaagsel weg te voeren. Dul keek ze hem achterna, pakte emmer en bezem en drentelde binnen huize. Het werken was gedaan: ze zou 't, ne keer willen zien of die luie Piet eer moest gedaan hebben dan zij! Ze wrocht geen slag meer: heur man kon de rest doen.

Andreas was over eene uur thuisgekomen met nen baalzak konijneten voor de kermisdagen, had het goed-kome-t-uit neergesmeten tegen eene tafel, en gezeid: 'k ga mij laten scheren, binnen een half uur ben ik terug.

De zak lag er nu nog, Andreas bleef weg,

Mele speelde op haren duivel om dat lang wegzitten, schopte tegen den baalzak, en werd zenuwachtig. Haar stove moest nog gewreven, heuren heiligen Antonius, de heilige Familie met de kandelaarkens, de taskens en telloorkens gewasschen, 't eten gereed gemaakt, en nog veel andere vijven en zessen, die effen aan in haren kop raasden.

Ze deed niets meer en bekeek alles nijdig-wreed, tot haar gedachten vielen op de appeltaart die ze dobbel groot had gewild buiten andere jaren, en die haar vier keeren zooveel moeite had gekost. Sluw stak ze het hoofd buiten de deur en loerde de straat op. Geen Andreas te zien, 't zat vet. Recht naar den kelder, vier trappen in den grond; een schamele streep klaarte schong binnen door 't keldervensterke, en de taart lag er glimmend-geel met de gouden bandekens rond en in

[p. 161]

't dweerse, waar het bruin gesuikerd appelmoes doorperste. Ze horkte nog eens bedenkelijk en sneed een brok van langs den kant, wipte den kelder uit lijk eene jonkheid en speelde goedsmoedig binnen met een zalig gepeins van: buikske sta bij! Haar vies-gemutst-zijn moest wijken voor het innerlijk genoegen dat ze smaakte, als ze de blinkende tanden in den fijnen kost zette, maar als 't verorberd was en diep gedoken, en dat haar ventje volstrekt weg bleef, bekroop heur weer de korzeligheid, ze werd kittelachtig en opgewonden, en goest kreeg ze naar een tweede brok.

Hebben is hebben, en krijgen is de kunst, zabberde ze wijsgeerig in heur eigen, en trippelde naar den kelder. Als ze de klink der deur greep, meende ze een verdacht gerucht te hooren en stond besluiteloos stil; gelukkig was er niets gaande, en ze avontuurde zich beneden. Zij was haastiger dan de eerste keer, en snapte zonder wegen of meten een dikke, zware brok mee. Heur oogjes lichtten en heur wezen blonk als ze beet dat het kraakte, en dat het appelmoes al weerskanten van haren mond, onder en boven de lippen plakken bleef.

- Het smaakt naar de kele om vele! meesmuilde ze, en hield voorzichtjes de voordeur in de gaten; ze vreesde dat Andreas haar op heeterdaad van snoeperij zou aantreffen, en dat mocht niet. Als 't op was wist ze weerom niet meer wat gedaan, werken wilde ze niet, en zat wrevelig van uitzicht met de handen in den schoot in heur hoeksken onder de schouw. Voor den derden keer bekroop haar de lust de taart te proeven, binst ze spekuleerde hoe ze heur manneke ging de tanden toonen bij zijn inkomen. Gauw een oogske gerisschierd op de straat: allenthenen donkerde het reeds, maar veel volk was er nog op de been en op de bane. Ginder op 't plein pinkten lichtjes, 't wou een weinig stofregenen, en de kasseien blikkerden, nat-uitslaand in de halve duisternis. Gansch gerustgesteld dook ze weer den kelder in. 't Was er pekdonker al, ze moest tasten, het mes gereed in de handen, ze vond het, stond, en sneed eenen reep van het een naar 't ander einde dat het blik zinderde en krijschte.

Ijverzuchtig beet ze weer en smekte met de tong. Ze voelde zich bepaald veranderen bij 't gedacht aan een zoo goed dingen, als eene appeltaart. Binst de kermisdagen ging dat natuurlijk zoo goed niet smaken. 't Speet haar zelfs geen grooter stuk te hebben genomen, wijl ze toch aan 't snijden was.

Alsof de duivel de keers hield, Andreas bleef weg.

Lange nog zat Mele zich te vernikkelen in een ongeduldig nietsdoen, kwaad op haren vent die wegbleef, op het koperwerk, ouderwetsche schotels, theeketel en koffiekan, die Heisterden doch ongekuisd bleven, op den heiligen Antonius, weemoedig met het kindeken Jesus op den

[p. 162]

arm, op de heilige familie met de kandelaars er rond, die met stof op hun kazak de kermis gingen moeten vieren, op dien baalzak konijneten...

Plots stond ze op, en: - Hij kan zien hoe hij aan eten geraakt van den avond, bromde ze, ik heb mijn volle goest van eten en wachten.

De zoldertrap kraakte onder haren zwaren stap en tegen dat ze boven was, zweette ze als een das.

Nog 'n lag ze in bed niet als ze gerucht hoorde, en een wel gekende basstemme: - Piet Verdimmeliere! ze zit er in! -

- Smakelijk! dacht ze, en horkte of hij nog iets zeggen zou.

- Mele! riep hij, Mele, waar staat het eten?

Mele gebaarde van geen eentje.

- Ze slaapt lijk eene boomtronk in den Winter, en als ik ze wakker maak zal ze epistels lezen tot morgen uchtend. -

Andreas miek daarom zijn vrouwken liefst niet wakker. Hij ontstak een tuitje vetkeers, wen 't dansend lichtje phantasische schaduwen smeet op muren en meubels. Hij wilde de spinde openrukken, ze was hermetiek gesloten, de sleutel stak er niet op. - 'k Heb Piet Verdimmeliere honger lijk een beer! Mele! Mele! ze slaapt lijk een vledermuis in den winter! Menschen foppen is maar een weten. Zijn oogen vielen op den baalzak konijneten: dat ligt hier nu ook nog! Hij schopte er op! - Mele! Mele! Slapen is slapen, en heb ik geen eten, dan kan ik geen oogen luiken. Dan zet ik mij hier nog liever pijpen te smooren met een truisken dat de rook van onder tot boven 't huis vult, en dan moet ze er uit of ze versmacht.

Zoo gezeid, zoo gedaan.

Andreas liep bepaald hoog op met zijn goed gedacht, en glimlachte behaaglijk tegen zijn eigen zelven in den spiegel om zijn beste vondst. In zijn hoekske onder de schouw zette hij zijn persoontje neer, stopte en ontstak. De tabak ging aan 't vuinzen, de rook kravelde op, volle wolken blies hij uit den kop, volle gulpen spuwde hij uit den mond. Als het truisken af was plakte hij er een nieuw op, 't doortrok van den rook, vatte vuur en rookte dobbel mee.

Zoo houdt ze het geen half uur uit, al sliep ze zoo vast als al de egels in 't land, redeneerde hij, en 't een truiske volgde 't ander. Met al dat rooken zweeg toch de honger niet, en Andreas dacht misschien al dat hij het min lang zou uithouden zonder eten, dan zijne vrouw zonder adem door den rook. Zijn gedachten vielen als een slag op de taart, de groote, gele appeltaart, waar Mele menig neerstigen druppel zweet had voor gelaten. - Wat domkop dat ik er niet eer aan dacht. Piet Verdimmeliere! Piet Verdimmeliere! Hij zwaaide wild zijn armen en smeet

[p. 163]

tewege het rood kalken pijpke tegen de steenen: Mele hadde het 's anderdaags nog moeten opkuischen.

Op zijn zokken naar den kelder, het tuitje keers in de vuist, behoedzaam de deur geopend. Het licht schong weifelend in de donkerte, die koud aanwoei, een trok viel er, en 't keerske was dood. 't En gaf niet, met nen schijn had hij de taart gezien, en al tasten kwam hij er zeker bij.

Maar, hoorde hij daar niets kraken achter den trap? Eene vrees beving hem, hij luisterde ademloos. Niets... Zijn handen hielden 't blik vast... en toch! Het docht hem dat hij iets hoorde! Welk sermoen zou Mele afweven kon ze hem daar eens met zijn vingers in die taart zien staan?.. Niets... Hij mocht gerust zijn, ze sliep vast. Zijn vingers voelden de gele randekens, het koude moes, hij trok, brak... en, de deur sloeg toe, de grendel schoof vast!

Zijn tanden losten het pijpken, zijn handen de taart, en in eenen sprong schokte hij met den schouder tegen de kelderdeur, dat het klonk als een doffe slag.

- Mele! Mele!

- Slaap wel! spotte Mele.

- Mele, open! of 'k stamp ze kapot.

- Stamp maar, Jasken, we zullen ze doen vermaken met uw kermisgeld.

- Mele, om de liefde Gods, waar heb ik het verdiend?

- Ge 'n hebt het niet verdiend, ge hebt het gestolen! 'k Zal u leeren zoolang uitblijven en mij met den krot laten, ik weet niet waar uw gedachten zijn. Wanneer komt ge morgenavond in? Toch niet voor den maandagmorgen! Zijt ge wel, houd u wel, slaap gerust en droom leutig!

Met ontzetting hoorde Jasken den trap kraken onder heur gewichtig corpus. Hij smeet den schouder tegen de deur en beukte dat het kot daverde.

Niets gekort.

Mele! Piet Verdimmeliere, 'k ga den boel in brande steken....

- Slaapwel! piepte heur stemme van boven....

- Meleken, als 't u belieft, 't is hier toch zoo killig, we hebben altijd zoo goed overeengekomen, Meleken, nooit een stroo in elkaars weg gelegd! Moeten we nu ruzie maken op kermisavond?.... Nooit meer kom ik zoo laat te huis, Meleken, nooit meer!

Als 't u belieft, Meleken, doe toch open!

Wijl hij diep ademde en scherp luisterde, kraakte weerom de trap. Door het sleutelgat glom licht: - Is 't gemeend? Zult ge vroeger naar huis komen? En zult ge nog vloeken van Piet Verdimmeliere? En 'k zou eerst eens willen weten wat ge in den kelder doen moest?

[p. 164]

Al schrikkelijke vragen voor Jasken!

- 'k Zocht achter een korstje brood, Meleke, treffelijk waar, 'k had zoo 'n honger!

- Ha, ja! Een korstje brood! Eene brok taart! Mijd u dat er iets af is, gast! Ge weet beter dan ik dat het brood in de schapraai staat.

Zachtjes verschoof ze den grendel: - Stil, hoor! 'k Moet het eerst zien, allee, mee beneén! Ze vulde geheel de opening, en Jasken kon niet uit. Het licht van een kleine petroollamp bleierde geheel den kelder vol.

- Mijne taart! Hij heeft ze binnengespeeld, de lekkerbek.

Zegevierend bekeek ze haar ventje dat ineenkromp, en vreesachtig opzag naar heur streng gelaat.

- Niets van! piepte Jaske nauw hoorbaar.

Dichter kwam ze, den arm uitgestrekt, den vinger naar de taart gericht: - Hoe! niets van! Trek uw oogen open! Ze is half op! Uw vingeren staan er nog in! Weder te diep in 't glas gekeken!....

In heur gewaande gramschap en de haast van spreken, vergat ze de wacht, de keldertrap kwam vrij! Jaske blies de lamp dood, en in nen slag en nen sprong zat hij boven op de zulle van den keldertrap. - Piet Verdimmeliere! Piet Verdimmeliere! riep hij luid om heur te tergen. De deur sloeg toe, de grendel vast, en de trap kraakte: - Slaap gerust, Melleken, en droom leutig! Slaapwel!

- Zatlap! riep ze, doch een beetje na de eerste verbouwereerdheid, verkoelde ze zeer, en 't klonk: Jaske! Jaske!

- Meleke, Meleke! greitte het van boven lijk het bleiten van een geitelam.

- Jaske, doe toch open, ik ben zoo lichtjes gekleed!

- Nu, ge zijt alzoo ook zwaar genoeg!

- Als 't u belieft, Jaske!

- Ja, 't en belieft me hoegenaamd niet. Wie heeft er aan de taart gesmuld?

- Ik, Jaske, maar doe toch open, ik bibber van de kou.

- En zult ge nog opspelen als ik een pintje drink of een pijpje smoor?

- Neen ik, Jaske, doe doch open, wilt ge nu uw wijveken dood hebben van de kou! Nooit zal ik u nog voor zatlap verwijten.

De trap kraakte.

- En krijg ik eten van den avond?

Door het sleutelgat Heisterde een lichtje, de grendel schoof en Meleken stormde buiten.

- Meleken, daar aan ziet ge dat we alle twee verliezen met te leven lijk katte en hond! zei Jaske geneirig.

[p. 165]

- Ja, antwoordde Meleken, geroerd en gesticht door dat goed woord, 't is waar, we zijn getrouwd om overeen te komen.

Het slot van dien avond was voor alle twee als de vernieuwing van hun trouwbeloften, en ze voelden elk voor zijn eigen, en veel beter dan vroeger, hoe geren ze elkander zagen.

Joost STOKERS.