Van de Boekenmarkt.
‘Uit Donkere Dagen’ door Berto van Kalderkerke. Verkrijgboar bij Dr. Med. Alb. Van Driessche, geneesheer, Grembergen.
Dat dit boek zooveel moois bevatten kon, dit kon ik niet denken vóór ik de lezing er van begon. Want het is nu zoo en er valt daar niets aan te veranderen, wij oordeelen of voelen ons immer geneigd te oordeelen naar het uiterlijke. En in dit oogpunt is dit boek alles behalve bekoorlijk: geen kunst noch goede smaak in formaat, lettertype, titelbladzijde of omslag, geen harmonie; een doodgewoon boek, onwaardig van den inhoud en waarmee de drukker den schrijver een slechten dienst bewezen heeft.
Maar niet zoodra had ik het ter hand genomen of ik heb het doorgelezen en van zijn inhoud genoten. Want hoe somber dit boek ook zij, wat niet iedereen verteeren kan, toch haakte ik immer naar verder. Want het is een boeiend boek en een boek van woordkunstige beschrijving. Alledaagsche gevallen, toestanden die wij aanzien zonder er verder op in te gaan maar die de schrijver veelzijdig heeft ingebeeld, want wij kunnen er om zoo te zeggen rondwandelen en alles tot in de minste bijzonderheid nagaan. Het is het ongeziene lijden, het verdokene wee, het naamlooze waar de schrijver ons mede bekend maakt, het verborgene. En hoe alles ook draaie rond hetzelfde punt: de dood of sterven, toch staat men telkens verbaasd dit immer wederkeerend onderwerp onder zulke verschillende omstandigheden en in zulken verschillenden trant beschreven te zien. Want beschrijven is het. Geen groote handeling noch ellenlange samenspraken, maar een uitpluizen van de minste gedachte, een beschrijven van de minste beweging of plekje omgeving, van alles wat maar van ver of van bij eene zekere nagejaagde stemming in den aard van het stuk kan teweegbrengen of er toe helpen; aldoor maar een kunstige beschrijving waarvan de schoonheid haar toppunt bereikt in ‘Eene Tragedie der Schelde’ en wij denken doch aan de ‘Geuzenstad’ van Karel Van den Oever, of weer verder in het verschrikkelijke van ‘Verrijzenis des Vleesches’ waarin de verbeelding wedijvert met deze van Edgard Allan Poë in zijn ‘Tales of Mystery and Imagination’
Dit is een boek dat onze reeks goede vlaamsche boeken verrijken komt, dit is een boek van moderne woordkunst, een boek volgens ons temperament dat niet alles uitgesproken, maar ook denken wil bij zinnen als: ‘De vage weemoed van den Herfst was over 't land gekomen’ (bladz. 20, reeks 14).
Daarom beveel ik het gaarne aan bij alwie iets moois lezen wil.
Dit boek is ons reeds sedert drie maanden toegekomen, maar eene reeks van onvoorziene voorvallen heeft den verslaggever belet eerder zijne beoordeeling neer te leggen. De schrijver vinde hier onze verontschuldiging.
Albert MAENE.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd