Nieuwe Wegen. Jaargang 3

[p. 110]

Jaarkrans.
Boer, boerin en hun personeel.

X.
Het daghuurvrouwvolk.

^(*) Wie is dat al?

Wel, kijkt, g'hebt hier dikke Mele, 't wijf van den boever; heur minste jongens gaan naar schole en komen maar 's avonds thuis.

Daar hebt ge Steffe, - 't wijf van den werkman, - die maar halve dagen komt en dan haar jongens doet oppassen door 't wijf uit het ende.

G'hebt ook nog de dochter uit het sneukelwinkeltje van tenden de dreve, ook het oudste meisejong van den boever en 't jongste van den tweeden werkman - onder ons, - de knaap heeft er een oogje op, die duivel!

's Achternoens zijn ze met een schoon bendetje, want de maarte smijt er heur bij en de boer en is er ook niet vies van.

Ze hebben algelijk liever zijn hielen dan zijn teen, want dan kunnen ze niet vrij genoeg gebberen; dat gaat om de spoken niet!

Maar als de baas zijn hielen keert, lossen de tongen.

Mele vertelt van 't wijf uit het ende, hoe ze den disch uiteet en pertank zoo 'n schoone waschte heeft: vijf slaaplakens, vier wollene vrouwhemden, twee witte en twee blauwe manshemden, vier handdoeken en wel zeven zakneusdoeken. Peist! en dat zit op den disch!

't Wijf van den werkman vertelt van haar eerste-communiekantje, dat maar zes jaar oud is en zoo godvruchtig! zoo godvruchtig! dat ze snot en kwijl schreeuwt, ieder keere dat ze dat kind ziet te communie gaan. De duivels mogen dat herden, zegt ze.

Aan den versten kant van de reke, zitten de jonge meisjes te giechelen en te gebberen, of op malkanders kappe te rijden, bij zoover de eene geen pijk heeft tegen de andere, omdat de boerinne schooner gekeken heeft naar Mietje, dan naar Fietje; of omdat de boer meer geboft heeft, met Fietje dan met Mietje; of omdat de maarte te veel ingezwolgen wordt door het eigen volk; of... om veel andere redens.

Ge kunt wel denken, als de tongen aan een klinksnoer hangen, dat er veel krokke-en meide-hutjes overschrikkeld geraken in 't vlas en veel beurzetjeskruid en auwtjesgers in de suikerijen; en dan komt de boer bachten de reke gesleept en schart in den grond en grolt en ruttelt en pruttelt, zoo vies als het achterste van 'n ouden ezel: Met uw vervloekte klakmolens!

(*) Gezet uit onze Cheltenham-letter c. 12.

[p. 111]

Ze laten hem zagen en zitten te monkelen, ofwel ze tergen hem en vallen aan het zingen of bieden hem grètend een snuifje aan. En als de vlage nu over en de boer zijn hielen gedraaid is, schieten ze uit om te lachen en zingen zoetjes: - Ruttelare, pruttelare, pijpekasse, nooit van passe.

Doch is de boer soms kwaad gezind, hun kakeling doet hem bij wijlen hertelijk lachen en hun generigheid vervult hem met bewondering.

- Ze zijn toch snakevellen! - jubelt hij.

Vooral in het zetten en braken van suikerijen en beeten, rispen ze door het werk, 'lijk blare door de boonen; hun houwtje krinkelt en krult rond de planten; 't is precies 'lijk spellewerken.

Nochtans moet de maaitijd en oegst er zijn, om die bietjes aan het werk te zien; mansvellen zijn ze!

Effenaan de maaiers hun zwadden afzwaaien, vliegen deze open; 't vrouwvolk zit met de vorke tegen de hielen der wringende, savelende manskerels; zoo zeer als het regent en waait, scheppen ze het afgemaaide groen op en bedeelen het los en open, zoodat het te geuren en te spakeren ligt, in de bijtende Julizon.

In Oegst is het nog ander bier; twee vrouwmenschen voor vier pikkers moeten het gepikte koren binden en toedragen bij de stuikreken; - de boer kan niet verdragen, dat er muizenesten blijven - ook, zoo gauw de pikkelingen uitgewonden, gebonden en toegedregen zijn, recht hij deze met de voorgangster in kapellen of stuiken.

Helpen-stuiken is het voorrecht van de voorgangster en dan krijgt deze, na de oegstfooie, een splinternieuw kapotje, om het oude te vervangen, dat door het strooi opgeëten en verdoemd is.

Hoe meer werk ze hebben, hoe beter de werkvrouwen overeen komen, ze 'n hebben immers geen tijd om te rikzagen; maar als het werk begint te verminderen en de eene of andere aleens thuis gelaten wordt, dan komt er afgustigheid in het spel; de sneuven komen af 'lijk de hagel en zoo gebeurt het wel, dat ze zoodanig in hun kogel schieten, dat ze bek en bek staan om te vechten en malkander de oogen uit den kop kijken en een kerrellingske doen ook, zoodat hun aangezichte vol krabbels is en hun mutse op den rugge zwiert en hun haar in hun tanden hangt. Brr!

De gevolgen van zulke tooneelen kunnen slecht zijn voor den boer: er kan verlies van volk uit voortspruiten, doch gewoonlijk loopt dat al niet tragisch af en de vechters eindigen, - lijk de jonggehuwden op de Nieuwemarkt, te Roeselare, - met na den oorlog zoo veel te ‘dinger’ voor malkaar te zijn.

Warden OOM.