Nieuwe Wegen. Jaargang 2

Naar Amerika

Hij had lange geduurd die pijnende voormiddag met z'n uitbrekenden morgen en wegslijtende daguren, te meer dat de groezelige grauwte die in de lucht hing heur triestige meewarigheid bijzette in die wijdsche tempelstilte van de streek.

't Was net n' Bamisseweer.

Mance, lijk altijd, was n' weinigske later opgestaan omdat het er niet opkwam, zeurde ze, alhoewel het inderdaad zoo niet was.

Ze foefelde in haren dagelijkschen slemper en haar simpel huiswerk, maar 't droei al niet meê.

't Kon maar niet anders of hare gedachten zweefden verre weg, weg in onbekende verten, waar ze in alle mogelijkheden uitvitselden, om nog eens ruw-af bij de rauwe werkelijkheid weder komende haar hert scherper te priemen.

Freê trok naar Amerika.

Nooit had ze van die streke gehoord, enkel wist ze dat ze verre lag over zeeën waar er te wroeten en te winnen viel.

Doch dat al benauwde haar niet.

't Was dat griezelend afscheid dat zoo plotseling gruwvol opgedaagd was met den klaren en dat nu langzaam triestige vormen krijgen zou... ja ja triestig... ze voelde 't komen.

Landmenschen voelen veel dieper in hun hert het drukkende wee, alhoewel ze het met geen theatermisbaar en handwringen opmooien.

De diepste gedachten-afgrond ligt in de simpelste onbewuste naïeviteit.

Mance had voor alles gezorgd; z'n koffer met toebehoorten was al ingepakt en verzonden naar Antwerpen en nu na al dat mekaars-vermijden en verdoken traangepinkel deed ze haren Freê nog ferm eten.

Boer-bonkig repte Freê geen gebenedijd woord en stond stoer gesloten in z'n knabbelen.

't Leek of hij egoistisch zich buiten daar alles hielden zich met al die beuzelarijen niet inliet. Doch Freê in z'n bedekte koppigheid, wilde het volhouden, wijl ‘de moeder’ genoeg en te veel moest verduren in haar somber zwijgen.

Die benauwende stilte die, als n' dolende weduwe in 't vaag-duisterig vertrek rondwaarde, beneep hem en 'n weinigske miste het of hij had uitgeborsten lang, lang om die wringende smart uit z'n borst te weenen.

Doch krampachtig hield hij het vol.

[p. 104]

Moeder peuterde en koterde n' heelen tijd reeds aan het vuur en geen een die iets uitbrengen dorst van: 't is tijd.

Toch hij naakte en bezorgelijk wierd hel in de keuken.

Freê wilde opstaan, hij was toch veerdig, en eens gedaan maken met die martelende stonde, doch hij gerocht er niet, de woorden wilden uit z'n mond niet daar z'n keel smakte.

Hij bracht er op eens uit n' soort gerochel en hij was er sufferig beducht van geworden en vandaan smolt hij heel en gansch weg in n' onbewuste triestigheid die heur uitloop niet kreeg.

Pakkend was de beroerdheid van de twee wezens die mekaar verstonden en niet vermonden durtden.

Drukkende momenten komen er in 't leven waarin men lijdend of genietend spreken moet en dommensch- eigen zwijgt.

In 'n plotse beweging roeide Freê uit z'n zate en gooide zich op z'n knieën voor z'n moeder.

‘Moeder, joen zegen, asje blieft...’

Mance, 't was te veel voor t' stille schepsel en het rochelde al in haar lijf wat kon.

Ze schudde van klare aandoening, wijl de glinstertranen bollend over hare verschrompelde kaken liepen.

En met stokkende onderbrekingen en duffe lippengebibber, douw ze haren kromgewrochten duim kruiswijs op Freê's voorhoofd met â??n ‘God zeegne en God beware je, Free...

.... en denkt nog eens an je n' arme moeder en...’

Piepkrijschend onderbrak Freê: Moeder, 'k weet het al..... wacht maar bin n'enkele jaaren, je zult 't wadde zien.... 'k moete voort.... moeder vaarwel.....’

Freê rniek het kort want hoog tijd was het voor hem buiten te wezen, uit 't zichte van moeder en nauwelijks had hij de deure bereikt, z'n oogen met z'n eenen vuist toegenepen, wachtend zich nogmaals naar z'n lieve moeder gedraaid alsof hij niet weg kon en dan met n' harden ruk de deure geopend of hij smakte geweldig en begon dudderend te weenen.

Zacht schravelde hij de deur dicht en leunde dan lang tegen den vuilwakken muur, daarbinst liet hij z'n tranen, z'n vele tranen vrij uitzijpelen op den grond.

z'n wezen was geen wezen meer, hij was enkel weggedooid in n' onmetelooze droefheid die hem dadeloos miek.

Werkelijkheid of onwerkelijkheid bestond op datoogenblik voor hem niet, 'n muffe knelling hield hem omspannen en hij weende zelfs zonder de wete dat hij kreesch.

Hij kreesch omdat het hem eene natuurlijke behoefte was, omdat het zoo niet anders kon zijn noch en mochte, omdat hij niets gevoelde en n' mensch hoe sterk hij ook zij, die niets meer gevoelt, 't zij door blijdschap of smart vergaat in tranen of in 'n doezelende melancholie.

En hij leunde lang daar en medeens liep hij als n' dwaze recht naar de grauwe dompigheid die hij het dorp wist, door nare paden.

Mance, zij was uitgekreschen en zat in n' heerdhoek de handen op de schoot dwaas-star te blikken van oververstaan alleene zijn en ongeluk.

19/9/10.

M. Liefooghe.