Nieuwe Wegen. Jaargang 2

[p. 97]

[Nummer 9]

Rond een wedstrijd...

Weten de achtbare lezers van Nieuwe Wegen, dat er in het gezegend oord van Vlaanderen, een maatschappij bestaat, met name: de Koninklijke Vlaamsche Academie? Ja? Neen?.. Ik wenschte dat niemand het wist, want die vereeniging, gelijk ze tot nog toe samengesteld werd, is een schande en een oneer voor Vlaanderen en voor de Vlaamsche letterkunde.

Twee, drie leden van wezenlijke verdienste uitgezonderd, is ze niets dan een mengelmoes van pedanten en filisters, Droogstoppels van het ergste allooi, die van ambtswege - o! met welke aartsvaderlijke bezorgdheid! - over de Vlaamsche letterkunde waakzaam zijn.

Die maatschappij dan, heelt vóór enkele weken moeten beslissen wien ze den vijfjaarlijkschen prijs voor letterkunde moest toekennen, en uit dit worstelpark, is, ten tweeden male, Stijn Streuvels zegepralend met de lauwerkroon omkransd, te voorschijn getreden als een bebloede gladiator, onder den hiel trappend, den hem vóorgeworpen mede-kampioen: Cyriel Buysse.

De lezers van Nieuwe Wegen dienen ter nadere inlichting te weten, dat er te Leuven een hoogieeraar doceert met name Lecoutere, een uitstekend en gewaardeerd filoloog, maar die, ongelukkig genoeg, van letterkunde zoo goed als niets afweet.

Die heer, pedant in den hoogsten graad, is dan, zooals zooveel andere filologen en vitters op punten en kommas, lid van de Vlaamsche Academie, en werd gekozen om het verslag te maken van den wedstrijd.

Benevens zooveel andere dagbladen en tijdschriften, achten wij het ons een plicht, hier openlijk protest aan te teekenen legen dit dor-wijsgeerig, en genieperig-venijnig opstel van den Weledel-hooggeboren filister Lecoutere.

[p. 98]

Zijn verslag, dat alleen waarde bezit, omdat het in het Staatsblad verscheen, is de verraderlijkste kaakslag, die sedert lang onze letterkunde toegebracht werd, en zal des te meer opschudding en verontwaardiging verwekken daar hij van een officieel persoon toegediend wordt.

Een schande is het voor ons, Vlamingen, zoo iets te moeten verduren!

Ik weet niet wat ik het meest bewonder: het pedantisme dan de onbenulligheid van M^r Lecoutere's geschrijf. Met een toon opgezwollen van bombast, beoordeelt hij de laatste gewrochten onzer Vlaamsche letterkunde, en is wel zoo goedgunstig aan sommige onder hen een weinigje verdienste toe te kennen.

O Vlaamsche litteratoren, haddet gij maar geluisterd naar de wijze lessen en kostelijke raadgevingen, die de hr Lecoutere in staat was u te geven, hoe anders vol verdiensten waren uwe werken!.. Maar neen, de alleen zaligmakende maatstaf van dit heerschap zaagt gij niet boven uw hoofden zwaaien en lacy! hoe kon u de hoop overblijven te mogen medekampen om de vijfduizend ballekes?

Gij Vermeylen, Vande Woestyne, Buysse, Teirlinck, De Clercq e. a., waarom hebt gij niet naar den hr Lecoutere om raad gegaan; waarom, gij bekrompen, vernepen geesten u niet gebakerd in het licht van zijn edel brein?...

Weet gij dan niet, ongelukkigen, dat gij slechts dwergen zijt, dat gij geen leden zijt van de Koninklijke Vlaamsche Academie, en dus geen recht hebt een eigen meening, een eigen denkwijze aan te kleven?.. Buigt den schedel voor het vernuft van den Weledel-hooggeboren en idemongeschoren hoogleeraar die ondekt heeft dat gij, Vermeylen, Ahasverus zelf zijt, gij Teirlinck telkens een anderen weg inslaat, gij Vande Woestyne duister zijt, gij Buysse een kunstenaar zijt met buitengewone gaven, maar soms wat te diep in het leven kijkt!...

Heil u, o Streuvels! Gelukkige sterveling, tweemaal bekroond door zulke edele handen, hoe moet gij in een luiden schaterlach hebben gebarsten toen gij, wilde mensch, u den prijs zaagt toekennen om zulke doorslaande en afdwingende redenen! Wat moet u dit gezelschap daar in die verrotte rommelkas, lollig voorkomen; en uw vriend Hugo Verriest die daar nu ook - hoe is dat nu weer gebeurd? - aangeland is, hoe moet die zich thuis gevoelen in een vereeniging van oude pruiken en levende haringen!

Erken, Streuvels, dat gij anders behandeld zijt dan uw groote oom Guido Gezelle, en uw vriend Alfr. Hegenscheidt! Weet, dat wij alleen de VI. Academie als ernstig zullen aanzien, als wanneer wij nevens u en Verriest, uw kunstvrienden van ‘Van nu en straks’ en ‘Vlaanderen’ zullen zien zetelen. Betoog ons, bid ik u, dien dienst, aan ons jongeren, uw vrienden (?) uit de Academie te zeggen dat wij hun alleen gezag zullen loekennen, als wanneer zij zelf getuigenis zullen afgeleverd hebben van letterkundig vermogen. Zeg aan Lecouter dat wij hem de hoedanigheid van criticus alleen zullen toekennen, als wanneer hij er werkelijk blijken zal van geven.. en...

....wanneer leest gij een voordracht in de Academie over het verband dat er bestaat in onze literatuur tusschen droogstoppels, en sommige hoogleeraars met letterkundige pretenties?

Frans Delbeke.