Nieuwe Wegen. Jaargang 2

De Hanekamp

De herberg brobbelt van 't volk - al dooreen, bij de stove, midden de kamer, tot tegen 't portaal dat de deure bijkans niet open kan. 't Is zeven; de hanekamp is gezet op ten zessen, maar 't mag niet te rap beginnen, voor 't profijt van den baas. - In afwachting zitten er hier en daar 'nen tafel te kaarten, en in den hoek spelen ze met zessen op den vogelpik en schreeuwen en tieren alsof ze gingen vechten.

Anderen, bachten de kaarters bekijken het spel of zijn onder elkander bezig over 't verleggen van den tram, de gaze en andere parochie-affaires. Ze smooren dat 't kuilt. Verhaeghe met zijn gebuur, tegen den toog, kouten over hunne hanen en de kampen die ze reeds gewonnen of verloren hebben - maar meest gewonnen - en ze trekken aan hun pijpen en fietsen klakken op den grond lijk vijffrankstukken.

't Is 'n roepen en 'n tieren langs alle kanten, 'n gerul lijk in 'nen biekorf; en door de kamer wasemt een wolke stinkende rook en damp die den asem afsnijdt.

De bazinne wringt zich tusschen de mannen met pinten en heur gezichte is rood lijk 'n tomatte van de danige verlaandheid.

In 'nen hoek zit Victor met Toor en nog eenige andere duivenliefhebbers en 't gaat er over de schaliarde en de wittepenne en de roste duivinne die van den uchtend 'n kwart vóór was uit Breteuil; wijl nevens de stove, Pé, de brouwer, met zijne hooge zijden klak op en zijne onderveste half open, doende is met 'nen boer, twee, drie en den doktoor over de patatten, de haver en 't nieuw peerd dat hij verleden week gekocht heeft en dat loopt in een minuut vijftig.

Mon en Sylveer staan nevens den toog tegen malkaar te reklameeren omdat Frans er nog niet is, die eeuwige latekomer.

Ha! Eindelijk daar komt hij binnen: hij had moeten wachten achter Staf.

Allo, ze gaan maar voortdoen! Maar, zie, daar zijn Diesten en Odiel, met hunnen hane, en Nestor die dien van Silveer is gaan halen. De kommissie is kompleet; 't is tijd om te beginnen sporen. En Verhaeghe dremmelt mee naar den achterkamer met zijnen gebuur en nog 'n kurieusneus of twee om 't werk te bezien en, als 't nood doet, 'n handje toe te steken.

Al met eens vliegt de voordeur open: Dolften is daar met Fon, ze hebben de

[p. 46]

matte meê. Lijk 'nen donder dreunt Dolften's eendelijke stemme door 't huis: - He, Baziel, willen wij er 'ne keer in, ha! ha! ha! - En een algemeen gelach beantwoordt 't geroep. - 't Is alsof 'n nieuw signaal wierd gegeven. Eenige kaarters zijn uitgescheed en mengen zich in 't algemeen leven, 't Schreeuwt en 't roept al dooreen dat ge er met geene happe zoudt doorslaan.

Maar opeens, daar komt Cyriel binnen met nog 'nen hane - en dan, Lotten, met nog eenen - en nog eenen. - Hela! - tiert Dolften, - 't gaan er wel duist zijn, geloof ik! Zeg, Kamiel, waarom bracht ge den uwen ook niet meê? - Kamiel zit naar de vogelpikkers te zien en zijn klakke staat op zijne eene oore geschoven, al de wetten van 't evenwicht trotseerend. - 'K en heb er geen, - schreeuwt hij, - ha! ha! ha! -

Plots gaat er langs achter 'n getuit op dat hooren en zien vergaan: 't is een van de jongens die in de keuken aan 't bleeten is: En Juul, de baas, schiet er hem in 'n wroede koleere naartoe: - Lea, 'k ga uwen kop afslaan als ge er niet beter voor en zorgt! - Ja, - roept Dolften, - wring ze maar den nek om, 't zijn er genoeg!

Maar 't sporen is gedaan; de mannen komen weer in de herberg en Frans, al boven zijnen bril kijkend, voert het woord: - Menschen, er zijn drie haans! - ('t was immers altijd dezelfde haan dien men langs achter buiten droeg en al vóór weerom binnen bracht) - Verhaeghe's, Odiel's en Sylveer's. Maar die van Sylveer heeft maar eene ooge. De kommissie heeft besloten 'n soort van engelschen oorlog te maken; de twee ziende zullen eerst in de matte gezet zijn en de eenooge wordt er na twee minuten bijgedaan. Die verliest moet betalen: fransche conditiën.

Binst het spreken was er 'n beetje stilte, maar nu gaat 't spel weer aan den gang in oorverdoovend geronk, gelach en geraas.

Ondertusschen komen er nog altijd mannen bij, maar ze moeten blijven rechte staan bij foute van stoelen en plaats; en 't is 'n drommen en 'n stooten zonder weerga bij den toog om aan 'n pinte te geraken.

Fon doet de ronde met 'n lijst voor de weddingen. De eerste haan die kapot is of loopt, is verloren en betaalt voor de winners, de tweede betalen elk voor zich.

Bij den eenen en den anderen moet hij wat staan zagen, maar Dolften roept algauwe van 'n ende verre dat ze moeten meêdoen voor de leute: 't en is maar voor 'n pinte! - Tot op 't einde de lijst volgeraakt: vijftien wedders voor iederen haan: 'n schoon getal.

Nu gaat de kamp eindelijk beginnen: 't is in de schuur te doen, al 't volk is rechte en trekt er langzaam naartoe. De matte staat gereed; derboven aan 'n balk is 'n vette petrollamp vastgemaakt en zendt 'n bleek dansend licht in 't ronde over de koppen en lijven die zich in dichte drommen en in spookachtige schaduwen afteekenen en wemelen op de getaste geluwe schooven en de vuilwitte berdels.

't Geruchte is uitgedoofd; enkel mommelt er hier en daar nog een 'n woord tegen zijnen gebuur of smijt Dolften nog 'nen schruwel uit die met 'n dof gelach beantwoord wordt. - 't Trekt meer op de vergadering van 'n rooversbende en wie 't niet weet zou denken dat er iets ijzingwekkends op handen is.

Mon en Diesten staan elk met een van de twee eerste hanen in de handen, terwijl Frans zijne horloge beziet.

[p. 47]

't Is goed - de beesten zijn in de matte gezet - Ze haaien en ze draaien 'n beetje en kraaien 'ne keer, geheel verwonderd om al dat volk dat zich in 't ronde dromt. - Ne frank op den witten, roept Nestor. - Ne frank op den zwarten, zegt Verbaeghe, - 'k pak hem op de witten! - 't Is gedaan op den zwarten! - 't Geroep van de wedders klinkt dof van weerskanten de matte. - De hoofden rechten zich en de halzen rekken zich uit. - Baziel en Dolften zijn op 'n ijdele ton geklommen in den hoek en David staat op 't achterberd van den kortewagen en houdt zich vaste aan 'n stake om niet omverre te vallen, terwijl de achterste zich heffen op de toppen van hunne teenen om ook iets van 't schouwspel te zien.

En de hanen - nog altijd staan ze daar en weten niet wat doen. Nog geen van de twee heeft zijnen poot opgeheft.... en 't zijn twee minuten verloopen: Sylveer's moet erbij! Maar dat is 'n beeste; pas is hij neergezet of zijn gebuur aan den zienden kant krijgt 'ne slag tegen den kop dat hij tegen den boord van de matte rolt en schreeuwend over de hoofden der toeschouwers op 't vluchten zet! - 't Is Verhaeghe's. - Verhaeghe, 't is ne looper, kapt hem maar den kop af! roept Dolften bij 't algemeen gelach; maar uust... zwijgen, de twee andere liggen aan de walle.

Wroed vliegen de beesten elkaar te keere. Met wild geweld springen ze naar malkander, met openstaande vlerken, ze slaan de scherpe sporen door hun koppen dat 't bloed in de oogen leekt, en trekken zich terug, en springen weer toe met nieuwe woede en slaan, hemelstormig slaan met vlerke en sporen naar den kop, door den hals, tot ze zonder asem staan. - 't Zijn goê! - De pluimen liggen rondgezaaid en de hanen drommen nu hijgend tegeneen en pikken in elkanders hals en dan, opeens, weere 'ne slag die rap wordt afgeweerd en weergegeven, roef! roef! altijd voort, tot dat er een der beesten afgemat ten gronde valt. De vijand treedt er op toe en zet, verachtend, den gespoorden poot op den bebloeden kop van den verslagene en pikt hem in de oogen, in den hals - overal. - Maar zie, eene nieuwe kracht wekt den gevallene: hij vliegt op en nog herbegint het bloedig gevecht en wringen weer de sporen in de doorwonde koppen. Maar op het einde valt toch een der hanen neder, 't enden, uitgeput, om niet meer op te staan. Halfdood zelf en hijgend sleept er zich de overwinnaar naartoe en bijt nog en slaat hem nog de spoor door den kop; maar 't arme beest roert niet meer. De oogen nijpen half toe en 't bloed plakt tusschen den openstaanden bek en de pluimen.... 't is gedaan.

De kamp is ten einde en de hanen worden uit de matte gepakt. Odiel's is verloren: die moet morgen in de panne.

Nu komt er wat leven terug in 't volk en heftig wordt de kamp besproken binst dat ze de herberg weer binnen trekken. 't Is 'n boffen met Sylveer's: jammer dat die beeste maar een ooge heeft, dat zou entwat zijn! Maar Verhaeghe, hij mocht wel zoo roepen op zijn haans: brokken zijn 't, brokken!

De weddingen worden betaald en de pinten staan gereed geschonken op den toog en elk stoot en dromt van zijnen kant om een glas te kunnen krijgen.

Maar zie, daar trekken er al mannen van onder, 't is immers Zondag en er zijn veel posten te doen. - In 'nen oogwenk is de herberg geschuimd en na een kwart blijven er niets anders meer over dan een paar tafels kaarters en een stuk of vier onvermoeibare vogelpikkers.

[p. 48]

Allengskens wordt het laat; de bazinne is al gaan slapen. - De spelen geraken uit en na nog 'n koutje gaan de overblijvers er van door, de eene na den anderen.

Op 't einde blijft de baas alleen. Hij rekt zich met 'ne geeuw, kontent ook te mogen gaan rusten. Hij gaat toch nog eerst naar den toog en tapt zich 'n glas en zuipt het langzaam uit, in kleine teugjes, smekkend. - Dan wil hij de deur gaan sluiten,... maar daar komen juist Menten en Xaveer binnengeleekt... voor 'n laatste pinte.

O. Vanraepenbusch.