De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 21

Burgemeesters Marie,
door Daniëlla.
(Vervolg en slot.)

De vermoedens tegen Roelders hadden zich na den woesten aanval van onnoozelen Kees steeds meer opgehoopt. En toen ten slotte door twee zijner kameraden, die op deze wijze wraak schenen te nemen over een loensch bedrog, dat deze jegens hen gepleegd had, verklaarden, dat hij hun den morgen na den aanslag snoevend had toegevoegd, dat die windbuil van een jachtopziener hem geen last meer zou veroorzaken, - werd hij tot bekentenis gebracht. 't Was Kees geweest, die den akeligen schreeuw had uitgestooten, toen zijn broeder doodelijk getroffen viel.

Jean werd onmiddellijk op vrije voeten gesteld... Marieke wachtte hem op om hem mee naar huis te nemen in haar wagentje...

Ze reden samen naar huis, stil en sprakeloos naast elkander gezeten, hand in hand.

Mathieu veegde nu en dan een traan weg met zijn mouw, tranen van geluk. Hij schudde het grijze hoofd: ‘Is het niet gegaan als in een verhaal, dat men leest? Maar als men hen, wien het aangaat, kent en liefheeft, als men de stemmen gehoord, het lijden gezien heeft, dan is het of men 't aan zijn eigen vleesch en bloed heeft ondervonden, dan heeft men mee geleden en mee gebeden. - Ze zullen dan toch te samen komen, die twee,’ zoo peinsde hij gelukkig en tevreden verder, ‘toen het pad effen en glad was, mochten zij het niet zamen betreden en nu er zooveel distels en doornige struiken tusschen hen opschoten en de weg steil en moeilijk werd, hebben zij elkaar gevonden. Alles scheen uit tusschen hen en toch kwam alles terecht. “De liefde overwint alles”, heeft pastoor gepreekt, en ik heb mijn bol geschud, maar hij heeft gelijk gehad als altijd.’

Nog was de woning van moeder Haekes nauw zichtbaar, of Mathieu bond zijn rooden zakdoek aan de zweep en zwaaide deze lustig in het rond. Buurvrouw zou de zieke wel voor het raam gezet hebben, om de terugkomst van Marieke af te wachten. Vooraf was Jean uitgestapt. De oude vrouw zou te zeer van streek gebracht worden door de groote vreugde van een plotseling wederzien. Buurvrouw had al bericht:

‘Moeder Haekes, er moet wat goeds zijn, Mathieu zwaait met de zweep, en zijn rooden zakdoek heeft hij er aan gebonden.’

Voor de woning stapte Marieke uit. Zij had zich voorgenomen kalm te blijven en heel voorzichtig te zeggen, dat Jean spoedig vrij zou komen, misschien al vrij was, en nu... ze had nauwelijks een woord gesproken of vol aandoening en blijde verwachting omhelsde moeder Haekes het van geluk stralende meisje. Dat scheen haar verraden te hebben, het innige geluk dat in haar oogen glansde, het jubelde uit haar heele wezen! Moeder Haekes had het gevoeld, begrepen en vol verlangen, met nauw bedwongen ongeduld keek zij naar de deur, zeker als zij was, dat haar lieve, goede jongen, haar flinke, eerlijke zoon, dra verschijnen zou.

Jean naderde met rassche schreden. De korte weg tot de woning scheen hem zonder eind. Daar hoorde Marieke zijn stap: ‘Ja, moeder, hij komt, hij komt dadelijk,’ en tot de buurvrouw: ‘Kom, we laten ze alleen!...’

Te beschrijven de groote vreugde, het onzegbaar blijde geluk, dat juichend opbloeide in de zielen van moeder en zoon, toen zij elkaar na zulk een smartelijke scheiding terugzagen! Vaster schier dan toen zij hem, pasgeboren, voor het eerst aan het van vreugde kloppend moederhart drukte, omhelsde zij haar kind. Het was alsof hij haar ten tweeden male geschonken werd. O, zij die moeder Haekes doodarm noemden, hadden thans haar rijkdom kunnen aanschouwen! Zij vroeg niet: ‘Hoe kom je vrij?’ zij had immers nooit een enkel oogenblik aan hem getwijfeld, ze had altoos geweten, dat hij onschuldig was! Het was haar geweest of God zelve het haar gezegd had.

Toen Marieke thuiskwam zat de burgemeester juist voor een uurtje op. Ook hij had ongeduldig uitgezien naar de terugkomst van zijn kind. Naarmate het onderzoek verder schreed, was hij steeds meer overtuigd geworden, dat Jean de schuldige niet kon zijn. Vooral het voorval op het kerkhof, waar gekke Kees als het ware den dader had aangewezen, was voor hem een klaar bewijs van Jean's onschuld. En wat hem in zijn gezonde dagen nooit overkomen was, namelijk zich af te vragen of hij altoos in alles goed gehandeld had, had hij nu, in de dagen dat hij krachteloos ter neder lag, gedaan. Hij was aangevangen met recht te spreken tegenover zich zelf en steeds strenger oordeelde hij over zijn handelingen. Zijn besluit stond vast: zoo Jean vrij kwam zou hij al het leed hem aangedaan, goed maken. Daar was wel een middel op, een afdoend middel, dat wist hij... maar toch, dan kwamen allerlei bedenkingen, dan wilde hij weer terug, zocht naar iets anders. Maar wat? Met geld, veel geld zijn onrecht goedmaken? Doch dan zag hij weer voor zich staan den zoo diep bedroefden jongen met het goede, vriendelijke oog, die fier en vol verontwaardiging afwees, wat hem niet toekwam. Dien blik had hij nooit vergeten. ‘Toen wilde hij niet aannemen wat hij niet verdiend had... maar verdient hij nu niet het beste wat ik heb, waagde hij niet zijn eigen jong, krachtig leven om mij, ouden man, die hem zoo slecht behandelde, te redden?’ Zoo fluisterde dringend zijn beter-ik hem in. En langzaam, maar zeker rijpte het in zijn binnenste: ‘Voor hem is het beste wat ik heb... hij zal Marieke hebben.’

Hoe meer de wensch, om het gedane onrecht volkomen te herstellen, in hem veld won, des te meer begon hij naar de verwezenlijking te verlangen. Het was hem als zou hij niet geheel kunnen genezen, vóór hij die twee gelukkig had gemaakt. En toen eenmaal zijn besluit genomen was, scheen hem alles zooveel blijder, zooveel vreugdevoller dan voorheen toe. De gedachte aan het geluk, dat hij voor zijn dochter en voor zijn redder weggelegd had, deed hem 's avonds rustig en tevreden inslapen, deed hem des ochtends den nieuwen dag blijder tegemoet zien en schonk hem nieuwe krachten.

Wat bleef het wagentje lang uit! Weer richtte hij zich op om te zien.

‘Moeder,’ vroeg hij ongeduldig aan zijn vrouw, die juist de kamer binnentrad, ‘moeder, hebt ge nog niets op den weg gezien?... St... st... stil, ik hoor wat!’ En hij bracht de hand aan het oor.

Ja, ja, daar waren ze. Mathieu zwaaide met zijn hoed en Marieke wierp hem een kushand toe. Nog vóór het voertuig stilstond, sprong ze er uit.

‘Vader, moeder, hij is vrij! Vrij! Ik heb hem in het wagentje thuisgebracht bij zijn moeder,’ juichte ze, en sloeg haar arm om de tengere gestalte der burgemeestersvrouw en trok haar mee naar den stoel van den zieke. Deze was opgesprongen, trok hen beiden naar zich toe en het was of hij zijn Marieke nooit meer los wilde laten. Zachtjes duwde ze hem in zijn stoel terug: ‘Kalm blijven, vadertje. Alles is nu immers goed!’ zei ze teeder manend.

De burgemeester had bijna niet meer verheugd kunnen zijn, wanneer het zijn eigen zoon geweest ware.

‘Vertel me, vertel me alles, hoe het gegaan is en roep Mathieu er bij, want ook hij moet mij vertellen,’ riep hij ongeduldig, verlangend om te vernemen, waarover hij zoo lang gepeinsd had.

Eenvoudig en oprecht, doch zoo hartroerend mooi, dat telkens de oogen vol tranen schoten van hen, die het aanhoorden, vertelde Marieke hoe alle getuigenissen gewezen hadden op Jean's onschuld, hoe ook zij voor hem getuigd had en ook... hoe zij voor de gansche zaal verklaard had, Jean lief te hebben...

Angstig keek Mathieu zijdelings naar den burgemeester. Hoe zou de baas dat opnemen? Doch op zijn gelaat, dat met oogen van bewonderende liefde op zijn kind neerzag, was slechts goedheid en vreugde te lezen. Toen liet Mathieu alle vrees varen en een blijde hoop lichtte in hem op.

[p. 323]

's Avonds had de burgemeester een lang onderhoud met Jean. Niemand anders was er bij tegenwoordig. Maar hij scheen den jongen man blij nieuws meegedeeld te hebben, want zijn gezicht straalde, toen hij de burgemeesterswoning weer verliet.

Marieke was vroeg naar bed gestuurd. Dat was haar wel niet erg naar den zin geweest, maar vader was nu zoo goed voor haar en 't was waar, dat ze moe en afgemat was van al de aandoeningen der laatste dagen. 't Was morgen Zondag en ze moest lang blijven slapen, had vader gezegd. Dan zou ze om tien uur naar de hoogmis gaan; na afloop daarvan moest hij haar spreken.

Toen zij den volgenden morgen na de hoogmis vaders kamer binnen wilde gaan, hoorde zij daarbinnen praten. Zij vroeg aan Mathieu, wie bij haar vader was. ‘Het is de jonge boer van Kloosterhof,’ antwoordde deze.

Kloosterhof was een mooie hofstede even buiten het dorp. Ze wist dat de vorige eigenaar de plaats verkocht had, doch aan wien wist ze niet en 't kon haar ook niet veel schelen nu. Ze bleef even wachten en hoorde den bezoeker door de achterdeur naar den tuin gaan. Toen trad zij binnen en dadelijk riep haar vader haar vertrouwelijk bij zich:

‘Marieke, kind, kom eens bij me zitten. Daareven had ik bezoek van den jongen boer van Kloosterhof, een knappe, jonge vent, hij schijnt zin in je te hebben, maar ik weet niet of jij daarvan gediend bent. Wil ik hem eens binnenroepen, hij is in den tuin?’

‘O, neen vader, neen, doe dat niet... U weet toch wien ik...’

‘Nou, kind,’ viel de burgemeester haar in de rede, ‘het spijt mij voor den flinken jongen... Geef hem dan maar deze papieren terug, het is een notarieele akte, het bewijs, dat hij de kooper is van Kloosterhof, en zeg hem dan, dat je zijn aanzoek niet kunt aannemen.’

‘Maar, vader, ik weet niet eens wie het is...’

‘Ik hoor hem al in de gang loopen, hij komt zijn antwoord halen... kruip dus maar gauw in de groote kast, dan zal ik hem zeggen, dat je hem onder geen voorwaarden hebben wilt.’

Marieke begreep er niets van, ze was heel in de war door het zonderlinge optreden van haar vader. Werktuiglijk sloop ze naar de kast en hield de deur achter zich op een kier om te luisteren, of zij de stem van den bezoeker ook herkennen kon en naar hetgeen hij zou zeggen op vaders antwoord.

‘Ja, mijn beste jongen,’ begon de burgemeester, ‘het spijt mij erg voor je, maar je zult een andere vrouw moeten zoeken. Mijn dochter wil je onder geen voorwaarden hebben en toch had ik haar aan niemand liever gegeven dan aan den boer van Kloosterhof. 't Is bijna niet te gelooven - en ik, die nog wel zeker meende te weten, dat ze je zóó liefhad... Maar ze wil niet, wat kan ik er aan doen? Niets. Ik weet er maar één ding op: vraag het haar zelf nog eens,... ze is daar in de kast, ze heeft zich daar verborgen, ze is misschien bang voor je,’ lachte hij.

Vóór de burgemeester uitgesproken had, vloog de deur open en viel zijn overgelukkig kind hem in de armen: ‘Vader, liefste vadertje!’

‘Zeg hem nu toch zelf, dat je hem niet wil, - anders laat je je eigen vader een gek figuur slaan... Ho, ho, dat vliegt mekaar maar om den hals en daar net wilde ze niets van hem weten! In mijn tijd waren de meisjes anders!...’

Zoo had de burgemeester de verloving zijner dochter tot stand gebracht. Hij was kort geleden eigenaar van Kloosterhof geworden, doch had het goed na Jean's vrijspraak dadelijk op diens naam laten overschrijven. Nu wilde hij op zijn ouden dag nog eens een grap uithalen en werkelijk zij gelukte. ‘Domme meid, je hadt toch even goed de achterdeur kunnen uitgaan, in plaats van in die kast te kruipen!’ lachte de burgemeester. ‘Je moest gisterenavond vroeg naar bed, want ik was bang, dat moeder 't verklappen zou. Haal moeder maar eens gauw hier.’

De burgemeesterswoning werd met groen versierd, de paarden mooi opgetuigd, eerebogen door de jeugd gemaakt van het huis tot de kerk - dat alles had Jean vooruitgezien, dat geschieden zou, bij het huwelijk van burgemeesters Marie, doch wat hij niet had durven droomen was, dat hij zelf, fier als een koningszoon, Marieke ter kerke zou voeren. Zielsgelukkig zag het bruidje er uit, zoo blozend, zoo frisch! Geen wonder, dat hij telkens teeder haar arm drukte en haar toefluisterde: ‘Mien äppelke, mien äppelke, waat biest doe net.’ Maar hij was niet de eenige, die vol bewondering naar de bruid opkeek. Het was burgemeesters Marie, en toch, hoe anders! Hoe liefelijk blonk haar donker oog en welk een trek van zachtheid, van echt vrouwelijke zachtheid lag op haar gelaat! Waar was die hoogmoedige trek gebleven, die het jonge gelaat zoo vaak ontsieren kon?

Liefde, die alles overwint, het moeilijkste licht doet vallen, en tot de grootste offers in staat stelt, die het heiligste is wat in den hemel en op aarde bestaat, omdat zij van God komt, had het trotsche hoofdje liefderijk gebogen. Een pad vol doornen had haar voet betreden, maar ze was niet ontmoedigd geworden, zij wist, dat ze een goeden strijd streed en dat die strijd noodig was om het goede, dat in haar sluimerde, wakker te roepen.

Door een dichte haag van menschen begaven ze zich kerkwaarts. Iedereen wilde nog een knikje hebben van haar, die straks Jean's vrouw zou zijn. Vreugde stond op elks gelaat te lezen, maar er heerschte stilte, een plechtige stilte...

Daar komt het paar terug uit de kerk. De fanfare schalt, de schoten knallen en alles juicht en jubelt luid. Marieke en Jean zijn voor altijd een paar geworden.

Het was een vroolijke bruiloft en nog laat klonk blij gezang in het burgemeestershuis, nog lang nadat de jonggehuwden hun vriendelijke woning betrokken hadden.

Kees kwam bij moeder Haekes wonen. Zij hechtten zich aan elkander als moeder en kind, begrepen elkander geheel.

Bij wijlen scheen het of de koesterende warmte, die hem nu omgaf, de schaal, waarin zijn geest gevangen zat, ging splijten. Gelukkig was hij thans en voor zijn toekomst was gezorgd, als moeder Haekes zou zijn heengegaan. Jean had haar beloofd: ‘U blijft nog heel lang bij ons, moedertje, maar mocht God u roepen dan komt Kees bij ons als onzen oudsten zoon.’

Vrede en geluk waren haar deel. Bij zomeravonden kon men haar altijd vinden op haar geliefkoosd plaatsje. Kees speelde bij haar in 't zand. De handen als in dank gevouwen, doorleefde ze dan dikwijls in gedachte lief en leed, - maar de schaduwen hadden alle scherpte verloren, de lichtpunten glinsterden zonnig, als een heerlijke zomerdag. Zorg en kommer hadden haar hart niet kunnen verbitteren en evenals de bloem, na den storm, het gouden hart weer opheft naar omhoog, had zij na elken slag het oog omhoog weten te slaan.

En Mathieu? Hij vreesde niet voor den ouden dag, wanneer hij niet meer in staat zou zijn tot hard werken, want hij wist, dat er dan in de woning van den jongen boer en de jonge vrouw van Kloosterhof een kamertje zou zijn met één klein venster, hij had het zelf uitgezocht - een kamertje waartegen het wintergroen welig groeide en onder welks dak de zwaluwen nestelden - daar hoopte hij eens in te trekken als ‘gouvernante’, zooals hij het noemde van de kleine kloosterboertjes tot aan zijn dood toe. Dat hadden Jean en Marieke op handslag beloofd.