De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 17

Parijsche straatschetsen.
Door
F.J.A.L. Cordens.

VI.
(Slot.)

Montmartre. - Langs een smalle, steil-hellende straat met onaanzienlijke huisjes klimmen wij met moeite naar boven. Vóór ons een dwarsstraat, die het uitzicht belemmert; thans geen levendigheid, geen vertier in die zoo dicht bevolkte wijk. Vóór een wijnhuis arbeiden eenige mannen om een aantal vaten af te laden van een grooten handwagen, terwijl wij, vreemdelingen als we zijn, ons afvragen, aan welken kant van den steilen berg ze dien omhoog gewerkt hebben. Om den hoek een paar winkeltjes, waar rozenkransen, medaljes en voorwerpen van godsvrucht verkocht worden; in een zijstraat nog eenige dergelijke kleine neringen, en dan vlak vóór ons, hoog boven een steenen trap, de massale bouw en de reusachtige koepel der kerk van het H. Hart. De blanke muren, gedeeltelijk nog verscholen in een netwerk van steigers, blinken in het felle zonnelicht; 't is er stil, doodstil, en het oor verneemt slechts een dof gegons, dat uit de diepte opstijgt van de altijd rumoerige stad.

Hoe anders moet het daar zijn, als duizenden en duizenden die treden beklimmen ter bijwoning der godsdienstige feesten van het katholieke Frankrijk; als de hellingen van Montmartre bedekt zijn door een stroom geestdriftige pelgrims, die in den tempel, die hun trots is, met het vurig geloof der Fransche katholieken gaan bidden voor hun stad en hun land. En hoe wondermooi leent zich deze omgeving tot die aangrijpende uitingen van godsvrucht, waarvan wij in de St. Sulpice een treffend voorbeeld zagen bij gelegenheid eener processie tot eerherstel.

Wij klommen hooger, nu en dan door een opening tusschen de huizen een blik werpend op het panorama van Parijs. In de nabijheid der kerk zwierven eenige schunnig gekleede individuen, die met een allesbehalve vroom gezicht medaljes en photographieën van de kerk te koop boden. Wij weigerden.

Een oogenblik later kwamen er anderen, die beweerden last te hebben, hun prentjes en medaljes gratis aan te bieden als een souvenir voor de pelgrims. Wij bedankten eveneens, maar eindelijk, om van het gezanik en het opdringen af te zijn, scheepten we ze met een paar stuivers af. Politie om de vaak brutale bedelarij aldaar tegen te gaan, hebben wij in den heelen omtrek niet gezien; wel vernamen wij naderhand van Parijzenaars nog velerlei klachten over het gespuis van Montmartre.

Door een zijdeur traden we de kerk binnen. Wij zullen er geen beschrijving van geven, die trouwens niet past in het kader, dat wij ons gesteld hebben. Maar geen tempel misschien verhaalt in zijn steenen zoo klaar zijn geschiedenis als de gelofte-kerk van het H. Hart. 't Is de bede van geheel het land, die onhoorbaar door haar hooge beuken zweeft, een bede, vertolkt door duizenden namen, die in gouden letteren staan gebeiteld op de steenen van muren en pijlers; een bede van het volk in al zijn geledingen, van adel en geestelijkheid, van leger en vloot en van den nijveren werkmansstand. En dat gebed van heel het katholieke Frankrijk dwingt ons, mede neer te knielen bij de kleine schaar, die trouw de wacht houdt bij het Allerheiligste, dat op het hoofdaltaar is uitgesteld te midden van ontelbare waskaarsen, en brengt ook ons een gebed op de lippen voor dat land, dat zoo diep is gezonken, maar dat ondanks zijn verval nog bogen kan op zooveel geest van opoffering, zooveel heldhaftigen godsdienstzin en onverschrokken geloofsmoed.

In de kapel der Marine beschouwden wij onder de altaartafel den witmarmeren engel, die een degen in beide handen draagt. ‘Dat is de degen van wijlen admiraal Courbet,’ zegt onze vriendelijke gids. Rechts en links, in breede lijsten gevat, hangen epauletten, ridderkruisen en medaljes van overleden Fransche officieren, die hun eereteekenen, in harden strijd gewonnen, het H. Hart ten offer boden als een blijvend smeekgebed voor de eer en glorie van hun land.

Buiten, over de steenen balustrade gebogen, zien wij de stad aan onze voeten en de beboschte heuvelen, die den gezichtseinder afsluiten. Een lichte nevel zwalpt over de huizenzee, de omtrekken vervagend en het oog vermoeiend. Zwaarder en zwaarder wordt de mist, die zich samenpakt als witte wolken, en nu en dan vaneenscheurt en zich verspreidt

[p. 111]

door de speling van den wind. De ranke silhouet van den Eiffeltoren is reeds aan onze oogen onttrokken; één voor één zinken de monumenten en torens weg in den grauwen damp, die als een hooggaand getij zijn golven voortstuwt, voet voor voet veroverend het stadsgedeelte beneden ons. Het lager gedeelte van Montmartre ligt te midden van den deinenden nevel als een eiland, waar de vergulde koepels der magazijnen ‘Dufayel’ ons nog als baken dienen ter oriënteering van den blik.

En omziende zagen wij de blanke muren van de Sacré Coeur majestueus omhoog rijzen, helder beschenen door een rozerood licht. Scherp teekende zich het profiel van haar ramen, van haar torens en schraagbogen en het vlechtwerk harer steigers af tegen de ijle lucht boven ons, en zegenend verhief zich boven de stad het kruis, onder welks schutse Frankrijk is opgebloeid tot groote natie, en dat in vrede en beroering, in voor- en tegenspoed het eenige heilmiddel is en blijft voor de oudste dochter der Kerk.

VII.

Een regenachtige dag is overal vervelend, en de laaghangende, vettige, egaal-grauwe lucht is allerminst geschikt om iemand tot vroolijkheid te stemmen. Den heelen nacht is er een fijne motregen gevallen en heeft de straten met een glibberig papje overdekt. In den ochtend is het eenige uren droog geweest, maar nu begint de regen opnieuw, en aan de lucht te zien, zal er vooreerst geen eind aan komen.

De druppels worden grooter; de koopman in gepofte kastanjes, die aan het eind van den Pont Neuf den heelen morgen naast zijn komfoor van kou heeft staan trippelen, pakt zijn boeltje bij elkaar en gaat schuilen tegen den regen. Wij gaan de brug over; het standbeeld van Hendrik IV glimt van nattigheid en zijn paard kijkt suf naar de kringetjes in het water. Parijs van onder een paraplu bekeken, is gauw gezien; we nemen er afscheid van en gaan in het Louvre-museum ons eenige uren vermeien in een anderen tijd en in een andere wereld om te midden der kunstschatten van alle eeuwen en alle volkeren spoedig de onaangenaamheden van het weer en alle vermoeienissen te vergeten.

De gidsen van het Louvre hebben hun goeden dag vandaag; bij regenachtig weer komen er veel bezoekers, en de vreemdeling, die bij een eerste vluchtig bezoek althans de voornaamste kunstschatten van het museum wil bezichtigen, doet verstandig, een gids te nemen, die op zijn duimpje den weg weet in het labyrinth van zalen en die met de plaats der voornaamste kunstwerken vertrouwd is.

De regen heeft den heelen dag aangehouden, 's avonds is het een stortbui geworden en in het benauwde hokje van een Bureau d'Omnibus, nabij het thans afgebrande Théâtre Français, wachten wij op een gelegenheid om naar ons hotel terug te keeren.

Aan het ‘office’ hebben wij ons van een volgnummer voorzien en geduldig wachten wij, te midden van nog vele geduldige menschen de komst der omnibussen af. Daar komt er een aan; de stroomende regen belet het uitzicht, maar het klotsen van paardenhoeven en het plassen van wielen doet ons alvast naar buiten gaan. Slobberend door het water langs den trottoirband houdt het gevaarte stil; 't is fantastisch hoog opgestapeld, bekroond door een koepeldak van paraplu's, van waar het water bij beekjes neerplast op de hoeden en tusschen de opgeslagen jaskragen der omstanders.

De conducteur begint af te roepen: ‘No. 14, 15, 16....’ We kijken elkaar aan, we hebben No. 94 en 95, dus nog tijd van wachten, en als we bovendien bemerken, dat deze omnibus een anderen kant uitgaat, spoeden wij ons weer naar binnen. De volgende bus moeten we hebben; een paar Parisiennetjes stappen uit en de conducteur roept: ‘No. 23 en 24.... complet!’ Alle plaatsen zijn bezet en weg rijdt ze.

Weer vijf minuten wachten, en uit den omnibus, die dan voorkomt, stapt niemand uit. In ons hart geven we de menschen gelijk, dat ze liever voor hun drie stuivers een half uur lang onder den droge blijven zitten dan op een correspondeerenden omnibus te wachten en daarbuiten evenals wij in een zondvloed rondom de ark te loopen. Maar zóó kon het niet blijven, we moesten naar huis en besloten dus een rijtuig te zoeken. Doch ook hiermee wachtten ons teleurstellingen.

‘Neen,’ schudden de koetsiers, die we aanriepen; - ze hadden al een vrachtje of gingen er een halen, en een enkelen paardenmenner, die van de gelegenheid gebruik maakte om een fantastisch tarief van eigen vinding toe te passen, wenschten we den vrede en lieten hem heengaan. Parijs bij regen begonnen we erg onaangenaam te vinden en we zegenden het oogenblik, dat we veilig onder de kap van een fiacre zaten, die ons in vliegende vaart te bestemder plaatse bracht.