De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 15

Een reisje in de Belgische Ardennen,
door J.F. Nuyens.

VIII.
Dinant.

Den volgenden morgen werden wij al vroegtijdig gewekt door de nieuwsgierige zonnestralen, die door eene opening van het gordijn naar binnen kwamen gluren, en in korter tijd dan een porder noodig heeft, om een frisch blaadje achter de kiezen te steken, waren wij uit bed en stonden te ploeteren en te plassen als geboren tritons. Om zeven uur zaten wij goed en wel in den tuin te vechten met brood en ham en, gesteund door een kop koffie, behaalden wij een schitterende zegepraal, alleen één broodje op het slagveld achterlatend, om, naar

[p. 60]

een klassiek voorbeeld, de nederlaag aan den kellner te boodschappen.

Met het schetsboek onder den arm stapten wij nu de stad in.

Dinant is evenals Luik allerliefst gelegen; alleen loopen de straten er niet op, daar de rotsen, waartegen de stad gebouwd is, steil omhoog rijzen. Op den hoogsten top van deze rotsen ligt de citadel, die nu geheel is vervallen, maar die in vroeger tijd het sterkste punt van de vesting was en het geheele Maasdal beheerschte. Natuurlijk heeft Dinant droevige bladzijden in zijn geschiedboek moeten schrijven, ten gevolge van verschillende oorlogen. In 1467 o.a. werd de stad door Karel den Stoute ingenomen en honderden inwoners werden gedood of in de Maas verdronken tot straf, dat de stad de partij der Franschen had gekozen tegen den hertog van Borgondië. Na dien tijd werd de veste nog meermalen ingenomen en geplunderd door de Franschen.

Tegenwoordig echter ziet het plaatsje er aanlokkelijk genoeg uit, om tot een langer verblijf uit te noodigen. Heerlijke uitstapjes zijn naar verschillende zijden uit te maken. Een boottochtje b.v. naar Hastière; een rij toertje naar het kasteel van Walzin, of naar Waulsort of in het dal van de Lesse; een tochtje per roeiboot naar Anseremme of Bouvigne - alles is even genotvol en biedt natuurschoon in overvloed.

Wij wandelden dan in dezen schoonen ochtendstond de deur uit en sloegen den weg in, die langs de Maas naar Anseremme voert. Bij den uitgang van de stad wordt om zoo te zeggen een natuurlijke poort gevormd door de bergen, die op den rechteroever liggen, en de rots à Bayard, die loodrecht uit de Maas omhoog rijst, als een reusachtige, geheel vrij staande obelisk. Volgens de historie der vier Heemskinderen werd het sterke ros Bayard, met een zwaren molensteen aan elken poot, in de Maas verdronken, en als herinnering aan dezen tragischen dood is dit rotsblok bij Dinant naar het onovertroffen paard genoemd.

Hoewel deze rots de hoogte van een behoorlijken kerktoren bereikt, is zij toch vrij nietig in vergelijking met de omliggende bergen; maar haar eigenaardige vorm maakt haar tot een der bezienswaardigheden der stad en de inwoners zijn er dan ook wat trotsch op. Oogenschijnlijk is het gevaarte niet beklimbaar, maar op den top staat toch een ijzeren stang met een windwijzer, zoodat er zonder twijfel menschen daarboven zijn geweest.

Na deze merkwaardigheid van alle kanten bekeken en ze een plaatsje in ons schetsboek gegeven te hebben, wandelden wij terug, om de tuinen van het casino en de citadel te bezoeken.

de hemelvaart des heeren,
Naar de muurschildering van Emile Signol in de kerk St. Sulpice te Parijs.

Wij traden dus het gebouw weer binnen, begroetten als oude kennissen de muzikanten, die al weer druk aan het repeteeren waren, en beklommen het smalle pad, dat zigzagsgewijze tegen den berg is gegraven. Aan de rechterzijde grenzen de tuinen aan een kolossalen rotswand, die als een cyclopenmuur loodrecht omhoog rijst. 't Was een warm werkje en het zweet liep ons met stralen over het voorhoofd, maar wij genoten van het koele lommer en van den prachtigen aanleg en gevoelden ons bovendien opgewekt door de symboliek der natuur in den vorm van dichte klimopplanten, die overal langs de paden groeiden en ons bij iederen draai bemoedigend ‘klim op’ schenen toe te roepen. Op verschillende punten vonden wij een belvedère in den vorm van een koepeltje, of een rustbank onder een schaduw-

[p. 61]

rijken boom, of een uitstekend punt van de rots met een hekje er om; maar wij lieten deze tusschenstatiën onaangedaan en klommen in één stuk door naar het hoogste en meest naar voren liggende punt, waar wij hijgend en blazend aankwamen. Het uitzicht loont echter de moeite wel. Evenals bij Luik kunnen wij een overzicht nemen over de geheele stad en de heldere rivier en in ongestoord genot brachten wij hier dan ook een kwartiertje door. Toen namen wij opnieuw de beenen op en liepen langs vruchtbare haver- en korenvelden, die over de breede toppen der bergen zijn aangelegd, op de citadel af. Deze citadel is lang niet zoo groot als die te Luik of te Namen, en bestaat eigenlijk slechts uit een bastion, dat op den top van een steile en kale rots is aangelegd, terwijl onderaardsche, zwaargemetselde en bomvrije kasematten de oude soldatenverblijven uitmaakten.

gezicht op dinant.

Vóór het fort is nog een kleine plaats van den bergtop vrijgebleven en het uitzicht van deze plaats is nog schooner dan van de tuinen van het casino. Rechts kunnen wij de Maas volgen tot bij Bouvigne, links den kant uit naar Anseremme, en van hier af gezien, lijkt de roche à Bayard ons, och, zoo nietig. Vlak beneden ons ligt de kerk met haar eigenaardigen toren en daarvoor de sierlijke brug over de Maas. Op het Marktplein wiemelen de menschen dooreen als kabouters, en de zweminrichting in de rivier lijkt precies een badkuip met een dozijn poppetjes er in.

gezicht op de rots à bayard bij dinant.

Aan de overzijde zien wij neer op de voorstad St.-Médard, waar de statie staat, en op de bergen, die getooid zijn met frisch groen,

[p. 62]

waartusschen vriendelijke groepjes huizen of aardige villa's komen uitkijken. Waarlijk, Dinant kan meedingen in de rij der schoon gelegen plaatsen in België.

Na het poëtische natuurschoon volgt nu de ruwe werkelijkheid. Wij dalen af in de kasematten, die er in haar verlaten toestand hol en somber uitzien en waarvan enkele zalen tot een soort museum zijn ingericht van oude wapenen en andere krijgsartikelen. Daar staan langs de muren lange rijen geweren, vanaf het zware musket der XVIIe eeuw, dat bij het aanleggen op een vork moest steunen, tot aan het Beaumont-geweer van de laatste kwarteeuw toe. Alle soorten, die daartusschen vallen, zijn vertegenwoordigd, en menige kromgebogen loop, of verbrijzelde lade of gebroken bajonet bewijst, dat de wapenen op het slagveld zijn gevonden, en men kan bijna zeker aannemen, dat aan alle menschenbloed heeft gekleefd. Verder hangen er honderden sabels van allerlei vorm; pieken en lansen uit oudere en nieuwere tijden; helmen van kurassiers en dragonders; sjako's uit den tijd van Napoleon en van den Fransch-Duitschen oorlog, benevens allerlei overblijfselen van pistolen, kurassen en meer voorwerpen, waartoe de verschillende gevechten, voor en na, in en bij Dinant gevoerd, hun aandeel hebben bijgedragen.

Na al dit roestige wapentuig bezichtigd te hebben, verlieten wij de citadel en daalden de trap af van ruim 400 treden, die in de rots is uitgehouwen. Had het gezicht van al dat oorlogsmaterieel soms krijgshaftige gevoelens in ons opgewekt? Ik weet het niet; maar nauwelijks waren wij beneden, of wij kochten een ridderkruis van omtrent een halven voet in middellijn, zochten een kalm en schaduwrijk plekje en peuzelden het eereteeken daar smakelijk op. Stel u gerust, waarde lezer, wij begingen geen majesteitschennis! Hoewel wij op even eerlijke wijze (en misschien nog eerlijker) in het bezit van ons kruis waren gekomen, als menig groote Fransche potentaat aan het Legioen van Eer, waren wij niet van plan het op de borst te dragen, maar handelden er mee, zooals de aard van dit voorwerp meebrengt. 't Was maar koek, en dus beter dan menige ridderorde, die maar ‘larie’ of hoogstens ‘lak’ is. 't Was kortom een van de welbekende couques de Dinant, die een even groote vermaardheid genieten, als onze Gentsche of Luiksche koeken. Alleen bestaan de voortbrengselen van de Dinantsche koekbakkerskunst uit een soort taai-taai, dat in allerlei vormen in de wereld wordt gezonden: als molens, schepen, vrijers en vrijsters, varkens en andere dieren, medailles en zoo meer; ja, somtijds ziet men geheele schilderijen van bijna een meter lang en hoog naar evenredigheid.

Na deze kleine tijdpasseering brachten wij een bezoek aan de L. Vr. kerk, een fraai Gothisch gebouw uit de eerste helft van de XIIIe eeuw en dus uit den besten tijd der Gothiek. De kerk is geheel van hardsteen en eenige jaren geleden gerestaureerd, zoodat zij er als nieuw uitziet; terwijl de toren prijkt met een eigenaardige spits, wier vorm doet denken aan Duitsche Renaissance. Van binnen maakt het gebouw, hoewel natuurlijk veel kleiner dan de reuzenkathedralen in andere plaatsen, toch een treffenden indruk, en menig oud beeldwerk of schilderstuk is fraai genoeg, om er eenige oogenblikken de aandacht aan te wijden.

Na hier een kwartier te hebben doorgebracht, traden we weer in de open lucht. Bewaar ons, wat was het warm! De zon scheen te willen concurreeren met de fabriek van Cockuerill en de hemel stond zoo strak, dat alle denkbeeld aan eene wolk voorgoed en voor altijd scheen buiten gesloten.

Was het dus wonder, dat wij een bezoek brachten aan de zweminrichting? Neen toch; 't was niet meer dan natuurlijk. Een dozijn jongens, zeker leerlingen van een kollegie of instituut, spartelden vroolijk in het water rond en hun geestelijke leidsman hield hun daarbij gezelschap. De eerwaarde rector dook als een bruinvisch en had evenveel vermaak in de lichaamsoefening als de kweekelingen. In minder dan geen tijd sprong ook mijn reisgenoot in de rivier, terwijl ik, als zijnde de edele zwemkunst nog niet genoegzaam machtig, en mijn kunsten niet in den vijver der baders willende vertoonen, met belangstelling bleef toekijken.

Natuurlijk zette mijn metgezel zijn beste beentje voor; in dergelijke omstandigheden toch heeft men een zeker gevoel, alsof men de eer van het vaderland moet ophouden. En het moet gezegd worden, dat hij alle anderen in de schaduw stelde. Hij zwom op den buik, op den rug of op zijde, al naar hem beliefde; hij dook tot op den bodem en zwom bijna het geheele bassin onder water door, zoodat hij, van boven af gezien, veel geleek op een reusachtigen kikker; hij maakte lange en krachtige streken en schoot vooruit, dat de golven er van bruisten; hij duikelde over het hoofd, als wilde hij een onderzeesche salto-mortale maken, kortom, hij toonde zich zulk een voortreffelijk zwemmer, dat allen hem bewonderend aanschouwden. De eerw. heer verwaardigde zich zelfs, zijn toeren na te willen doen; eene poging, die hem echter deerlijk mislukte.

Na deze heerlijke ontspanning kwamen wij tot de ontdekking, dat het al wel naar den middag liep. Wij kuierden dus naar ons hotel, gebruikten daar een smakelijk twaalf-uurtje, betaalden onze rekening en wandelden vervolgens naar de boot, die om één uur naar Namen zou vertrekken.

Het Maasdal van Dinant naar Namen is zonder twijfel het fraaiste brok natuurschoon van geheel België. Voor een wandelaar is er bijna geen schooner voetreis denkbaar.

Per spoor geniet men minder van de fraaie tooneelen, maar het heerlijkste reisje maakt men per boot. Een dag, meer geknipt voor een riviertochtje, is ondenkbaar. Het was zóó warm, dat de meest verstokte wandelaar feestelijk voor een voettochtje zou bedankt hebben; in den spoortrein zou het te benauwd en te stoffig zijn geweest; maar het frissche koeltje, dat er woei, maakte een zitplaatsje onder de zonnetent der boot tot het grootst bestaanbare genot.

Wij zochten dus een plekje vooraan, zoodat wij een ruim uitzicht hadden, staken een sigaar op en zetten ons eens echt tot genieten. En het was genieten!

Het Maasdal zelf is uitermate schilderachtig, zonder nog te spreken van de heerlijke uitstapjes, die men van uit de aan de rivier gelegen plaatsjes, de bergen in kan maken.

De afwisseling in natuurschoon, die men telkens ziet, is bijna al te groot. Nu eens rijzen de rotsen kaal en steil omhoog en naderen het water zoo dicht en hangen er tusschenbeide zoo zwaar overheen, dat men zou vreezen, dat zij te eeniger tijd in den vloed moeten storten. Dan weer zijn de toppen gekroond met een oude ruïne; of de rotsklompen liggen op en door elkaar als eieren in een nest; of de bergen zijn doorwroet door menschenhanden, om te zoeken naar steen en marmer. Maar meestal zijn de hoogten begroeid met heerlijke bosschen, en onafgebroken volgen vriendelijke dorpjes, liefelijke villa's en gezellige gehuchtjes elkaar op. De spoortrein volgt ook getrouw den oever en rijdt op vele plaatsen rakelings langs den stroom, terwijl hij op een enkel punt door de rots moet boren, wil hij niet van den weg in het diep vallen.

De Maas tusschen Dinant en Namen bestaat om zoo te zeggen uit een trap van zes of zeven treden. Op verschillende plaatsen toch wordt het water opgehouden door stuwers, die bestaan uit stevig traliewerk, terwijl sluizen de schepen gelegenheid geven, hier te passeeren. Als men nu nagaat, dat het verschil in hoogte bij iedere sluis naar schatting bijna drie meter bedraagt, dan is het geheele verval van de rivier tusschen de twee bovengenoemde plaatsen ongeveer 20 M., over een afstand van zes uren gaans.

De boot passeerde dan Bouvigne, een der oudste steden van deze oorden, vroeger een mededinger van Dinant, maar nu geheel vervallen; stoomde langs Houx, Yvoir, Hun en Rouillon (om enkele van de fraaiste punten maar te noemen) en naderde zoodoende Godinne en Rivière. Op deze hoogte maakt de Maas een scherpe bocht en vertoont daarbij een paar berglandschappen en vergezichten, die ongetwijfeld de fraaiste zijn van de geheele reis.

De tocht ging verder voorbij Profonde-ville en de wonderlijke rotsen en de steengroeven van Taillefer, en des middags tegen vijven naderden wij Namen.

(Wordt vervolgd.)