De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 12

[p. 57]

[Nummer 8]

De idioot,
door J. Vesters Jr.
(Vervolg.)

Och Alice, wat kan het Willem schelen, wie hier komt,” merkte Johanna op. Zij zag gelukkig den woedenden blik niet, dien haar vader op haar wierp. ‘Neen, maar, raad eens, Willem,’ zei mijnheer Van Dijl, ‘'t is serieus.’

‘Nu, de koning misschien?’ vroeg Willem lachend.

De heer Van Dijl vond deze scherts in de gegeven omstandigheden min of meer ongepast. ‘Dat is geen raden,’ zei hij ietwat wrevelig.

Willem zag zijn flater onmiddellijk in. ‘'t Was maar een aardigheid,’ verzekerde hij, en betoonde zich nu, om zijn aanstaanden schoonvader plezier te doen, buitengewoon benieuwd om het groote geheim te weten.

‘Welnu, dan zal ik het je zeggen,’ zei Alice ten laatste. ‘Baron Van Sichtelaar komt ons Woensdag een visite maken.’ En nu volgde een uitvoerig verslag van de kennismaking alsmede van het pas ontvangen schrijven. Mijnheer Van Dijl had Willem wel graag den brief in extenso voorgelezen, maar hij durfde toch niet goed. Wel echter deelde hij met een uiterst gewichtig gezicht mee, dat baron Van Sichtelaar met Belgische graven en hertogen als zijns gelijken omging, ja, hij was overtuigd, dat de baron ook wel aan het Belgische hot zou ontvangen zijn, maar dit uit discretie niet had willen vermelden.

Inwendig moest Willem lachen om de ijdelheid van den heer Van Dijl. doch hij wachtte zich wel, daarvan ook maar het geringste te laten blijken.

‘Die baron is zeker voor jou bestemd, Alice,’ plaagde hij.

‘Daar hebben wij nog niet eens aan gedacht,’ antwoordde mijnheer Van Dijl, wien dit heerlijke vooruitzicht in werkelijkheid geen seconde uit het hoofd was gegaan, met beminnelijke bescheidenheid. ‘Zoo hoog vliegen wij niet; maar het is de aardige attentie, die ik zoozeer apprecieer.’

‘Maar ik heb er wel aan gedacht,’ verzekerde Alice, wie het hart op de tong lag. ‘En voor een mededingster hoef ik hier in huis gelukkig niet te vreezen.’

‘Neen, dat hoef je niet,’ zei Jo, ‘de baron is je van harte gegund.’

‘Zie je niet,’ hernam Alice, ‘je kan gerust zijn, Willem. De baron zal op Jo's hart geen aanval hoeven te wagen. Dat is een onneembare vesting.’

‘Maar ik heb ze toch ingenomen,’ zei Willem.

‘Voor een ander bedoel ik natuurlijk,’ hervatte Alice. ‘Maar mijn hart is nog te veroveren, en als baron Van Sichtelaar het belegert....’

‘Alice!’ zei mevrouw Van Dijl vermanend, ‘betoom je tongetje toch een beetje. Je flapt er alles maar uit.’

‘Och, 't is maar gekheid,’ verzekerde mijnheer Van Dijl, doch inwendig beschouwde hij het als den hoogsten ernst. ‘Willem weet wel, dat Alice er maar mee gekscheert.’

‘Neen, 't is geen gekheid,’ betuigde Alice plechtig. ‘Zeg, zou het niet goed klinken: mevrouw Alice barones Van Sichtelaar.’

‘Opperbest, mevrouw Stassaart is er niets tegen.’

‘Komt, kinderen, laten wij er nu eens een speldje bij steken,’ verzocht mevrouw Van Dijl, ‘want als het zoo doorgaat, ben je over een uur nog niet uitgekibbeld.’

grootmoedertje, naar de schilderij van paul wagner.

Toen het souper was afgeloopen, werd er een glas wijn gedronken en deelde Willem mee, dat hij tot zijn groot leedwezen op den verjaardag van mijnheer Van Dijl niet zou kunnen komen.

‘Niet?’ vroeg Jo, ‘wij hadden er al zóó op gerekend.’

‘Neen. ik kan onmogelijk, overmorgen moet ik naar Noorwegen.’

[p. 58]

‘Naar Noorwegen! Ik ging naar Groenland, als ik jou was,’ zei mijnheer Van Dijl. ‘Je gaat er zeker voor den houthandel heen?’

‘Ja, ik heb moeite met een leverancier te Christiaansand. We hebben al een paar brieven over en weer geschreven, maar daar schiet ik niet mee op. 't Beste is, dat ik er even zelf naar toe ga.’

‘Even?’ zei Jo, met een beetje angst in haar stem. ‘Maar, Willem, je praat er netover, of het een reisje naar Den Haag is.’

‘Och, in den tegenwoordigen tijd is het ook niet veel meer.’

‘Maar de heele Noordzee over, en daar kan het zoo spoken. Als er eens zulk een storm opsteekt als laatst, toen er zooveel menschen verongelukt zijn.’

‘Vind je het niet plezierig, Willem, dat Jo zoo bezorgd voor je is?’

‘Jij spot ook overal mee,’ zei haar moeder, ‘maar ik zou er ook niet gerust op zijn.’

‘Och, mevrouw, 't gevaar is toch niet grooter dan met het spoor, en ik geloof, dat hiermee nog meer ongelukken gebeuren dan op zee.’

‘Dat ben ik met u eens,’ verklaarde mevrouw Zeeman, ‘en dan, als de zaken het vereischen, kan je daar niet naar vragen.’

‘Natuurlijk niet,’ verzekerde mijnheer Van Dijl met een air, of hij iets heel gewichtigs zei.

‘Ik kan het niet helpen,’ hernam zijn vrouw, ‘maar ze kregen er mij nooit naar toe.’

‘En ik zou nergens liever een huwelijksreis willen maken dan naar Noorwegen,’ zei Alice. ‘'t Is zoo'n echt romantisch land met zijn woeste bergen met eeuwige sneeuw, zijn bergmeren, zijn fjorden....’

‘Maar Alice, wat krijg je nu weer in je hoofd?’ vroeg mevrouw Van Dijl beangst, of die reis al voor de deur stond.

‘O ma, 't is zoo heerlijk, daar urenlang door de sneeuw te dwalen, zonder dat je een menschelijke woning ziet....’

‘Daar hoef je niet voor naar Noorwegen,’ merkte Johanna op, ‘dat kan je hier 's winters ook wel, als je daar lust toe hebt. Maar dan blijf je liever achter de warme kachel.’

‘Natuurlijk, hier in dit prozaïsche land is er geen aardigheid aan, maar in Noorwegen is de sneeuw heel anders, veel....’

‘Sneeuw is sneeuw,’ verklaarde de heer Van Dijl apodictisch.

‘Zou je ook Noorwegen uitkiezen voor een huwelijksreis?’ vroeg Willem aan Johanna.

‘Ik niet,’ antwoordde het jonge meisje, ‘ik zou naar Italië willen, om Rome te zien, en de grootsche monumenten der christelijke kunst, of naar Lourdes....’

‘De gustibus,’ viel haar vader haar in de rede, maar hij kon niet op het overige komen en dronk daarom zijn glas in één teug leeg.

Het was nu elf uur geworden en Willem nam van de huisgenooten afscheid, na nogmaals zijn spijt te hebben betuigd, dat hij op het verjaringsfeest van den heer des huizes niet aanwezig zou kunnen zijn. Johanna fluisterde hem in de gang nog in het oor, toch vooral voorzichtig te zijn en beloofde voor zijn behouden terugkomst te zullen bidden. ‘Ik zal op den verjaardag van mijnheer een telegram sturen, dan zie je daaruit meteen, dat ik goed ben aangekomen,’ stelde Willem haar gerust.

‘Een flinke jongen, die Willem,’ zei mevrouw Zeeman, nadat de meisjes zich ter ruste hadden begeven, ‘en het zal een aardig paar zijn.’

‘Dat zal het,’ meende haar zuster, ‘ze passen goed bij elkaar, Jo stil en hij werkzaam.’

Mijnheer Van Dijl beaamde dit ten volle, maar hij vond, dat Alice en de baron een nòg aardiger paar zouden vormen. ‘Er gaat toch maar niets boven de aristocratie,’ met deze gedachte ging de goede man naar bed.

III.

Het had heel wat voeten in de aarde gehad, eer het Johanna gelukt was, haar vader te overreden, den heer Vermeer, een jong en kundig onderwijzer, met het onderricht van Hugo te belasten. Verschillende onderwijzers hadden reeds een proef er mee genomen, maar er spoedig van afgezien, eensdeels omdat zij de ware methode niet konden pakken, anderdeels omdat zij den heer Van Dijl, die onmiddellijke en tastbare resultaten verlangde, niet konden bevredigen. Ten slotte had de kortzichtige vader, die zich maar altijd op zijn medische faculteit beriep, verklaard, dat zijn jongen niet kon leeren en in Gods naam maar in zijn domheid moest opgroeien. De zwakke moeder durfde zich tegen deze uitspraak van haar man niet verzetten, en Alice had er volstrekt geen zin in, voor den armen verschoppeling in de bres te springen.

Zoo stond Johanna alleen in haar medelijden met den idioot, en nog meer in haar vast vertrouwen, dat genezing zeer goed mogelijk was, indien slechts het ware middel werd aangewend. Doch welk was dit middel? De gedachte hieraan hield haar onophoudelijk bezig, en vaak wanneer zij in een vroolijk gezelschap was, werd al haar vreugde vergald door het denkbeeld, dat de arme Hugo vegeteerde zonder eenig begrip van hetgeen hem omringde, zonder dat ook maar één lichtstraaltje doordrong in zijn beneveld brein. O! had zij de macht, den zwaren sluier op te lichten, die op zijn geest met looden zwaarte drukte.

Vruchteloos dacht zij na, tevergeefs raadpleegde zij verschillende werken, waarin zij het lang en vurig gewenschte middel hoopte te vinden. Haar vader haalde de schouders op, als zij er met hem over sprak, en beriep zich alweer op de medische faculteit; haar moeder zuchtte en meende dat er toch eenmaal niets aan te doen was, en Alice ten slotte plaagde ze met haar droomerijen en vreemde ideeën.

Die onverschilligheid, die kleinmoedige berusting, die plagerijen deden haar pijn, maar ze zou dit alles niet geteld hebben, indien ze maar had gevonden wat ze zocht.

Dikwijls knielde zij voor het beeld der zoete Moeder neer en bad vurig tot Haar om hulp, om uitkomst. ‘Tref mij,’ zoo smeekte zij, ‘maar laat in Hugo's geest een straal van licht vallen. Alles ben ik bereid ten offer te brengen, van alle geluk wil ik afstand doen, mits Hugo geneze.’

Wanneer zij aldus haar gemoed had uitgestort, stond zij vertroost op, versterkt in haar vertrouwen, dat de afgebeden gunst haar zou worden toegestaan.

Op zekeren keer vertelde een vriendin haar van een jeugdig onderwijzer, die een neefje van haar, dat door ziekte erg achterlijk was, met buitengewoon succes les gaf. Maar meer nog dan zijn bekwaamheid roemde zij zijn toewijding en zachtheid. Johanna meende hier een vingerwijzing in te zien en sprak er onmiddellijk met haar ouders over. Doch haar vader wilde er in het eerst niet van hooren: het zou toch maar weer weggeworpen geld zijn. Johanna hield evenwel zoo lang aan, dat mijnheer Van Dijl haar eindelijk half onwillig toestond, mijnheer Vermeer een briefje te schrijven, om hem te vragen, of hij genegen was, Hugo een paar uren per week les te komen geven.

‘Vraag hem meteen zijn condities,’ zei haar vader, ‘dan weet ik waaraf en waaraan, want ik heb geen zin een kat in den zak te koopen.’

Johanna beschreef uitvoerig den toestand van Hugo en uit haar brief sprak een zoo innige genegenheid voor den ongelukkigen knaap, dat de heer Vermeer, hoezeer zijn tijd al bezet was, een met zoo grooten aandrang gedaan verzoek niet wilde weigeren. Toen hij echter den heer Van Dijl een bezoek bracht, om de lesuren en het honorarium te regelen, behandelde deze hem zoo uit de hoogte, dat de jonge man veel lust had, alles ongedaan te maken. Vooral hinderde het hem, dat Van Dijl over het honorarium marchandeerde, of het een koopwaar was. Het eerste onderhoud had nog niets beslist, en Vermeer had al het voornemen opgevat, de onderhandelingen af te breken, toen hij opnieuw een briefje van Johanna ontving. Deze was toevallig niet thuis geweest, toen de onderwijzer het bezoek had gebracht, maar uit de woorden haars vaders had zij genoegzaam opgemaakt, hoe de ontvangst geweest was. ‘Wat verbeeldt hij zich wel. dat ik mij door hem de wet laat stellen; hij kan mijn condities aannemen of wegblijven.’

‘Maar papa, dat zijn toch ook geen condities,’ had Johanna gezegd, toen ze vernam welk honorarium de heer Van Dijl wilde geven. ‘U moet bedenken, dat meneer Vermeer het voor ons plezier doet en dat het onderwijs aan Hugo zooveel moeilijker is, dan aan een ander kind.’

Mijnheer Van Dijl wilde naar geen rede luisteren, en eerst toen zijn vrouw en schoonzuster, die Johanna had weten te winnen, haar verzoek ondersteunden, gaf hij schoorvoetend toe. ‘Nu, schrijf dan maar dat hij komen kan, maar let op wat ik zeg: het baat allemaal niets, de medische faculteit...’

Doch Johanna had daar niet meer naar geluisterd, onmiddellijk had zij pen en papier genomen, om den heer Vermeer te schrijven, dat het afdingen van haar vader op een misverstand had berust, dat deze gaarne het gevraagde honorarium zou voldoen, en dat het haar een groot genoegen zou zijn, indien hij zich met het onderwijs van haar ongelukkig broertje wilde belasten.

De heer Vermeer begreep zeer goed, hoe de vork aan den steel zat, en hij achtte er het meisje te hooger om, dat met zooveel tact de lompheid haars vaders maskeerde en met zoo veel warmte voor het door de natuur misdeelde kind opkwam.

Johanna had ook van haar vader gedaan weten te krijgen, dat zij verder met den onderwijzer de uren en lessen mocht regelen, en zoo kwam het, dat de heer Vermeer bij zijn volgend bezoek met de dochter kennis maakte. Hij had toen nog meer gelegenheid om de edele hoedanigheden van haar hart te leeren kennen, en het trof hem, hoe het jonge meisje, dat natuurlijk nooit aan opvoedkunde gedaan had, als bij intuïtie, alleen door haar medelijdend hart geleid, begreep, welke weg moest worden ingeslagen, om met kans op goeden uitslag werkzaam te zijn.

Van onderwijs in den gewonen zin kon geen sprake wezen, en dit hadden vorige onderwijzers te veel uit het oog verloren. Het kwam er, althans in het begin, enkel op aan, Hugo's dofheid en wezenloosheid te bestrijden, en hem zoover te brengen, dat hij zich rekenschap gaf van zijn doen en laten. Den jongen onmiddellijk weer met cijfers en letters op het lijf te vallen, die voor hem nog grooter raadselen waren dan voor andere kinderen, zou zijn dofheid enkel vergrooten. Spelende moest hij leeren, als ongemerkt moest zijn geest zich langzamerhand openen, heel voorzichtig en met veel beleid de nevel worden weggetrokken.

Met verbazing hoorde de onderwijzer Johanna's uiteenzetting aan. Hij begon eerbied op te vatten voor het jonge meisje, dat met zoo taaie volharding en geheel alleen gestreefd had naar de oplossing van een zoo ingewikkeld psychologisch vraagstuk, om haar broertje uit zijn ongelukkigen toestand op te heften.

Er werd besloten, dat de heer Vermeer voorloopig driemaal in de week een uur zou komen en dat men de Fröbel-methode als uitgangspunt zou nemen. Bouwen, timmeren, zagen, vlechten, zou den knaap niet atschrikken, integendeel spoedig in zijn smaak vallen, en, als men eenmaal zoover was, zou de onderwijzer ongemerkt met het eigenlijk gezegde onderwijs een aanvang nemen. Die bezigheden zouden het uitgangspunt vormen tot het stellen van vragen; zij zouden vanzelf aanknoopingspunten aan de hand doen, om allengskens Hugo te wennen aan en liefhebberij te doen krijgen in het leeren.

‘Meneer, het is misschien wel een ondankbare taak, die u op u neemt,’ zei Johanna, ‘maar het is toch ook zoo hard, den armen jongen zoo te zien opgroeien. Kon u het slechts zoover brengen, dat Hugo eenigszins vatbaar werd voor indrukken, dat zijn geest het vermogen kreeg, gewone dingen op te nemen...’

Hier bleef zij steken, want de aandoening belette haar voort te gaan, aandoening vooral bij de gedachte, dat wellicht het middel gevonden was en haar gebed verhoord zou worden.

‘Houd goeden moed, juffrouw,’ antwoordde de heer Vermeer getroffen. ‘Ik zal alles doen wat in mijn vermogen is, en daar ik een zoo uitstekende helpster in u heb, durf ik op een goeden uitslag hopen. Wij zullen voor alles veel geduld moeten hebben, want het zal slechts langzaam, heel langzaam gaan.’

Vandaag zou de eerste les gegeven worden,

[p. 59]

Johanna en Hugo wachtten in de veranda, een prettig, licht en luchtig hoekje, dat uitzicht gaf op een tuintje, op de komst van den heer Vermeer.

De heer Van Dijl had te voren zijn zoontje met gewichtigen ernst op het hart gedrukt, toch vooral goed te leeren, en zijn moeder had er een dergelijke vermaning bijgevoegd. De arme jongen zei niets, maar zoodra hij met Johanna alleen was, riep hij snikkend uit: ‘Ik wil niet leeren, Jo, ik wil niet leeren. Ik kan die leelijke letters niet onthouden.’

‘Je hoeft niet te leeren, Hugo,’ zei Johanna, den knaap de tranen afwisschend. ‘Je mag spelen, doe je dat dan niet graag?’

‘Spelen, ja graag,’ antwoordde de idioot, terwijl een flauw zonnestraaltje zijn wezenloos gezicht verhelderde. ‘Maar die meneer, die komt,’ liet hij er weer angstig op volgen, ‘daar ben ik bang van, Jo, en van pa ook. Zal die meneer mij slaan, als ik het niet goed doe, Jo?’

‘Luister eens goed, Hugo,’ antwoordde Johanna, den knaap dicht naar zich toetrekkend. ‘Ik hou veel van je, niet waar Hugo?’

‘Ja, ja,’ bevestigde hij, krachtig met het hoofd knikkend, ‘beste Jo.’

‘Nu, die meneer houdt ook veel van je, zooveel als ik, en nu komt hij met je spelen, vind je dat niet lief van dien meneer?’

‘Spelen?’ vroeg Hugo verbaasd. ‘Komt die meneer met me spelen? En pa speelt toch niet met mij.’

‘Pa heeft geen tijd, Hugo, pa heeft zooveel anders te doen. Maar meneer Vermeer komt met je spelen, en dat alleen om ons plezier te doen. Zal je nu ook lief zijn voor dien meneer?’

‘Ja, Jo,’ antwoordde Hugo, maar aarzelend, want als instinctmatig vermoedde hij, dat er iets achter school. Hij was zoo weinig aan vriendelijkheid gewoon en de barsche vermaning zijns vaders had zooveel indruk op hem gemaakt, dat hij nog maar niet kon gelooven, dat een vreemde met hem zou komen spelen. Alleen Johanna had tot dusver met hem gespeeld en hem met vertelseltjes beziggehouden, en met zijn beperkt verstand had hij nu bij zich zelf vastgesteld, dat ook zij alleen van hem hield en alle overigen onverschillig voor hem waren. Hij kon dan ook niet goed overweg met het denkbeeld, dat nog een ander zooveel belang in hem zou kunnen stellen, om met hem te komen spelen.

Johanna, die begreep wat er in dat hoofdje omging, haalde, ten einde hem wat afleiding te bezorgen, de nieuwe bouwdoos te voorschijn, die ze voor hem gekocht had. ‘Hugo, probeer vast eens of je een huis kan bouwen met deze mooie roode steentjes; dan kan je dadelijk meneer Vermeer laten kijken, hoe knap je al ben.’

Dit vooruitzicht streelde de eigenliefde van den knaap en vol ijver begon hij te bouwen. Een paar keeren keek hij zijn zuster vragend aan.

‘Je doet het al heel goed, Hugo, ik weet zeker, dat meneer Vermeer heel tevreden zal zijn,’ zei Johanna, hem bemoedigend toelachend.

In de gewoonlijk zoo doffe oogen van den armen idioot glansde een straal van genoegen, blij, dat hij straks aan iemand zou kunnen toonen, wat hij al kon, - hij, die anders niets dan harde woorden en verwijten over zijn domheid te hooren kreeg.

Voor Johanna's ongeduld duurde de tijd, die nog verliep vóór de onderwijzer kwam, erg lang, en haastig ging ze hem te gemoet, toen ze zijn stem in de gang hoorde.

‘Wat ben ik blij, dat u er is, ik geloof dat Hugo in een goede stemming is.’

Inderdaad gaf Hugo, die anders altijd schuw jegens vreemden was, mijnheer Vermeer dadelijk een hand en keek hem, na een blik op zijn bouwerij, vragend aan, als wachtte hij op een goedkeurend woordje.

‘Dat heb je heel netjes gedaan, Hugo,’ zei de onderwijzer, naast hem gaande zitten, ‘heel netjes, maar het was toch wel moeilijk?’

‘Neen, meneer,’ antwoordde Hugo met stralend gezicht, dat hij zoo knap was, ‘niets moeilijk. Ik kan nog wel een grooter huis bouwen.’

‘Nu, laat eens zien,’ hernam de heer Vermeer vriendelijk, ‘daar ben ik wel benieuwd naar.’

Onmiddellijk begon Hugo met opgewektheid weer te bouwen en bracht tot zijn groote zelfvoldoening het kunststuk tot stand.

‘Heel aardig, Hugo,’ zei de onderwijzer, ‘je zal nog een heele bouwmeester worden. Maar zou je het huis nu ook weer netjes kunnen afbreken en al de steenen in de doos leggen zooals het hoort?’

Door zijn vorig succes aangemoedigd, gaf Hugo volmondig een bevestigend antwoord en begon met ijver het gebouw af te breken. Maar de steenen naar behooren in de doos te rangschikken, was moeilijker dan hij gedacht had. Doch de heer Vermeer was hem daarbij met zooveel tact behulpzaam, dat Hugo het idee had, of hij het geheel alleen klaarspeelde.

‘Neem er nu weer eens drie steentjes uit,’ zei de onderwijzer.

Hugo deed het en keek daarbij den heer Vermeer vragend aan.

‘Kan je daar twee hoopjes van maken, Hugo?’

De knaap, die er hoe langer hoe meer schik in kreeg, lei één steentje aan den eenen kant van de tafel, en aan den anderen kant twee.

‘Ferm, kan je nu ook de hoopjes even groot maken?’

Hugo bedacht zich een oogenblik, daarna nam hij van het hoopje van twee er een af en legde het bij het andere. Maar dadelijk schudde hij het hoofd. ‘Het kan niet, meneer,’ zei Hugo.

‘Maar zou daar niet iets op te vinden zijn?’ vroeg de onderwijzer, naar de doos wijzende.

Hugo keek even voor zich. ‘Nu weet ik het al,’ riep hij verheugd uit, een steentje uit de doos nemend en het bij den eenen leggend. ‘Nu zijn de hoopjes even groot, zie maar, elk twee.’

‘Hoeveel liggen er nu samen?’

‘Een, twee, drie, vier. Vier!’ antwoordde Hugo, zoo blij, of hij het diepzinnigste probleem had opgelost.

‘Wil ik je nu eens een geschiedenis vertellen, Hugo?’ vroeg mijnheer Vermeer, die meende het hier voorloopig bij te moeten laten.

‘O, als je blieft,’ en zijn oogen schitterden, ‘Jo kan ook zoo mooi vertellen.’

Hugo luisterde aandachtig toe en vond, dat meneer nog mooier kon vertellen dan Jo, die het toch al zoo mooi kon.

‘Zou je er nu overmorgen nog iets van weten?’ vroeg de onderwijzer.

‘Alles nog,’ verzekerde de knaap. ‘Vond je het ook niet heel mooi, Jo?’

‘Ja, heel mooi, Hugo,’ antwoordde het jonge meisje, verheugd over de aandacht en de belangstelling van haar broertje. Zij meende, dat hij er ook niet zoo wezenloos meer uitzag, nu zijn oogen tintelden en een blosje zijn wangen kleurde.

‘Zou je me nu die geschiedenis nog kunnen vertellen, als ik Woensdag terugkom?’

‘Ja, meneer,’ antwoordde Hugo, ‘ik zal ze niet vergeten, en straks zal ik ze nog eens aan Jo vertellen; mag ik, Jo?’

‘Zeker, Hugo, want dan zal ik het wel weer vergeten zijn.’

‘Nu dan zal ik ze u weer vertellen,’ zei de knaap zegevierend. ‘Ik zal ze nooit vergeten, want ze was toch zoo erg mooi.’

De onderwijzer en het jonge meisje hadden schik in den ijver en het vuur van den jongen, en hoopten alleen maar, dat deze bestendig zouden blijven.

Mijnheer Vermeer had in eens al het vertrouwen van Hugo gewonnen, die door met overleg gestelde vragen over alles begon te babbelen, nu en dan wel eens wat vreemd, maar in den regel toch zooals kinderen gewoon zijn. Het scheen, dat in den jongen iets was wakker geworden wat tot dusver altijd gesluimerd had; of hij, nu hij voelde dat een krachtige en toch zachte hand hem zou leiden, pogingen deed, om vooruit te komen op een pad, waarvoor hij tot dusver bevreesd was teruggeschrikt.

‘Komt u nu overmorgen zeker terug, meneer?’ vroeg Hugo, toen de onderwijzer zich gereed maakte te vertrekken, ‘en mag ik die geschiedenis vertellen, en zullen wij dan weer bouwen?’

‘Stellig, Hugo, en als je braaf oppast zal ik je zagen leeren ook.’

‘Heerlijk!’ riep de knaap uit, ‘en als ik het kan, zal ik iets moois zagen voor u en voor Jo.’

Beide jongelieden glimlachten over Hugo's voortvarendheid, die hun een gunstig voorteeken toescheen.

‘Het is me veel meegevallen, juffrouw,’ verklaarde de heer Vermeer, toen Johanna hem uitgeleide deed tot de voordeur. ‘Ik geloof, dat als we zoo een maand of drie kunnen voortgaan, we heel wat gewonnen zullen hebben.’

‘Ik kan u niet zeggen, hoe blij ik ben, dat het zoo goed ging, en ik bedank u wel voor uw geduld en uw tact. Wat een geluk zou het zijn, indien de arme jongen genas. Ik heb het altijd zoo vurig gehoopt.’

‘Als hij geneest, komt u daarvan alle verdienste toe, juffrouw. Toewijding is het eenige middel, dat genezing kan brengen.’

Johanna was innig verheugd, dat zij thans iemand gevonden had, die belang stelde in den ongelukkigen knaap en de taak wilde verlichten, welke zij zoo lang alleen gedragen had. Willem Stassaart was een heel goede jongen, maar hij had het te druk met zijn zaak, om aan Hugo te kunnen denken. ‘'t Is een treurig geval,’ zei hij, en bracht dan voor den jongen af en toe wat lekkers of wat moois mee. Maar hier bleef het dan ook bij. Hij had van die dingen geen verstand, verklaarde hij, daar waren de dokters en onderwijzers voor. Het speet Johanna wel, dat Willem zich niet meer voor Hugo interesseerde, maar mocht zij dit redelijkerwijs ook wel van hem vergen?

Nu echter zou iemand haar ten zijde staan, en zij was er dankbaar voor. En als Hugo beter werd, natuurlijk niet zoo in eens - zij mocht van God geen wonder verlangen - maar langzaam, heel langzaam, dan zouden ook haar ouders vriendelijker, welwillender voor hem worden, hem hun liefde schenken, die ze hem tot dusver steeds onthielden, en waarop hij toch recht had, meer recht zelfs dan een ander.

Gelukkig in dit vooruitzicht, ging Johanna naar de huiskamer, maar hier wachtte haar de eerste ontgoocheling.

Hugo was, nog geheel vol van hetgeen hij gedaan en gehoord had, binnengekomen, om in zijn kinderlijke opgetogenheid alles te vertellen. ‘Meneer Vermeer is zoo'n goede meneer, en hij heeft toch zoo mooi verteld en mij huizen laten bouwen. Overmorgen komt hij weer terug en dan mag ik leeren zagen.’

‘En wat heb je nu geleerd?’ vroeg de heer Van Dijl, onverstandig als altijd.

Deze woorden en vooral de toon, waarop ze werden uitgesproken, hadden op de geestdrift van den knaap de uitwerking van een koudwaterstraal. Hij kon niets meer zeggen, al de glans uit zijn oogen verdween en zijn trekken werden weer even dof als gewoonlijk.

‘Maar Van Dijl, dat had je nu ook niet zóó moeten vragen,’ zei zijn vrouw, wier moederlijk gevoel althans iets begreep van wat er in den knaap omging.

‘Hugo is toch waarachtig niet van porselein,’ merkte Alice met haar gewone snibbigheid op.

Johanna hoorde juist dit laatste gezegde, toen ze binnenkwam. Door één onverstandig woord was nu alles weer bedorven. ‘Neen zijn, lichaam niet,’ gaf Johanna haar zuster ten antwoord, ‘maar zijn geest is nog brozer dan porselein. Hugo is als een teere broeikasplant, voor welke zelfs het zachtste windje noodlottig kan zijn.’

‘Daar heb je Jo weer met haar vergelijkingen,’ zei Alice, die nooit wilde erkennen dat ze ongelijk had.

‘Leer nu toch je tong eens in bedwang houden, Alice,’ vermaande haar moeder.

(Wordt vervolgd.)