De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 11

[p. 209]

[Nummer 27]

zijne majesteit de koning der dieren, naar de schilderij van karl rungius.

[p. 210]

De Indringster
door J.R. van der Lans.
(Vervolg.)

‘Bekheid!’ riep Robbert, maar zijn lach klonk toch gedwongen en schamper. ‘Vóór oom haar in huis nam, heeft hij me daaromtrent uitdrukkelijk gerustgesteld. Ik behield de oudste brieven, zei hij, en al mocht ik er ook een beetje schade onder lijden, er zou toch zooveel voor me overschieten, dat ik daar niet op te zien zou hebben. Ik bleef zijn universeele erfgenaam.’

‘Dat was vóór haar komst, maar je hebt zelf kunnen zien hoe zij zich sedert in zijn gunst heeft weten te dringen. En door je lange afwezigheid laat je haar nu het veld vrij. Geloof maar, dat ze van die gelegenheid partij weet te trekken.’

Op dit oogenblik werd een der glazen deuren geopend, die van uit de leeszaal toegang gaven tot het terras. Een waiter verscheen op den drempel met een brief in de hand.

‘Mr. Robbert Wierings!’ zei hij op zijn afgemeten, vragenden toon.

Robbert rukte hem driftig den brief uit de band.

‘Permitteer me een oogenblik,’ zei hij vluchtig tot Lawson en verscheurde met bevende vingers de enveloppe. Met fonkelende oogen doorliep hij het korte schrijven, en liet zich daarop als verlamd in den leuningstoel zinken, waaruit hij was opgestaan om den brief aan te nemen.

Hij was vaalbleek geworden en hijgde naar adem. Met gloeiende starre blikken staarde hij voor zich uit, terwijl zijn vingers zenuwachtig het papier verfrommelden.

‘Wat is er?’ vroeg Lawson, hem bezorgd aanziende.

‘'t Is zooals u zegt,’ bracht Robbert hijgend uit. ‘Zij onderkruipt me... Het wordt me van een vriend geschreven. Ik had hem verzocht eens bij oom te gaan hooren, waarom ik geen antwoord kreeg op mijn herhaalde brieven. Oom was niet voor hem te spreken, maar Maartje, de oude huishoudster, bracht hem op de hoogte. Oom wil niets meer van mij hooren, en dat is het werk van Phine. Daarom raadt Maartje mij, onmiddellijk naar huis te komen.’

‘Zeker, zeker, je moet naar huis gaan, zonder verwijl, 't Is het eenige middel om haar toeleg te verijdelen... Ik had het wel gedacht.’

‘Zoo'n indringster!’ stamelde Robbert met opeengeperste lippen.

‘Wind je nu niet noodeloos op... Je ziet er uit als een lijk! Wacht, ik zal een glas water voor je vragen.’

Eenige oogenblikken later kwam hij met het glas aandragen. De jonkman, die ondertusschen in heftige opgewondenheid het terras op en neer was geloopen, tot verwondering van enkele gasten, die zich daar inmiddels hadden neergezet, nam er een grooten gulzigen slok uit, maar had toch geen rust meer om zich neer te zetten.

‘Ik moet onmiddellijk weg,’ hijgde hij. ‘Ik hou het in Londen geen uur meer uit.’

‘Kan ik u in iets van dienst zijn?’ vroeg Lawson.

De jonkman schudde van neen en sloeg nauwelijks acht op de gedienstigheden van den bejaarden heer. Toch volgde deze hem naar zijn kamer en was hem behulpzaam bij het inpakken.

‘Als je nog commissies in Londen hebt, belast er mij gerust mee,’ zei hij.

Maar Robbert dacht aan geen commissies meer. Alles schemerde en draaide hem voor de oogen. Hij herinnerde zich niets meer van hetgeen hij in Londen eigenlijk was komen doen. Hij wist alleen dat hij het slachtoffer was van een schandelijke intrige, en die was het werk van haar, die hij vereerde als het toonbeeld van alle vrouwelijke volmaaktheden. Dat ze hem, als harer onwaardig, verstooten had, o dat was hard, dat was vreeselijk geweest! Maar bij nadere overweging was hem dat toch verklaarbaar voorgekomen. Hij had er in leeren berusten, en hoe langer hij van haar verwijderd was, hoe meer zij in achting en vereering won en hoe minder hij zich haar waardig kende. Maar nu die edele gestalte zijner verbeelding opeens bleek een monster van huichelarij en valschheid te zijn, een wezen dat hem door lage list van alles beroofde wat hij ter wereld bezat, de liefde van den man, dien hij als zijn vader eerde, - nu was het hem als stortte boven zijn hoofd de heele wereld in. Wat gaf het hem, of hij te Londen zijn best had gedaan voor de zaak van zijn patroon, zich nauwelijks eenige ontspanning gunnend te midden van al die handelsbeslommeringen, als achter zijn rug de laster en de valschheid bezig waren, zijn heele toekomst te verwoesten! Wat betëekende al zijn ijver, zijn goede wil, zijn arbeid tegenover het ongeluk, dat dit verraderlijk wezen over zijn hoofd bracht!

Woest greep hij de papieren, brieven en notities van zijn handelsreis bijeen en smeet ze verward in zijn koffer, stopte er zijn kleeren en toiletbenoodigheden bij en trapte den opgekropten koffer, die niet meer sluiten wilde, met geweld dicht zoodat het slot knappend overging.

Haastig greep hij zijn overjas en hoed van den kapstok, nam zijn stok, die in een hoek stond, onder den arm en stapte zonder omzien de kamer uit, gevolgd door Lawson, die nog eens bedachtzaam rondzag of Wierings in zijn opgewondenheid niets vergat.

In een oogwenk bracht de lift hen naar beneden. Robbert ijlde als een gek naar het portierskantoor in de groote voorhalle om zijn rekening te betalen en spoedde zich daarop, altijd door Lawson gevolgd, naar het drukke perron.

Ondanks het verbijsterend rumoer der aan komende en vertrekkende treinen had hij gauw den trein opgespoord, die gereed stond om weg te stoomen in de richting van Queensborough.

Mr. Lawson, die hem zijn koffer aanreikte, drukte hem nog eens hartelijk de hand.

‘Ik zal toch wel gauw iets van je hooren?’ vroeg hij.

‘Zekei, zeker,’ bevestigde Robbert gejaagd. ‘Ik zal u schrijven... Vriendelijk dank voor de welwillendheid, die ik van u ondervonden heb... Die dank ik ook al aan mijn oom,’ voegde hij er met een plotselinge opwelling van bitter heid bij. ‘Om ooms wil heeft u me zoo gul ontvangen, niet vermoedend dat zoo'n serpent zich tusschen u en uw ouden vriend zou plaat sen. Maar ik zal ze ontmaskeren, reken daarop.’

‘Bedaard maar, jonge vriend, handel vooral verstandig; bederf je eigen zaak nog niet meer dan je al gedaan hebt... Dus je schrijft gauw? En als ik iets kan doen, beschik gerust over mij.

‘Hartelijk dank! En veel groeten aan de dames!’

Nog een handdruk, een wederzijdsch gewuif met den hoed, en daar rolde de trein schril fluitend en dikke rookwolken uitblazend, tusschen twintig andere treinen door, het station uit.

XV.

Het was een nare, triestige regendag, toen Robbert Wierings weer het park Honingen betrad, dat hij verlaten had prijkend in den weelderigen tooi van een prachtigen nazomer. Grauw en zwaar hing de hemel over de druip natte boomen, wier vergeelde en verschrompelde blaren langzaam loslieten onder het gewicht van het doorsijpelende water en de beslijkte laan bespikkelden met helgele of bruinroode vlekken, tot zij in den modder werden vertreden.

De anders zoo vroolijke buitentjes en optrekjes zagen er nu somber uit met hun doorwaterde muren, hun druipende lijsten, hun losgewaaide, verhavende slingers van verwelkten wilden wingerd, hun verregende perken vati asters en dahlia's. Sommige, villa's waren al gesloten wegens vertrek der bewoners, die naar de stad waren teruggekeerd; en haar vensters met de geloken blinden staarden als lichtlooze oogen den zwerver aan.

Wat een verschil bij vroeger, bij die heerlijke Zaterdagmiddagen, toen alles hem vriendelijk tegenglansde en hem een genoeglijken Zondag op Eben Haezer voorspelde in gezelschap van zijn goeden oom, die hem als een vader gul-hartelijk welkom heette, van Phine, die hem als een zuster begroette, terwijl de oude Maartje hem vertroetelde door hem te trakteeren op zijn lievelingskostjes alsof hij nog een kleine jongen was.

Nu kwam hij zich zeiven voor als een verloren zoon, die niet weet hoe hij ontvangen zal worden in het ouderlijke huis, dat hij in een dolle bui is ontloopen. Zelfs de bekenden, die hij passeerde, de dames achter de ramen, die hem vroeger vriendelijk toeknikten, schenen hem niet meer te herkennen, en dat na een afwezigheid van voor eenige weken! Hij zag er dan ook zoo haveloos uit, gelijk hij daar kwam aanstappen door den regen, zonder paraplu, de broekspijpen omgeslagen, de kraag van zijn overjas opgezet, de rand van zijn hoed druipend van den regen. Geen wonder dat niemand in hem den hupschen dandy van eenige maanden te voren, het gedistingeerde, correct gekleede jongmensch van later terugvond.

En hoe zou de bejegening op Eben Haezer zijn?

Op de reis van Londen hierheen had hij zich soms geweldig opgewonden tegen de lage indringster, die zijn plaats in het gastvrije huis van zijn oom had weten te bemachtigen. Hij had zich verkneukeld in het wraakzuchtig vooruitzicht, haar vandaar te verdrijven, haar te ontmaskeren, haar in al haar valschheid en huichelarij ten toon te stellen. Maar hoe meer hij het huis naderde, hoe meer hij dien heftigen overmoed voelde wijken, om plaats te maken voor een kleinmoedig besef van eigen tekortkoming. Zou zijn oom hem niet terecht verwijten, dat hij hem op zijn ouden dag in den steek had gelaten, terwijl Phine hem trouw als een dochter had verzorgd en opgepast! Maar goed! liever de bitterste verwijten, dan dat hardnekkig, minachtend, onduldbaar stilzwijgen, die folterende onzekerheid.

Daaraan zou nu in elk geval gauw een einde komen; spoedig zou hij weten of hij in zijn oom nog den vader had, dien hij steeds in hem had mogen bezitten, dan of hij als een vreemde, ja nog minder, van zijn drempel zou worden weggestooten.

Daar stond hij al voor het huis; het had zijn oud, stemmig aanzien en toch leek het Robbert nu heel anders dan in den gelukkigen tijd, toen hij lustig over het lage hekje wipte en in twee sprongen op den helderblauwen stoepsteen stond. Het had nu iets eerwaardigstrengs voor hem, waartegenover hij zich zulke oneerbiedigheden niet meer zou permitteeren.

Met kloppend hart stapte hij over het geel geschrobde straatje, waarop zijn beslijkte laarzen zwarte plekken achterlieten, en zijn hand beefde, toen hij die naar den ring in den groengeverfden leeuwekop uitstrekte om de bel over te halen. Ze had nog haar ouden gullen klank, die wonderlijk natrilde in zijn binnenste. Popelend van ongeduld, verlangen en onbestemden angst stond hij op den drempel. Zou die oude deur, waar hij vroeger duizenden malen onbezorgd uit en in geloopen was, nu voor hem gesloten blijven? Het bleef doodstil in huis. Zou men hem niet gehoord hebben? Of wilde men hem niet hooren?

Eindelijk, ja, daar vernam hij eenig gestommel en een traag geslof door de gang. Was dat de voetstap der goede Maartje, die hem anders zoo gulhartig blij was tegemoetgekomen?

Langzaam, piepend, als onverschillig ging de deur open. En ja, daar stond Maartje voor hem. Maar was het dezelfde wel van vroeger? Geelbleek, met bekreten oogen, de grijze haren, anders zoo netjes gladgestreken, nu slordig uit

[p. 211]

haar muts hangend, met gebogen rug, scheen ze wel tien jaar ouder geworden.

Toch fleurde ze ineens op, toen ze den jonkman herkende.

‘Robbert, Goddank, jongen, dat je er weer ben... Och, wat heb ik om je uitgestaan! Ik dank onzen Lieven Heer, dat ik je zie. God geef, dat het maar niet te laat is.’

‘Maar wat is er dan, Maartje? Is het waar achtig waar wat ik gehoord heb? Wil oom me verstooten?’

‘Stil! kom binnen,’ zei de oude ziel, angstig fluisterend en trok hem gejaagd naar de huis kamer, die nu eenzaam en verlaten was. ‘Praat zoo hard niet. Laat zij je niet hooren, voor ik je alles verteld heb. Je oom is doodziek..’

‘Oom doodziek! daar heeft Van Staay me niets van geschreven.’

‘Dat had ik hem gezegd, om je niet ongerust te maken. En op dat oogenblik was mijnheer ook aan de beterhand, maar sinds is hij weer ingestort. O God, als hij maar niet sterft voor alles is goedgemaakt; anders zijn we allebei ongelukkig.’

En het goede mensch, dat op een stoel neergezonken was, sloeg den voorschoot voor de oogen en barstte in tranen uit.

‘God, Maartje, wat zeg je me daar! Dan moet ik naar hem toe! Oom mag niet sterven, voor hij mij vergeven beeft... O God, ik had toch niets kwaads bedoeld!’ En ook de jonkman sloeg schreiend de handen voor de oogen.

Hij wilde naar boven ijlen, Maartje hield hem met geweld tegen. Zij plaatste zich met uitgebreide armen vóór hem in de deur.

‘Wees om Gods wil bedaard, of je bederft alles... Er mag niemand bij hem. De dokter is boven, en die laat niemand op de kamer. Alleen de ziekebroeder en Phine. Het heet dat de zieke rust moet hebben; maar ik zeg dat het een complot is, ik weet er alles van, 't is een schandaal... Ze maken mijn goeien besten mijnheer dood om hem zijn geld af te nemen, zijn geld dat jou eerlijk toekwam, en dat nou allemaal naar die indringster gaat, die feeks, dat serpent!’

‘Wat zeg je daar!’ En de forsche, jonge kerel sprong op als een leeuw. ‘Is 't waarachtig!’

Maartje knikte bevestigend met haar behuild gezicht, terwijl ze hem met al de kracht van haar oude armen bedwong opdat hij niet naar boven zou vliegen.

‘'t Is zooals ik zeg. Ze heeft het testament al in haar zak. Ik weet er alles van. 't Is God geklaagd. Een arme wees zooals u, dien mijnheer tot zijn kind had aangenomen, en een oud mensch als ik, die hem mijn leven lang heb gediend, zoo te bestelen! Maar je oom is nog niet dood! hij mag zóó niet sterven: eerst moet het onrecht goedgemaakt worden.’

‘Laat me dan gaan! Laat ik hem spreken! Waarom hou je me tegen?’ En driftig poogde hij zich uit de oude, maar stevige armen los te rukken.

‘St! bedaard! laat ze je niet hooren. Wacht tot de dokter weg is. Misschien gaat de ziekebroeder ook wel een uurtje heen. En dan ga je stil naar boven, onverwachts, begrijp je, dat zij er niet op verdacht is; dan overval je haar...’

‘Ze zal mij toch voor den duivel niet beletten, mijn oom te bezoeken!’

‘En ze sluit mij wel de deur voor mijn neus dicht, het varken! Ze zal wel zorgen dat er niemand bij je oom komt, die hem de waarheid kan zeggen!’

‘Maar God in den hemel! dat zou ik toch eens willen zien,’ siste de jonkman wit van woede, en zich wild uit den greep der oude huishoudster losrukkend, stormde hij als een waanzinnige de kamer uit en de trap op, door Maartje gevolgd, zoo vlug als haar stramme beenen het toelieten.

‘Robbert, Robbert, om Godswil, bedaar toch wat!’ riep zij hem hijgend na en poogde hem nog aan de panden van zijn jas terug te houden.

Maar met zijn lange, jonge beenen stapte hij twee, drie treden tegelijk over en had het portaal al bereikt. Daar tikte hij met zenuwachtige heftigheid aan de deur der ziekekamer.

Het gestommel op de trap had daar de komst van den onbesuisden bezoeker al aangekondigd en de dokter met den ziekebroeder verschenen tegelijk aan de deur.

‘Wat is dat voor een beweging!’ gromde de eerste in zijn baard. ‘Je weet wel,’ beet hij Maartje kortaf toe, ‘dat je niemand mag boven laten. - De zieke is voor niemand te spreken, mijnheer,’ dus wendde hij zich norsch tot Robbert. ‘Ik verzoek u dus, u stil te verwijderen.’

‘Ik wil mijn oom zien,’ hijgde Robbert, met gretige blikken door de half geopende deur glurend, waarvan de dokter de kruk in de hand hield. Tusschen den dokter en den ziekebroeder door onderscheidde hij in de diepte der kamer den zieke, op het bed uit gestrekt, - niets dan een bleek hoofd, met grijze haren en baard omlijst, wegzinkende in het witte kussen. Een oogenblik zag hij het maar, want daarop bewoog zich een lange zwarte gedaante door de kamer, die zich over het bed heenboog en den zieke aan zijn oog onttrok. Het was Phine, de indringster, die hem zelfs een laatsten blik op zijn stervenden weldoener en vader belette te werpen.

Robbert voelde zich de handen jeuken om haar van het bed weg te sleuren en de kamer uit te smijten. Hij trad een schrede vooruit, als wilde hij den dokter en den broeder op zij duwen en zich met geweld toegang tot het vertrek verschaffen.

‘Ik zeg u, mijnheer,’ zei de dokter kortaf, terwijl hij de deur tot op een kier dichtduwde en zelf die opening met zijn lichaam sloot, ‘dat de zieke niemand ontvangen kan. Verwijder u!’

‘Mij zal hij wèl ontvangen! Zeg hem maar, dat ik er ben, zijn neef Robbert.’

‘Wil u je oom soms doodmaken, jongmensch!’ hernam de man der wetenschap streng. ‘Broeder,’ zoo wendde hij zich tot zijn medehelper, dien hij naar buiten op het portaal duwde, ‘wees zoo goed en breng dat jongmensch de deur uit. Er moet hier volstrekte kalmte zijn of ik sta voor niets in.’

Dit zeggende sloot hij de deur zonder veel geraas en draaide ze aan de binnenzijde met een krachtigen greep af. De ziekebroeder vatte met gemoedelijke vertrouwelijkheid Robbert onder den arm en poogde hem van de deur weg te tronen.

‘U hoort wat de dokter zegt, mijnheer,’ fluisterde hij. ‘Wees verstandig. De toestand van den zieke is hoogst ernstig. Alle aandoening moet zorgvuldig vermeden worden...’

Ook Maartje voegde haar vermaning bij die van den broeder, maar de toon, waarop zij dat deed, was minder geschikt om hem tot heengaan te bewegen.

‘Kom maar mee, jongen,’ zei ze, ‘ze zullen je er toch niet bijlaten. Ze kunnen het buiten ons wel af.’

‘Heb een dagje geduld,’ dus kalmeerde de broeder, ‘misschien is de zieke dan weer bij krachten. Op 't oogenblik is er heusch geen denken aan.’

Robbert liet zich moedeloos de trap afleiden als een dwingerig kind, dat met sussende woordjes naar bed getroond wordt. Hij was als vernietigd. Hoe! zijn oom lag daar te sterven en het was hem niet eens vergund, voor zijn bed neer te knielen, om een laatsten blik op te vangen van den man, die hem altijd een vader was geweest! Hij werd door vreemden afgescheept als iemand, die daar niets te maken had, en zij, de indringster, bewoog zich vrijelijk rondom de sponde van het slachtoffer harer valschheid, zij boog zich met huichelachtige zorg over zijn hoofd om te zien of hij den adem nog niet uitblies en zij in het ongestoord bezit kon treden van het geld, dat zij hem onttroggeld had!

Dat was te veel voor den wreed teleurgestelde. Dat was meer dan hij dragen kon na de zenuwachtige opwinding der laatste uren. Hij was er onder verplet Zijn knieen knikten; zijn heele lichaam trilde. Hij voelde de treden niet meer onder zijn voeten en snakte naar adem, toen hij onder den zachten aandrang van den broeder aan de voordeur gekomen was.

‘Zie zoo, ga nu maar bedaard heen en heb een dag of wat geduld... Zoodra uw oom u ontvangen kan, zullen we u laten waarschuwen.’

Robbert hoorde niets meer pin zijn ooren suisde het als een zee, en hij kwam eerst recht tot bezinning, toen de straatdeur zacht achter hem toegeduwd was en hij buiten stond, in den grauwen regen.

Zoo was hij dan buiten het huis gesloten, waar hij als kind zorgeloos had rondgesprongen, als jonkman de aangenaamste uren had gesleten, waar hij steeds als kind van den huize met vaderlijke gulheid was verwelkomd.

Het was haast niet te gelooven, en toch was het zoo; hij stond op de blauwe stoep, vóór de oude deur, en de leeuwenkop van de schel grijnsde hem onverschillig aan, als was hij een arme landlooper.

Twee groote tranen welden in zijn strakke, gloeiende oogen op en rolden langzaam langs zijn bleeke wangen in den donkeren knevel. Hij wischte ze schichtig met de mouw van zijn overjas af, keek nog even naar boven, naar de kamer, waar zijn oom lag, van vreemden omringd, terwijl hij, Robbert, zijn aangenomen zoon, schoon vlak in zijn nabijheid, hem toch niet naderen mocht, en sloeg werktuiglijk den weg naar Rotterdam in.

(Wordt vervolgd)