De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 11

Bij de Platen.

Volop zomer. -

Dit bevallig, echt zomersche tafereeltje was een der sieraden van den jongsten Parijschen Salon op het Champ de Mars, waar het de algemeene aandacht trok en ieders bewondering wekte.

Geen wonder! Zoowel de aantrekkelijkheid van het onderwerp als de keurigheid der uitvoering zijn er op berekend om den beschouwer te boeien. De voorstelling verplaatst ons in een van die levendige dorpen in de nabijheid der groote streden, waar de stedelingen op mooie Zondagen zich komen verpoozen in de vrije natuur. Het schijnt er kermis te wezen, ten minste onder het dichte lommer der groote boomen herkennen we eenige tenten en kramen, die wegens het vroege morgenuur nog half gesloten zijn, maar later op den middag, als de bezoekers uit de stad komen afzetten, een heele bedrijvigheid zullen ontwikkelen.

Voor die bezoekers liggen ook de bootjes klaar aan den oever; het frissche, heldere water noodigt onweerstaanbaar tot een roeitochtje uit, en in den middag belooft het heel druk te zullen worden zoowel van roeilustigen als van kermisgangers. De rustige en toch bedrijvige kalmte van het oogenblik is anders gunstiger voor een wandeling, als waarvan de beide jonge dames op den voorgrond profiteeren. In haar lichte toiletjes voltooien zij den indruk van het tafereel, dat het hier volop zomer is.

In de Dolomieten van Zuid-Tirol. -

Ook het drietal, op onze tweede gravure is voor plezier buiten, maar getroost zich vrij wat meer inspanning dan de drentelende dametjes.

De 3074 meter hooge Elferkofel, ofschoon wel niet de stoutste top der vermaarde Dolomieten in het Lexenthal, levert een interessante klimpartij op tegen de steile helling vooral van zijn zoogenaamden Weitwand. Deze kant van den berg werd eerst in 1879 door den reislustigen baron Eötvös beklommen, in gezelschap van den bekenden gids Michael Amerkofler uit Sexten.

Onze plaat stelt den wakkeren berggids voor op het oogenblik, dat hij een klein gezelschap van liefhebbers voorgaat in het beklimmen van den Elferwand. Die aardigheid valt den toeristen niet mee. Naar de gemakkelijke bewegingen van Amerkofler te oordeelen, zou men niet zeggen dat het zoo'n karwei was. Door jarenlange oefening heeft de beproefde gids een lichtheid en zekerheid in het klimmen gekregen, waarvoor hij onder al zijn collega's beroemd is.

Hem te zien klauteren is voor de toeristen, die hem volgen willen, een voortdurende opwekking en aanmoediging; maar o wee, als zij in zijn voetstappen willen treden; dan merken ze eerst hoever ze in kracht en lenigheid bij hun voorganger achterstaan.

Toch ontbreekt het niet aan liefhebbers, die met Amerkofler hun krachten eens aan een klimparttijtjein de Tiroolsche Dolomieten beproeven willen. Het Lexenthal met zijn omgeving wordt om zijn heerlijken plantengroei en wild-romantische rotspartijen als een der schilderachtigste punten van de Dolomieten geroemd.

De wijsgeer in bespiegeling. -

Deze welgeslaagde gravure is door een veelbelovend jeugdig landgenoot, den heer L. Camp, vervaardigd naar de schilderij van onzen grooten landgenoot Rembrandt, berustende in het Louvre te Parijs, waar zij in den catalogus vermeld staat onder den naam: Le philosophe en méditation.

De oorspronkelijke schilderij heeft een grootte van 33 bij 28 centimeter en is een der juweeltjes van de zoo overrijke verzameling.

Op den middelgrond rechts is een soort van gewelfde galerij en tegenover een raam, in vieren gedeeld, is een grijsaard gezeten aan een tafel, waarop men ziet een groot geopend boek, twee andere gesloten boeken en een aardglobe. Hij is in overweging verdiept. Met een muts op het hoofd en gekleed in een pelsjas, strijkt hij met de linkerhand over den baard, terwijl de rechter rust op den arm van zijn leunstoel. Op den voorgrond links een houten wenteltrap, op den achtergrond een galerij, evenwijdig aan de eerste, doch lager, en geheel op den achtergrond een deur, geleidende naar een trap. Links beneden doch bijna onleesbaar door fijnheid de naam R. van Rijn 1633.

Men ziet daaruit dat Rembrandt nog jong was, toen hij deze schilderij vervaardigde, die dan ook tot zijn eerste manier behoort.

Verkocht (voor zooverre is nagegaan) in 1750 op de verkooping van den graaf van Vence voor 3000 livres, in 1772 op die van den hertog van Choiseuil voor 14000 livres, in 1777 op de verkooping van Randon de Boisset voor 10.900 livres, in 1784 op de verkooping van den graaf van Vaudreuil voor 13000, werd zij eindelijk het eigendom van Lodewijk XVI, uit wiens collectie zij na de revolutie in het Louvre werd geplaatst. De tegenwoordige waarde kan men licht op het tiendubbele schatten.

Deze schilderij is verschillende malen gegraveerd, o.a. door Surugue, R. Houston, W. Baillie, Michael Bisi enz. De gravure in dit nummer danken wij, zooals we reeds aanstipten, aan onzen jeugdigen landgenoot L. Camp, van wien wij, blijkens dit eerste werk, nog menigen kunstrijken arbeid te wachten hebben.

Wereldtentoonstelling van Antwerpen. Nog een kijkje in Oud-Antwerpen. -

Een der schilderachtigste gedeelten van de oude stad, die ons het leven der voorvaderen van vier eeuwen terug voor den geest toovert, geeft ons de kapel en een hoek der Kapelle- en Hofstraat.

wereldtentoonstelling te antwerpen - Nog een kijkje in Oud-Antwerpen.

De kapel is, zooals de lezer op onze gravure zien kan, gebouwd in eenigszins gemengden stijl, waarin de gothiek de overhand heeft; de hooge spitsboogvensters laten een zacht, schemerachtig licht door en versieren de schoone absis, die menig kerkje aan de kapel van Oud-Antwerpen mag benijden. De ingang is een getrouwe afbeelding van die eener andere kapel, die thans nog in de Hoogstraat te Antwerpen gevonden wordt.

Het groote kruisbeel der naast is ‘echtantiek.’ Vroeger stond het op de Gevangenbrug, niet ver van het Steen, en de terdoodveroordeelden gingen er gewoonlijk een oogenblik voor nederknielen alvorens het schavot te bestijgen.

Naast de kapel ligt een smidshuis met een hoefstal op straat, zooals dat vroeger gebruikelijk was. Daartegenover bevindt zich een slagerswinkel, ‘In de Hesp’ en de gezellige herberg ‘In den aenghenaemen Hof,’ die geen vreemde in Oud-Antwerpen onbezocht zal laten.

Nu wij toch weer in Oud-Antwerpen zijn, is het niet onaardig, eens na te gaan hoe die kleine tooverstad eigenlijk ontstaan is.

De lezer zal zich den schilderachtigen optocht herinneren, die twee jaar geleden onder den naam van Landjuweel de straten van Antwerpen doortrok bij gelegen heid van 't 50-jarig bestaan van de Belgische aca demie van oudheidkunde. Een der bewonderaars van dat heerlijke schouwspel, de heer Adriaensen, vatte toen het plan op, om het bij de aanstaande tentoonstelling te hernieuwen. Hij sprak er over met drie der voornaamste medewerkers aan het Landjuweel, den schilder Frans van Kuyck, den wethouder Possemiers en Max Rooses, bewaarder van het museum Plantijn.

Twee andere medewerkers aan het Landjuweel voegden zich bij hen, en vormden een commissie, die, in tegenstelling met zoovele andere, de zaak niet in den doofpot stopte, maar zich al spoedig met de directie der aanstaande wereldtentoonstelling wist te verstaan. Er werd besloten een wijk te stichten van Antwerpen in de zestiende eeuw, waarin de verschillende ambachten der burgers van dien tijd

[p. 64]

werden uitgeoefend, terwijl in de straten en op de pleinen feesten uit die dagen zouden worden gegeven.

Het grondplan, de verdeeling van het terrein en de bestemming der gebouwen, was in weinig maanden gereed en op den dag voor de opening bestemd, stonden de burgers in hun schilderachtig zestiende-eeuwsch gewaad klaar om de goede gemeente der negentiende ontvangen.

Met volle recht konden de oprichters tot koning Leopold zeggen, toen zij hem de sleutels van Oud-Antwerpen overhandigden:

‘Het stadhuis, de kapel, de beurs, de schouwburg, de particuliere woningen en de werkplaatsen der ambachtslieden, zullen u verhalen van het leven en streven onzer burgers van voorheen: de gebouwen en hunne versiering zullen u het schilderachtig aanzien teruggeven van de oude Scheldestad.’

De gebouwen in het eerste nummer van dezen jaargang en het stadgezicht, dat wij hier den lezer aanbieden, geven eenigszins een denkbeeld van het schoone en eigenaardige, dat Oud-Antwerpen tentoonspreidt. Huis voor huis is op de meest smaakvolle wijze versierd; van de kleinste bijzonderheden heeft de kunst partij getrokken om een niet overladen verfraaiing aan te brengen, altijd in den geest en naar de behoeften van dien tijd. Om slechts te spreken van het fijne smeedwerk der verschillende uithangborden, overal kan men opmerken, hoezeer 't kunstambacht bij onze voorvaderen heeft gebloeid.

Een schitterend succes heeft de stichters van Oud-Antwerpen voor hunne moeite beloond; ook onder geldelijk opzicht zal het blijven, wat in de beurswereld genoemd wordt ‘een mooi zaakje.’

De stad van hout en staff heeft, alles saamgenomen, ongeveer 300.000 franks gekost. Veertien dagen vóór de opening der tentoonstelling had het verhuren der woningen alleen reeds 320.000 franks opgebracht. Honderdduizenden bezoekers zullen voor de sluiting der tentoonstelling den ‘incomprijs’ van 10 centimes offeren, waarvan een vierde gedeelte door het bestuur der tentoonstelling aan de zes geniale ontwerpers wordt afgestaan.