De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 10

Een schaapje in wolfsklauwen.
Vertelling van Jan Rombout.

Wie ooit in het gemoedelijke Beieren heeft rondgezworven en daar heeft kennis gemaakt met het kostelijke bier, die zal, als hij op een warmen dag een Munchener bierkneip voorbijkomt, zooals er sedert eenige jaren in onze groote steden bij dozijnen worden aangetroffen, allicht in de verzoeking komen de kennismaking te hernieuwen.

Zoo ging het ook Herman Velders, een veelbelovend student, die tijdens de opvoeringen van het Passiespel te Oberammergau van zijn vacantie had gebruik gemaakt, niet alleen om die wereldberoemde vertooning te gaan zien, maar ook om een paar weken lang als toerist het heerlijke land te doorkruisen. Te Munchen had hij natuurlijk met een Baedeker in de hand de Pinakotheken en Propylaeën afgeloopen, zooals elk rechtgeaard negentiende eeuwsch toerist betaamt; hij had de Residenz, de Basilica, de Ruhmeshalle, kortom alle merkwaardigheden bezichtigd; hij was tot in het hoofd van het metalen Bavariabeeld geklommen, maar de pleizierigste herinneringen toch had hij bewaard van de typische bierkelders en kneipen, waar men 's avonds zoo gezellig een pot Franciscaner of Löwenbrau kan drinken.

Daarom was het hem zeker niet kwalijk te nemen dat, als hij in Amsterdam een koffiehuis inliep, hij zich bij voorkeur voelde aangetrokken tot zulke inrichtingen, waar hij gegronde kans had het echte Beiersche brouwsel terug te vinden. En aan dergelijke gelegenheden, waar men zich met een beetje goeden wil kan verbeelden in een Munchener Brauhaus of Bierkeller te zitten, ontbreekt het tegenwoordig in de hoofdstad niet.

Heel dikwijls gebeurde het hem in den laatsten tijd niet; want hij werkte hard voor zijn examen, en hij was dan ook in het Amsterdamsche ‘klein Munchen’ weer zachtjes aan zoo goed als een vreemdeling geworden, toen een onverwacht geval hem opeens weer aan dat eigenaardige wereldje boeide.

Op een keer dat hij, van een lange wandeling terugkeerend, bijzonderen trek voelde in een schuimenden pot Munchener, werd in een der drukste straten zijn oog getrokken door het woord Bavaria, in groote roode letters op een uithangbord van gesmeed ijzer geschilderd, en geïllustreerd door de af[beel]ding van een Munchener bierpot, waar het schuim een voet hoog opstond.

Dat was juist wat hij hebben moest, en hij wipte het bierhuis binnen, waarvan de ruiten met een nabootsing van geschilderd glas versierd waren. Van binnen was het een lange pijpenla, zooals de meeste inrichtingen van dien aard, door het uitbreken van een diep Amsterdamsch neringhuis ontstaan. De muren waren ter halve hoogte met nagebootst eikenhout beschoten en daarboven beplakt met papier, dat blauwe tegels moest voorstellen, afgewisseld met biersymbolen als Gambrinus, een uitgelaten kellnerin, schuimende bierpotten, omringd van worsten en rammenas enz.

Op een rondloopenden richel stolden allerlei kruiken, kroezen en pullen van grijsblauw aardewerk met hier en daar een ouden gedreven koperen schotel er tusschen. De lange smalle ruimte werd geheel ingenomen door dofhouten tafeltjes omzet met wijdbeensche Duitsche stoelen, waarvan de rugleuning uit een uitgesneden plank bestond, - kortom het was de gewone inrichting van zoo'n Amsterdamsche quasi Munchener bierkneip.

Herman Velders had het boeltje in een oogslag overzien en liet zich, met een ontevreden gezicht, om den hoek van de deur op een stoel neervallen. Die plompe, aanstellerige namaak van wat hij in Munchen zoo echt en typisch gezien had, ergerde hem altijd. Vooral had hij het land aan de kellnerinnen, die voor Munchener-dirndl moeten doorgaan, maar meerendeels grove Moffinnen zijn uit Westfalen, onbeschaamde snater-en lachebekken, die door opdringerige luidruchtigheid een surrogaat meenen te leveren voor Beiersche gemoedelijkheid.

Juist kwam er weer zoo een op hem af en bracht hem, met huppelenden gang, en als een jongen een Duitsch liedje neuriënd, den halven liter, dien hij besteld had en dien ze op een vierkant lapje vilt voor hem neerzette. Zij drentelde nog een oogenblik aan het tafeltje als om een praatje verlegen; maar hij betaalde haar wat hij schuldig was en keek verder niet naar haar om, ondanks haar opzichtig Beiersch costuum.

Hij had wel lust gehad ineens op te stappen, als het bier hem niet zoo uitstekend bevallen was, maar dat was bepaald de moeite waard om het op zijn gemak te savoureeren; in lang had hij zoo'n heerlijk, frisch en smakelijk glas niet geproefd. Daarbij was hij vermoeid van de wandeling en, terwijl hij het schuim van zijn knevel veegde, sloeg hij de beenen over elkaar om behaaglijk uit te rusten. Intusschen liet hij de oogen eens rondgaan. Er was haast niemand in de zaal; het uur van den dag bracht dan ook niet mee dat er veel gasten waren; bovendien bleek het een nog nieuwe inrichting, die dus nog geen vaste cliëntele had.

Aan de groote tafel in het midden van de zaal, onder de lantaren van matglas, die de lange sombere ruimte een beetje verhelderde, zat een groepje commis-voyageurs, bij wie de kellnerin van straks de aardigheden verkocht, waarvan hij zich niet gediend had getoond. Wat verder stonden nog een paar van die juffers onder elkaar te ginnegappen, doch werden tot de orde geroepen door de schelle stem van een snibbige madam, die zich in het buffet bewoog, achter in de donkere diepte van de zaal.

Werktuiglijk wendde Herman Velders zich

[p. 399]

weer om naar zijn glas, en merkte tegelijk in zijn nabijheid een heel jonge kellnerin, die zonder van het gebabbel en gegichel om haar heen notitie te nemen, bezig was met een stofdoek de tafeltjes en de leuningen der stoelen af te nemen. In tegenstelling met de luidruchtige, theaterachtige manieren van haar gezellinnen, kweet zij zich van haar taak met een stille bedachtzaamheid, als die van een net dienstmeisje in een burgerwoonhuis.

Bedaard bewoog zij zich van het eene tafeltje naar het ander, stofte en veegde en schoof de stoelen recht. Nu en dan slaakte zij bij dien arbeid een diepen zucht, wat ook al vreemd was voor een kellnerin, wier mond toch anders altijd tot lachen dient te staan.

Naarmate zij naar voren kwam onder het licht van het raam, merkte de student dat zij een eenvoudig, onschuldig, interessant gezichtje had, in 't geheel geen gezicht voor een kellnerin. Ze zag er bleek, hoewel niet ongezond uit, en had iets diep weemoedigs in den opslag van haar groote blauwe oogen met lange donkere wimpers.

Onwillekeurig voelde Herman zich door dit stille, bleeke, treurige kind aangetrokken. Ze kon hoogstens achttien of negentien jaar oud zijn. Hoe jammer, dacht hij, dat zoo'n meisje, op dien leeftijd al, in zoo'n bierkneip verzeild is!

Zij bleef op een bescheiden afstand van hem, en hij moest met zijn stok op de tafel tikken om haar aandacht te trekken, toen hij nog een Schnitt van haar begeerde.

Het kind schrok bijna, toen zij opeens door den jonkman werd aangesproken en zag hem een oogenblik met haar groote oogen een beetje onnoozel aan.

Herman beschouwde haar oplettend. Dat gezichtje had hij meer gezien! Maar waar? In een andere bierkneip zeker niet. Ze was blijkbaar voor 't eerst in zoo'n betrekking, dat bewees haar verlegenheid. Hij bezag haar costuum; zij droeg een kort grijs rokje, van onderen met driedubbel groen band opgelegd; dan had ze een laag uitgesneden glad, zwart keursje aan met groene veters op de borst vastgeregen, en waaruit de gesteven mouwen staken van een soort witte blouse. Dat was de kleeding van de Beiersche landmeisjes op haar Zondags, zooals hij ze in de omstreken van Oberammergau gezien had. En liet kind zelf met haar effen, ovaal gezichtje en glad gestreken donker haar paste blijkbaar bij dat costuum; het was haar eigen dracht, geen aangeschoten maskeradepak.

Terwijl ze het bestelde glas voor hem neerzette, keek hij haar nog eens belangstellend aan. Toen ze het bier had gehaald, had hij meenen op te merken dat ze een beetje voor den gek gehouden werd door haar gezellinnen en in het buffet een snauw kreeg van de snibbige madam. Nu zij weer aan zijn tafeltje terugkwam, lag er een wolk van treurigheid op haar gezichtje en haar oogen glinsterden vochtig, als had ze moeite haar tranen te bedwingen. Geen twijfel of dat meisje hoorde niet thuis in deze omgeving en voelde er zich diep ongelukkig. Het reine blauw harer oogen deed aan de kalme azuren meren denken van het Beiersche bergland. Kon hij haar daar gezien hebben?

‘Fräulein!’ zei hij, daar zij zich weer bedeesd wilde verwijderen. Schichtig keerde zij zich om en zag hem wantrouwig aan; maar zijn oprechte, eerlijke blik scheen haar gerust te stellen.

‘Fräulein,’ vroeg hij, ‘kan ik u ooit méér gezien hebben? U komt me zoo bekend voor.’

Zij haalde de schouders op, zei niets en wilde alweer aan haar werk gaan, blijkbaar niet geneigd een praatje te maken.

‘Is u al lang in Amsterdam?’

‘Drie maanden, Herr,’ antwoordde zij met de schuchtere kortheid van een kind.

‘En bevalt het u hier nogal?’

Zij schudde treurig het hoofd.

‘Ach nein, Herr, gar nicht. O neen, heelemaal niet, mijnheer.’

Hij had de rechte snaar aangeroerd; dat bleek uit den toon van vertrouwen, dien zij in eens aansloeg.

‘En waarom bevalt het u hier niet?’

‘Ach, Herr, ik verlang zoo naar huis!’

En in eens schoten haar de oogen vol tranen, zoodat zij zich moest afwenden om het gelaat af te drogen.

‘En kan u dan niet naar huis?’ vroeg hij deelnemend verder.

Met een schuwen blik naar haar gezellinnen achter in de zaal, antwoordde zij, schielijk haar zakdoek verbergend, en moedeloos het hoofd schuddend.

‘Het is veel te ver hier vandaan.’

‘Waar hoort u dan thuis?’

‘O heel ver in Beieren.’

‘In Beieren heelemaal!... Dat is zeker niet naast de deur. Maar hoe kom je dan in vredesnaam hier verzeild?’...

‘Ach Herr, das ist ja eine traurige Geschichte, och mijnheer dat is een treurige geschiedenis.’ En haar tranen stroomden daarbij zoo overvloedig, dat zij, om haar aandoening te verbergen, gauw aan het naaste tafeltje ging stoffen en vegen alsof er heel wat aan te reinigen viel, schoon zij het pas had onder handen gehad.

Intusschen was de luidruchtige kellnerin van straks, onder het neuriën van haar geliefkoosd deuntje, naar voren gedrenteld, schijnbaar zonder erg, maar feitelijk om eens af te zien wat de stroeve mijnheer, die voor haar geen woord over had gehad, met haar jonge mededingster aan de hand had.

De student dronk zwijgend zijn bier en het meisje ging door met haar werk, zoodat de nieuwsgierige onverrichter zake kon afdruipen. Toen ze ver genoeg uit de buurt was riep Herman Velders nog eens:

‘Fräulein!’

Het meisje wierp een steelschen blik in de richting, waar haar kameraad, de luistervink, langzaam wegdrentelde.

‘Ik moet zoo voorzichtig zijn,’ zei ze met een oogslag van verstandhouding, ‘ze zegt alles aan de Wirthin.’

‘Nu en wat zou dat?’

‘Dan krijg ik maar snauwen en grauwen. O ze is toch zoo kwaadaardig. Och, was ik maar weer bij mijn goede moeder!’

Het meisje brak op eens in zoo heftig snikken uit, dat zij een hoestbui moest voorwenden om het te verbergen, terwijl zij angstig naar het buffet omkeek en met zenuwachtige bedrijvigheid weer aan het stoffen ging.

Het gezicht van die wanhopige smart sneed den jonkman door de ziel. Hij begreep, dat hij hier met een beklagenswaardig slachtoffer van wie weet welken schandelijken toeleg te doen had en voelde zich geneigd, op hooge beenen naar de madam te stappen om haar rekenschap te vragen van de folteringen, die hier een arm onschuldig kind werden aangedaan. Maar hij begreep dat het raadzaam was, als hij iets voor het meisje doen wilde, met omzichtigheid te werk te gaan.

‘En waarom kan je dan niet naar je goede moeder terug?’ vroeg hij.

‘Ik kan hier niet weg. Ik heb geen geld, geen kleeren, ik weet den weg niet. Ik ben hier vreemd en alleen.’

‘Maar als ik je van dienst kan zijn, wil ik je graag helpen. Kan ik iets voor je doen?’

Intusschen waren een paar bezoekers binnengetreden en hadden aan een tafeltje in de nabijheid plaats genomen. Dadelijk kwamen van twee, drie kanten de kellnerinnen aangehuppeld om haar diensten te presenteeren. Het terrein was dus weer onveilig, en het meisje kon ook niet goedschiks hier langer aan het vegen blijven. Zij nam dus haar kans waar, en met den rug naar haar gezellinnen gekeerd, haalde zij schielijk een gesloten brief uit haar keursje en reikte dien steelsgewijs den jonkman over, die ineens haar volle vertrouwen scheen gewonnen te hebben.

‘Bitte,’ fluisterde zij gejaagd, ‘als u dezen brief eens voor mij op de post zou willen doen, zou u mij een grooten dienst bewijzen.’

Mèt verwijderde zij zich in de richting van het buffet en voorkwam aldus de Wirthin, die het zaakje ook eens scheen te komen afkijken.

Herman Velders stak den brief bij zich, dronk zijn glas leeg en verliet het etablissement.

(Wordt vervolgd.)