eischen des tijds ingericht. Er is een lettergieterij aan toegevoegd, terwijl de inrichting bovendien ook haar eigen papierfabriek heeft.
Haar persen leveren tal van drukwerken, waarvan sommige bestemd zijn voor de propaganda onder het volk en schoolgebruik, terwijl de andere een kostbare leerstof leveren voor de hoogere studieklassen of ten dienste der priesters en theologanten zijn bestemd. Ook wordt er aan gravure en kleurendruk gedaan, terwijl eveneens de binderij uitstekend werk levert. Drie gasmotoren te zamen van 25 paardenkracht leveren de beweegkracht, die al de machinerieën van het huis in beweging brengt. De stoombakkerij zorgt in den kortst mogelijken tijd en op de zuinigste manier voor de 750 kilo brood, die dagelijks zijn benoodigd.
In dit huis heeft Don Bosco altijd gewoond: men toont er nog op de tweede verdieping de twee kleine vertrekken, die hij er in gebruik had, en uit welker vensters hij zijn geliefde weezen kon gadeslaan, als zij zich op de speelplaats verlustigden.
Verder heeft de congregatie der Salesianen een huis met kerk te Rome, welke stichting verlaten kinderen opneemt van allerlei nationaliteit, die daar bijzonder talrijk zijn. In het geheel telt de congregatie in Italië een twintigtal huizen; in Frankrijk omstreeks tien, in Spanje drie. Ook in Oostenrijk, Engeland en België heeft zij haar stichtingen, ja zij strekt zich zelfs uit over Brazilië, Uruguay, Argentinië, Ecuador, Patagonië en Vuurland.
Voor ons zijn intusschen van het meeste belang de stichtingen van Don Bosco in het Heilig Land, die zich vooral ten doel stellen de bestrijding van het schisma en het protestantisme in de geheiligde oorden, om hun grootsche herinneringen zoo dierbaar aan de katholieken der geheele wereld.
Alle ketterijen en dwalingen betwisten elkaar de heilige plaatsen, waar onze goddelijke Verlosser met zijn gezegende Moeder en zijn teederen Voedstervader heeft geleefd. Te Jerusalem, te Bethlehem, te Nazareth inzonderheid, waar het Heilig Huisgezin dertig jaren lang in het verborgen woonde, trachten de protestanten de namen van Maria en Jozef geheel in vergetelheid te doen geraken.
Te allen tijde is 't het streven van de trouwe kinderen der Kerk geweest, de gewijde plaatsen aan de heerschappij van ongeloof en dwaling te onttrekken. Dat streven ligt ook ten grondslag aan de pogingen der Salesianen om de bevolking voor het catholicisme te winnen, door zich vooral te wijden aan de christelijke opvoeding der jeugd.
De stichtingen, die zij thans in het H. Land bezitten, kwamen oorspronkelijk geheel afgescheiden van de congregatie tot stand. Ongeveer twintig jaren nadat Don Bosco in Italië zijn zegenrijken arbeid tot verpleging der verlaten kinderen had aangevangen, werd een jeugdig priester in het H. Land door God tot een dergelijk werk geroepen, en dat wel onder omstandigheden, die hier verdienen meegedeeld te worden.
Die priester, Don Belloni met name, was professor in de gewijde geschiedenis aan het seminarie van het Latijnsch Patriarchaat. Om gezondheidsredenen bebouwde hij in zijn vrije uren een kleinen tuin, dien hij uit liefhebberij zachtjes aan uitbreidde. Weldra had hij bij zijn tuinarbeid een helper noodig en vond dien in een armen jongen, het zoontje van een blindeman.
Terwijl het kind de bloemen van Don Belloni verzorgde, hield deze zich bezig met het opkweeken der ziel van het knaapje. Het kind was niet onbegaafd, het maakte snelle vorderingen en was weldra in staat, zijn eerste H. Communie te doen. Doch nu deed zich een moeilijkheid voor: de jongen, die niet veel meer dan wat vodden aan het lijf had, moest voor de plechtigheid in een behoorlijk pak gestoken worden. Don Belloni was niet rijk, maar door spaarzaamheid slaagde hij er toch in, zijn kweekeling een nieuw pak kleeren te verschaffen, en deze kon in passend feestgewaad tot de H. Tafel naderen.
Nu zijn de bewoners van het H. Land over het algemeen zeer arm en hebben daarbij een opmerkelijken karaktertrek: ze zijn in hooge mate inhalig. Het gerucht, dat Don Belloni een armen jongen aan een pak kleeren had geholpen, was weldra wijd in het rond verspreid en van alle kanten kwamen nu de liefhebbers opdagen om op hun beurt in de plunje te worden gestoken. Van uit Egypte en Syrië kwamen de armen Don Belloni hun kinderen aanbieden, en de jeugdige priester zag zich opeens van zooveel ongelukkige kleinen omringd, dat hij niet wist wat met hen aan te vangen.
de stichtingen van don bosco. - Don Belloni.
Maar hij stelde zijn vertrouwen op God en meende dat aangezien de Voorzienigheid hem opeens zooveel kinderen toezond, hij niet beter kon doen dan zich aan de verzorging dezer kleinen te wijden. Hij nam dus zijn ontslag als professor en was van dat oogenblik weesvader. Wij kunnen ons niet verdiepen in de geschiedenis der moeielijkheden en tegenkantingen van allerlei aard, waarmee de edele man te worstelen had. Het moge volstaan te vermelden dat hij er met bewonderenswaardige krachtsinspanning en onvermoeide toewijding in slaagde, eerst een weeshuis op te richten te Bethlehem en vervolgens nog twee huizen te vestigen op eenigen afstand van het eerste.
Het weeshuis van de H. Familie te Bethlehem telt op het oogenblik 80 verpleegden, terwijl nog een 200tal kinderen uit den omtrek er onderwijs ontvangen. Bovendien wordt er avondschool gehouden voor de volwassenen en wekelijks vergadert in het gesticht een conferentie van den H. Vincentius.
Door de natuurlijke goedheid van zijn hart geleid, kwam Don Belloni van den aanvang tot hetzelfde opvoedingsstelsel, dat door Don Bosco al sinds zoo lang in practijk was gebracht. Ook in zijn inrichtingen wordt algemeen de preventieve methode toegepast en evenals in de stichtingen van Don Bosco worden ook in die van Don Belloni verschillende vakken en beroepen geleerd, die aan den aanleg en de neigingen der kweekelingen beantwoorden, terwijl ook de veelvuldige biecht en communie er als het doelmatigste opvoedingsmiddel wordt beschouwd.
Te Bethlehem evenals in alle huizen van Don Bosco vinden wij de kweekelingen gescheiden in studenten en handwerksleerlingen, de laatsten verdeeld over vijf beroepen: schoenmakers, schrijnwerkers, boekbinders, slotenmakers en kleermakers.
Behalve het weeshuis te Bethlehem heeft men thans: vooreerst een landbouwinrichting voor 60 weezen te Beitgemal tusschen Jaffa en Bethlehem. Dit weeshuis is geschonken door een edelmoedig' Engelschman, markies Bute. Het omvat niet minder dan 900 hectaren grond aan één stuk, en wanneer eenmaal de congregatie over voldoende fondsen en armen zal beschikken om al dien grond in cultuur te brengen, kan hij haar het graan, de olie, de vruchten en het vleesch leveren, benoodigd voor haar drie gestichten in het Heilig Land.
Een derde weeshuis bezitten de Salesianen te Cremisan, op een uur afstands van Bethlehem; hiertoe behooren ongeveer 100 hectaren grond, die grootendeels met wijngaarden beplant zijn. Dit weeshuis neemt een dertigtal verpleegden op.
Ten slotte beschikt de congregatie over een terrein te Jerusalem, dat zonder twijfel later zal aangewend worden voor de vestiging van een weeshuis ten behoeve dier stad, alsmede een uitgestrekt stuk grond te Nazareth, waar men binnenkort een stichting hoopt te vestigen in den geest als die te Bethlehem.
Te Nazareth heeft, zooals wij reeds aanstipten, het protestantisme zich een overwegenden invloed weten te verschaffen. Het beschikt over ontzaglijke hulpmiddelen en wendt die met alle macht aan om in de stad, waar de Heilige Familie ons de herinnering aan de bewonderenswaardigste deugden heeft nagelaten, de vereering van Maria geheel te onderdrukken. De vereerders der allerheiligste Moedermaagd en van haar kuischen Bruidegom kunnen dus niet anders dan met belangstelling de ijverige pogingen der Salesianen gadeslaan om uit die geheiligde oorden de dwaling te verdrijven, opdat aan de H. Familie de eer gegeven worde, die haar verschuldigd is.
Gelijk wij gezien hebben, ademen de stichtingen van Don Belloni en Don Bosco denzelfden geest: beiden gingen uit van het beginsel dat het kind door liefde gewonnen moest worden. Toen dan ook Don Belloni, bij het klimmen der jaren, zijn krachten voelde verminderen en vreesde dat zijn werk, hetwelk hem zooveel moeite en zorgen gekost had, met hem te gronde zou gaan, kwam hij in 1891 aan Don Rua, den opvolger van Don Bosco verzoeken, de duurzaamheid der stichtingen in het H. Land te verzekeren door ze op te nemen in de liefdewerken der Salesianen. Het voorstel werd aangenomen en reeds in October 1891 vertrok een eerste schare zusters van Maria Auxiliatrix naar Bethlehem, in December van het volgende jaar door een nog talrijker groep gevolgd. Don Belloni zelf deed, na de voleinding van zijn noviciaat, zijn professie als Salesiaan van Don Bosco.
Zoodoende is de duurzaamheid der stichtingen in het Heilig Land verzekerd, wat echter niet wegneemt dat zij op het punt der financiën met groote moeilijkheden te worstelen hebben. Al zijn zij toch bij de liefdewerken der Salesianen aangesloten, de regel wil dat elk huis zich zelve bedruipt, en nu brengt de armoede en de geest der bevolking in het Heilig Land de stichtingen aldaar in een bijzonder netelige positie. Zoodra zich de een of andere onvoorziene uitgave voordoet, zit men er letterlijk met de handen in het haar. Niet minder dan drie weken toch gaan er mee heen eer op een bede om hulp, naar Europa gezonden,
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
