De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 9

Wetenswaardig Allerlei.

Een levend horloge. -

Zulk een instrument heeft een ornitholoog uit Stiermarken uitgedacht, door de uren van het ontwaken van verschillende vogels op te teekenen. Het sein geeft de boschvink, de vroeg-opstaander onder de vogels. Zijn gezang ijlt den dageraad vooruit en laat zich van halftwee tot twee uur in den morgen hooren. Na hem van twee uur tot half drie wordt de bastaardnachtegaal wakker Van halfdrie tot drie uur hoort men den slag van den kwartel, van drieën tot halfvier het getjilp der grasmusch. Van halfvier tot vier uur komt de zwarte merel, die alle deuntjes zoo goed nafluit, dat een Fransche liefhebber den meerls in zijn tuin de Marseillaise geleerd heeft. Van vieren tot half vijf uur weerklinkt het lied van den leeuwerik, van halfvijf tot vijf uur hoort men de musch en eerst na vijven wordt de spreeuw wakker.

Automatische postzegelverkooper. -

Tegen het einde der 19e eeuw tracht men er niet meer naar zelfwerkende voorwerpen te vervaardigen, - sprekende, pianospelende en teekenende automaten van vroeger tijd worden nog enkel als rariteiten tentoongesteld. De z.g. automaten van den tegenwoordigen tijd bepaalden zich tot dusver tot het uitreiken van allerlei kleinigheden door het insteken van een paar centen of een stuiver in een gleufje. Automatische sigaren- en chocoladeverkoopers en automatische weegschalen vindt

[p. 152]

men in alle groote steden. Het practisch Amerika bracht voor het eerst automaten ter markt, die ook nuttiger dingen als papier, enveloppen, potlooden verkochten. Ook aan het station du Nord te Parijs bevindt zich zulk een toestel.

Onlangs is men er te Londen toe overgegaan, hiervan als openbare postzegelverkoopers gebruik te maken. Men brengt ze daarom in de onmiddellijke nabijheid van een brievenbus aan. Werpt men daar een penny in, dan komt er een postzegel van die waarde uit, zoodat iedereen voor hij zijn brief in de bus doet er de noodige penny-postzegels uit te voorschijn kan laten komen.

De saffieren in Montana. -

In het gebied Montana, aan den bovenloop der Missouri, waar sedert veel jaren goud en zilver bij hoopen gevonden werd, zijn nu ook groote streken ontdekt, waarin talrijke saffieren worden aangetroffen. Het rijkst hieraan is de grond, die op twaalf Engelsche mijlen ten noorden van de hoofdstad Helena is gelegen. Daar bergt de aarde een even grooten schat aan edelgesteenten als aan goud in haar schoot. Drie streken munten in rijkdom boven alle andere uit: El Dorado, Ruby en French, waar ter diepte van 30 centimeter tot 9 meter kostbare steenen in grooten overvloed worden aangetroffen. Deze hebben de meest afwisselende vormen en kleuren: wit, groen, lichtblauw, violet, grijs, roodachtig, en de beste daarvan worden te Londen voor een goeden prijs van de hand gezet.

Een Engelsche maatschappij heeft den grond met al wat er in zit voor twee millioen dollars gekocht, en in plaats dat, zooals vroeger, de een of ander door het uitgraven van een grooten schat rijk kon worden, zijn zij nu allen daglooners van een paar speculanten, die de heele winst in hun zak steken.

De stoommachine als oud ijzer. -

Een Amerikaan, professor Houston te Brooklyn, heeft verklaard, dat vele der nu levende personen er nog getuige van zullen zijn, dat de stoommachine bij het oud ijzer zal gegooid worden. De beweegkracht der toekomst zal electrisch zijn, en wel termo-electrisch, d.i. de electrische kracht zal uit warmte verkregen worden Verder beweert Houston, dat de electrische lampen der toekomst 97 tot 98 procent van haar kracht in licht en maar 2 of 3 procent in warmte zullen omzetten, terwijl nu juist het tegenovergestelde het geval is.

De glasfabricatie. -

De glasfabricatie, die de laatste twintig jaar op dezelfde hoogte was gebleven, heeft nu in Engeland een belangrijke verbetering ondergaan door het gebruik van zuurstof. Wanneer men een stroom zuivere zuurstof door de massa glas leidt, die gesmolten wordt, dan bevordert men daardoor de samenvoeging der verschillende zelfstandigheden, en bijgevolg de vorming van het eindproduct Gevolg hiervan is, dat de grootere snelheid der smelting de smeltkroezen een grooter aantal bewerkingen kan doen verdragen eer zij versleten zijn, waaruit, naar men berekend heeft, een bezuiniging van omtrent 30 pct. voortvloeit.

de eerste kunstproeve, naar de schilderij van rosenthal.

De tusschenkomst der zuurstof heeft op de volgende wijze plaats: het gas, dat zich in stalen buizen onder een drukking van 120 atmosferen bevindt, wordt met behulp van een regulator, die het met een drukking van twee en een halve atmosfeer verspreidt, ontspannen. Het wordt vervolgens door een buis van platina, die in een spiraal uitloopt en met gaten doorboord is, naar het lager gedeelte der smeltkroezen gevoerd, van waar het geleidelijk naar de andere gedeelten wordt overgebracht.

De fabricatie van een centenaar glas heeft onder deze omstandigheden omtrent 600 liter zuurstof noodig.

Het aldus verkregen glas moet, naar het zeggen der werklieden, gemakkelijker te bewerken zijn; het vloeit zeer snel en met veel minder geraas dan het gewone glas.

De bijziendheid in de scholen. -

In een onlangs verschenen werk over de ‘Hygiëne van het oog’ toont een Fransch geleerde, dr. Trousseau aan, hoe het percentage der bijziendheid in de verschillende soorten van scholen verschilt. Op de dorpscholen bedraagt het 1.4 pct., in de lagere stadscholen 6.7, in de hoogere scholen voormeisjes 7.7, in de middelbare scholen 10.3, in de industriescholen 19.7, in de lagere 26.2, op de hoogescholen ten slotte 59pc. Daarenboven neemt het aantal bijzienden in de hoogere klassen van iedere school toe en bij een bijziende stijgt de graad van bijziendheid zoolang hij op school blijft.

Het is dus onbetwistbaar dat - als men de soort beschouwt - de gewoonte van dichtbij te zien. bij min of meer gebrekkige verlichting, de voornaamste factor is der bijziendheid, die aldus als een beschavingsziekte optreedt, maar indien men van den anderen kant elken individu afzonderlijk beschouwt, vindt men dat men vooral rekening moet houden met de erfelijkheid, daar de arbeid enkel zijn invloed voegt bij de individueele voorbeschiktheid. Deze erfelijkheid van de predispositie voor bijziendheid is juist de oorzaak van het aanzienlijk toenemen van het aantal bijzienden.

Kunst en Natuur. -

Wilde men een stalen draad van de sterkte van een draad van een spinneweb vervaardigen, dan zou de eerste maar twee gram kunnen dragen, terwijl de draad van een spin drie gram draagt. Een stalen stang ter dikte van twee en een halven centimeter draagt omtrent honderd centenaars, en een even dik touw van een spinneweb zou veertien honderd tachtig centenaars torsen.