De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 8

Wetenswaardig Allerlei.

Wat men tegenwoordig zooal van papier maakt. -

Het papier in de plaats van steen voor het bouwen van huizen te gebruiken, is een oud denkbeeld, maar het papier als plaatsvervanger van glas voor vensterruiten, van klei voor bloemvazen, van ijzer bij de vervaardiging van rails, waggonraderen en hoefijzers van paarden (zoodat men van papieren hoefijzers kan spreken, evengoed als van gouden oorijzers), van porselein, van hout voor vaten en zelfs voor kleine schepen, en van nog honderd andere stoffen meer, zijn even nieuwe als gewaagde toepassingen van dit materiaal.

De vervaardiging van ruiten uit papier is het eerst in de Vereenigde Staten toegepast. Deze ruiten zien er uit als matglas en hebben de eigenaardigheid, alle lichtgevende stralen op te vangen en de warmtestralen door te laten, welke eigenschap vooral voor broeikassen veel waarde heeft. Ook mag men gerust zeggen, dat papieren vazen een toekomst hebben, daar zij op vazen van aardewerk het voordeel hebben onbreekbaar te zijn, zich tot alle soort van versiering te leenen en als weeldeartikelen veel gemakkelijker alle gewenschte vormen aannemen dan welke andere stof ook. De merkwaardigste verschijnselen op het gebied der papierindustrie zijn evenwel de huizen van samengeperst bordpapier. Deze zijn vooral geschikt voor tijdelijke gebouwen, als tentoonstellingsgebouwen, militaire ambulancen, enz. Ook in de meubelindustrie heeft het papier zich een plaats veroverd en de geringe zwaarte van het nieuwe materiaal is hier een groot voordeel. Zoo maakt men vensters en deuren van papier, waarbij men het hout zoekt te imiteeren. Bij de laatste toepassing heeft het papier bovendien nog het hoogst welkome voordeel, dat het een luchtdichte sluiting veroorlooft, wat bij hout niet het geval is.

De vrouwen in China vóór twee duizend jaren. -

Een voor meer dan twee duizend jaar geschreven Chineesch boek bevat in 315 hoofdstukken de regels, waarnaar in die tijden de vrouw zich te richten had. In onzen tijd zou geen enkele vrouw zulk een tirannieken codex meer willen onderschrijven, die ongetwijfeld in hooge mate de verontwaardiging van mejuffrouw Drukker en andere leden der ‘Vrije Vrouwenvereeniging’ zou gaande maken.

In het eerste hoofdstuk van dit zonderlinge wetboek vinden wij den grondregel als volgt omschreven: ‘Een vrouw moet haar man aanbidden als den hemel.’ Een tweede regel bevat het volgende: ‘Wanneer het leven van den man in gevaar is, mag zij geen oogenblik aarzelen het hare op te offeren om het zijne te redden.’ Dit harde voorschrift wordt door toepasselijke verhalen geïllustreerd, waaraan wij het volgende ontleenen:

Eenige door honger uitgeputte soldaten grepen een boer aan om hem op te eten. Zijn vrouw kwam echter tusschenbeide en zeide: ‘Mijn man is veel te mager en te oud; ik daarentegen zit goed in het vleesch en heb een bruine huidkleur. Het vleesch van bruine en jonge personen is buitengewoon smakelijk.’ De soldaten lieten hierop haar man vrij en in plaats van hem aten ze zijn vrouw op.

In een dier hoofdstukken wordt onder meer het volgende voorgeschreven: ‘In tegenwoorheid van haar en zijn vader mag een vrouw of meisje noch niezen, noch hoesten, noch de armen uitstrekken. Zij mag hem zelfs niet in 't gezicht zien. Zij moet steeds een vroolijk gezicht en zich gelukkig en tevreden toonen om zoo tot zijn rust bij te dragen.’

Of er nu nog veel vrouwen gevonden worden die aan al deze en nog veel andere bepalingen voldoen, valt zeer te betwijfelen.

Spionnendienst aan het Fransche hof. -

Uit de onlangs te Weenen openbaar gemaakte geheime briefwisseling van den graaf Mercy, Oostenrijksch gezant te Versailles ten tijde van Bodewijk XV, blijkt, welke allesbehalve faire middelen de vorsten van dien tijd gebruikten om anderen in al hun doen en laten te laten bespieden. Op de post was men van geen enkelen brief zeker. Het zwarte kabinet, of zooals men te Versailles zei: ‘het geheim des konings’ brak eiken brief open, en de beambten van deze lichtschuwe instelling waren zoo handig, dat zij elk soort van geheimschrift wisten te ontcijferen. Dikwijls evenwel trachtte men de bron, waaraan Bodewijk XV dagelijks zijn nieuwsgierigheid leschte, troebel te maken. Mercy schreef dikwijls in zijn berichten, die hij per post verzond, het tegenovergestelde van wat hij in zijn berichten, die per ijlbode werden verstuurd, meldde. De diplomatie maakte van de post gebruik om leugens te verbreiden, om de Fransche regeering op een dwaalspoor te voeren, somtijds ook om een onaangename waarheid de ooren des konings te laten bereiken. Maar ook de depêches van den geheimen koerierdienst waren voor luisteraars niet beveiligd en zelfs in de hofkanselarij te Weenen zat een verrader. Met verbazing bemerk te graaf Mercy, dat de Fransche gezant te Weenen den inhoud der depêches dikwijls letterlijk aan het ministerie te Versailles overbriefde, terwijl Mercy van den anderen kant van de geheimste besluiten der Fransche regeering kennis wist te krijgen.

Omkoopingen op groote schaal geschiedden overal. Wie als diplomaat op resultaten wilde kunnen wijzen moest kamerdienaars omkoopen, beambten van den weg huns plichts afbrengen, ijlboden voor zich winnen. Nog moeilijker werd de dienst van graat Merey, toen de dauphin met de Oostenrijksche aartshertogin Marie Antoinette huwde. Jozef II verlangde meer op de hoogte gehouden te worden der algemeene staatkundige gebeurtenissen, maar de keizerin wilde met al het doen en laten harer dochter bekend zijn en weten wrat zij uur voor uur te Versailles deed. ‘Ik heb mij,’ schreef de gezant aan Maria Theresia, ‘van drie personen uit den ondergeschikten dienst der aartshertogin verzekerd; een harer vrouwen en twee kamerdienaars geven mij nauwkeurig bericht van al wat er gebeurt. Ik word dag aan dag van de gesprekken der aartshertogin met den abbé Vermond, wien zij niets verheelt op de hoogte gehouden; kom door de markiezin Durfort alles, zelfs het nietigste, te weten wat bij de koninklijke prinsessen gesproken wordt en heb verder nog andere lieden en middelen om uit te vorschen wat er hij den koning gebeurt, als de dauphine zich bij hem bevindt. Hierbij komen nog mijn eigen waarnemingen zoodat er geen uur op den dag is, dat ik niet op de hoogte ben van wat de aartshertogin Kan gezegd, gedaan of gehoord hebben.’ Men ziet hieruit, dat de jonge vrouw op den wensch harer moeder door een vormelijk net van spionnage omgeven werd, door welks fijn gesponnen mazen zij niet kon ontsnappen.

Papier voor water- en vetvlekken gevrijwaard. -

Papier kan men doorschijnend en tevens onvatbaar maken zoowel voor water als voor vet, als men goed stevig papier in een dunne oplossing van schellak dompelt, die men op deze wijze klaar maakt, dat men schellak bij matige verhitting in een oplossing van borax langzaam laat verteren. Moet dit papier tot versiering dienen, dan kan men bij de oplossing wat anilineverf voegen.

De weg om den equator. -

De tijd, die noodig is om den weg om de aarde langs den equator of evennachtslinie af te leggen is voor een voetganger 428 dagen, voor een sneltrein 40 dagen, voor het geluid bij gemiddelde temperatuur 32½ uur, voor het licht ruim 1/10 seconde en voor een electrischen stroom langs koperdraad wat minder dan 1/10 seconde.

Welke grond is voor het kweeken van rozen het best geschikt? -

Poreuze leemgrond wordt algemeen beschouwd alsdie, waarop rozen voortreffelijk tieren. Daar deze haar wortels naar de diepte schieten, moet de grond zeer diep omgegraven worden. Daar in veel tuinen zulke grond niet voorhanden is, moet deze door vermenging van verschillende grondsoorten verkregen worden. Zandige grond vooral heeft groote behoefte aan een sterk mengsel van klei, buitendien ook oude koemest en compost. Grond die rijk is aan humus of teelaarde, wordt door een derde klei verbeterd. Indien de eerste ook kalk bevat, is een mengsel met klei onontbeerlijk. Op kouden en natten kleigrond tiert de roos niet; die moet door zand, asch en mest licht en warm gemaakt worden. Is de grondsoort voor de rozencultuur geheel ongeschikt, dan moet hij meters diep uitgegraven en door humus en oude bouwleem vervangen worden. Ook verweerde leem kan, waar bouwleem niet te krijgen is, goede diensten bewijzen. De roos moet steeds goed bemest en dikwijls met door water verdunde aalt begoten worden, dit laatste vooral in den tijd der knopvorming. Op dorren en niet goed verzorgden grond tieren de rozen niet.

Japansche reclame. -

Wij hebben het in de kunst der reclame al heel ver gebracht, de Yankees zijn ons hierin natuurlijk nog ver de baas, maar ook naar Japan schijnt de reclamemanie van Europeanen en Amerikanen overgewaaid te zijn, althans een boekhandelaar te Tokio annonceerde onlangs het volgende, dat de menschen voor zijn waren wel lekker moest maken: ‘Prijzen zoo goedkoop als in een loterij; boeken zoo sierlijk als een zingend meisje; druk zoo helder als kristal; papier zoo stevig als de huid van een olifant; de verzending zoo snel als een afgeschoten kanonskogel; de behandeling der koopers zoo voorkomend als die van passagiers op concurreerende stoombooten.’

De stichter eener reuzenstad. -

Eenige weken geleden is de stichter der stad San Francisco in den ouderdom van 82 jaar overleden. Jacob Luse, zoo heette de man, was bovendien de eerste kolonist in Californië, en bouwde in 1833 een huis voor zich op dezelfde plaats waar zich nu de trotsche hoofdstad van het Westen verheft. San Francisco telde in 1846 maar 600, in het jaar 1850 reeds bijna 35.000 en tegenwoordig over de 300.000 inwoners.