De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 8

De Groene Draak van Annam.

Er zijn lieden, die op autografen azen, zooals anderen postzegels en vreemde muntstukken bijeenzamelen. De heer Jozef Fournachon had een andere hebbelijkheid, die meer menschen eigen is: de man was verzot op ridderorden.

Professor in de letterkunde aan een inrichting in de Parijsche wijk Montparnasse, en kunstcriticus aan de Bosphore, een blad aan zeebelangen gewijd, had hij achtereenvolgens de academische palmen, de ridderorde der Landbouw-Verdienste en de rozet van officier van Kambodja verkregen, wat hem in staat stelde, als hij menschen had of pronken wilde, aan zijne ijdelheid voldoening te geven.

Op de gewone dagen echter stelde hij zich met zijn rozet tevreden, waarop de heterogene kleurschakeeringen overstraald werden door den glans van het vlammendste rood, zoodat hij in de oogen van de leerlingen der inrichting voor een officier van het Legioen van Eer doorging.

Niemand voegden ridderorden dan ook beter dan den heer Jozef Fournachon.

Zijn hals omsloten door een ouderwetschen boord, die aan zijn ontijdig kaal hoofd een plechtigen ernst bijzette; altijd in een tot aan de kin toegeknoopte jas gekleed, het hoofd bedekt met een hoed met breede randen, waaronder aan de slapen een vlokje witte haren te voorschijn kwam, had hij majesteit in zijn houding en deftigheid in zijn gang. Juist wegens deze lichamelijke hoedanigheden werd hij door het hoofd der inrichting, wiens ijdelheid hij streelde, zeer op prijs gesteld, en bij plechtige gelegenheden werd ook altijd met den heer Fournachon uitgepakt en gepronkt.

Aan de Bosphore daarentegen, en in de we reld der letteren, waartoe hij, dank zijn ambt van kunstcriticus, nu en dan toegang had, werd hij te minder gerespecteerd, naarmate hij zich meer een air van gewicht en voornaamheid gaf. Zijn confraters vermaakten zich met hem, maar bleven hierbij steeds binnen de perken der betamelijkheid. Hun spotternij was nooit bitter of verbitterend, integendeel, zij overlaadden hem veeleer met overdreven en onzinnige complimenten, verhieven zijn verdiensten tot in de wolken, en verklaarden niet te begrijpen, waarom de minister hem in plaats van het violette lintje niet het kruis van het Legioen van Eer had geschonken. Zijn Indrukken van een onpartijdig criticus, een kleine brochure van een vijftig bladzij's, waarvan hij zelf de uitgaaf bekostigd had, waren alleen meer waard dan de beste voortbrengselen van dat soort. Volgens het zeggen zijner confraters en van de heele redactie der Bosphore, lag, zoo de heer Jozef Fournachon in de critiek geen hoogeren rang innam, de heele schuld hieraan, dat zijn tijdgenooten hem niet op zijn juiste waarde wisten te schatten.... enz. Op zekeren keer echter werd de scherts zoo ver gedreven, dat de redacteur van de Bosphore in werkelijkheid boos werd. Nu besloten zijn collega's eenparig, hem een poets te bakken. Zij zeiden tot elkaar:

‘We zullen Fournachon met den “groenen Draak van Annam” decoreeren!’

Om hierin te slagen, spraken zij af, een paar weken met hun plagerijen op te houden, en dezen tijd voor de noodige voorbereidselen te gebruiken.

Een der redacteurs wist zich, toen hij een paar dagen later naar het ministerie van Marine ging om inlichtingen voor het blad, een paar vellen groot papier met het hoofdje van het ministerie te verschaffen. Hij eigende zich verder eenige enveloppen, wat postpapier in groot en klein formaat toe; en toen de heeren eenmaal in het bezit der noodige materialen waren, begaven zij zich aan het werk.

Met groote handigheid schreven zij bovenaan en op de marge van het blad, dat bestemd was om voor het benoemingsdecreet door te gaan, een volgcijfer, maakten den tekst op en bootsten op voortreffelijke wijze de handteekening van het hoofd van den staat na. Wat het zegel betreft, dat onmisbaar werd geoordeeld, om aan het decreet een karakter van on betwistbare echtheid te geven, dit bootsten zij na met behulp van een vijffrankstuk, waarvan zij de keerzijde, die het beeld der republiek draagt, met een blauw potlood bekrasten om het daarna op het papier af te drukken.

Toen alles nu naar behooren geregeld was, sloten zij het vel papier in een gele enveloppe, die het hoofdje van het ministerie van Marine en Koloniën droeg, door welks tusschenkomst buitenlandsche ridderorden aan de titularissen worden ter hand gesteld. Hierna verzegelden zij het met vijf groote roode zegels, en plaatsten boven het adres de twee gebruikelijkeletters P.O., hetgeen beteekent, dat het schrijven per order aan een gemeente-ambtenaar zal ter hand gesteld worden, die het den betrokken persoon rechtstreeks moet doen toekomen. Zij wachtten nu nog slechts op de eerste gelegenheid de beste, dat de heer Fournachon ter redactie zou verschijnen. Hij kwam er niet dagelijks, daar zijn ambt van professor hem bijna voortdurend aan meergenoemde inrichting gebonden hield. Op den avond, dat zijn weekartikel moest gezet worden, kwam hij echter steeds een paar uren op het redactie-bureau doorbrengen.

Een paar dagen later kregen de samenzweerders het niets kwaads vermoedende gezicht van den heer Jozef Fournachon weer te zien. Als naar gewoonte drukte hij zijn aanwezigen medewerkers de hand, hing zijn jas en hoed aan den kapstok, haalde zijn van te voren opgesteld artikel voor den dag en ging in een hoek van het vertrek zitten om het nog eens over te lezen en er de laatste hand aan te leggen.

Het personeel van het blad wist reeds lang hoe het zich had te gedragen. De confraters, op hun respectieve plaatsen gezeten, wendden een voorbeeldigen ijver voor, en Fournachon zelf was in de lezing van zijn artikel verdiept, toen de looper der redactie hem met de blinde onverstoorbaarheid van een man, die een gegeven bevel opvolgt, het quasi-ministerieele schrijven overhandigde.

Fournachon keek verbaasd op.

Bij het zien der groote gele enveloppe, die het hoofdje van het ministerie droeg, en waarvan hij aanstonds het formaat herkende, daar hij er zoo een reeds ontvangen had bij zijn benoeming in de orde van Kambodja, voelde hij, dat al zijn bloed hem naar de wangen steeg. De twee letters P.O., die met blauwe inkt boven het adres waren aangebracht, waren oorzaak, dat hij geheel van streek raakte en in zijn zwijmel van geluk en trots in het eerst geen woord kon uiten. Hij herinnerde zich de gewaarwordingen, die hij bij een vorige decoratie ondervonden had, en zelfs voor hij de enveloppe opengebroken had, dacht hij bij zich zelf: ‘Een nieuwe ridderorde!’

Deze hypothese was uit zijn oogpunt zoo waarschijnlijk, hij meende deze vierde eervolle onderscheiding zoo wel verdiend te hebben, dat hij zijn confraters getuige wilde doen zijn van het hem overstelpend geluk.

‘Mijneheeren,’ zei hij met trillende stem, terwijl hij met een triomfantelijken glimlach om het gelaat opstond en met de enveloppe in de hand op hen toetrad, ‘ik heb zooeven een kennisgeving van het ministerie van Marine ontvangen!....’

‘Wel, wel!’ riep een stem in het redactievertrek, met iets spottends in zijn toon, ‘zeker een ridderorde, mijnheer Fournachon!’

[p. 167]

‘Wat! weer een?’ vroegen verscheidene medewerkers te gelijk.

En, als één man opstaande, verlieten de redacteurs der Bosphore hun plaats, om op Fournachon toe te treden en bij het openbreken der enveloppe tegenwoordig te zijn.

‘Maak ze gauw open!’ zei een der journalisten.

‘Haast je dan toch!’ zei een ander.

Een derde las hardop het opschrift der enveloppe:

Aan den heer Jozef Fournachon, Publicist, Redacteur aan de Bosphore, Rue d'Aboukir,       Parijs.

Met een van ontroering bevende hand maakte Fournachon de enveloppe open, haalde er een groot papier uit, ontvouwde het langzaam en plechtig en zette zijn lorgnet op om de kennisgeving te lezen.

Te midden der met meesterhand in rondschrift gecalligrapheerde letters onderscheidde hij enkel deze woorden: ‘Officier van de orde van den groenen Draak van Annam,’ en riep uit:

‘Net zooals ik gedacht had!’

‘Wat, wat?’ riepen verscheidene stemmen te gelijk.

‘Hij is tot officier van den groenen Draak van Annam benoemd!’

‘Die Fournachon is een gelukskind!’

‘Is ze rood?’ vroeg de nieuw gedecoreerde gejaagd.

‘Ja.... ja.... vuurrood! En nog wel officier! 't Is geen bagatel! Nu zal men toch stellig gaan gelooven, dat je officier van het Legioen van Eer bent!’

‘Wel neen,’ zei een ander, ‘de groene Draak van Annam.... die moet groen zijn....’

‘Is ze groen?’ riep de heer Fournachon teleurgesteld uit. ‘Weergaasch, me dunkt....’

En hij bleef een oogenblik verzonken in de beschouwing van het decreet, dat het volgende bevatte:

‘Art. 1. De heer Jozef Isidorus Fournachon, publicist, is benoemd tot officier van de orde van den groenen Draak van Annam.

Art. 2. De minister van Marine en van Koloniën is belast met de uitvoering van dit decreet.’

Fournachon liet geruimen tijd zijn bewondering den vrijen loop, terwijl de medewerkers van de Bosphore, die met onverstoorbare koelbloedigheid hun rol speelden, schijnbaar verteerd werden door losinnerlijke jaloezie en kwalijk verborgen afgunst.

Plotseling brak de storm los:

‘Wat heeft die leukert van een Fournachon al moeten doen,’ riep een zijner confraters uit, ‘om dat nieuwe lintje te krijgen!’

Deze uitroep, waarvan Fournachon al de onbillijkheid gevoelde, ontlokte hem de volgende categorische betuiging:

‘Ik zweer u, dat ik zelfs geen voet verzet heb om deze decoratie machtig te worden!’

‘Kom, dat weten wij wel beter!’

‘Mijn waarde,’ gaf de kunstcriticus met waardigheid ten antwoord, ‘je zou me beleedigen door te veronderstellen....’

‘Nu, maak dat anderen wijs! Denk je, dat wij gelooven, dat de ridderorden vanzelf komen.... Je weet opperbest, waaraan je die nieuwe onderscheiding te danken hebt!’

‘Ik zweer je, dat ik er niets van weet,’ betuigde Fournachon.

‘Denk eens goed na.’

‘Ik hoef niet na te denken,’ zei hij; ‘ik verzeker je....’

Toen niemand der aanwezigen meer hiertegen protesteerde, zei hij op vroolijken toon:

‘Persoonlijk kan mij deze decoratie niets schelen, maar mijn vrouw zal er pleizier van hebben.... Ik heb juist van avond een paar kennissen te dineeren....’

Zijn medewerkers schenen er lust in te hebben, in een luidruchtige lachbui uit te barsten, maar zij wisten zich te bedwingen, en genoten met kleine teugjes het welslagen eener poets, die boven alle verwachting gelukte.

Beurtelings kwamen zij het decreet in handen nemen, lazen en herlazen het met de grootst mogelijke aandacht, terwijl Fournachon in peinzende houding bleef staan, sprakeloos en onthutst door het gewicht van zijn geluk.

‘Wat dunk je,’ zei een der redacteurs, die het plaatselijk nieuws voor zijn rekening had, ‘indien wij hiervan in ons blad melding maakten?’

‘Wis en zeker moet je dat!’ riepen de medewerkers van den kunstcriticus in koor.

‘Waarlijk, dat zou heel lief van je zijn,’ lispelde de nieuw gedecoreerde bescheiden.

De redacteur ging voor zijn tafel zitten, nam zijn pen op en zei hardop, als had hij het bericht reeds te voren klaar gemaakt:

‘Het doet ons genoegen, onzen lezers te kunnen meedeelen, dat onze talentvolle medewerker.... is het zoo goed?’

‘Neen!.... neen!.... talentvol dat is overdreven!’ viel Fournachon hem in de rede.

En zelf de redactie van het entrefilet opmakend, voegde hij er bij:

‘Schrijf: Het doet ons genoegen, onzen lezers te kunnen mededeelen, dat onze medewerker en vriend, de heer Jozef Fournachon, kunstcriticus aan de Bosphore, benoemd is tot officier van de orde van den groenen Draak van Annam.’

‘Maar, à propos, waarde heer,’ hernam een ander, die een nieuwen aanval wilde wagen, ‘hoe verklaar je toch, dat men je met den groenen Draak gedecoreerd heeft, als je blijft volhouder, dat je er geheel vreemd aan bent?’

‘Lieve hemel, ik kan mij die zaak heel goed verklaren,’ antwoordde op vastberaden toon de heer Fournachon, die ten laatste ontdekt had, dat hij gegronde aanspraken op deze nieuwe onderscheiding kon doen gelden. ‘In mijn werk, de Indrukken van een onpartijdig criticus heb ik een soort van parallel getrokken tusschen de Fransche en de Japansche kunst.... Het is zeer goed mogelijk, dat de minister..... wien ik, dit geef ik toe, een gebonden exemplaar van mijn brochure heb doen toekomen....’

‘Ah zoo, daar heb je 't al!’ riepen de redacteurs der Bosphore uit, die het uur der onthullingen zagen naderen.

‘Ik heb het zonder de minste bijbedoeling gedaan!’ verklaarde Fournachon min of meer verlegen.

‘Natuurlijk, dat wordt altijd gezegd,’ merkte een der medewerkers spottend aan.

‘Nog zou het mij niets verwonderen,’ vervolgde Fournachon, ‘als een goed vriend van me, de heer José de los Montes, een Spanjaard, die onlangs een pleizierreisje naar Indië gemaakt heeft en daar invloedrijke relaties heeft, mij dit klein blijk van genegenheid had willen bewijzen.... Hij weet wel, dat ik niet meer om ridderorden geef.... ik heb er al drie.... maar 't is om mijn vrouw!’....

‘Kom, kom, Fournachon, ik zie, dat je niet stellig op den groenen Draak rekende, maar dat deze verrassing je toch niet bijster verrast.’

‘Ik heb je immers gezegd, hoe de vork aan den steel heeft moeten zitten.’

‘A propos,’ zei een ander, ‘je hebt den knecht, die je je benoeming gebracht heeft, nog niets gegeven.’

‘Waarachtig, dat is waar ook,’ zei de kunstcriticus, terwijl hij den duim en den wijsvinger zijner rechterhand in zijn vestjeszak stak, ‘wat dunk je, een tweefrankstuk?’....

‘'t Is wel een vijffrankstuk waard,’ merkte de redacteur der Sport aan.

‘Drommels, 't is anders.... enfin, laat ik een vijffrankstuk geven!’ besloot Fournachon na een korte aarzeling.

Hij belde en gaf den binnentredende bediende een vijffrankstuk, dat met dankbaarheid werd aangenomen.

‘Wat dunkt jelui, zoo we nu weer aan het werk gingen?’ ried de parlementaire verslaggever aan. En zich tot Fournachon wendende, voegde hij er bij:

‘Jij, die gewoonlijk om zeven uur dineert en juist van avond volk krijgt, komt zeker té laat.’

(Slot volgt.)