De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 6

[p. 145]

[Nummer 13]

aan den reichenbach, naar de schilderij van j.g. steffan.

[p. 146]

Onze gravures.

Aan den Reichenbach.

De Reichenbach in het Berner Oberland, van welks watervallen de gravure in dit nummer naar de schilderij van J.G. Steffan, een der schilderachtigste te aanschouwen geeft, vormt reeds sedert de vorige eeuw een punt van aantrekking voor de schilders van de meest verscheidene nationaliteit. De kunstenaar van ons tafereel zelf schrijft er over: ‘Als men van Meyringen in het Berner Oberland de Aar overschrijdend den Reichenbach bereikt, voeren naast de beek voetpaden tegen de hoogten op, langs verscheidene prachtige kleine en groote watervallen, die den geheelen loop van Rosenlani uit naar het Haslidal trapsgewijze vergezellen; in deze schilderachtige streek vindt men ook den waterval, die de schilderij tot motief dient.’

Grootscher intusschen zijn de hooger gelegene watervallen, vooral de hoogste, die zich tusschen de rotsen van den Schingel- en den Burghorn naar voren dringt en welks val ongeveer zestig meters bedraagt. Wie echter oog heeft voor bekoorlijkheden van eene fijnere soort, die zal de voorkeur geven aan de kleinere watervallen, waarvan Steffan er een in beeld gebracht heeft.

Hij stelt ons de eigenaardige schoonheden van het Zwitsersche landschap in het klein voor oogen. Hier ziet men den wild stroomenden bergstroom, die zich nu eens verbreedt en dan weer door geweldige steenblokken wordt ingesperd; ginds reusachtig opgestapelde gespletene rotsen met schilderachtige vormen en kleuren en op de terrasvormig opklimmende heuvelen prachtig hoogopgaand geboomte, dat zich nu in geheimzinnig duister verliest en dan weer heldere vergezichten opent. In de groene weide, boven het woest bewogen water, ontwaart men de behaaglijk grazende kudde, die te midden dezer wildernis eene vreedzame idylle aanbiedt.

Het Nieuwe Illustratienummer.

Dit bevallig tafereel maakte een der sieraden uit van den Parijschen salon dezes jaars.

Het nieuwe nummer der Illustratie is gekomen. De platen kan het oude moedertje nog goed genoeg zien, maar het lezen schijnt zoo gemakkelijk niet meer te gaan, en daarom laat ze zich, ter verpoozing van het snorrend spinnewiel, maar voorlezen door hare kleindochter, wier jonge oogen daar nog geene moeite mee hebben.

Zoowel de aandacht van de weetgierige kleine als de belangstelling der bejaarde vrouw heeft de schilder naar het leven weergegeven. Dat tafereel beschouwende kunnen we ons een denkbeeld maken van het genoegen, dat een blad als onze Illustratie wekelijks zoowel in de geriefelijke woning van den stedeling als in het meest afgelegen boerenhuis, aan oud en jong verschaffen kan.

Mazeppa.

De geschiedenis van den Kozakken-hetman Mazeppa heeft dichters en schilders om strijd geïnspireerd. Byron en Victor Hugo maakten hem tot den held hunner gedichten, Horace Vernet vereeuwigde hem op twee zijner meesterlijke doeken. En geen wonder. De stoutste verbeelding had zich moeilijk iets aangrijpender kunnen droomen dan dien veroordeelde, naakt op het ontembare ros gebonden, de wildernis ingejaagd om daar een jammerlijk einde te vinden, en ten slotte toch als door een wonder gered om later aan de spits zijner kozakken zelfs een Peter den Groote het hoofd te bieden en hem eene provincie van zijn machtig rijk te betwisten.

Omstreeks het jaar 1655 in Polen, volgens anderen in Klein-Rusland geboren, kwam Mazeppa als schildknaap bij den Poolschen koning Johan Casimir, waar hij zich velerlei nuttige kennis verwierf. Hij had echter het ongeluk een Poolsch edelman bloedig te beleedigen, en deze, daarover in blinde woede ontstoken, liet den jonkman naakt op een paard binden, waarna het schichtige dier het vrije veld werd ingejaagd.

In toomelooze vaart ging het nu over berg en dal, door struiken en bosschen, over rivieren en afgronden, door eenzame steppen en eindelooze wildernissen, tot eindelijk het uitgeputte dier stervend neerzonk en den berijder, op zijn rug gebonden, bloedend uit honderd wonden, aan het wild gedierte ter prooi liet. Het is dit oogenblik, dat door onze gravure wordt voorgesteld. De kunstenaar laat de wilde paarden der steppen verzamelen rondom het bezweken ros, op welks rug nog altijd het doorstri[e]mde lichaam van Mazeppa met schrijnende koorden is vastgekluisterd.

Mazeppa werd door hulpvaardige handen van zijne boeien ontdaan, liefderijk opgenomen en verpleegd; hij genas van zijne wonden, vluchtte naar de Ukraine, verwierf zich groot aanzien onder de Kozakken, zag zich benoemd tot secretaris en adjudant van den hetman Samsilowitsj, werd na diens dood zijn opvolger en dong, daarmee niet tevreden, ten slotte naar de onafhankelijke vorstenkroon.

De man, die hem door zijne vreeselijke wraakneming aan den dood had willen prijs geven, had hem juist hierdoor den weg gebaand tot aanzien en grootheid.

De dignitarissen der katholieke universiteit van Washington.

In den vorigen jaargang gaven wij eene afbeelding met beschrijving der katholieke universiteit van Washington alsmede een kort verslag van de plechtigheid der eersten-steenlegging. Ditmaal zijn wij in staat gesteld onzen lezers de beeltenissen aan te bieden van de Amerikaansche prelaten, welke bij die plechtigheid de hoofdrol vervulden en die op het innigst aan de grootsche stichting verbonden zullen blijven.

Vestigen wij het eerst onze gedachten op den kanselier der nieuwe universiteit, den primaat van Amerika, Mgr. Gibbons, den kardinaal-aartsbisschop van Baltimore, aan wiens benoemingen de katholieke hoogeschool grootendeels haar ontstaan te danken heeft.

Mgr. Gibbons is in 1834 te Baltimore geboren en werd gedoopt in dezelfde kathedraal, waar hij eenmaal den aartsbisschoppelijken zetel bekleeden zou. Op zijn tiende jaar vergezelde hij zijn vader naar Ierland, waar hij negen jaar bleef studeeren. Naar Amerika teruggekeerd, deed hij daar zijne godgeleerde studiën en werd in 1861 tot priester gewijd. Na eerst eenigen tijd aan de St.-Patrickskerk te Baltimore als assistent werkzaam te zijn geweest, werd hij pastoor der St.-Bridgetskerk te Canton. De jonge priester onderscheidde zich reeds toenmaals als een ijverig zielzorger en men betreurde het zeer, toen de aartsbisschop, die spoedig zijne buitengewone eigenschappen en bekwaamheden ontdekte, hem als zijn secretaris naar Baltimore riep. Was in deze benoeming reeds eene waardeerende erkenning van de verdiensten des jongen geestelijken opgesloten, weldra verwierf zijne bescheidenheid hem de achting en genegenheid van allen, die hem kenden.

Spoedig werd de begaafde priester benoemd tot apostolisch vicaris van Noord-Carolina en kort daarop in de kathedraal van Baltimore tot bisschop gewijd. Moedig aanvaardde hij zijn nieuwen werkkring en nu volgden vier jaren van ingespannen arbeid. Dag en nacht reisde hij rond, hield wetenschappelijke voorlezingen, bevorderde de vesting van monniken en kloosterzusters en de stichting van katholieke scholen. Dikwijls gaf de bisschop zelf onderwijs en wijdde zich bovendien met voorliefde aan letterkundigen arbeid.

In het jaar 1872 reikte hij den stervenden bisschop van Richmond, Mgr. Mac Gill, de laatste HH. Sacramenten en werd na diens dood aangewezen om zijn bisschoppelijken zetel in te nemen. In dit ambt openbaarden zich bij hem meer en meer die verhevene eigenschappen, welke het sieraad van een opperherder uitmaken: zijn apostolische ijver, zijne waardige gematigdheid en mannelijke wilskracht, zijn talent van beheer en die gemakkelijkheid in den omgang, welke zoo menige moeilijkheid als van zelf weet te overwinnen. Toen dan ook de aartsbisschop Mgr. Bayly zijn einde voelde naderen, drukte hij den wensch uit dat Mgr. Gibbons tot zijn coadjutor en opvolger mocht aangewezen worden en Paus Pius IX voldeed aan dit verlangen. In 1877 werd Mgr. Gibbons door zijne medebisschoppen met eenparige stemmen tot aartsbisschop verheven, en het volgend jaar bracht een pauselijk afgezant hem het pallium.

Vooral door zijne getuigschriften heeft de primaat van Amerika zich een roemrijken naam verworven, en de nieuwe katholieke universiteit van Washington mag er dan ook fier op zijn zulk een veelzijdig begaafd man als haar kanselier te mogen begroeten.

De benoemde rector en eigenlijke inrichter der universiteit in engeren zin, Mgr. John. J. Keane dr. tur., is geboren te Ballyshannon in het Iersche graafschap Donegal ten jare 1839. Op den leeftijd van zeven jaren kwam hij naar Amerika, werd daar in 1866 tot priester gewijd en vervolgens aan de St.-Patrickskerk te Washington aangesteld, op welken post hij twaalf jaren lang bleef, tot aan zijne benoeming als bisschop van Richmond in 1878. Hij is een man van hooge godgeleerde bekwaamheid en wetenschappelijke vorming, van rusteloozen ijver en onvermoeide wilskracht, met sprekende gelaatstrekken en scherpen adelaarsblik, als aangewezen voor de regeling der grootsche stichting, waarvan hem de eerste leiding werd toevertrouwd. Slechts weinige tijdgenooten hebben zich met de vraagstukken en toestanden der katholieke universiteiten van voorheen en thans zoo vertrouwd gemaakt als hij; dat bewijzen zijne verschillende geschriften over dat onderwerp, en de vergelijkende studiën, die hij daarover heeft gemaakt aan de hoogescholen van Rome, Weenen, Munchen, Munster, Leuven en Parijs, welke hij één voor één bezocht, om overal het beste voor de hem toevertrouwde universiteit uit te kiezen.

Naast de beeltenissen van den kanselier en den rector der nieuwe hoogeschool

[p. 147]

mocht ook het portret niet ontbreken van Mgr. John Lancester Spalding, bisschop van Peoria, dr. utr., die bij alle gewichtige gelegenheden, ook, zooals wij in den vorigen jaargang gezien hebben, bij het leggen van den eersten steen als spreker voor de universiteit is opgetreden. Hij is in het jaar 1840 te Lebanon in Kentucky geboren, studeerde aan de universiteit van Leuven vijf jaren, vervolgens een jaar te Rome en keerde naar Kentucky terug, waar hij geheimschrijver werd van den bisschop van Louisville. In het jaar 1871 werd hij tot kanselier van dit bisdom benoemd, en ging in 1872 naar Washington, waar hij het leven schreef van zijn naamgenoot, den overleden aartsbisschop Spalding. Tot bisschop van het nieuw opgerichte bisdom Peoria werd hij in 1876 gewijd. De rector der nieuwe universiteit van Washington, Dr. Keane, schrijft hem de verdienste toe, den eersten stoot te hebben gegeven tot de grootsche stichting, waarin zich het katholieke Amerika thans verheugen mag.