De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 6

De Sprakelooze.
Een verhaal uit Amerika.
(Vervolg en Slot).

In ernstige gedachten verdiept, wandelde hij weer langzaam door de straten. Hij overwoog rijpelijk alle mogelijkheden: de uitwerking van eene plotselinge, onverwachte vreugd; den invloed op het trouwe moederhart, dat het geluk harer kinderen zoo gaarne voor haar eigen leven koopt.

Ten laatste scheen een vast besluit bij hem tot rijpheid gekomen te zijn. Met haastige schreden begaf hij zich naar het hotel, waar Lucile gelogeerd was. Spoedig daarna was hij in eene afzonderlijke kamer in een levendig gesprek met Fo Chung, dien hij had doen roepen. De oude Chinaman scheen zijne oogen niet te kunnen gelooven, toen hij Percy voor zich zag. Op zijne lippen zweefden zelfs woorden van berisping, die slechts weerhouden werden door Percy's dringend verzoek om hem bedaard aan te hooren.

Langer dan een halfuur zaten beide mannen met fluisterende stem te raadplegen. En hoe langer het onderhoud aanhield, des te helderder fonkelden de kleine oogen van den Chinees, des te levendiger werden de bewegingen van het ronde gestaarte hoofd, terwijl een goedkeurend lachje bewees dat hij de voorstellen van zijn vriend goedkeurde.

Kort nadat Percy het logement verlaten had, ging Fo Chung de straat op. Hij had een brief voor de vrouw van den werktuigkundige in de hand.

Rookwolk na de ontploffing.

‘Zooveel in mijn vermogen is,’ luidde de brief, ‘voldoe ik aan mijne belofte. De persoon over wien ik gesproken heb, weet inderdaad veel wat misschien op uwe verlorene dochter betrekking heeft. Doch vreezende door onnauwkeurige overbrenging van hetgeen ik vernam misverstand te veroorzaken, en veronderstellende dat gij gaarne in de gelegenheid gesteld zult zijn zelve den persoon vragen te doen, neem ik de vrijheid u en uwen echtgenoot eene samenkomst met hem voor te stellen, en verzoek u, u te twaalf ure naar het achtergebouw van den schouwburg te begeven. Wandel daar zoo lang heen en weer tot dat de repetitie is afgeloopen en de tooneelspelers den schouwburg verlaten. Het overige is mijne zaak. Wees nauwkeurig op denbepaalden tijd, ook ik zal het geschikte oogenblik niet verzuimen.’

John Chinaman bracht den brief behoorlijk over. Hij draalde een poosje, om de juffrouw en haar man, dien zij geroepen had, opmerkzaam en met belangstelling te beschouwen en zich heimelijk in de opgewondenheid van beiden te verlustigen. Vervolgens trippelde hij de deur uit, om op de straat blijmoedig te lachen en naar zijne liefling terug te snellen. Maar hoe opgewonden de gestaarte oude heer ook was, zelfs Lucile, die hem nauwkeurig kende, bespeurde niets bijzonders aan hem, zoo ernstig en deftig waren zijne bewegingen, zoo afgemeten luidden zijne antwoorden op de hem schriftelijk gedane vragen.

VII.

't Was nog eenige minuten vóor het middaguur, toen Waldbeck en zijne vrouw voor de deur van het achtergebouw van den schouwburg stonden en op en neer begonnen te wandelen.

Geen van beiden sprak een woord, en met angstige spanning zweefden hunne blikken altoos weder naar de hun aangeduide openstaande deur. Een enkel man stond er in. Zij hielden hem voor een arbeider die tot het tooneel behoorde. Hij had een verkleurd rood wollen hemd aan; zijn bleek gelaat was door goed onderhouden krullend bruin haar omgeven. Hij scheen noch op de beide echtgenooten, noch op de menigte straatslijpers in verschillende kleederdracht te letten, die op grooter of kleiner afstand de straat verlevendigden.

Die straatslijpers wachtten waarschijnlijk op het einde der repetitie, om de eene of andere kunstenares hunne hulde te bewijzen.

Iets meer ter zijde stonden eenige rijtuigen, om sommige leden van het tooneel naar hunne woning te brengen.

Vervoer der lijken van uit het petroleum-depot.

Daar Luciles vermaardheid tot in de afgelegenste wijken der stad was doorgedrongen, had de tegenwoordigheid van zooveel menschen niets bevreemdends. Ook Percy was er niet over verwonderd. Hij bevond zich in den schouwburg, waar hij door eene venster al wat op de straat gebeurde kon opmerken. Met koortsachtige onrust volgde hij met zijn blik de bewegingen van den werktuigkundige en diens vrouw, voor wien eene zwakke schemering van hoop, dat zij eenig bericht omtrent hun verloren kind zouden erlangen, voldoende was geweest om hen met het grootste ongeduld en in pijnlijke spanning de verwachte mededeelingen tegemoet te doen zien.

Percy's gelaat was donkerrood. 't Was hem alsof hij, na het voorschrijven van eene artsenij, die tusschen leven en dood zou beslissen, aan het bed van een zwaren kranke stond, bij wiens behandeling het hart levendiger sprak dan het wetenschappelijk onderzoek. Tegelijk luisterde hij naar de muziek in de tooneelzaal, die uit de verte slechts flauw zijn oor bereikte. Eindeloos schenen hem de minuten toe voordat de repetitie eindigde, en smartelijk verlangde hij naar het oogenblik waarop de angstig gekoesterde hoop verwezenlijkt - of geheel vernietigd zou worden.

Nu zweeg de muziek, en de gangen achter het tooneel begonnen levendig te worden. Percy leunde bij het venster tegen den muur. De sterke man scheen zwak als een kind te zijn geworden, alle kracht verloren te hebben.

Daar hoorde hij het dof geluid van zware voetstappen. Terstond daarna werd op de deur geklopt. 't Was een teeken

[p. 117]

van John Chinaman, dat hij zich naar zijne bevelen had gedragen; vervolgens hoorde hij hem naar buiten gaan.

Het ouderpaar was juist weer voorbijgekomen. Gearmd liepen zij dicht naast elkander, als om elkander te ondersteunen, ten einde bij de mededeelingen aangaande de verloren dochter zich niet door droefheid te laten overmannen. Zij zagen dus niet dat de Chinees in de deur verscheen en, na even rondgezien te hebben, gereed stond hen na te loopen. Ook Percy zag hem niet. Een forsch werkman in fijne, doch hem niet passende kleeding, met eene jonge Mexikaansche vrouw aan den arm, had zich voor het venster geplaatst en verhinderde hem het luik wijder te openen.

Fo Chung was intusschen de drie treden van den stoep afgetrippeld. Doch nauwlijks had hij een voet op de straat gezet, of de deur werd met geweld achter hem dichtgeslagen. Tegelijk weerklonk een scherp gefluit, dat rechts en links, vóor en achter hem, ja tot in de zijstraten werd herhaald. Verschrikt keerde het ouderpaar zich om, dat echter den Chinees niet gewaar werd, daar deze reeds door eene menigte schreeuwende en tierende mannen omsingeld was.

‘Hier is de hond, die de schoone Lucile in hare kindsheid stal en haar de tong uitsneed!’ klonk de stem van den man, die in de deur gestaan en zoodra Fo Chung op straat was haar dichtgeworpen had. Hij was niemand anders dan Standby, die boven het dreigend geschreeuw van den aangroeienden volkshoop zijne gillende stem verhief.

‘Wat hij gedaan heeft, gebeurt alle dagen,’ brulde Philip die met de sennora voor het venster bleef staan en, bespeurende dat Percy er uit wilde springen, de luiken met geweld dichtwierp en iedereen den dood zwoer, die het waagde den ongelukkigen Chinees te hulp te komen.

‘Hangt hem op!’ schreeuwden weer anderen. ‘Scheurt hem in stukken! Slaat dood den Chinees!’

Die moordkreten werden met de snelheid des winds door de naaste straten voortgeplant, nieuwe straatslijpers lokkend en ook de menschen uit de huizen drijvend, om te gaan zien wat er gaande was of aan het oproer deel te nemen. De licht op te wekken strijdlust der bevolking openbaarde zich door het zonderlinge Indiaansche gegil, waarmede men elkander aanhitste en iederen aansnellende begroette. Doch boven dit oorverdoovend geraas klonken nog altoos de stemmen van Standby en Philip, die de volksmenigte tegen alle Chineezen opruiden en tot bloedige daden aanzetteden.

‘Wat zal er van Kalifornië worden, als wij de blanken in de macht van die Aziatische menscheneters overlaten?’ klonk het van de bovenste trede des stoeps over de hoofden der saamgevloeide menigte. ‘Zij hebben ons den arbeid ontnomen, en nu beginnen zij onze kinderen te verminken, om ze daarna voor geld te laten zien. Slaat dood de Chineezen! Bevrijdt de schoone Lucile van haar gevangenbewaarder! Hangt hem aan zijn staart op! Snijdt hem de tong uit de keel, zooals hij de schoone Lucile gedaan heeft! Laat hem op glasscherven dansen!’

't Was een afgrijslijk tooneel. Bij het gillen en brullen paarden zich het geraas, waarmede men de vensterluiken dichtsloeg, en de doffe slagen van hen die de gesloten deur poogden open te breken.

Verschrikt door het woeste tumult, wilden Waldbeck en zijne vrouw zich verwijderen, doch konden niet verder komen dan tegenover de achterdeur van den schouwburg; daar beletteden van woede schuimbekkende kerels hun den doortocht. Zij moesten tegen den muur van een huis blijven staan, terwijl hun naar alle zijden het uitzicht verhinderd was.

Steeds woester en oorverdoovender werd het geraas. Van beide einden der straat drong men naar de plaats waar Fo Chung te vergeefs aan de woede der verblinde menigte trachtte te ontsnappen.

Reeds de eerste dreigende kreet had het vermoeden bij hem opgewekt, dat het een moordaanslag op al de Chineesche emigranten gold, en men zijn persoon en zijne betrekking tot de danseres tot voorwendsel wilde nemen, om met de verdelging zijner landgenooten te beginnen. Was er eerst bloed gevloeid, welks aanblik de menigte dronken maakte, dan zou het weinig moeite kosten, haar tot moord en brandstichting in de Chineesche wijk over te halen en het door woeste kerels aangevoerde janhagel in bloeddorstige dieren te veranderen. De doodsangst om Lucile deed daarbij het hart van den armen Fo Chung schier verstijven. En toch verloor hij in dezen hachelijken toestand zijne tegenwoordigheid van geest niet. Geen hulpkreet, geen smeektoon kwam over zijne lippen; hij wist dat beiden vruchteloos zouden zijn. Maar de hand onder zijne kleeding stekende, haalde hij de verklaring van den alkade te voorschijn, welke hij altijd bij zich droeg.

‘Gentlemen!’ riep hij, het papier omhoog heffende - en de hem bedreigende vuisten en wapens bleven onbewegelijk - ‘gentlemen, ge vergist u. Leest dit geschrift, mij door de bevoegde overheid afgegeven. Leest het, en ge zult vernemen dat ik Lucile als hulpeloos kind in bescherming genomen en verpleegd heb. Zij is stom, gentlemen! maar ondervraagt haar, zij is in staat u inlichtingen te geven.’

‘Hoort hoe de schurk ons nog misleiden en voor den gek houden wil,’ brulde eene ruwe stem. Fo Chung werd verhinderd er nog iets bij te voegen; een der woestaards rukte hem de verklaring uit de hand en wierp die met een spotlach over de hoofden der omstanders. Het tieren en razen der menigte nam schrikbarend toe, en de ruwe stem vervolgde: ‘Hij wil tijd winnen, om te ontsnappen. Hij heeft het kind gestolen en haar de tong uitgesneden. Ik zag miss Lucile lachend den rooskleurigen mond openen en bespeurde de vreeselijke verminking.’

‘Dat is eene leugen! Hebt medelijden!’ riep nu Fo Chung ten toppunt van vertwijfeling.

In 't zelfde oogenblik greep eene sterke vuist zijn staart, en onder een hoonend gelach werd hij omvergerukt; en toen hij op de straat lag, vielen stok- en vuistslagen met zooveel geweld op zijn ontbloot hoofd, dat het bloed zijn gelaat overstroomde. Hij slaakte een door merg en been dringenden kreet en verloor zijn bewustzijn.

Toch in plaats van medelijden op te wekken, scheen die kreet de laatste vonk van menschelijk gevoel in zijne pijnigers te hebben uitgedoofd. Onder het uitbraken van vreeselijke vloeken scheurde men de kleeren aan flarden van zijn lichaam. Als bezeten trok men hem bij zijn staart over de straat, waar hij vertrapt werd door de over hem geduwden en gestootenen. Daarna zette men hem onder een helsch getier overeind, om hem zoo duivelachtig als tevoren weer tegen den grond te trekken. De afgrijselijkheid van het tooneel is niet te beschrijven.

‘Naar de galg met hem!’ brulde Standby, en overal werd die kreet herhaald. ‘De dood aan alle Chineezen! Steekt hunne barakken in brand! Verdelgt dat giftige gebroed voordat het ons onder zijne dikke zolen vertrapt! Sleept hem naar het huis van zijn mandarijn en hangt beiden naast elkander op!’

‘Maakt plaats voor de schoone Lucile!’ klonk het plotseling in de verte. Men had de gevierde danseres herkend, die nadat zij de onmogelijkheid had ingezien om langs den gewonen weg naar buiten te geraken door den hoofdingang van den schouwburg in eene andere straat gekomen was en met door doodsangst bevleugelde voeten naar de plaats des onheils snelde.

‘Uit den weg! Plaats voor de schoone Lucile!’ plantte de kreet zich bruisend door de menigte voort, en allen weken ter zijde voor de schoone gestalte met het golvende zwarte haar.

‘Gaat uit den weg voor het sprakelooze meisje! Laat den kinderdief het leven totdat zijne aanklaagster voor hem verschenen is! Laat hem ter helle varen met een laatsten blik op hare verminkte tong! Plaats voor de sprakelooze danseres! Uit den weg voor de schoone Lucile!’

En men maakte plaats; overal opende men voor haar een doorgang, zonder zich te storen aan de angstkreten der tegen de huizen gedrukten. Verlangde men aanvankelijk slechts een gewaanden misdadiger onder de mishandelingen van een verblinden hoop gepeupel den geest te zien geven, nu hoopte men op een nog grooter genot, als men, door de getuigenis der sprakelooze aanklaagster, een zweem van rechtvaardigheid aan de daad kon geven.

Doch even snel als de doorgang voor Lucile zich opende, sloot hij zich weer achter haar, zoodat Percy, die kort na haar langs denzelfden weg den schouwburg verlaten had, steeds meer en meer van haar gescheiden werd. Zijn bidden en smeeken baatten niet. Zijne armen weigerden hem bijna hun dienst bij zijne pogingen om door de volksmenigte te dringen. Waagde hij het zijne stem ten gunste van den gefolterden Chinees te verheffen, dan werd hij overschreeuwd door woeste spotternijen en bedreigingen, zoodat hij, vreezende door zijne bewijzen van medelijden met den armen Fo Chung de woestaards nog meer tegen hem te verbitteren, het beter achtte te zwijgen. Niettemin drong hij vooruit, achtervolgd door een vloed van vreeselijke verwenschingen en vloeken. Daarentegen bemoedigde het hem, vóor hem de kreten te hooren herhalen: ‘Uit den weg voor de schoone Lucile! Plaats voor de bekoorlijke danseres, opdat zij den Chinees aanklage wegens de verminking van hare tong. Naar de galg met allen die haar willen deren!’

Plotseling verstomden die kreten, en in de plaats daarvan ontstond een gemurmel van verwondering. Van mond tot mond ging een bericht, dat aanvankelijk niet scheen geloofd te worden, maar weldra de woeste hartstochten deed bedaren en, in plaats van vloeken en verwenschingen, uitroepen van leedwezen en ontsteltenis deed slaken.

In de nabijheid van Fo Chung was het stil geworden. Gelijk de golven na een geweldigen aanval op het rotsige strand, week de volksmenigte achteruit. Alleen Percy drong voorwaarts. Zoodra hij zich als geneesheer had doen kennen, die den ongelukkige hulp wilde verleenen, gaf men bereidwillig aan zijne angstige vertoogen gehoor en hielp hem in zijne bewegingen.

Toen op een paar schreden afstand van den mishandelden Fo Chung de menigte voor Lucile ruimte maakte, en zijne pijnigers bij het zien van het ontzettend

[p. 118]

bleeke meisje van hem terugweken, bleef zij naar adem hijgend plotseling staan. Eene hevige rilling overviel haar, toen zij den trouwen vaderlijken vriend zoo vreeselijk mishandeld en schijnbaar levenloos voor zich zag. Geen geluid kwam over hare lippen, hare oogen bleven droog. Maar de armen opheffend en den blik naar den hemel richtend, kwam op haar gelaat de uitdrukking van eene zoo verschrikkelijke smart, van een zoo diep medelijden, dat de zooeven nog spottende lippen der woestaards zich sloten, en de menigte, als schaamde zij zich over de schandelijke daad, steeds verder van het bloedend en verminkte lichaam van den ongelukkigen Fo Chung terugweek.

Terwijl men in de gelaatsuitdrukking en de gebaren eene vreeselijke aanklacht verwachtte te lezen, bespeurde men in haar geheele wezen eene droefheid zooals slechts het aanschouwen van een dierbaren doode kan veroorzaken. Met ingehouden adem staarden allen haar aan, terwijl zij wanhopig de handen wrong en moeite had zich staande te houden. De onmogelijkheid om hare droefheid in woorden te uiten en daardoor haar hart te verlichten, deed hare smart nog duidelijker uitkomen. Eensklaps vloeiden tranen uit hare oogen, en voortwaggelend wierp zij zich luid snikkend naast Fo Chung neder.

Diep getroffen staarden allen naar dit tooneel. Het laatste geluid van fluisterende stemmen verstomde. Er was niemand onder de omstanders, die niet begreep dat tusschen die beiden een band bestond, dien trouwe zorg en kinderlijke dankbaarheid gesloten hadden, en geen van allen bezat de kracht of het besef om de helpende hand te bieden. Alleen dicht bij de deur van den schouwburg ontstond eenige beweging, doordien een forsch gebouwd man, met verweerd, verwelkt gelaat en onachtzaam doch in 't nieuw gekleed, behoedzaam vooruitdrong.

De aanblik van de wanhopige Lucile, die, niet 't minst op de omstanders lettende, met haar lang haar het bloed van 't gelaat van het ongelukkig slachtoffer der blinde volkswoede trachtte te verwijderen, had op den forschen man eene betooverende uitwerking. De ruimte om Fo Chung en Lucile werd grooter, daar de omstanders stil achteruitweken, om het tooneel der misdaad te ontvlieden, Luciles blikken niet te ontmoeten en daarin eene vreeselijke beschuldiging te lezen. Eindelijk stond de forsche man geheel afgezonderd van de anderen, alsof hij het strafgericht tegen zich zelven wilde inroepen. Zijne vuisten waren krampachtig gebald, knarsend drukte hij de tanden op elkander, en 't scheen alsof het gistend bloed zich door de oogen een weg wilde banen.

Doch op hem noch op iemand anders in hare omgeving lette Lucile. Zij dacht alleen aan haar weldoener, aan hem voor wien zij als eene dochter was geweest zoo lang zij zich in zijne hoede bevond, en die haar steeds zoo liefderijk had beschermd. Zij hield het gewonde hoofd met hare handen omvat en staarde er op met het diepste leedwezen. Eindelijk sloeg Fo Chung de oogen op. Een glimlach van tevredeheid verhelderde zijn gewond en misvormd gelaat toen hij zijne lieflinge herkende. ‘Lucile,’ fluisterde hij haastig, als vreesde hij onder het spreken door den dood overvallen te worden - en nieuwsgierig boog ook Philip luisterend zich tot hem - ‘Lucile, de menschen hebben mij onrechtvaardig behandeld. Zij wilden voor u partij trekken, en dat was goed gemeend. Doe hun weten dat niet alle Chineezen slecht zijn; dat ik altijd uw beste vriend ben geweest, nooit een kind stal, u niet ongelukkig gemaakt noch uwe tong verminkt heb - ik zou liever zelf de zwaarste pijniging hebben ondergaan.’

Lucile richtte zich op. Toen zij hoorde dat hij van wien zij slechts liefde en trouwe zorg genoten had, zonder eenigen grond van eene vreeselijke misdaad was beschuldigd geworden, gloeide haar bekoorlijk gelaat van toorn en verontwaardiging. Weer naast hem knielende, wees zij op den mond van haar ouden beschermer, en zijne hand vattende, drukte zij die tegen hare borst, hierdoor willende te kennen geven dat hij in hare plaats moest spreken, en men zijne woorden geloof moest schenken.

Wanhopig om zich heen blikkende, peinsde zij op middelen om zich verstaanbaar te maken en om hulp voor den gewonde te smeeken, toen zij plotseling hare bewegingen staakte en strak als een beeld naar de andere zijde der straat staarde. Zij zag een man die, de laatste terugwijkende menschen volgend, behoedzaam eene vrouw uit het gedrang leidde. Het hevig ontroerde, bleeke gelaat dier vrouw was naar Lucile gekeerd; zichtbaar bedwong zij met de grootste inspanning eene onmacht, die haar dreigde te overvallen bij het aanschouwen van den bloedenden Chinees. In hunne verwarring had zij noch haar man het meisje, dat den mishandelden Chinees met haar lichaam tegen nieuwe aanrandingen beschermde, nauwkeurig beschouwd; zij haastten zich slechts om uit het gedrang te komen. De kort te voren nog razende volkshoop ging beleefd, zelfs belangstellend voor het paar ter zijde.

Luciles zoo vreeselijk bleek en strak gelaat begon plotseling weder levendig te worden. Angst en hoop, schrik en verbazing waren er beurtelings op te lezen. Zij kon haar ouden weldoener niet verlaten, om hem weder aan de volkswoede ter prooi te geven, maar dan dreigde datgene wat haar tot in de ziel ontroerde als een vizioen uit haar oog te verdwijnen. Haar boezem zwoegde, een donkere gloed kleurde haar gelaat, hare zenuwen waren vreeselijk gespannen, en hare hand omklemde die van Fo Chung zoo vast, dat hij, als door eene pijnlijke drukking ontwaakt, de oogen weder opende en tot het afgewend gelaat zijner lieflinge opzag.

Nu bewoog zij de lippen. Met verwondering merkten Philip en de achter hem staanden op dat zij met eene uitdrukking van woeste vertwijfeling naar adem hijgde. Nog slechts eene schemering van het kleed der vrouw was zichtbaar. Een zware zucht ontglipte Luciles borst.

‘Moe -!’ klonk het zacht en trillend, vervolgens luid, helder en doordringend: ‘Moe - der! Moeder!’ zoodat ieder die het hoorde eene rilling door de leden voer. 't Was een kreet, die veertien lange jaren in een stip des tijds veranderde; een kreet, die aan de gefolterde moederborst nieuw leven schonk; een onmiskenbare, ondubbelzinnige kreet, die geheimzinnig aan weerszijden een band herstelde, dien men reeds zoolang als reddeloos gebroken waande. Ook indien de verbeelding der ouders niet opgewekt, zij niet eenigermate voorbereid geweest waren op de mogelijkheid der vervulling van de dierbaarste hoop, ook dan had zulk een kreet niet zonder uitwerking kunnen blijven. Maar alsof door de geweldige inspanning, waartoe Lucile zich had gedwongen en die hare verstijfde tong losmaakte, tegelijk hare levensdraden gesprongen waren; alsof met het eerste woord, dat na veeljarig zwijgen zich uit hare borst wrong hare ziel het lichaam verlaten had, zonk zij onmachtig naast den ongelukkigen Fo Chung ter aarde.

In hetzelfde oogenblik opende zich de muur der opnieuw opeengedrongen volksmenigte, en Percy stond naast haar. Zacht hief hij haar hoofd op, en met een op gevoelvollen toon gesproken en haar innig aangrijpend: ‘God zegene u, lief, trouw kind!’ riep hij haar weder tot bewustzijn. Vervolgens week hij van hare zijde, om zijne plaats te doen innemen door de met verjongde kracht toesnellende moeder, die luid weenend de wedergevonden dochter in de armen klemde en door vreugde buiten staat was een woord te uiten, terwijl de werktuigkundige met door tranen benevelde oogen naderde en insgelijks zijne dierbare dochter aan zijn hevig kloppend hart drukte.

Percy gaf zich slechts eenige oogenblikken aan het gevoel der vreugde over; met het innigste medelijden boog hij over den armen Fo Chung, die zoodra hij voor het eerst Luciles stem gehoord had geene pijn meer scheen te gevoelen.

‘Dokter,’ sprak hij glimlachend, ‘nu is 't goed. Wat is er aan den armen John Chinaman gelegen? Zij heeft de spraak, hare ouders terug - John Chinaman is overbodig geworden.’

‘Stil, stil, oude vriend,’ zei Percy vertroostend, terwijl hij den toestand van den mishandelde nauwkeurig onderzocht, ‘er is nog redding mogelijk. Maar ge moet te bed gelegd en dadelijk verbonden worden.’ En zich tot den 't dichtst bij hem staanden persoon wendend, riep hij: ‘Tracht dadelijk een rijtuig te krijgen, de grootste spoed is noodzakelijk!’ En Philip brulde met al de kracht zijner longen: ‘Een rijtuig! Een rijtuig!’

Die kreet werd naar alle zijden herhaald, en weldra werd het ratelen van een rijtuig gehoord, dat in de nabijheid had staan te wachten en nu voorzichtig zich een weg door de menigte baande naar de groep, waarop honderden toeschouwers met deelneming den blik gericht hadden.

Lucile had geen woord meer gesproken. Zich zacht uit de omarming harer ouders losmakende, knielde zij weder bij haar doodelijk gewonden vaderlijken vriend neder. Zij meende Percy gezien en zijne stem gehoord te hebben, maar nu zij hem bij den ongelukkigen Fo Chung geknield zag liggen en dezen met de grootste oplettendheid zijne zorg zag wijden, nu verfde een helder rood hare wangen. Hare blikken ontmoetten die van Fo Chung; zijn kalme en tevreden glimlach bedroog haar ten aanzien van zijn toestand, en zich geheel aan haar gevoel van dankbaarheid overgevend, reikte zij Percy de hand.

‘Lucile is niet meer stom,’ fluisterde Fo Chung. ‘Spreek slechts een enkel woord, Lucile! De dokter zegt dat ge de spraak niet meer verliezen zult. Slechts éen woord, Lucile, tot den ouden, trouwen John Chinaman!’

Lucile scheen niet meer te weten dat zij hare ouders geroepen had, want angstig, als vertrouwde zij hare kracht niet, bewoog zij de lippen.

‘Dokter - Percy,’ sprak zij zacht en moeilijk, maar toch duidelijk, ‘red hem!’ en vreugdetranen glinsterden in hare oogen, toen zij ontwaarde dat zij, na zoovele jaren stom te zijn geweest, werkelijk de spraak teruggekregen had.

Dienstvaardige handen hadden intusschen het portier van 't rijtuig geopend. Als ware hij zoo licht als een jong kind, tilde Philip den bloedenden Fo Chung op, en door Percy geholpen, droeg hij hem naar het rijtuig, waar hij hem zacht op de achterbank legde. Om niet hinderlijk

[p. 119]

te zijn, was Percy een paar schreden teruggegaan. Van deze gelegenheid maakte de bandiet uit de mijn distrikten gebruik om, over den Chinees gebogen, hem toe te fluisteren: ‘John Chinaman, ik behoor tot de schurken die u vervolgden, maar ik was opgehitst door den verfoeilijksten leugenaar, die ooit de waarheid verkrachtte. Wel heb ik tot de vervolging meegewerkt, maar ik heb u met geen vinger aangeraakt, om u leed te doen. En toch is het mij als had ik op een braaf mensch een moord gepleegd; ik heb u immers als een rechtschapen, eerlijk man leeren kennen, John Chinaman!... Ach, ik moet mij verwijderen... GauwJohn Chinaman! geef me de hand en zeg dat ge mij vergeeft. Gauw, gauw!... Dokter!’ riep hij Percy toe, ‘de arme man ligt nog niet gemakkelijk.’

Puinhoopen der kardoezenfabriek van Corvilain.

De dokter snelde naar de andere zijde van het rijtuig en opende het portier; hij zag dat Fo Chungs hand in die van den forschen man rustte, die kort te voren hem den uitgang door het venster belet had, en hoorde Fo Chung met moeite stamelen:

Standplaats van de machine der kardoezenfabrek.

‘Alles is nu goed! Om den wille van het meisje had ik nog meer willen lijden. Allen vergeef ik. Mijne Lucile is niet langer stom.’

Zijne hand zonk langs zijne zijde neer. Philip verwijderde zich van het rijtuig, en met de teederste zorg waakte Percy voor den gewonde.

‘Waarheen?’ vroeg de koetsier, toen ook Lucile en hare ouders in het rijtuig hadden plaats genomen.

‘Naar mijn hôtel!’ antwoordde Percy.

‘Neen, naar mijn huis!’ riep Waldbeck dringend; ‘ik wil den beschermer mijner dochter zelf verplegen.’

Percy nam naast den koetsier op den bok plaats, en het rijtuig verwijderde zich langzaam.

De vernielde inrichting van Rieth en Co.

VIII.

Om de rust van den gewonde niet te storen en niet opnieuw zijne geleiders te verschrikken, onthielden de omstanders zich van alle luidruchtige betuigingen en oogden zwijgend het rijtuig na. Maar nauwlijks was het uit hunne oogen verdwenen, toen een dof gebruis onder de volksmenigte werd vernomen en langzamerhand tot een nieuwen storm aangroeide. Men onderzocht en vroeg naar de aan leggers der schandelijke daad, naar de personen, die met allerlei listen en lasterlijke aantijgingen de volkswoede tegen een niet alleen onschuldig, maar zelfs braaf en rechtschapen man hadden opgewekt. Men hield het oog op verscheidene personen, die zich uit het gedrang trachtten te verwijderen. De een meende deze als den opruier te herkennen, een ander wilde gene er voor houden. Nog stond allen het beeld der gefolterde schoone danseres voor den geest; nog scheen in aller oor de doordringende kreet te weergalmen, die het duidelijkste bewijs was, dat het gemis der spraak volstrekt niet het gevolg eener gruwelijke verminking was; en met steeds toenemende verbittering verlangden de ontstelde gemoederen zich te wreken op degenen die hen tot de lage daad hadden aangevuurd; men wilde hen doen boeten voor hetgeen men aan den Chinees en zijne beschermeling misdreven had; hun bloed moest de schande uitwisschen, de smartkreten van een erbarmelijk vermoorde met afgrijselijke spotternij beantwoord te hebben. Op nieuw ontstond een vreeselijk tumult, een schel gefluit en gegil galmden door de straten, toen eensklaps een enkel persoon door zijne brullende uitroepen de aandacht tot zich trok en eene zekere doffe stilte veroorzaakte.

Aller blikken werden op den man gericht, die met over elkander geslagen armen op de bovenste trede van den stoep des schouwburgs stond, van waar hij over de dreigend golvende menigte rondzag. Velen herkenden in hem dengene die den doodelijk gewonden Chinees de behulpzame hand had geboden, en enkele stemmen prezen hem voor zijne menschlievendheid.

Maar Philip lachte spottend.

‘Ge verklaart dat ik een goede kerel ben,’ klonk zijne luide stem. ‘Een uur geleden zou 't mij misschien aangenaam zijn geweest, maar nu verdien ik dat niet,’ - zijn verweerd gelaat nam eene woeste uitdrukking aan toen hij dit zeide. ‘Ja, gentlemen, gij zoekt degenen die u tegen John Chinaman opruiden. Welnu, hier staat er éen van, en hebt ge er schik in, me daarvoor de keel dicht te knijpen, ik herhaal het, ik bekommer me er niets om, nu de arme drommel van een Chinees me de hand gereikt en me alles vergeven heeft. Maar evenals gij, gentlemen, werdt opgeruid, werd ik het met al de anderen die hunne stem tegen den verslagen Chinees verhieven. Hij werd van de schandelijkste handelingen beschuldigd, en wel door iemand die de laagste oogmerken met het lieve meisje had. Had hij een dozijn paarden gestolen of in een gevecht een half dozijn kerels de keel afgesneden, ik zou me liever de tong uit de keel rukken dan dat ik me een enkel woord liet ontglippen, om hem te verraden, maar in dit geval is 't geheel iets anders. Ik heb nauwkeurig opgelet hoe miss Lucile zich pijnigde om een woord voort te brengen, 't geen haar eindelijk gelukte. Van al hetgeen ons van verminking van hare tong was verteld is dus niets waar, En toen ik verwachtte dat zij John Chinaman zou beschuldigen, beschermde zij hem met haar lichaam als ware hij haar vader. Gij allen hebt het gezien. En doet nu wat ge wilt, gentlemen! Hier sta ik, en daar staat hij die ons door schandelijke leugens misleid en opgeruid en het ongeluk berokkend heeft.’

Hij keerde zich naar Standby, die hem van ter zijde op weinige schreden afstand genaderd was. Maar voordat hij nog een woord er bij had kunnen voegen, riep Standby op gillenden toon:

‘Hij is de aanlegger van den moordaanslag en verdient daarvoor ter helle te varen.’

En bliksemsnel een revolver uit de plooien van zijn wollen hemd te voorschijn halende, loste hij, voordat iemand het had kunnen verhinderen, tweemaal een schot op zijn vroegeren kameraad. Toen Philip niet viel, maar nog met zijn rug tegen den muur bleef staan, wilde hij hem een kogel door het hoofd jagen; doch eensklaps werd hem door een der omstanders, wier meening reeds ter gunste van den doodelijk getroffen Philip veranderd was, het wapen uit de hand geslagen.

Nu ontstond eene akelige stilte, eene stilte zooals die, welke een storm voorafgaat. Standby zag ontsteld om zich heen. In alle op hem gerichte blikken las hij zijne veroordeeling, en lafhartig rilde hij toen hij bespeurde dat er geene mogelijkheid was om aan de hem omringende onbarmhartige rechters te ontkomen. Nog eene schemering van hoop bleef hem over: Philip had zijn naam niet genoemd en kon op een ander gewezen hebben.

In dit oogenblik liet Philip een afgrijselijken spotlach hooren, waardoor het uitbarsten van den storm vertraagd werd. Strak richtte hij zijne woest rollende oogen op Standby, die, het bovenlijf voorover gebogen, op zijn slachtoffer staarde als een wild dier, dat door eene ketting wordt belet op zijne prooi los te springen.

‘Ik heb den dood verdiend,’ stamelde hij met inspanning van al zijne krachten, die hem reeds begonnen te begeven; ‘maar hij - en hij wees weer op Stanby - hij die mij vermoordde - mijn vroegere kameraad Standby - hij was het die het doodvonnis over den beschermer - der schoone Lucile....’

Zijne stem bestierf, zijne armen sloegen in de lucht als wilde hij naar een steunpunt grijpen, en als een gevelde eik stortte de forsche gestalte ter aarde.

Weer heerschte een oogenblik stilte, terwijl Standby bevend naar een uitweg gluurde; toen ontstond om hem heen een onheilspellend, dof gebrom. Meer en meer groeide de storm aan, luider werden de stemmen die om wraak riepen. Slechts

[p. 120]

met moeite gelukte 't den meer bedaarden, de onmiddellijke terechtstelling van den booswicht te voorkomen en hun raad te doen volgen, om hem naar de gevangenis te brengen.

Terwijl de verbitterde volkshoop, den gevangen misdadiger in zijn midden, brullend en tierend de straten doortrok, was de arme Fo Chung ten huize van den werktuigkundige te bed gelegd, en Lucile en hare ouders zaten bij hem.

Hoe verlangend men aan weerszijden ook was, elkander hunne gevoelens mede te deelen, het zien van den lijder, aan wien allen zich door de innigste dankbaarheid gehecht gevoelden, drong steeds terug wat op de lippen zweefde. Alleen in de blikken openbaarde zich wat in de harten omging; in den innigen druk, waarmede de moederhand die der eindelijk wedergevonden dochter gevat hield; in de zachte aanraking van het schoone hoofd, waardoor de vader zich van de werkelijkheid der gebeurtenis overtuigde.

Percy verwijderde zich geen oogenblik van de sponde van den zwaar mishandelde en gekwetste; hij liet geen middel onbeproefd om zijne pijnen te verzachten, hem in 't leven te behouden. Doch alles was vruchteloos; maar al te spoedig zag hij dat de toestand hopeloos was. De bekomene inwendige kneuzingen waren te zwaar; de oude trouwe beschermer van Lucile zou spoedig den laatsten adem uitblazen.

Zoo was de namiddag verstreken, en de avond daalde. Waldbeck en de drie jongere kinderen hadden zich uit de kamer verwijderd.

Lucile en hare moeder zaten hand in hand aan Fo Chungs bed, aandachtig luisterend naar de zachte ademhaling van den schijnbaar rustig slapende. Aan de andere zijde van het bed zat Percy; hij hield de hand van den gewonde in de zijne en onderzocht bestendig den langzamerhand verzwakkenden polsslag.

Op zacht fluisterenden toon richtte de moeder nu en dan eenige teedere woorden tot hare wedergevonden dochter, die er liefderijk met licht begrijpelijke teekens en gebaren op antwoordde. Minder uit gewoonte dan wel uit mistrouwen in het teruggekeerde spraakvermogen, en beseffende dat het haar aanvankelijk moeielijk zou vallen, aarzelde zij hare gedachten in woorden te kleeden. Met diepe aandoening sloeg Percy op haar lief gelaat de uitdrukking van bezorgdheid en steeds zwakker wordende hoop gade. Sinds de ver gewaande als een reddende engel voor haar verschenen was, scheen het alsof zij zijne tegenwoordigheid als zeer natuurlijk beschouwde. Maar wanneer hare blikken de zijne ontmoetten, of hij met hartelijke woorden zich tot haar wendde, om haar te bemoedigen en op te beuren, dan verried eene zekere schroomvalligheid, dat zij zich het laatste met hem gevoerde onderhoud herinnerde.

Eene zachte beweging van den Chinees stoorde haar in hare overdenkingen, en zich tot hem keerend, zag zij hem in de wijd geopende oogen.

Eerst zag Fo Chung Lucile en hare moeder aan, toen sprak hij langzaam, als moest hij zijne gedachten verzamelen:

‘Het zal spoedig met mij gedaan zijn.’ En even rustig vroeg hij: ‘Is 't zoo niet, dokter?’

Percy knikte toestemmend.

‘Ge zijt een man,’ voegde Percy ernstig er bij, ‘en hem die zoó als gij gehandeld heeft, behoeft de waarheid niet verzwegen te worden; hij beeft niet terug voor den laatsten stap.’

de kleine kapper.

‘Wat is sterven?’ hernam Fo Chung met zekere onverschilligheid. ‘Niets anders dan ter ruste gaan na zwaren arbeid; en dat is goed. Maar ik denk over alles na,’ en dit zeggende, zweefden zijne blikken met innige teederheid naar Lucile en hare moeder. ‘Hoe kwam het dat Lucile mijn kind werd? 't Moest zoo zijn. Mijn liefling was stom, en nu kan zij weder spreken. Ik begrijp alles, dokter. Indien ik haar plotseling hare ouders in de verte had aangewezen, zou zij hen zijn nagesneld. Maar toen zij kiezen moest tusschen haar ouden Fo en hare ouders, moest zij, om geen van allen te verliezen, hare stem gebruiken. Is 't zoo niet, dokter? Was 't niet een geluk voor mijn lief kind, dat de menschen mij onder hunne voeten vertrapten? Zeg, dokter, ik hoor 't zoo gaarne, zeg: Fo Chung, de oorzaak van uw dood heeft uwe liefling de spraak teruggegeven!’

‘Ja, Fo Chung,’ antwoordde Percy plechtig, de hand van den ouden man drukkend, ‘die gedachte moge u tot uw laatste oogenblik een troost zijn. Waar menschelijke kunst en kennis onmachtig waren, was het voor u weggelegd, eene genezing te bewerken.’

Fo Chung glimlachte tevreden.

‘Hebt ge 't gehoord, Lucile?’ vroeg hij haar blijmoedig.

‘Ja, beste Fo,’ antwoordde Lucile langzaam, doch zich inspannende om haren stervenden vaderlijken vriend een laatst bewijs van hare innige verknochtheid te geven.

Hare moeder weende in stilte.

Percy luisterde met ingehouden adem naar deze nieuwe proefneming.

John Chinaman lachte vergenoegd. ‘Hoe lieflijk klinkt uwe stem,’ sprak hij als in een droom, ‘en ge zult haar niet meer verliezen. Ge behoeft nu niet langer danseres te zijn - ge kunt een echtgenoot kiezen - dokter Percy. - Lucile, hij bemint u even hartelijk als gij hem bemint. - Lucile, denk altoos aan uw ouden Fo.’

Hij sloot de oogen en ging duisterend voort:

‘Panama - het dondert en bliksemt. - Ik zie een meisje met golvend zwart haar - hare teere handjes woelen het zand om - haar gelaat is met bloed bedekt - zij is stom - maar nu kan zij weer spreken. - Lucile, hoe innig heeft de verachte John Chinaman u liefgehad! - Nu hebt ge den ouden man niet meer noodig - ge hebt uwe ouders - uwe spraak weder - en dokter Percy.’

Eene lange poos volgde. Daarna opende Fo Chung weer wijd de oogen. Zijne blikken richtten zich beurtelings op de hem omringenden, als trof hem de smartelijke en medelijdende uitdrukking, die op hun gelaat lag.

‘Lucile - vaarwel!’ sprak hij nog zachter dan te voren. ‘Ik heb u liefgehad, voor u heb ik gewerkt en gezorgd, en nu kunt ge mij daarvoor beloonen. Als de oude Fo dood is, verzoek dan uw aanstaanden man, dat hij daarvan in de Chineesche wijk laat kennis geven - opdat mijn gebeente overgebracht worde naar het Hemelsche Rijk - het mag nergens anders rusten. - Dokter Percy, nu ga ik. - Ge zijt een rechtschapen man, en Lucile zal het sieraad van uw huis zijn.’

Dit waren de laatste woorden van den trouwen Fo Chung Hij sloot de oogen als om te slapen. Zwakker en langzamer werd zijne ademhaling. Uren verstreken, en toen de eerste zonnestralen de ontwakende stad verguldden en westwaarts over den onmetelijken oceaan gleden, was het alsof Chung zijne ziel er aan had toevertrouwd, om haar naar zijn vaderland terug te voeren.

Zooals Fo Chung gewenscht had, geschiedde. Percy zorgde zelf voor de behoorlijke overbrenging van het stoffelijk overschot naar, den doodenakker van Fo's landgenooten, van waar het met de eerstvolgende plechtige scheepsgelegenheid naar het Hemelsche Rijk zou worden overgebracht.

Lucile verliet voor altijd het tooneel.

Op grond van het gebeurde, dat den dood van haar ouden beschermer ten gevolge had, gelukte het haar het bestaande kontrakt te ontbinden.

Zooals Percy het haar vroeger had vergemakkelijkt om zich schriftelijk uit te drukken, hielp, hij haar nu met de grootste zorg de moeilijkheden overwinnen, die door eene veertienjarige sprakeloosheid ontstaan waren. Vaak herinnerde hij haar daarbij aan het ouderhoud, dat haar had doen besluiten New-Orleans te verlaten. En Lucile ontweek die herinnering niet; integendeel, een lieve, aanminnige glimlach en een maagdelijke blos versierden haar schoon gelaat: en toen zij eenige maanden later met Percy voor het huwelijksaltaar geknield lag, had niemand kunnen vermoeden dat het beschroomd uitgesproken ‘ja’ een veertienjarig zwijgen was voorafgegaan.