De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 6

De Sprakelooze.
Een verhaal uit Amerika.
(Vervolg).

Van af dien dag kwam Percy dagelijks in zoo verre zijn beroep 't hem vergunde. Hij vond eene oplettende en vlugge leerling in Lucile, die verrassende vorderingen maakte, want niet alleen oefende zij zich zoodra zij daartoe gelegenheid had, maar ook onderwees zij op hare beurt den ouden John Chinaman, die schier gelijken tred met haar hield en derhalve niet weinig tot hare vordering in de kunst bijdroeg.

Na verloop van nauwlijks vier maanden had zij de bekwaamheid verkregen, zoowel met Percy als met Fo Chung vlug een onderhoud te kuunen voeren. Hiermede was het onderricht evenwel nog in 't geheel niet ten einde; integendeel, Percy kwam nog dagelijks, om haar verder te oefenen, waarbij hij haar steeds de gelegenheid gaf tot een levendig onderhoud dat hart en geest opwekte; een genot, dat haar vroeger was ontzegd, zoodat zij het gemis der spraak minder smartelijk gevoelde.

Toen op zekeren dag Lucile en Percy elkander hunne gedachten mededeelden, zat John Chinaman dicht bij het venster ijverig te naaien, terwijl hij opmerkzaam luisterde naar de woorden van den arts. Sedert de oude man, op Luciles dringend verlangen, er van had afgezien zijne goochelaarskunsten in 't openbaar te vertoonen, was hij zwaarlijvig en minder vlug geworden, waarom hij zich nu bezig hield met werkzaamheden, die minder vermoeiend waren en waarmede hij even goed bekend was.

Zooals hij veertien jaar geleden voor het hulplooze meisje het eerste zijden kleedje maakte, vervaardigde hij nu met bewonderenswaarde bekwaamheid, naar bijzondere teekeningen, voor de danseres de prachtigste kostumes, waarbij hem zijn aangeboren smaak om de kleuren te schakeeren uitmuntend te pas kwam.

‘Ge bezit dus eigenlijk niets meer wat in betrekking tot uw verwijderd vaderland staat, - met den naam Lotje ging alles verloren,’ zei Percy, en achter Luciles stoel gaande staan, zag hij naar de op het papier verschijnende teekens.

‘Alleen de herinnering niet,’ aldus las hij Luciles antwoord, ‘en deze is voorwaar zeer treurig. Wel betreur ik het, mijn waren naam, den naam dien ik zoo dikwijls uit den mond mijner ouders en broertjes hoorde, verloren te hebben, - maar hoe kon ik het verhinderen, daar het mij onmogelijk was hem te doen kennen? Er waren toch jaren verstreken vóordat ik door Fo's onvermoeide pogingen zoo ver gevorderd was, dat ik mijn waren naam kon schrijven. Maar toen waren allen die mij omgaven, en ook ik-zelve, zoo aan den naam Lucile gewoon geraakt, dat het stilzwijgend bij het oude bleef. Later, toen ik meer begon na te denken, kwam het verlangen bij me op, weder Lotje genoemd te worden, maar dankbaar erkennende dat Fo na den dood mijner ouders in den volsten zin van 't woord de plaats van vader en moeder bij mij had bekleed, besefte ik dat ik hem ook het recht moest laten, mij naar zijn zin te noemen. Zelfs als hij tot een Chineeschen naam zijn toevlucht genomen had, zou ik daarover niet misnoegd zijn geweest.’

‘'t Is eene trouwe ziel, die goede Fo Chung,’ zei Percy, een vluchtigen blik op John Chinaman werpende. ‘Ik gevoel recht bitter hoe onrechtvaardig men handelt door over de gestaarte zonen van het zoogenaamde Hemelsche Rijk over 't algemeen met zooveel verachting te spreken.

‘O, bleef het nog maar bij 't beoordeelen!’ schreef Lucile haastig. ‘Vaak werden zij ook slecht behandeld en beleedigd. Zij hebben inderdaad veel gebreken, doch niet zooveel meer dan andere natiën, dat deze zich daarom als volmaakt tegenover hen mogen stellen. Meermalen is 't gebeurd dat men den goeden Fo Chung van kinderroof beschuldigde, vooral in de eerste jaren dat ik bij hem was.

[p. 93]

Hij kwam daardoor vaak in een neteligen toestand. Als Chinees vond hij bij niemand geloof, ik was niet in staat mij op voldoende wijze verstaanbaar te maken, en ware de oude man niet zoo schrander geweest om voor mij een soort van pas te doen opstellen, dan zou ik hem zeker zijn ontrukt geworden, en hem zou men misschien in de gevangenis geworpen hebben. Ik huiver bij de gedachte wat van mij zou geworden zijn, indien men mij hulpeloos in de wereld had gestooten. Later gelukte het ons, in betrekking te komen bij onzen tegenwoordigen patroon, aan wiens liefderijke zorg ik het te danken heb, dat ik voor de toekomst niet behoef te vreezen.’

‘Zijt ge gaarne danseres?’ vroeg Percy, en in zijne ernstige, de grootste scherpzinnigheid verradende oogen lag eene uitdrukking van innig leedwezen. ‘Is 't u niet onaangenaam, op het tooneel voor de schouwlustige menigte op te treden?’

Lucile zag op als zocht zij naar eene verklaring van deze voor haar raadselachtige woorden. Een zweem van bezorgdheid lag op haar lief gelaat, om terstond weer door een glimlach vervangen te worden. Vervolgens boog zij zich over het papier, en terwijl het potlood snel er over heen gleed, las Percy:

‘Met 't meeste genoegen ben ik danseres, zeker met meer genoegen dan vele anderen, aan wie de gave der spraak niet ontzegd is. Daar ik mij door teekens of door schrift slechts met enkele vertrouwde personen kan onderhouden, is het voor mij verblijdend, somwijlen eene talrijke menschenmenigte niet alleen te kunnen onderhouden, maar zelfs in eene opgewekte stemming te brengen. 't Zijn de gelukkigste oogenblikken mijns levens, wanneer ik aller oogen op mij gevestigd zie en bespeur dat alle toeschouwers, onverschillig van welken stand in de maatschappij, van welke natie zij zijn of welke taal zij spreken, mij begrijpen, - als ik opmerk dat zij, al naarmate mijne rol is, met mij treuren of met mij jubelen. En dan die bewijzen van welwillendheid van alle zijden, die kransen en bloemen!’

Percy zag peinzend op de veelzeggende teekens, en zijne stem klonk aangedaan, toen hij, als aan eene geheimzinnige macht gehoorzamend, zeide:

‘Die kransen en bloemen zijn niet altijd blijken van onbaatzuchtige bewondering.’

Lucile richtte zich op. Een onbeschrijflijk smeekende blik sprak uit hare oogen. Toen boog zij, als aan eene plotseling opkomende gedachte toegevend, zich over het papier, en Percy, die nieuwsgierig de bewegingen van het potlood volgde, las:

‘Tot heden heb ik nooit over mijne positie in de maatschappij nagedacht; geen enkel oogenblik ben ik bezorgd geweest, dat ik door iemand in de wereld ongunstig beoordeeld zou worden. Waarom wilt gij, aan wien ik zoo onuitsprekelijk veel dank verschuldigd ben, zoo iets bij mij opwekken? Waarom wilt ge mij het vertrouwen ontnemen, waarmede ik steeds voor de toeschouwers verscheen? Ach, doe dat niet, ik bid er u om. Zeg dat ge uwe woorden niet ernstig gemeend hebt, dat ik mag blijven voortgaan te leven zooals 't mij tot eene lieve, aangename gewoonte geworden is.’

Meer en meer had Percy zich tot Lucile neergebogen, zoo laag dat zijne lippen heur zwart haar raakten. En in zijne oogen schitterde eene uitdrukking van zegepraal.

‘Neen, miss Lucile,’ sprak hij bewogen, zoodra zij met schrijven geëindigd had, en vriendelijk en geruststellend blikte hij in haar geheel tot hem gewend gelaat, waaraan de ontroering nog verhoogde schoonheid schonk; ‘neen, ik ben de laatste, die aan u zou twijfelen. Dat ik aan ons gesprek deze wending gaf, geschiedde alleen om u op de proef te stellen en mij te overtuigen dat uw tegenwoordige werkkring bij u geene smartelijke herinneringen zal opwekken, wanneer gij een anderen werkkring kiest, die u in staat stelt geluk en zegen om u te verspreiden.’

Dit gezegd hebbende, zag hij zijne leerlinge opmerkzaam aan, als om haar antwoord op haar gelaat te lezen nog vóordat zij het zou nedergeschreven hebben.

Maar Luciles gelaat verloor de uitdrukking van kinderlijk vertrouwen niet. Wel scheen zij peinzend, alsof haar geest zich met de oplossing van een raadse bezig hield.

Hoe doorzichtig omsluierd Percy's verklaring was, lag zij toch te ver buiten haar begrip dan dat de geringste blos kon verraden hebben dat zij de bedoeling er van begreep. Dralend, als in twijfel omtrent het te geven antwoord, sloeg zij de oogen op het papier. Eenige sekonden scheen zij besluiteloos, daarna schreef zij met vermeerderende snelheid:

‘Mocht ik een hoogen ouderdom bereiken, dan zal ik mijn beroep eerst in zulk een verwijderden tijd vaarwel zeggen, dat het dwaasheid zou zijn, reeds thans daarover na te denken of plannen te maken en een besluit te nemen. Ik hoop dat God mij nog lang de kracht verleen en zal, anderen genoegen te schenken en daarin zelfvoldoening te vinden. Mocht ik echter reeds spoedig de hoedanigheden welke mijn beroep vordert verliezen, dan wil ik in den geest mijn verleden dag voor dag, uur voor uur nog eens gemoedelijk doorleven.’

Na het schrijven van het laatste teeken zag zij, als had zij eene prijsvraag gelukkig opgelost, glimlachend op. Zij verwachtte een goedkeurenden blik te ontmoeten, maar verschrikte toen zij bespeurde met hoeveel ernst zijne oogen nog altoos op het geschrevene gericht waren.

Eerst na eene pooze nam Percy weder het woord.

‘Een ouderdom die rust gebiedt bedoelde ik niet,’ sprak hij met doordringende stem, ‘maar ik zinspeelde op de mogelijkheid, dat ge in de lente uws levens het tooneel zoudt verlaten, gelijk zoovelen van uwe kunne, om de eigenlijke bestemming der vrouw te vervullen, niet meer eenzaam door het leven te gaan, niet meer vernielende stormen te moeten vreezen, maar uwe toekomst in trouwe handen neder te leggen.’

Door eene vriendelijke beweging met de hand brak zij zijne rede af, keerde het hoofd om en schreef glimlachend: ‘Huwen?’ Doch nauwelijks was dit woord geschreven, of zij haalde het weder door. En hiermede nog niet tevreden, scheurde zij het papier in kleine stukjes en nam een ander.

Met de grootste aandacht sloeg Percy haar gade. Verder dan deze proefneming te gaan, scheen hem eene dwaasheid, een misbruik van het gulle vertrouwen, waarmede Lucile hem tegemoet gekomen was en hem geene enkele gedachte verzweeg. Maar toen hij bespeurde dat hare handen beefden terwijl zij het papier verscheurde en hare wangen en hals door een hevigen blos overtogen werden, gevoelde hij plotseling eene felle smart. Hij besefte dat hij in het argeloos gemoed eene gedachte had gewekt, die haar heur gebrek als een den geest nederdrukkend ongeluk zou doen beschouwen.

Lucile had het potlood weder opgenomen. Doch niet met de gewone snelheid verschenen de teekens, die voor haar de spraak vervingen, op het papier, maar langzaam en aarzelend als kwamen ze uit het diepste harer ziel.

‘Ik kan niet,’ aldus schreef zij, ‘als anderen van mijn geslacht trachten aan mijne toekomst een vorm te geven, want ik ben door mijn gebrek van de geheele wereld gescheiden. Voor haar staan vele wegen open, voor mij daarentegen slechts een enkele. Ik ben daarom niet minder gelukkig. Met blijmoedig vertrouwen staar ik in de toekomst. Met weemoed en dankbaarheid denk ik aan het verleden. Ik vond trouwe vrienden, die mij leidden en onderwezen en mijn geest trachtten te vormen. En ik hoop dat ze mij ook later niet zullen on[t]breken.’

Toen zij dit geschreven had, las zij het nog eens snel na. Percy las het tegelijk met haar. Gewoonlijk zag zij het door haar geschrevene niet over, maar blikte in zijn gelaat, om eene vriendelijke erkenning van hare vatbaarheid en eene goedkeuring over hare wijze om zich uit te drukken er op te ontdekken. Percy was pijnlijk aangedaan, dat zij dit nu niet deed, terwijl het geschrevene hem van 't papier zoo koel tegenstaarde. Moest hij hare verklaring ten zijnen nadeele uitleggen? Het gevoerde onderhoud berouwde hem schier. En echter had hij slechts aan de teederste aller aandoeningen toegegeven.

Een geruimen tijd werd het onderhoud niet voortgezet. Nog altoos blozend, de hand op het papier alsof zij wachtte om weer een antwoord te geven, zag Lucile strak voor zich. Percy daarentegen, de vóor hem zittende lieflijke gestalte als met de oogen schier verslindend, folterde zich met beelden, die hij meende naar het rijk der onmogelijkheden te moeten verwijzen. Hij begreep dat een langer voortgezet onderhoud gedwongen en misschien grievend zou zijn. Ook besefte hij dat Lucile, indien zij alleen wenschte te wezen, om over het behandelde na te denken, hem geen wenk zou durven geven om haar te verlaten. In de hoop, bij een volgend bezoek de hinderlijke indrukken uitgewischt te zien, ging hij zwijgend van achter haar stoel weg, 't geen voor Lucile het teeken was dat hij zich wilde verwijderen. Zij stond op, en met haar gewonen lieven glimlach legde zij hare hand in die van Percy.

Om hare ontroering en opgewondenheid te verbergen, zag zij naar den ijverig naaienden John Chinaman. Zij, de gevierde kunstenares, gewoon op het tooneel alle mogelijke gewaarwordingen uit te drukken, was nu niet in staat de uitwerking van eenige woorden te verhelen.

Verrukt en toch smartelijk aangedaan merkte Percy dit op. De druk zijner hand, welke die van Lucile hield, was niet anders dan gewoonlijk, hoewel 't hem veel kostte, deze aanraking minder hartelijk te doen zijn dan hij wel wilde en daarbij te kennen te geven wat hij zoo gaarne aan de geheele wereld zou verkondigd hebben. En in den klank zijner stem openbaarde zich eene eigenaardige, door innerlijken strijd ontstane koelheid, die slechts getemperd werd door een zacht, nauwlijks merkzaam beven.

‘Tot weerziens, morgen,’ sprak hij ‘en dan wil ik alles wat in mijn vermogen is aanwenden, om de pijnlijke gedachten, die ik heden zoo onbedachtzaam bij u heb opgewekt, weder te doen verdwijnen.’

Lucile boog met eene zekere beschroomdheid en deftigheid, terwijl zij zijne hand warm drukte. Maar eerst toen Percy zich had omgekeerd, waagde zij het op te zien, vluchtig en verlegen, zooals geschiedt wanneer men zich bewust is, niet goed gehandeld te hebben.

[p. 94]

IV.

Percy had zich reeds lang verwijderd, toen Lucile nog altoos midden in de kamer stond. Zij had de handen saamgevouwen en staarde naar de deur als verwachtte zij elk oogenblik hem weder te zullen zien binnentreden. In hare oogen schitterden een paar tranen, terwijl op haar gelaat de lieve blos nu eens verbleekte, dan weder herleefde.

Eindelijk wendde zij zich tot Fo Chung.

Stil en zwijgend als een pagode van zijn geboorteland zat hij daar, alleen de hand met naald en draad op en neer bewegende. Eenige sekonden scheen Lucile besluiteloos: toen potlood en eenige velletjes papier nemende, ging zij bij haar ouden beschermer zitten en begon te schrijven.

Na eene lange poos reikte zij Fo Chung het beschreven papier toe. Opmerkzaam en zelfs met ongerustheid sloeg zij zijn breed wasgeel gelaat gade terwijl hij las:

‘De man die ons zooeven verliet, verdient den naam van vriend niet. Hij heeft vergift in mijn levenskelk gedroppeld. Ik wil hem niet wederzien. Hij oefent eene geheimzinnige betoovering op mij uit, die mij beangstigt. Toen hij mij er aan herinnerde - en zijne woorden laten geene andere uitlegging toe - dat andere meisjes huwen, was het alsof hij mij door de ziel sneed. Ik weet reeds lang dat ik door mijn ongeneeslijk gebrek ver achter alle menschen sta, maar de macht der gewoonte maakte dat ik er weinig leed over gevoelde - ik was immers gelukkig in mijn onafhankelijk en kalm leven. Door hem nu op het mij opgelegde lot gewezen te worden, dat is meer dan ik verdragen kan.’

Toen John Chinaman gelezen had, wenkte Lucile hem dat hij spreken zou. Hij glimlachte goedhartig en sprak vertroostend:

‘Ik heb alles gehoord, en mijne Lucile handelt niet verstandig, zich er over te bedroeven en hare oogen met tranen te vullen. Dokter Percy is een beroemd geneesheer en een goedhartig mensch. Hij meent het eerlijk en oprecht, en indien 't mijne Lucile eenmaal in de gedachte kwam, de gade....’

Hij zweeg op het afkeurend gebaar van zijne beschermelinge, en terstond gleed het potlood over een ander papier.

‘Van af mijne kindsheid zijt gij, Fo, mijn beschermer geweest,’ schreef Lucile met zenuwachtigen haast; ‘ge hebt de plaats mijner ouders vervuld. Ge hebt mij liefgehad en hebt mij nog lief als ware ik uwe dochter. Maar hoezeer ik mij ook aan u verplicht gevoel, verzoek ik u, nimmer weder van iets dergelijks tot mij te spreken, nimmer weder, naar het voorbeeld van dokter Percy, gedachten bij mij op te wekken, die me tot nu toe vreemd waren. Of meent ge dat een sprakeloos meisje het recht heeft, ook andere menschen ongelukkig te maken en daardoor zelve nog ellendiger te worden? Neen, Fo, ik ben volkomen tevreden met mijn lot en zou alleen wenschen dat ik Percy nooit gezien had. Voor het onderhoud tusschen ons beiden zou de gewone langzame schrijfwijze voldoende zijn geweest. Wat baat mij de nieuwe vlugge manier, als zij er slechts toe dient, mij mijn ongeluk smartelijker te doen gevoelen? Neen, Fo, ik kan hem niet wederzien en wil hem ontwijken.’

‘Hij heeft mijn kind beloofd, den indruk zijner onvoorzichtig gesproken woorden te doen verdwijnen,’ was Fo's vriendelijke tegenwerping.

‘Hij beloofde meer dan waartoe hij in staat is,’ schreef Lucile in opgewondenheid. ‘Telkens als ik hem zou zien, zou de herinnering aan zijne woorden mij opnieuw pijnigen, mij de kalmte doen verliezen, die ik behoef, als ik me met hem wil onderhouden.’

‘Mij dunkt, zijne woorden waren beleefd en goed gemeend,’ zei Fo Chung en zag verwonderd Lucile in het gloeiende gelaat.

‘Noemt gij het goed gemeend, als iemand het op mijn verderf toelegt?’ las hij terstond daarna op het hem toegereikte papier. ‘Maar ge kunt het niet weten, ge hebt niet in zijne oogen gezien, niet op den klank zijner stem gelet. Neen, Fo, ik moet weg voor hij terugkomt, ik kan hem niet meer ontmoeten. Het bewustzijn, door hem gadegeslagen te worden, zou mij op het tooneel in mijne bewegingen belemmeren en mij onmachtig maken, mijne taak te vervullen. Teekenen van afkeuring zouden mij gewis ten deel vallen, terwijl ik vroeger steeds levendig werd toegejuicht.’

‘Vergeef 't uw ouden John Chinaman,’ zei Fo Chung bedeesd, ‘maar als ik hem goed begrepen heb, koestert dokter Percy het voornemen, u daardoor het tooneel vaarwel te doen zeggen.’

‘Niet waar,’ beteekende Luciles hevig hoofdschudden, en op het papier vervolgde zij: ‘Hij is geneesheer en weet dat ik ongeneeslijk ben. Neen, spreek me nimmer weder van hem, Fo, noem zijn naam niet meer, want van hem had ik het 't minst verwacht dat hij mij 't leven verbitteren zou.’

John Chinaman keek bedenkelijk voor zich. Ongeloof en twijfel stonden op zijn gelaat uitgedrukt.

‘Maar de toekomst van mijn bekoorlijk kind,’ sprak hij, ‘denkt ge daar niet aan? Uw Fo wordt oud, de dag zal komen dat hij u verlaten moet. Wie zal uw tolk zijn, u voor misverstand behoeden, de menschen afweren, als zij u met hunne bewondering halsstarrig vervolgen?’

‘Ge kunt misschien langer leven dan ik,’ volgden de woorden elkander snel op het papier, ‘aan eene scheiding door den dood behoeven we dus niet te denken. Ik verdien meer dan ik met den besten wil verteren kan. Mijne besparingen groeien met elken dag aan. En zijt ge eenmaal zoo oud, dat het trekken van de eene naar de andere plaats u te veel vermoeien zou, dan nemen we rust en koopen een landhuisje met een tuin. Dan zullen we bloemen kweeken, duiven en hoenders houden; gij beschildert de muren onzer kamers met draken, pauwen en reigers, opdat ge u in uw vaderland zoudt wanen en niet langer wenschen, aan gene zijde van den grooten oceaan uwe dagen rustig te slijten. En mocht uw laatste uur voor het mijne slaan, Fo, dan hebt ge reeds lang voor een plaatsvervanger gezorgd, die uwe ouderlooze Lucile met dezelfde liefde zal ter zijde staan als gij zoovele jaren lang gedaan hebt.’

John Chinaman knikte goedkeurend, toen hij deze verklaring gelezen had. Op zijn breed gelaat lag eene uitdrukking van vreugde en genoegen.

‘Mijne Lucile is een zeer verstandig meisje geworden,’ sprak hij. ‘Ik ben niet jong meer en denk derhalve geheel anders dan een meisje van uwe jaren. Ge moet zelve het best weten wat u dienstig is. Beslis dus. Zooals ge wilt zal geschieden. Maar waarheen zullen we ons begeven, zoo ge er bij volhardt, New-Orleans te verlaten?’

Lucile schreef met vaste hand:

‘Met dankbaarheid ben ik aan M. Suttler verknocht. Hij heeft me op zijne kosten doen opleiden, en daarvoor ben ik hem vergoeding schuldig. Zoo lang ik bij zijn tooneelgezelschap ben, heeft hij door mij veel winst behaald - hij heeft het mij zelf gezegd. Hij zou me nu in andere schouwburgen als gast kunnen doen optreden. Onlangs sprak hij me daarover. Ik wees echter zijn voorstel af, omdat ik hem ongaarne verliet en den omgang met dokter Percy niet wilde afbreken. Maar 't is nog niet te laat, ik behoef mij slechts meer te haasten, om mij reisvaardig te maken, en alles is in orde. Zonder 't minste opzien te baren, verlaat ik deze plaats, en dan behoef ik niet te vreezen, Percy weder te ontmoeten. Verre van hem verwijderd, zal ik zijne heillooze woorden vergeten en mijne levensvreugd terug erlangen.’

‘Maar waarheen, Lucile, waarheen?’ vroeg John Chinaman bezorgd. Uw naam is vermaard, Percy zal mijn lief dochtertje volgen. Spoorwegen en stoomschepen doorkruisen het land in alle richtingen.’

Lucile reikte met hare hand over de tafel en schreef op het voor den Chinees liggend papier:

‘Wat zou hem er toe bewegen, mij te volgen?’ En een ander papier voor zich leggend, ging zij bedachtzamer voort: ‘We reizen naar Kalifornië. Daar zal ik veilig voor hem zijn. Voorloopig verbind ik me, in overeenstemming met Mr. Suttler, voor zes maanden. Na een zoo lang tijdsverloop zijn de nu ontstane indrukken uitgewischt; ik keer naar hier terug, en mocht ik hem wederzien, dan zal 't mij weinig kosten, hem als een vreemde te begroeten.’

‘Dus naar Kalifornië,’ zei John Chinaman nadenkend; ‘'t is eene verre reis, en de omstandigheden zijn daar anders dan hier. Doch het zij zoo. Waar mijn goudgevederde paradijsvogel heentrekt, daar is ook de bestemming van den ouden Fo, en eene dame en kunstenares van uw rang is overal zeker van de voorkomendste ontvangst. Wanneer vertrekken wij?’

‘Met het eerst van hier vertrekkend schip naar Havana; daar gaan we aan boord van een stoomboot naar New-York,’ schreef Lucile. ‘Ik behoef slechts mijn besluit bekend te maken en niets staat mij in den weg. Zooals vanzelf spreekt, houden wij de zaak geheim. Zijn we vertrokken, dan mag het ruchtbaar worden waarheen we ons begeven, dan bekommer ik me er niet meer om.’

‘Dat zal nog zes dagen duren,’ rekende John Chinaman uit, zoo onverschillig alsof 't geene verre reis, maar slechts eene korte wandeling betrof, ‘en de dokter zal komen en naar u vragen. Wat moet ik hem zeggen, zoo ge hem volstrekt niet wilt wederzien?’

Luciles voorhoofd werd bewolkt. Zij dacht aan de genoeglijke oogenblikken, die zij in het gezelschap van haar vriend Percy had doorgebracht, hoeveel moeite hij zich gegeven had om haar het verkeer met anderen gemakkelijker te maken en meer en meer haar geest te vormen. Doch eenige oogenblikken later kwam haar de herinnering aan haar laatste onderhoud met hem weder helder voor den geest. Hare anders zoo levendige oogen staarden somber voor zich, vast drukte zij de lippen op elkander.

‘Wijs hem af,’ schreef zij met zoo hevige ontroering, dat hare pen het papier doorboorde. ‘Ge zijt vindingrijk, verzin de eene of andere voldoende reden. Zeg dat ik ongesteld ben, dat ik in eene stemming ben, die me niet geschikt maakt om een bezoek te ontvangen. Zeg wat ge wilt, maar laat hem niet bij me binnen - noch hem noch een ander. 't Zal me buitendien moeite genoeg kosten, tot den laatsten dag mijne taak op het tooneel te vervullen.’

[p. 95]

‘Wat zal hij wel denken?’ sprak John Chinaman peinzend.

‘Volstrekt geen kwaad,’ was Luciles antwoord. ‘Neen, dat kan hij niet. Hij kan niet gelooven dat ik ondankbaar zou zijn. Maar ik wil hem schrijven - dat is het minste wat ik kan doen - opdat hij eene vriendelijke herinnering aan mij beware.’

Aandachtig las John Chinaman deze verklaring. Hij had niets meer tegen te werpen of koesterde misschien de hoop, dat Luciles gedachten zouden veranderen of zich met minder onaangename zaken bezighouden, want hij nam weder naald en draad en zette zijn arbeid voort.

Zooals Lucile gewenscht had, geschiedde. Percy werd afgewezen, doch slechts éens. Hij begreep de reden, en het minste teeken was voldoende om hem te doen afzien van elke poging, om een omgang weder aan te knoopen, dien Lucile zoo blijkbaar opzettelijk afgebroken had. Hij ging ook niet meer naar den schouwburg, want hij wilde alles vermijden wat zijne lieve leerlinge aan datgene herinneren kon wat, zooals hij nu gelooven moest, de kiem legde tot smartelijke beschouwingen over haar lichaamsgebrek.

Eene week was verstreken, toen hem des morgens een brief werd gebracht. Hij herkende dadelijk haar handschrift, en haastig door een verontrustend voorgevoel gedreven, brak hij den brief open. Snel las hij den inhoud:

‘Dierbare vriend en weldoener!

‘Als ge dezen brief leest, ben ik ver van hier. Maar ik kan niet vertrekken zonder u een hartelijk vaarwel gezegd en nog eens mijn warmsten dank voor uw liefderijk onderricht betuigd te hebben. Dat ik in den laatsten tijd vermeed u te ontmoeten, vindt zeker de vriendelijkste verontschuldiging. Hoe het te verklaren, weet ik niet, maar zonder het te vermoeden, hebt ge mij er toe gebracht, dat ik het mij opgelegde treurige lot smartelijker gevoel dan ooit te voren. Ik ben niet in staat de menschen aan te zien zonder te denken dat hunne deelneming en leedwezen ook nog uit andere redenen ontstaan dan alleen om mijne sprakeloosheid, en dat ze bij mij dezelfde gevoelens veronderstellen als bij zich-zelven. Ge ziet, ik ben oprecht en vertrouwelijk, zooals ge 't aan mij verdiend hebt. Ik heb tijd en eene geheel nieuwe omgeving noodig, om mij te herstellen, mijne vroegere kalmte te herkrijgen en te vergeten. Ik moet weder zoo zorgeloos worden als voorheen. Waarheen ik ga, moet vooreerst voor u een geheim blijven. Zeeën en landen zullen tusschen ons liggen, maar ge zult van mij hooren. Vaarwel, tot zoo lang! Herinner u met toegevendheid uwe innig dankbare

‘Lucile Waldbeck.’

Dat had zij geschreven. Een kinderlijk, oprecht vertrouwen bestuurde hare gedachten, gaf vastheid aan hare hand. Zij wilde haar bevreemdend gedrag verontschuldigen, zich met geweld van alles losrukken wat haar geest bedroefde, hare rust verstoorde; zij wilde een niet te overschrijden muur optrekken tusschen zich en de dreigende invloeden, waaraan zij bij haar laatste onderhoud met Percy onderworpen was geweest, - en toch openbaarde zij slechts datgene wat eene geheel tegenovergestelde uitwerking dan de beoogde had. Telkens herlas Percy den brief als kon hij hem niet begrijpen, ofschoon hij den inhoud van buiten kende. De hoop op wederzien had zij hem gelaten, maar een wederzien op voorwaarden, die hem tot aan den avond van zijn leven verre van haar hielden.

't Gelukte hem echter de richting te ontdekken, welke Lucile genomen had. En bij zijne droefheid over haar verlies paarde zich een angst, dien hij niet overwinnen kon; de ongerustheid, die hem over haar kwelde, wilde niet meer van hem wijken. Had Lucile slechts eene week noodig gehad om de toebereidselen voor haar vertrek te maken, hij behoefde niet meer dan de hel[f]t van dien tijd, om zijne praktijk aan anderen toe te vertrouwen en zijne zaken in orde te brengen. Toen reisde hij noordwaarts, langs den Mississipi en den Missouri, tot daar waar het ijzeren stoompaard gereed stond om hem met de snelheid van den wind over een half vasteland te voeren.

V.

Sinds het fatsoenlijk en vredelievend gedeelte der bevolking van San Francisko met onmeedoogende gestrengheid, dikwerf genoeg onder de leiding van den rechter Lynch, de toenemende misdaden tegenging, waren de speelholen, die verzamelplaatsen der diepst gezonken wezens uit alle landen der wereld, althans aan de oogen onttrokken geworden. Naar de donkerste holen van de meest beruchte wijk hadden zij zich verplaatst, in de onmiddellijke nabijheid der haven.

In een dezer holen, dat aan de straatzijde een uithangbord had met het onschuldig opschrift ‘Drinksalon,’ heerschte lang na middernacht nog een woelig leven. Gasten uit de mijndistrikten waren daar aangekomen, gasten, wier waarde berekend werd naar de schatten, die zij eensdeels in kostbaar erts, anderdeels in geslagen munt en banknoten bij zich hadden. In welk uiterlijk zij zich vertoonden, zij waren gentlemen, want zij betaalden uit volle zakken en dronken met onleschbaren dorst. Zij waren gentlemen, want wat hunne begeerte opwekte trachtten zij zich te verwerven, zij moesten het bezitten, genieten, onverschillig welke offers het hun kostte. Zij waren gentlemen, dat bewezen zij iedereen die er eenigszins aan durfde twijfelen; zij bewezen het met moordende vuistslagen, met looden kogels en scherpe stalen klingen. En was de laatste korrel stofgoud verdwenen, de laatste banknoot gewisseld, wat kwam het er op aan? Eenige weken of maanden van woest en teugelloos genot wegen tegen jarenlangen arbeid en een misdadig leven in de mijnen op. Want de mijnen zijn immers onuitputtelijk, en eenvoudige menschen, die het edele metaal uit het zand te voorschijn halen, om het op de eene of andere wijze aan hen af te staan, zijn dagelijks te vinden. Daarom ging het in de gelagkamer van de bedoelde barak zeer woelig toe; de drinkglazen rinkelden; de dampkring was met rook gevuld, dien men uit korte pijpen en cigares blies; helsch vloeken mengde zich onder het duivelachtig lachen, en de minste geschillen dreigden met moord en doodslag te zullen eindigen.

Zooals wij reeds zeiden, middernacht was reeds lang voorbij. Maar niemand was hier aan den tijd gebonden. En als het den aanwezigen in de gedachte kwam, elkander den hals te breken, niemand, niemand zou zich er om bekommeren.

Er moest nog gespeeld worden, maar de hoofdpersoon, de bankhouder, ontbrak. Zoodra deze er was, gold de eeuwigheid zooveel als een uur, een uur zooveel als de eeuwigheid.

‘Ik verklaar ieder die beweert dat miss Lucile stom is, voor een leugenaar,’ klonk eene zware mansstem boven het woest geraas uit, en op de groote ronde tafel kwam eene vuist neer, die al de glazen deed rinkelen.

‘Beweren wil ik het niet,’ sprak een ander niet minder heftig, ‘maar stom moet ze zijn, en niet eerder geloof ik het tegendeel dan wanneer ik eenige woorden van hare rooskleurige lippen hoor.’

Woedend richtte degene die het eerst gesproken had zich op. 't Was een reusachtig, forsch gebouwd man. Zijn gelaat scheen eene beschaafde uitdrukking gehad te hebben, maar vertoonde, ten gevolge van de gewoonte zijne hartstochten niet te beteugelen, eene dierlijke ruwheid, die sterk in tegenspraak was met de voornaamheid in houding, die hij somtijds onwillekeurig aannam en die het bewijs was van eene goede en zorgvuldige opvoeding.

‘Ik dweep met de schoone Lucile,’ brulde hij, zijn glas opnemend en 't met al zijne kracht tegen den wand werpend, zoodat de scherven in het rond vlogen; ‘ik verklaar haar voor de volmaaktste vrouw, die ooit de zinnen van een beschaafd gentleman bekoorde. Gisteren trad zij voor het eerst op, en heden zag ik haar voor de tweede maal. 'k Heb menige danseres bewonderd zonder dat 't hart mij warm werd. Zij mocht zoo stom zijn als een visch of een tong bezitten, wat bekommerde ik me er om. Wie echter zoo nauwkeurig met de muziek de maat houdt als de schoone Lucile, heeft een goed gehoor, is dus niet doof en nog minder doofstom, en wie zoo verstandig als zij met het lichaam weet te spreken, is ook in staat de tong te gebruiken. Haal me de donder! de minste harer bewegingen is een woord.’

‘Dat bewijst niets, Jakob Philip,’ klonk eene heldere stem, en aller blikken werden gericht op eene met juweelen behangen, niet zeer jonge, maar toch nog schoone vrouw. ‘Ik heb haar bespied, toen zij den schouwburg verliet en in haar rijtuig stapte. Een Chinees van de gemeenste soort volgde en bediende haar, en wat zij wilde te kennen geven deelde zij hem door teekens mede. Caramba! er is geen twijfel aan, dat zij stom is.’

‘De duivel hale den Chinees en al dat Chineesche gespuis!’ brulde de met den naam Jakob Philip aangesprokene weder. ‘Nooit heb ik een dier gestaarte spitsboeven ontmoet, die zooveel eergevoel had als de ruige hond van een veehoeder. Daarentegen heb ik hier duizenden gezien, die allen de grootste schurken waren en voor een vijfcentsstuk een valschen eed zouden doen. Zijt ge dan allen stekeblind, en begrijpt ge niet dat met de schoone Lucile de grootste humbug gedreven wordt? Eene sprakelooze danseres is iets vreemds en wordt meer aan getrokken dan honderd anderen, die met de ganzen om den prijs snateren. Maar hoe het zij, de schoone Lucile is een klassiek kunstgewrocht, dat ook zonder deze kunstgreep aangetrokken zou worden. En wat mij betreft, ik wil me laten hangen, als ik, eene harer voorstellingen verzuim, al moet ik, zooals heden avond, elk inkombiljet met dertig dollars betalen.’

‘Nog altoos geen bewijs!’ riep de sennora, en in hare fonkelende oogen lag eene spottende uitdrukking. Blijkbaar vond zij er genoegen in, Philip tot nieuwe ontboezemingen zijner bewondering voor de sprakelooze danseres aan te vuren, en hare pogingen werden ondersteund door het woest en goedkeurend gelach, waarmede hare woorden werden begroet.

De uitgedaagde wilde juist weder antwoorden, toen de deur met geweld werd opengeworpen en een elegant gekleed man, door luide juichkreten begroet, naar het

[p. 96]

midden der kamer liep, maar, daar gekomen, door zijn zonderling uitzicht allen deed verstommen. Hoogstens acht en twintig of dertig jaar oud, zou men hem met zijne bruine haarlokken en den zorgvuldig onderhouden vollen baard schoon hebben kunnen noemen, indien zijn gelaat niet zoo verflenst ware geweest. Zijne gezwollen, door kringen omgeven oogen zagen weifelend in de rondte, als zocht hij iemand, om op hem zijne blijkbaar ziedende wraak te koelen. Hij droeg witte handschoenen die, hoewel nieuw, overal genaaid waren er hier en daar eene huid lieten doorschemeren, die in blankheid met het leder kon wedijveren. De uitdrukking van ingehouden woede op het ziekelijk bleek gelaat en zijne woeste blik brachten al de aanwezigen in eene angstige spanning. Toen hij echter draalde om de oorzaak van zijn vreemd gedrag bekend te maken, riep de sennora spottend: ‘Caramba! heeft men de bank van mijn vriend Standby doen springen, en ziet hij er daarom uit als een van de galg gedropene?’

‘Schoone Emilia,’ antwoordde Standby, de speler van beroep, met schrikbarende kalmte de handschoenen in stukken van zijne vingers trekkende, ‘ik ben op dit oogenblik niet geluimd om te schertsen. Sinds den voormiddag heb ik geene kaart in mijne handen gehad. Bovendien zou ik voldoende in staat zijn eene tien maal gesprongen bank voor de elfde maal te vernieuwen. Neen, schoone sennora, eene andere zaak ergert me.’

Met een gillenden lach tastte hij in zijn borstzak, haalde er een met fonkelende diamanten bezetten armband uit, smeet dien met geweld voor zich op den grond en trapte hem woedend in elkander. Nadat hij het prachtige sieraad in een vormloozen klomp had veranderd, wierp hij het op de tafel en riep: ‘Al moest ik ellendig verhongeren, geene andere zal dezen versmaden armband om den pols dragen. Zes honderd dollars heb ik voor het stuk betaald, en nu heeft het nog eene waarde van honderd dollars aan erts. Ik leg er negen honderd dollars in geld bij, en het spel kan beginnen. Halt!’ vervolgde hij, toen het verdorven gezelschap in beweging geraakte, ‘de duizend dollars geef ik heden ten beste - mijn woord er op - maar er komt geene kaart op de tafel vóordat ik gesproken heb. Ge hebt zeker allen van de stomme danseres gehoord, die men gisteren en heden schier onder bloemen en kransen heeft begraven?’

‘Zoo stom als een advokaat, die een gauwdief wil vrijpleiten,’ viel Philip hem in de rede, zijne uitspraak met een vloek bekrachtigd.

kattekwaad.

‘Neen, zoo stom als een kikvorsch in den winter,’ riep Standby woedend; ‘ik zweer in den naam der hel, het meisje is stom. Dit belet haar echter niet, de schoonste en bekoorlijkste danseres te zijn, die ooit in Kalifornië op hare teenen over het tooneel zweefde. We wonen in een vrij land, en zoo iemand ons behaagt, kan geen sterfling ons beletten, dit openlijk aan den dag te leggen, allerminst waar het eene danseres geldt, die eigenlijk gezegd voor iedereen is, wien het in de hersens komt, zich met haar bezig te houden. Zoo dacht ik er ook over, en de voorstelling van heden avond was nauwlijks geëindigd, toen ik naar een juwelier stormde en den armband kocht, waarvoor eene koningin zich niet zou behoeven te schamen. Ik snelde er mede naar de woning van miss Lucile. Op mijn verzoek haar te mogen spreken verscheen een oude Chinees, die mij zeide dat zijne meesteres stom was en geen bezoek ontving. Ik bood den Aziatischen perkamentkleurige vijftig dollars, ik bood hem honderd, als hij me bij miss Lucile wilde toelaten, - maar alles vruchteloos. De vogelverschrikker was even standvastig als een gevangenbewaarder, die met zijn hoofd voor een paardendief borg blijft. En dat tegenover een blanken gentleman! 't Is overigens zonde en schande, dat dergelijk volk hier geduld wordt. Ik had den schurk tot riemen willen snijden, maar hield me bedaard. Ik liet hem den armband zien en verzocht hem, dien met mijn groet aan miss Lucile te overhandigen. Ik verwaardigde me met den dikhoofdigen hond te spreken als met een verstandig mensch. Ik noemde hem mijnheer en bewonderde zijn staart, doch hij keek den armband niet eens aan. Met diepe buigingen beriep hij er zich op, dat hij door miss Lucile gelast was, alle dergelijke voorwerpen af te wijzen; dat miss Lucile nog nooit een geschenk had aangenomen en het nimmer zoo aannemen. Wat moest ik doen? Om de zaak niet voor het vervolg te bederven, ging ik heen, maar ik wil gehangen worden, als ik het 't perkamenten gezicht niet betaald zet. Langer dan een uur liep ik voor miss Luciles venster heen en weer. De gordijnen waren neergelaten. Zooals ik aan de schaduwen zag, was de schuinoogige schurk voortdurend bij haar. Duidelijk kon ik onderscheiden, dat zij zich door gebaren verstaanbaar maakte, terwijl de stem van den Chinees als het piepen van een ongesmeerd wagenrad door het geopende venster naar buiten drong. Miss Lucile is stom, maar niet doof.’

‘Alles bedrog en misleiding!’ hernam Philip, halsstarrig bij zijne meening volhardende, ‘bedrog en humbug. Indien in plaats van den Chinees een onzer als kamerheer den dienst bij haar deed en als eene verliefde tortelduif kirde, zou 't spoedig blijken of haar al dan niet de gave der spraak ontbreekt. Tegenwoordig verdroogt niet licht de tong van een jong meisje.’

‘Tenzij men die had uitgesneden en in den schoorsteen te drogen hing,’ riep de sennora lachend.

‘Dat is ook mijne meening,’ nam Standby weder driftig het woord, ‘men heeft haar de tong uitgesneden. En wie heeft die gruwelijke misdaad begaan? Niemand anders dan de Chinees. Wie heeft ooit gehoord dat een dier verachtelijke gestaarte kerels bij eene jonge blanke danseres de betrekking van zaakwaarnemer vervulde? En hij zou haar ondergeschikte zijn? Neen, hij is haar heer en meester. En dat is eene schande voor alle Christenen.’

(Wordt voortgezet.)