De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 4

Geld of liefde.
Zedenroman
door
Désiré Delcroix.
(Slot.)

Stien was hiermede tevreden en Annemie, die ook van ongeduld trippelde, deed niet anders dan herhalen, dat die paarden toch zoo traag gingen, en 'nen mensch zijne hemelsche patientie zouden doen verliezen.

Pierken, de hersenpikker, en lange Trees waren in de keuken gebleven, om de spijzen gade te slaan.

Eindelijk hield de stoet aan het kasteel stil; Lodewijk hielp zijne vrouw uit het rijtuig. Jan en Annemie naderden; de grijze dienaar wilde de hand zijns nieuwen meesters vatten, doch deze opende de armen en de ouderling zonk met het hoofd op de borste van hem, dien hij zestien jaren te voren uit den sneeuw had gered.

Zich tot Clara wendende, sprak de brave man:

- Daar gij nu gelukkig zijt, Mevrouw, mag de goede God mij tot zich roepen, als Hij wil, ik zal gerust en zonder morren tot Hem gaan, want ik zag de deugd beloond op de aarde!

Een nieuw vivat Mijnheer en Mevrouw! steeg uit de menigte op.

Lodewijk en zijne vrouw namen het te baat om binnen te gaan, de andere gasten volgden en de eerewacht reed naar de plaats terug; de dorpelingen liepen mede en leschten hunnen dorst met het bier, dat dien ganschen dag, op last en voor rekening van Van Stralen, uitgeschonken werd.

De wildeman zat reeds in de herberg aan de brug, en wachtte de anderen af.

Cupido kreeg een pond kersen en een mollevellen vest voor zijne moeite; hij trok met boog en pijl, welgezind aan de hand zijner hoogst tevredene moeder, naar huis.

In de ruime zaal van het kasteel stond eene groote tafel gedekt waar de nieuwgetrouwden, Van Stralen, Mijnheer en Mevrouw Vanderklaveren, Jozef en Lena, Jozefs moei en Lena's moeder, de pastoor en de burgemeester van V...., de notaris van A.... en de oude Jan plaats namen. Lodewijk en Clara wilden, dat de oude dienaar, voortaan als een lid der familie aanzien, van allen dienst vrij blijven zou.

Toen het er op aan kwam, zich neder te zetten, kreeg Vanderklaveren het in den kop, niet te willen medeeten. Dit bevreemdde zoo veel te meer, daar hij als een voornaam lekkerbek bekend was, en reeds drie of vier malen den neus in de keuken had gestoken, om te zien of men met het eten nog niet klaar was.

Men vroeg hem eene uitlegging over zijn vreemd gedrag, maar de man weigerde halsstarrig die te geven.

De oude Jan dacht een oogenblik, dat het was omdat de rijke landbouwer zich gekrenkt voelde, met eenen knecht aan tafel te zitten; doch dit gevoelen was niet aannemelijk, want de man van Tante Treze was bij lange niet in staat eene zoo belangrijke gedachte in zijnen geest te voeden. Op alle vragen, die hem hierover gedaan werden, antwoordde hij slechts met een droog: - Daarom, dat is nu zoo mijne opinie, laat gijliê mij maar gerust, ik zal wel eten vinden.

Zijne vrouw had mooi zeggen: - Koben, gij beleedigt hierdoor het gezelschap; hij antwoordde steeds:

- Laat mij maar gerust, en neemt geene attentie, ik zal wel eten vinden. Strijdens moede liet men hem eindelijk gerust, en hij ging in de keuken, waar hij een kieken uit de pan nam, zich een groot stuk brood sneed, en lustig begon te knagen.

Men sprak nog over deze zaak, toen een nieuwe gast zich zelven aanbood.

[p. 244]

Het was Arthur, die den vorigen dag uit Parijs te Brussel aangekomen, aldaar de brieven van huwelijksaankondiging en feestelijke uitnoodiging had gevonden, en met de volgende plichtplegingen binnentrad:

- Bonjour la compagnie, mon cher Oncle, ma chère Tante, Messieurs, Mesdames - en bij elk woord maakte hij eene buiging; comment vous portez vous? en gij mon beau consin et ma belle cousine accepteert mijne gelukwenschen. D'honneur dat heeft mij plezier gedaan uwe - Mariage - te vernemen - d'ailleurs - gij weet het - je suis sans rancune.

Hij schudde Lodewijks hand, en zette zich aan tafel.

een moederloos gezin, naar de schilderij van gysis.

De jonge student was een oprechte modepop geworden, en hij geleek aan die stijve mannekens, die men aan het venster aller fashionabele kleermakers bewonderen kan.

Vanderklaveren kwam met eene welgevulde telloor en al etende wederom de zaal binnen.

- Mon oncle Vanderklavère, zegde Arthur, en opstaande schudde hij hem de vrije hand, toujours bien portant, à ce que je vois.

- Ik geloof, het is zoo als gij zegt, kozijn, antwoordde deze: maar ik versta u niet, om dieswille ik en kan maar hier en daar eenige kleine fransche woordekens, maar een beetje voorzichtig, als 't u belieft, gij zoudt geheel mijne telloor doen storten.

[p. 245]

de tiende verjaardag der kroning van z.h. leo xiii.

[p. 246]

Na wisseling van al deze groetenissen plaatsten allen zich wederom en at men voort.

Vanderklaveren, die zich nu weder aan tafel gezet had, nogmaals over zijne voorgaande weigering ondervraagd, antwoordde:

- Nu dat alles in orde is, zal ik het u zeggen. Vóór dat kozijn Arthur hier was, zaten wij gedertienen aan tafel, en daarom wilde ik er niet aan blijven, want gij weet, als men gedertienen aan tafel zit, moet er altijd één van de dertien eerst sterven.

- Dat is geen wonder, Koben, antwoordde zijne vrouw, het ware immers vreemder, indien zij alle dertien op het zelfde oogenblik stierven.

Een luid gelach ontstond op deze woorden, en Koben zegde:

- Wel, het is bij mijne arme ziel ook waar, kijk, ik had hier nooit aan gedacht.

Het gesprek ging voort, men lachte, men zong; Tante Treze, Lena's moeder en Jozef's Tante, maakten nadere kennis met elkander. Jan geraakte in redekaveling met den burgemeester, Van Stralen sprak met Arthur en den ouden priester.

Lodewijk en Jozef, Lena en Clara konden over hun geluk niet zwijgen, en de notaris zat wederom onder de klauwen van Vanderklaveren, die hem niet losliet, vooraleer hij hem de geschiedenis zijner zieke koe van slot tot sleutel had verteld.

Na duchtig op de gezondheid van het nieuwe paar gedronken te hebben, scheidde het gezelschap uiteen.

XX.

Haar schim eischt iets terug van 't geen zoo mild zij gaf.
Ledeganck.

Al de gasten waren vertrokken. Het krakend gerucht der wielen der terugkeerende rijtuigen had in de verte opgehouden; de dorpelingen, door het dansen en springen vermoeid, hadden de herbergen verlaten.

De volle maan spreidde haar weifelend vale licht over het landschap uit, en biggelde in lange gele banden over het kabbelend water der wijde rivier, die eenige boogscheuten verder, als eene zilveren streep tusschen de afgemaaide meerschen vloeide en het kerkhof bespoelde.

Een zachte wind suisde door de boomen der warande, en deed de takken der wilgen zachtjes buigen.

Het gerucht der bezielde wereld had opgehouden, en de heerlijke stemme van het heelal, voor het hart alleen hoorbaar, zond haar vredelied tot den Schepper omhoog.

De starren wentelden flikkerend in het ruim en spreidden hunne lichtgolven door het hemelsche veld.

Van tijd tot tijd verhief zich slingerend in de lucht, eene ontvlambare vloeistof: de eenvoudige zielen die ze zagen, zegenden zich met het teeken der christelijke verlossing en spraken:

- Er valt eene star uit de lucht en er gaat eene ziel naar den hemel.

In de beschouwing der natuurwonderen verdiept, stonden Lodewijk en Clara, met de armen om elkander geslingerd, op het balkon, dat boven de straat uitstak en op het kerkhof uitzag.

Door hunne bespiegeling weggesleept, zwegen hunne lippen, maar hunne harten juichten in de ruime borst.

Een dwaallicht verscheen een oogenblik op het graf van mevrouw Van Stralen.

- Lieve, de geest onzer moeder wenkt ons, sprak Clara en haar vinger toonde Lodewijk het dansende lichtje.

- Gij hebt gelijk, Clara, sprak haar man, ons eerste bezoek moest dáár zijn geweest.

Hij ging in de kamer terug, legde eenen zwaren wollen overdoek op de schouderen zijner vrouw en zegde:

- Kom lieve, wij zullen tot het graf gaan en er een oogenblik bidden.

Zij gingen naar het graf, knielden op de zodenbank en spraken er hun avondgebed.

Toen zij opstonden en terugkeeren wilden, liet zich een licht gedruisch tusschen de palmstruiken hooren; Clara sloot zich dichter aan Lodewijk en zegde:

- Hoor, lieve, welk gerucht, het maakte mij zoo benauwd.

- Benauwd aan mijne zijde, Clara, sprak de jonge man en hij sloot op moeders graf de teerbeminde in de armen, als wilde hij ze tegen alle onheil beveiligen.

- O ja, gij hebt gelijk, bij u heb ik niets te vreezen, maar het is toch 's nachts zoo akelig op een kerkhof.

- En waarom, liefste? De booze alleen moet vreezen en trillen van angst, wanneer hij de gewijde aarde door zijne stappen ontheiligt. Voor den brave zijn alle oorden, alle uren even veilig. Orgelt niet de nachtegaal zijn liefdelied, zoo helder en zoo klaar in de rozenstruiken, die een graf belommeren, als in het gebladerte onzer warande?

- O, nu is mijn angst verdwenen, en ik ben gerust gesteld, antwoordde de jonge vrouw.

- En gij moogt het immer zijn, liefste, zoo lang ik leef. Geen afweerbaar onheil zal u raken, geen mensch u deren, geen doorn u kwetsen, zoo lang ik in staat zij u met mijne borst te beveiligen, met mijne hand te verdedigen, of met mijne liefde gelukkig te maken.

Hoor, Clara, bij den grave kan het hart zich niet bedriegen; wanneer twee zielen zóó vereenigd zijn, dat zij, in elkander versmolten, slechts ééne uitmaken, dan ziet God vaderlijk en genadig op hen neer, en het onheil is tegen hen onbestand.

Wat vermogen dan de aardsche ongenuchten tegen de hemelsche vreugde der in den liefdegloed gelouterde en verengelde menschenkinderen?

O, mijne lieve, laat ons steeds over ons zelven waken, opdat geene kwade driften onze zielen bezwalken, noch aardsche list onze harten vange, bevlekke en ontadele!

Laat dan vrij de gevoellooze wereldwijsheid ons bespotten en ons met den naam van dweepers bestempelen; wij zullen hare spottende stemme niet beantwoorden, maar in het heiligdom des gewetens, ons geluk aan aller oog verbergen. De booze wereld mocht het ons benijden: want het ligt in hare verdorvene natuur te bezwadderen en te lasteren, wat zij niet begrijpen, te laten, wat zij niet genieten kan.

Daarom, lieve, laat ons steeds onzer zielen oorsprong indachtig zijn: onder Gods waakzaam oog elkander steunen en troosten; niet toelaten, dat mistrouwen onze harten scheide en, geleid door den geest uwer zalige moeder, weldoende en liefdadig de aardsche woestenij doortrekken; hier schatten van liefde zaaien om aan gene zijde van het graf vrede en bestendig geluk in te oogsten!

Uit den toren galmde twaalf zware tonen: Lodewijk zweeg, zijne vrouw zeeg aan zijn hart, en in den kouden grave trilde wellicht van vreugde het stoffelijk overblijfsel der zalig ontslapene moeder.