De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 3

Vergiftigd
Humoreske.

‘Het spijt mij, dokter Akmans, dat ik het u nogmaals moet herhalen: mijne Clara kan nooit de uwe worden!’

‘Maar, mijnheer Van Drongelen, wat heb ik dan toch gedaan, om zoo beslist afgewezen te worden? Ik peins mij dood om iets te vinden, dat uw afkeer van mijn peroon verklaren kan.’

‘Afkeer van uw persoon? Daar is geene kwestie van! Ik heb allen eerbied voor u als voor een even geleerd als degelijk heer. 't Is uw ambt alleen, waarde dokter, dat ik verafschuw. Ik heb een ingekankerden afkeer van alles, wat dokter heet. Mijne vrouw hebben ze in het graf geholpen, mijne zuster ellendig en ziekelijk gemaakt, en nu zal ik mijne dochter aan een dokter geven, zeker om op haar de proeven van zijne kunst te nemen? Neen, dat doe ik niet, nooit van mijn leven!’

En Van Drongelen, de rentenierende bakker, die zijne schaapjes reeds een tiental jaren op het droge had, stampte met den voet op den grond, toen dat onheilspellend ‘nooit!’ van zijne lippen kwam.

Dokter Akmans voelde, dat het rood der verontwaardiging hem naar de wangen steeg! doch het was nu 't oogenblik niet, om aan eene opwelling van drift toe te geven.

‘Ik zou wel eens willen weten,’ hernam hij, schijnbaar kalm, ‘welke collega's de uwen behandeld hebben. De eene dokter is de andere niet; wie weet, mijnheer Van Drongelen, wat voor kwakzalvers dat geweest zijn!’

‘Ho, ho, kwakzalvers! De knapste dokters uit den omtrek, met uw verlof! Leden van den geneeskundigen raad. Zij raadden mijne goede Lize-zaliger dan ook zooveel schoons en goeds,’ - hij hield een oogenblik op van ontroering of misschien van verontwaardiging - ‘zoo veel goeds, mijnheer! dat ze reeds na tien dagen bleek en stom voor mij lag!’

Van Drongelen's stem beefde, toen hij deze laatste woorden sprak, maar hij vermande zich en vervolgde op hartstochtelijken toon: ‘Ik ben een te goed vader, om mijne dochter iets kwaads te gunnen!’

‘Maar, mijnheer Van Drongelen, Clara zelve ziet er geen kwaad in; ik ben overtuigd dat zij zich gelukkig voelt, wanneer ik uw jawoord ontvang.’

‘Dat zal ik niet tegenspreken. Maar zoo'n jong ding handelt nog ondoordacht, en weet niet wat zij doet. Daar zijn wij, vaders, voor, mijnheer de dokter!’

Er ontstond eene pijnlijke poos. Dokter Akmans was opgestaan en telde met eene pijnlijke uitdrukking de zandkorrels op den vloer, Van Drongelen stond aan het venster en trommelde met zijne vingers eene marsch op de ruiten.

‘Geeft gij mij dan volstrekt geene hoop?’ kwam het eindelijk langzaam en onvast van des dokters lippen.

‘Hoop ook nog?’ bromde de rijke rentenier, ‘neen! Doch ja, wacht even.’ - en een spottende lach vloog over zijn gelaat - ‘ééne hoop wil ik u geven. Wanneer gij mij eens van den dood redt, dan krijgt ge Clara; maar ik zeg u vooruit, ik geef geen oordje voor uwe heele kunst; ik kan, als 't er op aan komt, den dood moedig onder de oogen zien en het zal er fel spannen, dokter! vooraleer gij mij aan uwe fleschjes en poeiers krijgt.’

De man der kunst hoorde deze laatste woorden nauwelijks; hij wist alleen, dat hij een blauwtje had geloopen, dat een ruwe vorst op de lente zijns gemoeds gevallen was; langzaam, langzaam, binnensmonds prevelde hij een afscheidsgroet en verliet het vertrek.

De rentenier stond nog aan het venster en voerde het tweede gedeelte zijner ruiten-polka uit. Hij hoorde den groet van zijn bezoeker, zonder dien te beantwoorden, maar hij hoorde ook een onderdrukt snikken in de achterkamer, waar zijne eenige, blondlokkige Clara tijdens het belangwekkend onderhoud bij de deur had post gevat. Dat greep hem toch wel een beetje aan; hij voelde zijn oog vochtig worden. Doch daar kwamen hem de lijdensdagen zijner vrouw voor den geest, zijne trekken werden weder hard en onwillig, en als een koppig kind mopperde hij, zoo half binnensmonds: ‘Hij krijgt ze toch niet!’

*_**

‘Rrr! dat is weer achter den rug!’ en de bakker-rentenier werkte zich uit het reisdeken en klauterde langzaam uit den postwagen, die bij gebrek aan eene spoorlijn, de gemeenschap

[p. 396]

hoe de houtvester zondag viert, naar de schilderij van adolf eberle.

[p. 397]

tusschen S. en H. onderhield. ‘Oei, mijne ribben, mijne beenen!’ En hij wreef zich langs de geschudde en geschokte lichaamsdeelen, waar het hem tamelijk pijn deed. ‘Kom, Schijven,’ riep hij in den wagen, ‘de sneeuw ligt een voet dik en de ‘Gouden Zwaan’ - zoo heette de uitspanning - ‘zal ons onder hare beschermende vleugelen nemen. Kom, haast u wat!’ En klappertandend stampte hij den sneeuw plat, om zich een weinig te verwarmen.

‘Schijven, kerel, wat sukkelt ge toch!’ riep Van Drongelen, die met de seconde driftiger werd, ‘komt ge nooit uit die kast?’ Hij meende dat zijn vriend en reisgenoot daarbinnen nog bezig was. Op dit oogenblik werd er achter zijn rug een raam opgeschoven en klonk er eene stem: ‘Maar, mijn waarde Van Drongelen, op wien wacht ge toch?’

De rentenier keerde zich snel om; het glimmend en glimlachend gelaat van den wijnkooper Schijven keek uit het venster.

lambert van ryswyck.

‘Gij, oude deugniet!’ bromde de gefopte, die, terwijl zijn vriend aan den anderen kant stilletjes de diligencie verliet, ondertusschen in de grimmige kou op hem stond te wachten; ‘wacht, ik zal u ook wel te pakken krijgen.’ Daarna zette hij zich, zonder zijne ergernis te laten blijken, naast den wijnkooper neder. Ze waren beiden naar S. geweest, de een voor zijne zaak, de andere voor eene aangelegenheid van geldelijken aard.

Het dorp, waar de diligencie thans stil hield, was eerst na een rit van een vol uur bereikt. Na zulk een rit bij zulk een weer moest een warme grog als godendrank smaken. Het geestrijk vocht bracht de reizigers in eene prettige stemming, maar desniettemin moest Van Drongelen onophoudelijk aan de poets denken, die de wijnkooper hem had gebakken. Wacht - hing niet daarginds, geheel verborgen, Schijven's overjas, en keken daar, uit den rechterzak, niet een paar in wit papier gehulde broodjes heel snoeperig de wereld in? ‘Zoet is de wraak,’ dacht Van Drongelen, en onder een of ander voorwendsel stond hij op, stapte omzichtig naar de deur en vervolgens naar buiten, waar hij de broodjes, die hij in 't voorbijgaan knaphandig had gekaapt, per expres naar binnen speelde. In den geest schilderde hij zich de ergernis van zijn vriend af, wanneer deze op den verderen tocht, naar zijne broodjes zou grijpen en... eene leege hand uit den jaszak zou trekken

hunebedden.

[p. 398]

De wijnkooper had echter toevallig door een tegenover de deur hangenden spiegel het gauwdievenstuk van zijn vriend ontdekt en niet een veel beteekenend lachje iets tusschen zijne tanden gepreveld.

Spoedig dacht men er nu aan, de reis voort te zetten; de rentenier was de eerste, die hiertoe het sein gaf. Schijven toonde zich de bereidwilligheid in persoon. ‘Gij zult intusschen nog wel een oogenblik geduld hebben,’ zei hij tot Van Drongelen, die reeds was opgestaan, ‘ik moet even bij eene kennis hiernaast gaan, en hem de broodjes met strychnine brengen, die ik hem beloofd had; een huismiddel tegen de ratten, weet u?’

De rentenier werd bleek als een lijk en blikte staroogend naar zijn vriend. Zijn gelaat werd vaal als asch, zijne handen en voeten begonnen te sidderen en uit alle poriën brak hem het angstzweet uit.

Op dit oogenblik kwam de wijnhandelaar met gehuichelde ontzetting terug. ‘Om Gods wil,’ jammerde hij, ‘om Gods wil, - ik, rampzalige! De broodjes zijn weg, de broodjes, dik met strychnine bestrooid! Wie ze vindt en opeet, is een kind des doods! Ongelukkige, die ik ben... als de politie het te weten komt...’

De rentenier kon zich niet meer op zijne beenen houden; zijne knieën knikten tegen elkander, met een smak viel hij op een stoel neer. ‘Str... strychnine... vergift.. gegeten,’... stamelde hij met gebroken stem.

‘Ongelukkige... gij?’ riep Schijven uit.

‘Vergift... strychnine...’ kwam het nog eens, nauwelijks hoorbaar, van de lippen des armen renteniers.

‘Hospes, gauw een glas water, mijn vriend...’

‘Een dok... dokter... gauw een...’ Van Drongelen kon niet verder, zijne oogen vielen dicht als die van een doode.

De weinige bezoekers van de ‘Gouden Zwaan’ hadden zich om den armen rentenier gegroepeerd. ‘Een dokter, laat een dokter halen!’ riepen zij door elkander.

‘Maar er woont geen dokter in onze gemeente,’ bracht de waard, bijna kermend, in het midden.

‘Er is er toch één op het oogenblik,’ viel zijne vrouw hem in de rede; ‘voor een kwartier is de jonge dokter uit H. in 't dorp gekomen; zijn rijtuig hield bij den burgemeester stil, waar het jongste meisje de croup heeft.’

De wijnhandelaar vloog de deur uit; hem zelven begon zijne grap te berouwen, maar nu 't er zoo ver mee gekomen was, dorst hij zijne schuld niet bekennen. Hij trof den dokter nog aan; onderweg vertelde hij dezen den streek, dien hij had uitgehaald en moest menig ernstig woord voor lief nemen. Ten slotte echter nam dokter Akmans de geheele zaak als eene studentengrap op - totdat op eens eene herinnering in hem wakker werd: wat had de rentenier, toen deze hem een blauwtje gaf, gezegd? Een glimlach vloog over zijn gelaat. Maar zijne trekken verrieden weer den vollen ernst van den man der wetenschap, toen hij de gelagkamer binnentrad en den rentenier naderde. Deze, die zich reeds den dood nabij voelde, strekte weemoedig eene hand naar hem uit.

‘Het loopt.... met mij... op een einde... beste.... dokter,’ zegde hij kreunend; ‘is strychnine.... bepaald doodelijk?’

‘O neen,’ antwoordde dokter Akmans, die in zijn hart kracht genoeg putte, om zijne rol met den grootsten ernst te spelen, ‘wanneer een degelijk dokter - hij legde den klemtoon op dit woord - terstond de noodige middelen aanwendt, is er nog redding te hopen. Spoedig, waardin, eene kan melk met een glas, en dit recept (het was een bruispoeder), laat dit terstond in de apotheek klaar maken. ’

De melk werd gebracht en met eene gretigheid als nog nooit in zijn leven, dronk de rentenier de geheele kan ledig.

‘Dat doet u goed, niet waar? - voelt ge u niet een weinig beter?’ vroeg de dokter.

‘Ja, de krampen zijn niet zoo erg meer.... ze zijn weg, geloof ik, en de zwaarte in de beenen is een beetje minder.’

‘Neem nu dit poeder nog.’ Dokter Akmans schudde het bruispoeder in een glas water en reikte het den rentenier.

‘Hè dat verlicht! - Dokter, lieve, beste dokter, hoe zal ik u danken?’

‘Bedaard, bedaard, mijnheer Van Drongelen, drink nu nog snel deze tas heete melk leeg; laat nu den pols eens voelen; best, die is weer normaal; - de tong ook eens, - ook in orde; beproef eens op en neer te gaan.’

Van Drongelen deed wat de dokter beval; de wijnkooper ondersteunde hem. Na eenige minuten liet hij zich weer op den stoel nedervallen. De dokter voelde opnieuw zijn pols.

‘Ziezoo,’ sprak hij, ‘de crisis is gelukkig voorbij!’

De rentenier zag hem met een vochtig oog aan. ‘Dokter, beste dokter,’ zeide hij met bewogen stem, ‘hoe kan ik u ooit genoeg bedanken - ge hebt mijn leven gered, maar daarvoor zal ook het liefste, wat ik bezit, het uwe zijn, - maak mijne dochter gelukkig!’ Geroerd reikte hij den jongen geneesheer de hand.

Deze greep ze jubelend vast en riep: ‘Kastelein! tien flesschen van uw beste merk! Mijne heeren, ge drinkt zeker een glas op de twee heugelijke gebeurtenissen, die hier onder uwe oogen zijn afgespeeld!’

De bakker rentenier is tot op den dag van heden met het fijne van de geschiedenis onbekend gebleven, want toen men onlangs de geboorte van zijn eersten kleinzoon vierde en de vraag de ronde deed, wat de kleine worden zou, zei hij op den toon van een dictator:

‘De jongen? - Wel, die wordt natuurlijk dokter!’